Wybór laureatów Nagrody NCN 2019, ustalenie warunków nowego konkursu PRELUDIUM BIS na projekty badawcze realizowane przez doktorantów, rozszerzenie dotychczasowej formuły konkursu OPUS oraz ustalenie wysokości kosztów pośrednich na poziomie 20% to najważniejsze decyzje podjęte podczas wrześniowego posiedzenia Rady NCN.
Pierwszego dnia, oprócz posiedzeń Komisji Rady, odbyło się posiedzenie Kapituły Nagrody NCN. Kapitułę tworzy Rada i dyrektor Centrum oraz przedstawiciele fundatorów Nagrody. W toku dyskusji dokonano wyboru laureatów siódmej edycji Nagrody NCN w trzech obszarach badawczych: naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce, naukach ścisłych i technicznych oraz naukach o życiu. Uroczystość wręczenia Nagrody NCN 2019 odbędzie się 9 października br. w krakowskich Sukiennicach.
Na wstępie obrad plenarnych Rada przyjęła informację kwartalną o zakresie wykonywanych zadań i wydatkowanych na ten cel środkach przedstawioną przez dyrektora NCN prof. Zbigniewa Błockiego. Kluczowym punktem posiedzenia było określenie warunków przeprowadzania konkursów na projekty badawcze, w tym nowego konkursu PRELUDIUM BIS na wsparcie kształcenia doktorantów w szkołach doktorskich, organizowanego przez Narodowe Centrum Nauki wspólnie z Narodową Agencją Wymiany Akademickiej. Program przewiduje finansowanie stypendiów doktoranckich przez cały okres kształcenia doktoranta w szkole doktorskiej i finansowanie projektów badawczych realizowanych przez doktorantów w ramach przygotowywanych przez nich rozpraw doktorskich pod opieką promotorów pełniących rolę kierowników projektów. Dodatkowo, dzięki współpracy z NAWA, doktoranci realizujący projekty badawcze PRELUDIUM BIS będą mogli liczyć na finansowanie staży zagranicznych trwających od 3 do 6 miesięcy. Szczegółowe warunki konkursu PRELUDIUM BIS zostały określone przez Radę uchwałą nr 93/2019. Budżet pierwszej edycji konkursu PRELUDIUM BIS został ustalony uchwałą Rady nr 94/2019 i wynosi 160 mln zł.
Kolejną ważną decyzją Rady przyjętą uchwałą 91/2019 było rozszerzenie dotychczasowej formuły konkursu OPUS. Oznacza to, że w ramach tego konkursu naukowcy, niezależnie od etapu kariery naukowej, będą mogli starać się o wsparcie finansowe prowadzonych badań w formie projektów badawczych, w tym również realizowanych w ramach współpracy międzynarodowej nawiązanej bezpośrednio z partnerem lub partnerami z zagranicznych instytucji naukowych bądź w ramach programów lub inicjatyw międzynarodowych ogłaszanych we współpracy dwu lub wielostronnej, albo projektów badawczych realizowanych przy wykorzystaniu przez polskie zespoły badawcze wielkich międzynarodowych urządzeń badawczych. Wnioskodawca będzie zobowiązany przedstawić we wniosku informacje o planowanej współpracy międzynarodowej oraz opisać korzyści z niej wynikające. Dodatkowo Rada przyjęła, że w konkursie OPUS będzie można występować o finansowanie 4-letnich projektów badawczych. W związku z tym, w porównaniu z poprzednią edycją, zwiększono nakład finansowy tego konkursu. Rada uchwałą nr 95/2019 ustaliła budżet konkursu OPUS 18 w wysokości 400 mln zł.
Rada określiła również nakłady finansowe konkursów SONATA 15 i PRELUDIUM 18, które będą ogłaszane wspólnie z konkursami PRELUDIUM BIS 1 i OPUS 18. Uchwałą nr 97/2019 na realizację projektów badawczych w ramach konkursu SONATA 15 Rada przeznaczyła środki finansowe w kwocie 100 mln zł, natomiast uchwałą nr 96/2019 na realizację projektów badawczych w konkursie PRELUDIUM 18 przeznaczono 30 mln zł.
Ważną decyzją Rady jest obniżenie maksymalnej wysokości kosztów pośrednich możliwych do uzyskania przez podmiot, w którym będzie realizowany projekt badawczy finansowany przez Narodowe Centrum Nauki. Od wrześniowych edycji konkursów maksymalna wysokość kosztów pośrednich to 20% całości kosztów bezpośrednich projektu badawczego. Rada zmieniła również kryteria zatrudniania osób na stanowiskach typu post-doc, przyjmując, że na stanowisku post-doc finansowanym w pełni z grantu NCN nie mogą być zatrudnione osoby, które uzyskały stopień doktora w podmiocie, w którym planowane jest zatrudnienie na tym stanowisku. Dodatkowo osoba na stanowisku typu post-doc nie może być zatrudniona na okres krótszy niż 6 miesięcy i w okresie pobierania wynagrodzenia (120 tys. rocznie), nie będzie mogła pobierać wynagrodzenia u innego pracodawcy na podstawie umowy o pracę ani innego wynagrodzenia ze środków przyznanych w ramach kosztów bezpośrednich z projektów badawczych finansowanych w konkursach NCN.
Wiele uwagi poświęcono również dyskusji dotyczącej aspektów etycznych w projektach badawczych finansowanych przez NCN, a w szczególności wytycznych dla wnioskodawców do uzupełnienia formularza dotyczącego kwestii etycznych we wnioskach składanych w konkursach NCN, które obowiązują od konkursów ogłoszonych w marcu br. Koordynatorzy Dyscyplin zwrócili uwagę, że dzięki wprowadzeniu formularza doszło do wzrostu liczby wniosków, w których uwzględniono informacje na temat podejmowanych działań na rzecz wykonywania badań zgodnie z zasadami dobrych praktyk w danych dziedzinach/dyscyplinach. Jednakże w związku z uwagami wnioskodawców na temat wprowadzonych przez Centrum wymagań zaproponowano, aby załączane do wniosków grantowych wytyczne uwzględniały modyfikacje treści wypracowane wspólnie przez członków Rady i przedstawicieli biura NCN.
W dalszej części spotkania Rada dyskutowała o możliwościach zwiększenia sukcesów polskich badaczy w konkursach ERC. W toku prowadzonej dyskusji zwrócono uwagę na potrzebę angażowania polskich naukowców do prac panelistów ERC, prowadzenia działań identyfikujących potencjalnych aplikantów oraz tworzenia instrumentów zachęt i wsparcia, również przez NCN, w występowaniu o środki europejskie.
Na zakończenie Rada uchwałą nr 98/2019 oceniła raporty końcowe z realizacji projektów badawczych finansowanych przez NCN oraz uchwałą nr 99/2019 oceniła raporty z wykonanych projektów badawczych przekazanych przez Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego do realizacji w Narodowym Centrum Nauki.