W wydaniu „Rzeczpospolitej” z 5 listopada ukazał się wywiad z profesorem Krzysztofem Jóźwiakiem. Dyrektor NCN rozmawiał z Nadią Senkowską o finansowaniu nauki i ambicjach rozwojowych naszego kraju.
– Musimy postawić na badania, bo tylko z nich narodzą się pomysły na przyszłe innowacje. I choć większość projektów nie zaowocuje konkretnymi produktami, które będzie można skomercjalizować, to wynalazki, które jednak uda się wytworzyć, „spłacą” w podatkach te wcześniejsze inwestycje. I mogą zabezpieczyć budżet takiej instytucji jak NCN na kolejne lata – mówi prof. Krzysztof Jóźwiak w rozmowie z dziennikarką „Rzeczpospolitej”.
Dyrektor NCN zwraca uwagę, że obecny sposób finansowania nauki nie pozwala na rozwój, do jakiego powinniśmy dążyć, biorąc pod uwagę ambicje naukowców, społeczeństwa oraz państwa. – Jeśli budujemy gospodarkę opartą na wiedzy, to inwestycje w badania powinny być oczywistością – podkreśla szef NCN.
Prof. Jóźwiak podaje też przykłady krajów, które intensywnie zainwestowały w badania. Jednym z nich jest Belgia, która 30-40 lat temu postawiła na rozwój biotechnologii i biofarmaceutyków. Dlaczego? Bo miała świetnych specjalistów i wyczuła, jak duże będzie zapotrzebowanie na badania w tych obszarach w przyszłości. Inny przykład to Tajwan. – Co prawda do pewnego stopnia zrobił to pod presją militarną Chin, ale można powiedzieć, że i my – nawet jeśli żyliśmy nadzieją czy ułudą, że tego typu presja na nas nie ciąży – zmieniliśmy ostatnio swoje stanowisko w tej sprawie – mówi prof. Jóźwiak.
Dyrektor NCN zwraca również uwagę na konieczność zwiększenia budżetu NCN. Podkreśla, że wielu naukowców zostało w kraju, „bo widzieli, że system, który tworzymy dzięki NCN, (...) jest podobny do tego funkcjonującego w innych państwach”. Pracują tu także obcokrajowcy, którzy przyjechali w czasach, kiedy otrzymanie grantu było bardziej realne niż dzisiaj. – Obie te grupy to specjaliści, którzy mogliby pracować wszędzie na świecie. Jeśli więc nadal będą musieli oni funkcjonować w systemie, w którym jedynie 10 procent z nich będzie miało szanse na realizację swoich projektów, rzeczywiście poszukają sobie pracy za granicą – mówi.
Pełna treść rozmowy na stronie „Rzeczpospolitej”.
Przypomnijmy, we wrześniu Rada NCN apelowała o wzrost budżetu NCN o 300 mln złotych. Z podobnym apelem do premiera RP zwrócili się też laureaci grantów Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych. Powstała także petycja do szefa rządu, przygotowana przez grupę badaczek i badaczy, którą podpisało ponad 4500 osób z Polski i zagranicy.
Zgodnie z przyjętym przez rząd projektem budżetu państwa finansowanie NCN ma w przyszłym roku zwiększyć się o 50 mln złotych. Proces legislacyjny jest w toku.