Ogłaszamy pięć konkursów, w tym dwa – GRIEG i IdeaLab – finansowane ze środków pochodzących z funduszy norweskich oraz funduszy EOG. Poza tym ruszyły konkursy: MAESTRO 11, SONATA BIS 9 i UWERTURA 4. Łącznie naukowcy mogą pozyskać 161 mln zł oraz niemal 42 mln euro na badania podstawowe.
GRIEG oraz IdeaLab to konkursy finansowane w ramach III edycji Funduszy norweskich i EOG na lata 2014-2021 w ramach programu „Badania”, w którym NCN pełni rolę operatora odpowiedzialnego za badania podstawowe. Program „Badania” z alokacją ponad 129 mln euro ma na celu wspieranie polskiej nauki oraz zintensyfikowanie współpracy pomiędzy nauką, biznesem i społeczeństwem. 40% środków jest przeznaczone na wspieranie badań podstawowych, między innymi w ramach konkursów GRIEG oraz IdeaLab.
– Od początku swojej działalności Narodowe Centrum Nauki dąży do podnoszenia jakości i konkurencyjności polskiej nauki. Jako operator programu „Badania” w zakresie badań podstawowych możemy jeszcze bardziej przyczyniać się do jej umiędzynarodowiania oraz zwiększania efektywności prac badawczych – mówi prof. Zbigniew Błocki, dyrektor NCN. – Nowe konkursy w ofercie Centrum to nowe możliwości dla polskich uczonych m.in. na pracę w polsko-norweskich zespołach badawczych oraz na udział w nowatorskich warsztatach wspierających opracowanie przełomowych koncepcji badawczych – dodaje prof. Błocki.
GRIEG jest konkursem na wspólne polsko-norweskie projekty badawcze realizowane we wszystkich dziedzinach nauk (wg paneli NCN), ze szczególnym uwzględnieniem badań polarnych i badań z zakresu nauk społecznych. Badania muszą być realizowane wspólnie przez polsko-norweskie zespoły badawcze, składające się z co najmniej jednego partnera polskiego, pełniącego rolę lidera konsorcjum, oraz co najmniej jednego partnera norweskiego. Kierownikiem projektu może być naukowiec posiadający co najmniej stopień naukowy doktora, zatrudniony w polskiej instytucji badawczej. Liderem norweskiej części zespołu badawczego musi być instytucja badawcza. W skład konsorcjum mogą wchodzić instytucje badawcze, przedsiębiorcy i organizacje pozarządowe. Czas realizacji projektu może wynosić 24 lub 36 miesięcy.
Konkurs GRIEG jest finansowany z funduszy norweskich, czyli środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2014-2021. Budżet konkursu wynosi ponad 37 mln euro. Wnioskowana wysokość finansowania na cały okres realizacji polsko-norweskiego projektu musi mieścić się w przedziale od 0,5 do 1,5 mln euro. Z grantu można finansować koszty wynagrodzeń i stypendiów zespołu badawczego, zakup aparatury, materiałów i usług, koszty wyjazdów i konferencji oraz inne koszty związane z realizacją projektu.
– U podstaw konstruowania programu GRIEG leżały takie cele, jak rozwój wiedzy opartej na badaniach, wzmacnianie polsko-norweskiej współpracy badawczej, podnoszenie jakości publikacji, szczególnie w naukach humanistycznych, wspieranie rozwoju młodych naukowców oraz budowanie pozytywnego odbioru badań naukowych w społeczeństwie. – podkreśla prof. Małgorzata Kossowska, przewodnicząca Rady NCN.
IdeaLab jest konkursem na projekty badawcze realizowane wspólnie przez zespoły badawcze, składające się z co najmniej jednego partnera polskiego, pełniącego rolę lidera konsorcjum oraz co najmniej jednego partnera z Norwegii, Islandii lub Liechtensteinu. Kierownikiem projektu realizowanego może być naukowiec posiadający co najmniej stopień naukowy doktora, zatrudniony w polskiej organizacji badawczej. W skład konsorcjum mogą wchodzić instytucje badawcze, instytucje publiczne, organizacje pozarządowe oraz przedsiębiorcy. Konkurs będzie przeprowadzony zgodnie z formułą „sandpit” opracowaną przez Radę Nauk Ścisłych i Technicznych Wielkiej Brytanii i stosowaną przez Norweską Radę Badań pod nazwą idélab. Głównym elementem konkursu są warsztaty, podczas których uczestnicy reprezentujący instytucje badawcze, organizacje pozarządowe, czy inne instytucje publiczne lub prywatne zmierzą się z wyzwaniami stojącymi przed współczesnymi społeczeństwami. Nowatorska formuła warsztatów wspiera opracowanie przełomowych, interdyscyplinarnych i innowacyjnych koncepcji projektów badawczych.
