12 października poznamy nazwiska laureatów Nagrody NCN 2022. Wyróżnienie jest najbardziej prestiżową nagrodą naukową przyznawaną młodym uczonym pracującym w polskich ośrodkach.
Nagrodę NCN mogą otrzymać badaczki i badacze, którzy nie przekroczyli 40. roku życia i mają znaczące osiągnięcia naukowe w zakresie badań podstawowych, udokumentowane publikacjami afiliowanymi w polskich jednostkach naukowych. Wyróżnienie jest przyznawane w trzech obszarach nauk: humanistycznych, społecznych i o sztuce (HS), ścisłych i technicznych (ST) oraz o życiu (NZ). Podstawowym kryterium, jakim kieruje się komisja oceniająca osiągnięcia kandydatów, jest ich doskonałość naukowa i międzynarodowa rozpoznawalność.
10. edycja
Wyróżnienie przyznawane jest od 2013 roku. – To jedna z naszych najistotniejszych aktywności. Dzięki mocnej pozycji, jakiej dorobił się NCN w polskiej nauce, nagroda cieszy się dużym prestiżem, konkurencja jest spora, otrzymują ją naprawdę bardzo dobrzy naukowcy – mówi prof. Zbigniew Błocki, dyrektor Narodowego Centrum Nauki.
Wśród dotychczasowych laureatów wyróżnienia jest m.in. ośmioro uczonych, którzy otrzymali granty Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC). W 2021 roku po raz pierwszy Nagrodę NCN odebrało dwóch naukowców z zagranicy pracujących w Polsce – prof. Sebastian Glatt z Uniwersytetu Jagiellońskiego i prof. Jonatan Gutman z Instytutu Matematycznego PAN. – Nagroda NCN była dla mnie wielkim zaszczytem. Wciąż badam różne problemy w dynamice topologicznej i teorii ergodycznej i mam nadzieję, że moje nowe prace zyskają podobny rozgłos – wspomina po roku prof. Gutman.
650 nominujących, 59 kandydatów
Kapituła Nagrody NCN złożona jest z członków Rady i dyrektora NCN. Kandydatki i kandydatów w tym roku mogło zgłaszać ponad 650 osób. W gronie nominujących są m.in. dotychczasowi laureaci Nagrody NCN, byli członkowie Rady NCN i inni wybitni naukowcy. Zgłaszać można było osoby urodzone nie wcześniej niż w 1981 roku. Nominowanych zostało 59 naukowców (napłynęło 70 zgłoszeń, niektórzy kandydaci byli wskazani niezależnie przez kilka osób).
Każdy z naukowców uprawnionych do wskazania kandydatów do Nagrody NCN może nominować tylko jedną osobę, która nie współpracowała ze zgłaszającym, nie brała udziału we wspólnych przedsięwzięciach, ani nie miała z nim wspólnych publikacji w ostatnich pięciu latach. Osoba zgłaszająca i zgłaszana nie mogą być związane rodzinnie ani prawnie, kandydat do nagrody nie może też być doktorantem lub wypromowanym doktorem osoby zgłaszającej.
Szanse badaczek i badaczy
Do tej pory wśród laureatów dominowali mężczyźni. Problem ten dostrzega dyrekcja i Rada NCN. – Mając na uwadze doświadczenia z poprzednich lat i działając w duchu wspierającym wyrównywanie szans badaczek i badaczy, będziemy niezmiernie wdzięczni za uwzględnienie także tego kryterium w wyborze kandydata do Nagrody NCN – pisał prof. Jacek Kuźnicki, szef Rady NCN w liście do naukowców uprawnionych do zgłaszania kandydatów.
Nazwiska laureatów tegorocznej nagrody zostaną ogłoszone 12 października w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach (Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie). W listopadzie i grudniu zaplanowane są wykłady popularnonaukowe laureatów Nagrody, które będą transmitowane online.