15 i 16 maja w Bydgoszczy odbyła się dziesiąta, jubileuszowa edycja Dni Narodowego Centrum Nauki. W trakcie wydarzenia studenci, doktoranci i naukowcy pracujący w polskich jednostkach mogli dowiedzieć się, jak zdobyć środki na badania oraz jak realizować granty NCN.
Dni Narodowego Centrum Nauki odbywają się raz w roku, za każdym razem w innym mieście akademickim. To dwa dni pełne spotkań, warsztatów, paneli dyskusyjnych i wykładów, podczas których naukowcy z danego regionu i pracownicy zajmujący się obsługą administracyjną projektów badawczych mogą bezpośrednio dopytać przedstawicieli NCN o wszystkie szczegóły związane z ubieganiem się o finansowanie badań w NCN, ich realizacją i rozliczeniem.
– NCN jest rządową agencją powołaną do wspierania działalności naukowej w Polsce, wzorowaną na najlepszych międzynarodowych wzorcach. Naszą ideą było też, żeby w jak najszerszym stopniu propagować naszą działalność również w różnych ośrodkach lokalnych, które moglibyśmy odwiedzać. Byliśmy już w większości województw, teraz przyszedł czas na Bydgoszcz – zaznaczył prof. Krzysztof Jóźwiak, dyrektor NCN.
– To będą dwa dni inspiracji, wymiany doświadczeń, które przyczynią się w przyszłości do wspólnych działań na rzecz rozwoju nauki nie tylko w Bydgoszczy, ale też w całym regionie kujawsko-pomorskim – podkreślił podczas inauguracji wydarzenia prof. Marek Adamski, rektor Politechniki Bydgoskiej im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich.
– Mam nadzieję, że dzięki temu wydarzeniu jeszcze prężniej będzie się rozwijała nauka w Bydgoszczy i pozyskamy więcej środków grantowych na realizację badań, które mają w planach nasi bydgoscy naukowcy – dodała pani Iwona Waszkiewicz, zastępca prezydenta miasta Bydgoszcz.
W ramach inauguracji Dni NCN 2024 odbyły się prezentacje trojga naukowców pracujących w bydgoskich uczelniach. Dr hab. Jakub Lipski, prof. UKW z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy opowiadał o swoich badaniach dotyczących XVIII-wiecznej literatury brytyjskiej realizowanych w międzynarodowych zespołach, m.in. dzięki finansowaniu z NCN. W trakcie wystąpienia zaznaczył, że dla jego rozwoju naukowego kluczowe okazały się być działania, które powszechnie są uznawane za bezużyteczne, takie jak udział w niszowych konferencjach naukowych albo publikowanie w niepunktowanych czasopismach. Podkreślił, że te właśnie z pozoru bezużyteczne aktywności pozwoliły mu otrzymać kolejne granty i rozwijać badania, bo zostały zauważone przez recenzentów oceniających wnioski w konkursach grantowych.
Dr hab. Barbara Bojko, prof. UMK reprezentująca Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu opowiadając o swojej drodze badawczej przebiegającej w osi Sosnowiec–Toronto–Bydgoszcz przedstawiła zgromadzonym w sali unikatową technikę diagnostyczną, mikroekstrakcję do fazy stałej, która jest mało inwazyjna i prosta w zastosowaniu. Pozwala ona na analizę materiału biologicznego bez fizycznego poboru i preparatyki tkanek, co daje duże możliwości jej stosowania w badaniach nowotworów mózgu i ocenie jakości graftów narządów w okresie okołotransplantacyjnym. – Finansowanie z NCN było dla mojego zespołu nie tylko bezpieczną poduszką, dzięki której mogliśmy rozwijać badania w Bydgoszczy, ale też trampoliną do następnych projektów, następnych badań oraz współpracy z przemysłem – podkreśliła w swoim wystąpieniu prof. Bojko.
O swojej pracy badawczej podczas spotkania otwierającego Dni NCN mówił także prof. dr hab. n. med. Marek Harat z Politechniki Bydgoskiej im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich podczas wystąpienia pt. „Gorące problemy badawcze w neurochirurgii: głęboka stymulacja mózgu i poprawa wyników leczenia glejaków. Doświadczenia własne”. Naukowiec opowiadał, w jakich okolicznościach po raz pierwszy spotkał się z operacjami z zakresu neurochirurgii czynnościowej i w jaki sposób utworzył i rozwinął w Bydgoszczy ośrodek przeprowadzający wiele pionierskich operacji, między innymi w leczeniu choroby Parkinsona, zespołu obsesyjno- kompulsywnego, depresji, zaburzeń łaknienia z patologiczną otyłością, mózgowego porażenia dziecięcego oraz zaburzeń zachowań z agresją i autodestrukcją.
Zapis transmisji – spotkanie otwierające Dni NCN 2024
Po południu podczas spotkania pt. „Czas na Radę” członkowie Rady NCN przy wsparciu koordynatorów dyscyplin odpowiedzialnych za przeprowadzanie konkursów grantowych NCN podpowiadali uczestnikom spotkania, na jakie badania i w jaki sposób można dostać grant od Narodowego Centrum Nauki, na co zwrócić uwagę przy przygotowywaniu założeń projektu badawczego oraz jak wygląda proces oceny wniosków i wyłaniania laureatów.
W trakcie panelu dyskusyjnego „Granty NCN – wniosek, ocena, realizacja – czy warto?” przedstawiciele NCN oraz bydgoscy naukowcy dyskutowali o możliwościach finansowania badań dla polskich naukowców, w szczególności w kontekście sytuacji budżetowej Narodowego Centrum Nauki.