– Tematyka konkursu IdeaLab została ustalona przez Komitet Programu „Badania” z udziałem ekspertów reprezentujących Radę NCN. Temat konkursu „Postępowanie w obliczu zagrożeń” dotyczy istniejących i przyszłych wyzwań społecznych, wynikających ze złożonych procesów społecznych, ekonomicznych i przyrodniczych, takich jak globalizacja, przemiany demograficzne i migracje, brak stabilności geopolitycznej, zmiany technologiczne, zmiany klimatu i środowiska naturalnego – tłumaczy prof. Kossowska.
Konkurs IdeaLab jest finansowany z funduszy EOG, czyli środków Mechanizmu Europejskiego Obszaru Gospodarczego na lata 2014-2021. Budżet konkursu wynosi niemal 4,5 mln euro. Wnioskowana wysokość finansowania na cały okres realizacji projektu musi mieścić się w przedziale od 0,5 do 1,5 mln euro. Z grantu można finansować koszty wynagrodzeń i stypendiów zespołu badawczego, zakup aparatury, materiałów i usług, koszty wyjazdów i konferencji oraz inne koszty związane z realizacją projektu. Projekt może trwać 24 lub 36 miesięcy.
Tradycyjnie w czerwcu są ogłaszane konkursy MAESTRO i SONATA BIS. Adresatem pierwszego z nich są doświadczeni naukowcy, którzy planują prowadzić pionierskie badania, w tym także interdyscyplinarne, ważne dla rozwoju nauki i wykraczające poza dotychczasowy stan wiedzy. Kierownikiem projektu może zostać osoba, która posiada co najmniej tytuł naukowy doktora i w ciągu ostatnich 10 lat opublikowała co najmniej pięć publikacji w renomowanych czasopismach/wydawnictwach naukowych polskich lub zagranicznych, a także kierowała przynajmniej dwoma projektami badawczymi realizowanymi w ramach konkursów ogólnokrajowych lub międzynarodowych. Konkurs MAESTRO jest ogłaszany już po raz jedenasty, a jego budżet to 40 mln zł. SONATA BIS to z kolei konkurs skierowany do uczonych, którzy uzyskali stopień naukowy doktora w okresie od 5 do 12 lat przed rokiem wystąpienia w wnioskiem. Jego celem jest utworzenie nowego zespołu badawczego. Badacz występujący z wnioskiem musi wykazać od 1 do 10 prac naukowych opublikowanych w ciągu ostatnich 10 lat, spośród których załączy do wniosku od jednej do trzech najważniejszych. Co istotne, poza kierownikiem projektu wśród osób realizujących projekt nie może być osób posiadających tytuł naukowy, tytuł profesora, stopień naukowy doktora habilitowanego lub uprawnienia równorzędne oraz osób, które dotychczas współpracowały ze sobą przy realizacji projektu badawczego finansowanego w drodze konkursu. W dziewiątej edycji konkursu budżet programu ustalono na 120 mln zł.
UWERTURA 4 ma na celu wsparcie w skutecznym ubieganiu się o prestiżowe granty finansowane przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (ERC). Praca w międzynarodowych zespołach badawczych jest świetną okazją do zdobycia cennego doświadczenia w tym zakresie. Badacze, którzy w konkursie UWERTURA będą ubiegać się o staż w zagranicznych zespołach realizujących granty ERC, muszą posiadać co najmniej stopień naukowy doktora i muszą mieć doświadczenie w kierowaniu własnym projektem badawczym wyłonionym w drodze konkursu lub być laureatami prestiżowych stypendiów. Staże mogą trwać od 1 do 6 miesięcy. W okresie 24 miesięcy od dnia podpisania umowy o realizację stażu naukowiec jest zobowiązany do wystąpienia z wnioskiem o grant ERC, w którym będzie pełnił rolę kierownika projektu, a którego realizacja będzie zaplanowana w polskiej jednostce naukowej. Na tegoroczną edycję konkursu przeznaczono 1 mln zł.
Nabór wniosków we wszystkich konkursach jest prowadzony za pośrednictwem systemu elektronicznego ZSUN/OSF. W konkursach MAESTRO, SONATA BIS i UWERTURA potrwa do 17 września 2019 r., w konkursie GRIEG do 28 października*, a ogłoszenie wyników nastąpi do marca 2020 r. W konkursie IDEALAB wnioski będą przyjmowane do 19 sierpnia, a rozstrzygnięcie będzie mieć miejsce w styczniu 2020 r. Szczegółowe informacje na temat konkursów można znaleźć na stronie Narodowego Centrum Nauki.
*aktualizacja w dniu 26 sierpnia 2019 r.
