– W zapowiedziach ministra nauki i szkolnictwa wyższego zabrakło konkretnych propozycji zwiększenia budżetu NCN, którego systematyczne obniżanie jest jednym z głównych zagrożeń dla rozwoju nauki w Polsce – piszą profesorowie Jan Ostrowski i Marek Konarzewski i apelują o wzrost finansowania agencji.
Prezesi Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk przyjęli stanowisko, w którym z aprobatą odnieśli się do deklaracji ministra nauki i szkolnictwa wyższego Dariusza Wieczorka dotyczących zwiększenia wydatków na badania naukowe i szkolnictwo wyższe w 2024 roku, w tym wzrostu wynagrodzeń pracowników naukowych i administracji uczelni i instytutów naukowych oraz zapowiedzi zwiększenia finansowania instytutów PAN. Zwrócili jednak uwagę, że w wypowiedziach ministra „zabrakło konkretnych propozycji zwiększenia budżetu NCN”.
Współczynnik sukcesu, czyli procent osób, które otrzymują finansowanie na realizację swoich badań, w ostatnio rozstrzyganych konkursach NCN spadł do kilku procent. – Wiele wartościowych projektów badawczych nie jest realizowanych, a włożony w ich przygotowanie wysiłek intelektualny ulega zmarnotrawieniu – piszą prezesi PAU i PAN. Uczeni zwracają uwagę, że systematyczne obniżanie budżetu NCN „jest jednym z głównych zagrożeń dla rozwoju nauki w Polsce” i apelują – w imieniu członków obu Akademii – o zwiększenie budżetu Centrum „do poziomu umożliwiającego finansowanie 25% rozpatrywanych projektów badawczych.”
Środowisko naukowe od dawna wspiera NCN w staraniach o zwiększenie budżetu. W grudniu 2023 roku apel do Premiera RP oraz Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z prośbą o rewizję środków przeznaczonych na działalność NCN „jako sztandarowej instytucji, zapewniającej apolityczne i oparte na przesłankach merytorycznych finansowanie badań naukowych” wystosowali stypendyści MNiSW. Wsparcie dla NCN w ciągu ostatnich miesięcy wyrażali także m.in. laureaci grantów Europejskiej Rady Badań (ERC), laureaci nagród i stypendiów Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, stypendystki programu L’Oreal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki.
W trakcie debaty 21 grudnia 2023 roku Minister Finansów Andrzej Domański zadeklarował, że środki na zwiększenie budżetu Narodowego Centrum Nauki – „na ten ważny cel” – zostaną uwzględnione w budżecie państwa.
Informacje o potrzebach finansowych Centrum i naukowców, których NCN wspiera.