Nowy sposób na wytworzenie nanostruktur grafenu, obserwacje rozgrzanego kokonu materii wokół wybuchającej gwiazdy supernowej oraz nowa wydajna metoda selekcji nanorurek o konkretnych właściwościach spośród zbiorowiska różnorodnych rurek to tematy publikacji, które ukazały się w ostatnim czasie w czasopismach „Science”, „Nature” oraz w „Scientific Reports”. We wszystkich pracach istotny udział mieli naukowcy z Polski.
Publikacja w „Science”, opisująca sposób precyzyjnego wytworzenia nanostruktury grafenu na podłożu z półprzewodników (a nie, jak do tej pory, na podłożu metalicznym), to efekt pracy zespołu naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz z niemieckiego Friedrich-Alexander-Universität w Erlangen-Norymberdze. Liderem polskiego zespołu badawczego jest prof. Marek Szymoński z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pierwszym autorem i jednym z dwóch autorów korespondencyjnych publikacji jest dr Marek Kolmer, członek zespołu pracującego nad opisanym zagadnieniem, który obecnie realizuje staż podoktorski w Oak Ridge, USA. Wśród autorów publikacji znajdują się również dr Łukasz Zając, dr Szymon Godlewski oraz mgr Rafał Zuzak, pracujący na tym samym wydziale UJ. Opisane w „Science” prace polsko-niemieckiego zespołu były częściowo finansowane ze środków NCN w ramach grantu ETIUDA 5 (realizowanego przez R. Zuzaka), zaś dr Kolmer i dr Godlewski również mają na swoim koncie realizację grantów NCN (ETIUDA 1 oraz SONATA 8). Dodatkowe informacje (PAP).
Dwie kolejne publikacje to rezultat prestiżowego programu POLONEZ, na realizację którego NCN pozyskało środki w ramach programu finansowania badań naukowych i innowacji UE „Horyzont 2020” na podstawie umowy Nr 665778 o dofinansowanie działań „Marie Skłodowska-Curie”.
W czasopiśmie „Nature” ukazał się artykuł opisujący, jak dzięki analizie błysku gamma GRB 171205A, który pojawił się w pobliskiej galaktyce grupa astronomów z 13 różnych krajów po raz pierwszy potwierdziła istnienie kokonu materii otaczającego wybuchającą gwiazdę supernową. W pracach po stronie polskiej brał udział dr hab. Michał Michałowski z Instytutu Obserwatorium Astronomiczne na Wydziale Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, zdobywca grantu w konkursie POLONEZ 1. W skład jego zespołu weszli: prof. Tadeusz Michałowski, dr Krzysztof Kamiński (laureat konkursu SONATA 1), dr hab. Tomasz Kwiatkowski oraz mgr inż. Mikołaj Krużyński. Dodatkowe informacje o projekcie. Artykuł PAP.
Z kolei naukowcy z Politechniki Śląskiej pod kierunkiem dr. hab. Dawida Janasa odkryli prostszą i tańszą od stosowanych dotychczas, metodę selekcjonowania nanorurek węglowych zadanej wielkości z dokładnością do jednej dziesiątej nanometra. Bazując na bardzo prostej metodzie z XIX wieku, chemicy opracowali sposób pozwalający oddzielić potrzebne nanorurki spośród wielu ich typów w zaledwie jednym kroku. Autorska metoda opracowana dzięki badaniom sfinansowanym w konkursie POLONEZ 1 może w przyszłości okazać się przydatna w farmacji i medycynie. Wyniki badań opublikowano niedawno w „Scientific Reports”, a publikacja ta to efekt współpracy dr hab. Janasa z mgr Edytą Turek pracującą również na Politechnice Śląskiej oraz naukowcami z japońskiej Graduate School of Engineering, gdzie dr hab. Janas odbywał staż. Dodatkowe informacje (PAP).
Wszystkim naukowcom serdecznie gratulujemy uzyskanych wyników.