– Jeśli ktoś chce przeżyć przygodę naukową i przejść pełną ścieżkę, od studenta lub doktoranta do samodzielnego badacza, to odpowiedź na pytanie postawione w tytule panelu jest prosta – trzeba się ubiegać o granty, niezależnie od szeroko rozumianej sytuacji finansowej w polskiej nauce – podkreślił podczas dyskusji prof. Robert Hasterok, przewodniczący Rady NCN. Dyrektor NCN, prof. Krzysztof Jóźwiak dodał, że wszystko wskazuje na to, że dzięki dodatkowym środkom przyznanym NCN przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ta sytuacja jest coraz lepsza i wskaźniki sukcesu powinny rosnąć.
Podczas panelu o roli grantów w rozwoju naukowym, warunkach uprawiania nauki w Polsce i o wyzwaniach stojących obecnie przed systemem grantowym dyskutowali także dr hab. inż. Łukasz Skowroński, prof. PBŚ, prorektor ds. nauki i ewaluacji Politechniki Bydgoskiej im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich, dr hab. inż. Aleksandra Dunisławska, prof. PBŚ, członkini Rady Młodych Naukowców oraz prof. dr hab. Jarosław Burczyk, prorektor ds. nauki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.
– Najlepszym miejscem dla młodych naukowców jest zespół, w którym są realizowane projekty badawcze obejmujące stypendia dla studentów i doktorantów. Granty umożliwiają im udział w zewnętrznych konferencjach, co jest kluczowe dla ich rozwoju, mogą pokazać swoje nazwisko, swoje prace oraz przede wszystkim – poznać środowisko – podkreśliła prof. Aleksandra Dunisławska.
Moderatorką panelu była Anna Korzekwa-Józefowicz, pełnomocniczka dyrektora NCN ds. komunikacji. Uzupełnieniem debaty panelowej była dyskusja z udziałem publiczności. Zgromadzeni uczestnicy rozmawiali m.in. o założeniach procesu recenzyjnego w konkursach Narodowego Centrum Nauki oraz grantach realizowanych przez przedstawicieli nauk plastycznych.
Na zakończenie spotkania odbył się konkurs wiedzy o Narodowym Centrum Nauki. Zwyciężczyni odpowiedziała bezbłędnie na wszystkie pytania w czasie nieco ponad 1 min i otrzymała nagrodę główną w postaci zaproszenia na uroczystość wręczenia Nagrody Narodowego Centrum Nauki, która odbędzie się w październiku w Krakowie. Po spotkaniu naukowcy mogli skorzystać z indywidualnych konsultacji z pracownikami NCN odpowiedzialnymi za obsługę wniosków i projektów, jak również zajmującymi się współpracą międzynarodową.
Zapis transmisji spotkania "Czas na Radę"
Drugi dzień Dni NCN rozpoczął się od spotkania Rady NCN i dyrekcji z przedstawicielami władz wojewódzkich oraz lokalnego środowiska naukowego, m.in. rektorami i prorektorami uczelni, dyrektorami jednostek naukowych z terenu województwa kujawsko-pomorskiego. Uczestnicy spotkania rozmawiali m.in. o kształcie oferty konkursowej Narodowego Centrum Nauki, możliwościach pozyskania grantu w obecnych warunkach budżetowych, formie dokumentacji konkursowej oraz zasadach oceny dorobku naukowego. Poruszono także kwestie związane z praktyczną realizacją wydatków zaplanowanych w projektach badawczych NCN w trybie zamówień publicznych.
16 maja był dniem pełnym wydarzeń przeprowadzanych w formie warsztatowej. Naukowcy planujący złożenie wniosków w konkursach NCN mogli wziąć udział w warsztatach dotyczących procesu oceny wniosków. Wcielając się w rolę ekspertów i pracując na autentycznych wnioskach, których autorzy zgodzili się na wykorzystanie do celów szkoleniowych, mogli zobaczyć, jak wygląda dobrze przygotowany wniosek, w zestawieniu z wnioskiem nisko ocenionym w procesie recenzyjnym. W programie znalazły się tradycyjnie również warsztaty dla pracowników wspierających na co dzień naukowców w ubieganiu się o granty, pracujących w działach nauki lub oddelegowanych w jednostkach do obsługi administracyjnej. Opiekunowie projektów po stronie NCN podczas warsztatów omawiali m.in. jak wygląda proces podpisywania umów, jakie są zasady realizacji projektów, raportowania rocznego i końcowego, jak wygląda kontrola projektu i jakie są zasady rozliczania grantów. Trzeci rodzaj warsztatów podczas Dni NCN to warsztaty dotyczące Planów Zarządzania Danymi skierowane do naukowców, zespołów wspierających badania oraz data stewardów, które zostały przeprowadzone w innowacyjnej formule łączącej case studies oraz role playing.
Wydarzenia odbywające się w dniach 15 i 16 maja w ramach Dni NCN 2024 gościły w tym roku w murach Politechniki Bydgoskiej, na kampusie uczelni w Bydgoszczy-Fordonie.
Inicjatorem tegorocznych Dni NCN był Prezydent Miasta Bydgoszczy, rolę gospodarza pełniła Politechnika Bydgoska, a w gronie współorganizatorów znalazły się Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, Akademia Kujawsko-Pomorska, Bydgoska Szkoła Wyższa, Wyższa Szkoła Gospodarki, Wyższa Szkoła Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet WSB Merito Bydgoszcz oraz Centrum Nauki i Kultury Młyny Rothera.
Transmisja ze spotkania otwierającego Dni NCN 2024 w Bydgoszczy