W związku z planowanym wprowadzeniem w Narodowym Centrum Nauki polityki dotyczącej publikowania wyników badań finansowanych przez NCN w otwartym dostępie przeprowadziliśmy weryfikację raportów rocznych i końcowych projektów. Przeanalizowaliśmy, w którym modelu publikują wyniki badań nasi grantobiorcy i jaka jest wysokość środków finansowych przeznaczanych na ten cel.
Analiza pozwoliła zidentyfikować dwa główne problemy:
- brak prawidłowego rozróżnienia pomiędzy zielonym a złotym dostępem;
- kwoty wskazane w raporcie obejmują koszty inne niż tylko opłaty publikacyjne.
W związku z powyższym chcielibyśmy prosić o zwrócenie większej uwagi na powyższe kwestie w trakcie uzupełniania raportu.
Przypominamy: o Zielonym modelu Otwartego Dostępu (ang. Green Open Access) lub inaczej self-archiving mówimy wtedy, kiedy zaakceptowana do druku wersja manuskryptu (tzw. Author’s Accepted Manuscript lub Version of Record) może być zdeponowana w repozytorium i dostępna publicznie albo przed, albo tuż po opublikowaniu artykułu/książki lub rozdziału w książce przez wydawnictwo. Repozytorium może być instytucjonalne, dziedzinowe, narodowe lub międzynarodowe.
Złoty Otwarty Dostęp (and. Gold Open Access) to otwarty dostęp do publikacji zaraz po jej opublikowaniu na stronie wydawnictwa lub na innej platformie będącej własnością wydawcy. Jeśli publiczne udostępnienie występuje z pewnym opóźnieniem po opublikowaniu to mówimy wtedy o Opóźnionym Otwartym Dostępie (ang. delayed OA).
Opublikowanie wersji artykułu online np. na własnej stronie autora lub uczelni nie jest uznawane za tradycyjne upowszechnianie w Zielonym lub Złotym Otwartym Dostępie (Green lub Gold OA). Często jest to niezgodne z zapisami licencji wydawniczej i prawa publikacyjnego.
W raportach do umów kolejnych edycji konkursów doprecyzujemy zapis dotyczący kosztów zmieniając istniejący: „koszty poniesione w związku z udostępnieniem publikacji w otwartym dostępie” na: „koszty poniesione ze środków projektu na opłatę publikacyjną w otwartym dostępie”.