Wśród 24 projektów wyłonionych w konkursie na międzynarodowe projekty badawcze z zakresu technologii kwantowych, organizowanym przez konsorcjum QuantERA, jest aż 8, które realizowane będą z udziałem polskich zespołów. Naukowcy z Polski podejmą badania nad kwantową naturą środowiska, symulatorami kwantowymi, kryptografią kwantową oraz potencjałem zasobów odpowiedzialnych za obliczenia stosowane w komputerach kwantowych.
QuantERA to program finansujący badania nad technologiami kwantowymi o największym zasięgu w Europie. 101 projektów o wartości 120 mln euro, ponad 500 grup badawczych z całej Europy, a całość koordynowana przez NCN przy wsparciu unijnym – mówi Sylwia Kostka, koordynatorka programu QuantERA.
Czwarty konkurs sieci QuantERA został ogłoszony w styczniu 2023 roku przez 35 organizacji finansujących badania naukowe z 28 państw i od początku cieszył się dużym zainteresowaniem środowiska naukowego. Złożono 101 wniosków (56 w temacie Quantum Phenomena and Resources oraz 45 w temacie Applied Quantum Science), z czego wyłoniono 24 zwycięskie projekty. W gronie laureatów jest aż 8 zespołów badawczych z Polski w tym 4 z polskimi koordynatorami na czele. 5 projektów otrzyma finansowanie z Narodowego Centrum Nauki (zakres badań podstawowych), natomiast 3 projekty zostaną sfinansowane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (zakres badań stosowanych).
– Do konkursu QuantERA Call 2023 wpłynęło wiele wniosków o bardzo wysokiej jakości naukowej ilustrujących spektakularny potencjał dziedziny technologii kwantowych. Lista zwycięskich projektów zawiera nowe, niezwykle interesujące pomysły badawcze, które w wielu przypadkach mogą mieć przełożenie na praktyczne zastosowania i rozwój nowych produktów. Program QuantERA to wyjątkowo sprawny mechanizm finansowania wspólnych przedsięwzięć badawczych łączących interdyscyplinarną wiedzę specjalistyczną dostępną zarówno w Europie, jak również poza nią – podsumowuje prof. Konrad Banaszek, koordynator naukowy programu QuantERA.
Konsorcja badawcze kierowane przez polskich naukowców będą pracować nad: zaawansowanymi metodami szyfrowania danych poprzez kryptografię kwantową; technologiami przetwarzania informacji, metrologii i obrazowania biomedycznego z użyciem nanodiamentów, które mogą przyczynić się m.in. do rozwoju narzędzi diagnostycznych w medycynie; rewolucyjnym potencjałem obliczeń stosowanych w komputerach kwantowych oraz mikroskopią multimodalną.
Lista nagrodzonych projektów z udziałem polskich zespołów badawczych
- AQuSeND – Zaawansowane wykrywanie kwantowe z nanodiamentami, koordynowany przez dra hab. Adama Wojciechowskiego z Uniwersytetu Jagiellońskiego (we współpracy z zespołami z Hiszpanii i Niemiec);
- FiGAnti – Światłowodowe przestrajalne źródła pojedynczych fotonów z obszarem aktywnym w postaci pojedynczej kropki kwantowej z GaSb zastosowane do implementacji kwantowej dystrybucji klucza w warunkach polowych, koordynowany przez dr inż. Annę Musiał z Politechniki Wrocławskiej (we współpracy z zespołami z Finlandii, Francji, Niemiec i Szwecji);
- QuCABOoSE – Aktywacja koherencji kwantowych przez układy otwarte i środowiska, z udziałem dra hab. Jarosława Korbicza z Centrum Fizyki Teoretycznej Polskiej Akademii Nauk (we współpracy z zespołami z Czech, Niemiec i Włoch)
- ResourceQ – Unifikacja i optymalizacja kwantowych zasobów, koordynowany przez dra Johna Selby z Uniwersytetu Gdańskiego (we współpracy z zespołami z Niemiec i Francji)
- TouQan – W poszukiwaniu użytecznej przewagi kwantowej, z udziałem dra hab. Michała Oszmańca (we współpracy z zespołami z Francji, Hiszpanii i Niemiec)
- EXTRASENS – Color centers in diamond nanoneedles for intra- and EXTRA-cellular quantum SENSing (finansowanie z NCBR), z udziałem dra Radka Łapkiewicza z Uniwersytetu Warszawskiego (we współpracy z zespołami z Czech, Finlandii, Litwy i Niemiec)
- MEEDGARD – Memory-Enhanced Entanglement Distribution with Gallium ARsenide quantum Dots (finansowanie z NCBR), z udziałem dra inż. Michała Gawełczyka z Politechniki Wrocławskiej (we współpracy z zespołami z Austrii, Niemiec i Wielkiej Brytanii)
- QM3 – Quantum Multi-Modal Microscopy (finansowanie z NCBR), koordynowany przez dra Radka Łapkiewicza z Uniwersytetu Warszawskiego (we współpracy z zespołami z Francji, Niemiec i Szwajcarii)
QuantERA (ERA-NET Cofund in Quantum Technologies) to międzynarodowa sieć łącząca 41 agencji finansujących badania z 31 krajów, która od 2016 roku promuje ambitne badania z zakresu technologii kwantowych w Europie. Sieć stymuluje współpracę pomiędzy naukowcami i agencjami finansującymi badania naukowe, monitoruje europejskie działania i strategie w zakresie technologii kwantowych, tworzy wytyczne dotyczące odpowiedzialnego prowadzenia badań naukowych, a przede wszystkim organizuje konkursy na międzynarodowe projekty badawcze. Do konkursu Call 2023 przystąpiło 35 organizacji partnerskich QuantERA.
– QuantERA łączy najlepszych naukowców z całej Europy. Program daje niezwykłą możliwość udziału w przełomowych badaniach nad technologiami kwantowymi – dodaje dr hab. Adam Wojciechowski z Uniwersytetu Jagiellońskiego, koordynator projektów finansowanych w konkursach QuantERA i jeden z laureatów tegorocznego rozstrzygnięcia.
Koordynatorem programu QuantERA jest Narodowe Centrum Nauki. Kontakt.