Dwa projekty badawcze z udziałem zespołów z Polski i Luksemburga otrzymały finansowanie w konkursie OPUS 28 w ścieżce LAP. Badania będą dotyczyć patologii choroby Parkinsona oraz immunoterapii raka przewodowego trzustki. Wartość polskiej części prac to ponad 5,5 mln zł.
OPUS to konkurs o najszerszej formule w portfolio NCN – o finansowanie mogą ubiegać się naukowczynie i naukowcy na każdym etapie kariery, niezależnie od wieku i doświadczenia. Dodatkowo co roku w jesiennej edycji OPUS uruchamiamy ścieżkę LAP (lead agency procedure), w której przyjmujemy wnioski o finansowanie projektów międzynarodowych realizowanych w programie współpracy wielostronnej Weave. To uproszczony sposób ubiegania się o finansowanie projektów angażujących partnerów z Austrii, Czech, Słowenii, Niemiec, Szwajcarii, Luksemburga lub Belgii-Flandrii, a także efektywna procedura oceny.
Otwarcie ścieżki LAP w OPUS oznacza, że do konkursu mogą składać wnioski konsorcja międzynarodowe, w których wszyscy partnerzy występują o środki do właściwych dla siebie agencji finansujących, ale oceny dokonuje tylko jedna agencja – w tym przypadku Narodowe Centrum Nauki. Agencje partnerskie akceptują wyniki tej oceny i na tej podstawie przyznają finansowanie swoim krajowym zespołom, prace polskich zespołów finansuje NCN.
W ramach OPUS 28+LAP/Weave do NCN wpłynęło 2039 wniosków na łączną kwotę ponad 3,2 mld zł. Z tego 1823 wnioski na kwotę niemal 3 mld zł stanowiły projekty krajowe, a 216 wniosków na kwotę ponad 320 mln zł stanowiły projekty złożone w ramach ścieżki LAP. Wyniki dla krajowych projektów finansowanych w konkursie OPUS 28 zostały opublikowane pod koniec maja.
Polsko-luksemburskie badania
Eksperci pracujący w zespołach NCN rekomendowali do finansowania dwa projekty badawcze o łącznej wartości ponad 5,5 mln zł, które będą realizowane wspólnie przez badaczki i badaczy z Polski i Luksemburga. Ich rekomendacje zaakceptowała agencja Luxembourg National Research Fund (FNR).
Pierwszy z finansowanych projektów będzie realizowany po stronie polskiej przez zespół pod kierownictwem prof. Leonory Bużańskiej z Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. Mirosława Mossakowskiego Polskiej Akademii Nauk. We współpracy z naukowcami z Uniwersytetu w Luksemburgu przeprowadzą badania nad wpływem procesu starzenia komórek odpornościowych mózgu zwanych mikroglejem na patologię choroby Parkinsona. Mikroglej w założeniu jest sprzymierzeńcem człowieka w walce ze szkodliwymi substancjami, chroni neurony. Jednak w miarę starzenia może stać się nadaktywny, co w konsekwencji może doprowadzić do uszkodzenia neuronów i pogorszenia przebiegu chorób. Używając nowatorskiego modelu badawczego, organoidów mózgowych hodowanych w laboratorium, naukowcy chcą sprawdzić, jak starzenie wpływa na komórki mikrogleju i jak te zmiany oddziałują z toksycznymi białkami gromadzącymi się w chorobie Parkinsona. NCN sfinansuje prace polskiego zespołu o wartości niemal 3 mln zł.
Drugi projekt OPUS LAP będzie realizowany przez zespół pod kierownictwem prof. Iwony Inkielewicz-Stępniak z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego (GUM). Polscy i luksemburscy naukowcy skupią się na immunoterapii raka przewodowego trzustki. Gruczolakorak przewodowy to najczęściej występujący typ raka trzustki, odpowiadający za 85-90% przypadków nowotworów tego organu. Jest jednym z najtrudniejszych do leczenia nowotworów, radioterapia i chemioterapia w większości przypadków okazują się nieskuteczne. Immunoterapia to przełomowe osiągnięcie w walce z nowotworami ostatnich lat, jednak w przypadku raka trzustki jej skuteczność wciąż jest ograniczona. Naukowcy z GUM i Luksemburskiego Instytutu Zdrowia (LIH) wspólnie będą sprawdzać skuteczność immunoterapii wykorzystującej komórki układu odpornościowego NK (tzw. natural killers) i nanocząstki tlenku grafenu w walce z gruczolakorakiem trzustki. Na sfinansowanie polskiej części prac NCN przeznaczy ponad 2,5 mln zł.
Listy rankingowe OPUS 28+LAP/Weave
Lista rankingowa OPUS 28+LAP/Weave dla projektów dwustronnych polsko-luksemburskich (.pdf)
W procesie zatwierdzania projektów rekomendowanych przez ekspertów NCN do finansowania w konkursie OPUS 28+LAP/Weave są jeszcze wnioski LAP obejmujące współpracę z partnerami z Austrii, Belgii-Flandrii, Czech, Słowenii, Szwajcarii oraz Niemiec. Harmonogram ogłaszania wyników.
Zmiana sposobu doręczania decyzji
Decyzje dyrektora NCN doręczane są tylko wnioskodawcy, nie są przekazywane do wiadomości kierownika projektu w przypadku gdy wnioskodawcą jest podmiot, o którym mowa w art. 27 ust. 1-7 i 9 ustawy o NCN. W przypadku gdy wnioskodawcą jest osoba fizyczna, decyzja nie jest przekazywana do podmiotu wskazanego we wniosku jako podmiot realizujący. Więcej o zasadach doręczania decyzji.