Trzeciego października komitet noblowski poinformował o wyróżnieniu Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki trzech naukowców zaangażowanych w prace nad detektorem LIGO i obserwacje fal grawitacyjnych. Laureatami zostali: Reiner Weiss, Barry C. Barish i Kip S. Thorne.
Podstawy istnienia fal grawitacyjnych wynikają z ogólnej teorii względności sformułowanej już w 1916 r. Przełom w badaniach zmierzających do udowodnienia tej teorii stanowiło skonstruowanie obserwatorium LIGO (Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory), a pierwszy raz fale grawitacyjne udało się zaobserwować 14 września 2015 r., kiedy obydwa amerykańskie detektory zarejestrowały niezależnie od siebie sygnał pochodzących ze zderzających się czarnych dziur.
W sukcesie międzynarodowego projektu swój udział miało 1300 naukowców z ponad 20 krajów, w tym również z Polski. Prace polskiej grupy badawczej Virgo-POLGRAW kierowanej przez prof. Andrzeja Królaka finansowane są m.in. w konkursie HARMONIA 6 Narodowego Centrum Nauki. W skład zespołu wchodzą naukowcy z Akademii Gorniczo-Hutniczej w Krakowie, Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN, Instytutu Matematycznego PAN, Narodowego Centrum Badań Jądrowych, Uniwersytetu w Białymstoku, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Wrocławskiego i Uniwersytetu Zielonogórskiego. Do ich zadań w projekcie należy analiza danych, badanie źródeł astrofizycznych fal grawitacyjnych, budowa modeli sygnałów fal grawitacyjnych oraz udział w rozbudowie detektora Virgo.
Zobacz też: