Zadania NCN

Narodowe Centrum Nauki jest agencją wykonawczą powołaną do wspierania działalności naukowej w zakresie badań podstawowych, czyli prac empirycznych lub teoretycznych mających przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne. W latach 2011-2023 Centrum przyznało badaczkom i badaczom z całej Polski blisko 30 tysięcy grantów na łączną kwotę niemal 16 miliardów złotych.

Pryncypia działania NCN

• identyfikacja i finansowanie najlepszych badań naukowych
• otwarcie na globalną naukę, umiędzynarodowienie
• inkluzywność oferty i nienarzucanie odgórnej tematyki badań
• docenianie znaczenia młodego pokolenia
• bezstronność, transparentność procedur, rygorystyczne procedury dotyczące konfliktu interesu
• niezależność i apolityczność działania
• służebność wobec środowiska naukowego

NCN w liczbach

Lata 2011-2023

• 29 584 finansowanych projektów
• 21 111 laureatów
• 15,69 mld zł przyznanego finansowania
• 55 988 wnioskujących

Rok 2023

• 50% finansowania dla młodych naukowców
• 91% ekspertów i niemal 98% recenzentów oceniających wnioski w konkursach NCN to naukowcy afiliowani w ośrodkach zagranicznych

Statystyki uwzględniające m.in. wsparcie NCN dla młodych naukowców i geografię grantów dostępne są w zakładce Fakty i liczby.

Zadania NCN określone w ustawie o Narodowym Centrum Nauki

1. finansowanie badań podstawowych realizowanych w formie
   • projektów badawczych, w tym finansowanie zakupu lub wytworzenia aparatury naukowo-badawczej niezbędnej do realizacji tych projektów,
   • niepodlegających współfinansowaniu z zagranicznych środków finansowych projektów badawczych realizowanych w ramach programów lub inicjatyw międzynarodowych ogłaszanych we współpracy dwu- lub wielostronnej albo projektów badawczych realizowanych przy wykorzystaniu przez polskie zespoły badawcze wielkich międzynarodowych urządzeń badawczych,
   • projektów badawczych realizowanych przez młodych naukowców w rozumieniu art. 360 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, w tym mających na celu stworzenie unikatowego warsztatu naukowego lub powołanie nowego zespołu naukowego,
   • stypendiów doktorskich i staży po uzyskaniu stopnia naukowego doktora,
   • projektów badawczych dla doświadczonych naukowców mających na celu realizację pionierskich badań naukowych, w tym interdyscyplinarnych, ważnych dla rozwoju nauki, wykraczających poza dotychczasowy stan wiedzy, i których efektem mogą być odkrycia naukowe;
2. finansowanie badań naukowych innych niż wymienione w pkt 1, nienależących do zakresu badań finansowanych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju;
3. nadzór nad realizacją badań naukowych;
4. współpraca międzynarodowa w ramach finansowania działalności w zakresie badań podstawowych;
5. upowszechnianie w środowisku naukowym informacji o ogłaszanych przez Centrum konkursach;
6. inspirowanie i monitorowanie finansowania badań podstawowych ze środków pochodzących spoza budżetu państwa;
7. wykonywanie innych zadań zleconych przez Ministra, ważnych dla rozwoju badań podstawowych, w tym opracowywanie programów badawczych ważnych dla kultury narodowej, przy zapewnieniu środków finansowych na realizację tych zadań;
8. finansowanie nagrody Narodowego Centrum Nauki przyznawanej zgodnie z regulaminem określonym przez Radę i zatwierdzonym przez Ministra.

NCN będzie wspierać młodych naukowców przeznaczając nie mniej niż 20% środków pozostających w jego dyspozycji na wsparcie rozwoju osób rozpoczynających karierę naukową.

Po pozytywnym zaopiniowaniu przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, NCN może zlecić wykonywanie zadań w zakresie wspierania badań podstawowych innym podmiotom działającym na rzecz nauki.