Prof. Urszula Stachewicz z Akademii Górniczo-Hutniczej z Krakowa oraz dr Wojciech Czerwiński i dr Michał Pilipczuk z Uniwersytetu Warszawskiego zostali nagrodzeni w konkursie Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) Starting Grant w programie Horyzont 2020. Cała trójka to laureaci konkursów Narodowego Centrum Nauki.
Pierwszą z nagrodzonych jest prof. Urszula Stachewicz z AGH, która w projekcie „Bioinspired Composites Strategies for Saving Energy” będzie pracować nad innowacyjnymi materiałami izolacyjnymi, które pozwolą zmniejszyć codzienne zużycie energii. Celem badań jest opracowanie materiału odwzorowującego właściwości izolacyjne znane w naturze. Bazował on będzie na włóknistych membranach skutecznie odprowadzających, ale też uwalniających ciepło - w zależności od potrzeby. To z kolei doprowadzi między innymi do obniżenia zużycia energii. Tego typu rozwiązania mogą znaleźć zastosowanie w branży budowlanej jako izolacja budynków, w urządzeniach elektronicznych czy infrastrukturze okablowania. Na trwający 5 lat projekt dr hab. inż. Urszula Stachewicz otrzymała środki w wysokości prawie 1,7 mln euro. Prace rozpoczną się na początku 2021 r.
Warto również dodać, że profesor Stachewicz realizowała cztery projekty w ramach konkursów NCN: „Badanie właściwości sieci nanowłókien polimerowych zainspirowanych naturą w kontekście ich zastosowania do odzyskiwania wody i wytwarzania energii” (SONATA BIS 5), „Analiza 3D odpowiedzi komórkowych na rusztowania z nanowłókien polimerowych do regeneracji tkanki kostnej” (SONATA 8), „Odpowiedzi komórkowe na własności elektroprzędzonych włókien polimerowych dla zastosowań w inżynierii tkankowej” (OPUS 17) oraz „Nowe konstrukcje kompozytów polimerowych zainspirowanych naturą” w konkursie UWERTURA 1, którego celem jest właśnie wsparcie uczonych prowadzących badania naukowe w polskich jednostkach naukowych w skutecznym występowaniu o środki europejskie na realizację badań i zwiększenie ich udziału w gronie laureatów grantów ERC.
Kolejnym z nagrodzonych jest dr Wojciech Czerwiński. Zajmuje się teorią automatów, modelami współbieżności, bazami danych oraz logiką w informatyce. W latach 2017-2019 realizował projekt pt. „Problem separacji w teorii automatów”, dofinansowany w konkursie SONATA 11. Jego obecny projekt „Challenging Problems in Infinite-State Systems” (INFSYS), na który ERC przyznała 1,34 mln euro, ma na celu podjęcie kilku ważnych wyzwań dotyczących systemów informatycznych, określanych nieskończenie stanowymi. Celem badań jest m.in. stworzenie algorytmu, który dla danego systemu, określającego sytuację początkową i zestaw ruchów do dyspozycji, odpowiedziałby na pytanie o możliwość przejścia do konkretnej sytuacji końcowej. W przyszłości algorytm może być przydatny w automatycznej weryfikacji programów, a więc znajdowaniu błędów w programach.
Trzecim polskim laureatem grantu ERC jest Michał Pilipczuk, którego wcześniejszy projekt „Optymalność w złożoności parametryzowanej” również został nagrodzony w konkursie NCN – SONATA 6. W projekcie „Decomposition methods for discrete problems” zbada strukturalne i dekompozycyjne własności sieci i spróbuje ich użyć do stworzenia szybkich metod obliczeniowych do rozwiązywania trudnych problemów. Zespół dr Pilipczuka będzie zajmował się zastosowaniem strukturalnej teorii grafów w czterech obszarach dotyczących: teorii grafów rzadkich, parametryzowanych algorytmów dynamicznych, algorytmów na grafach planarnych oraz algorytmów na grafach z zabronionymi podstrukturami. ERC przyznała na realizację przedsięwzięcia prawie 1,4 mln euro.
Naukowcy z Polski znaleźli się w gronie 436 nagrodzonych badaczy z całego świata. W tym roku na projekty przeznaczono 677 mln euro. Będą one realizowane w 25 krajach, z czego najwięcej w Niemczech (88), Wielkiej Brytanii (62) i Niderlandach (42). Konkurs skierowany jest do niezależnych badaczy o ugruntowanym dorobku, będących od 2 do 7 lat po doktoracie, a ich projekty mogą trwać maksymalnie 5 lat. Otrzymanie grantu w konkursie ERC to duże wyróżnienie, gdyż jego misją jest finansowanie przełomowych i pionierskich badań naukowych, a jedynym kryterium oceny koncepcji badawczych jest doskonałość naukowa.
Z pełną listą laureatów można zapoznać się na stronie ERC.