Siedemset dziewiętnaście naukowczyń i naukowców otrzymało granty na projekty badawcze w konkursach OPUS 27 i PRELUDIUM 23, o łącznej wartości niemal 665 milionów złotych. W samym OPUSie padł rekord – przyznaliśmy finansowanie w wysokości 600 milionów złotych. To najwyższy budżet w historii tego konkursu.
Konkursy OPUS 27 i PRELUDIUM 23 zostały ogłoszone w marcu tego roku. OPUS to konkurs o szerokiej formule, w którym o finansowanie projektów badawczych z zakresu badań podstawowych mogą ubiegać się badacze na każdym etapie kariery naukowej, niezależnie od wieku i poziomu doświadczenia. Dzięki grantowi OPUS mogą zbudować duże zespoły badawcze, realizować projekty wykorzystujące wielkie międzynarodowe urządzenia badawcze, a także podjąć współpracę z partnerami zagranicznymi. Kierownik projektu musi mieć w swoim dorobku co najmniej jedną opublikowaną lub przyjętą do druku pracę naukową, a w przypadku działalności naukowej w obszarze twórczości i sztuki – publikację lub przynajmniej jedno dokonanie artystyczne/artystyczno-naukowe. Finansowanie można otrzymać na 12, 24, 36 lub 48 miesięcy. Nie ma górnego limitu finansowania dla pojedynczego projektu, kosztorysy projektów są jednym z elementów oceny wniosków.
PRELUDIUM to unikatowy w skali światowej konkurs, który umożliwia nabycie doświadczenia w samodzielnym prowadzeniu badań na bardzo wczesnym etapie kariery, bo jeszcze przed uzyskaniem stopnia doktora. W tej formule początkujący naukowcy nie muszą rywalizować z bardziej doświadczonymi naukowcami, a istotnym elementem projektu jest zaangażowanie opiekuna naukowego, który wspiera kierownika w jego realizacji. Projekt PRELUDIUM można zaplanować na 12, 24 lub 36 miesięcy, a maksymalny budżet może wynosić odpowiednio 70, 140 lub 210 tys. zł.
W obydwu konkursach do NCN wpłynęło łącznie 4359 wniosków na łączną kwotę ponad 3,67 mld zł. Wnioski oceniali eksperci będący członkami zespołów ekspertów powołanych przez Radę NCN oraz recenzenci zewnętrzni na drugim etapie oceny. Finansowanie otrzymało 719 projektów na łączną kwotę niemal 664,8 mln zł. W konkursie OPUS granty otrzymało 357 projektów o wartości ponad 603,6 mln zł, a w PRELUDIUM – 362 projekty na kwotę 61,2 mln zł. To najwyższy w historii OPUS wynik finansowy, a trzeci najwyższy budżet w historii PRELUDIUM. Wskaźnik sukcesu wyniósł odpowiednio 15,83% w konkursie OPUS oraz 17,21% w konkursie PRELUDIUM. Wskaźniki są wyższe niż w poprzednich edycjach dzięki zwiększeniu budżetu Narodowego Centrum Nauki ujętym w projekcie ustawy budżetowej na 2025 rok oraz – w konsekwencji – decyzji Rady NCN o zwiększeniu budżetów rozstrzygniętych właśnie konkursów.
W ciągu ostatnich kilku lat, ze względu na ograniczenia budżetowe NCN nie mogło sfinansować wszystkich projektów, które zostały bardzo dobrze ocenione przez ekspertów. Wskaźnik sukcesu powinien wynosić 25-30%, aby skutecznie wspierać najbardziej wartościowe badania, utrzymać konkurencyjność polskiej nauki na arenie międzynarodowej oraz zapobiec odpływowi najlepszych badaczy za granicę. W ostatnich dniach premier Donald Tusk zapowiedział przyznanie NCN dodatkowych 500 mln zł w obligacjach na 2025 rok, co w powinno znacząco wpłynąć na wzrost wskaźników sukcesu w konkursach NCN.
Listy rankingowe OPUS 27 i PRELUDIUM 23
Listy rankingowe OPUS 27 w .pdf
Listy rankingowe PRELUDIUM 23 w .pdf
Tematy badań laureatów OPUS i PRELUDIUM
W rozstrzygniętych właśnie konkursach finansowanie otrzymały zarówno projekty dotyczące badań nad przeszłością, jak i te dotyczące aktualnych problemów trapiących świat w XXI wieku, a także prace nad nowatorskimi rozwiązaniami, których rozwinięcie i zastosowanie może ułatwić w przyszłości funkcjonowanie społeczeństw, leczenie chorób i ochronę środowiska.
W grupie nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce grant PRELUDIUM otrzymał m.in. Mariusz Fornagiel, który na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie będzie analizować reakcje społeczne mieszkańców Słowacji i Polski południowej na przemiany gospodarcze w latach 1944–1948. W konkursie OPUS grant HS został przyznany prof. Barbarze Będowskiej-Sójce z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, która w swoim projekcie przeprowadzi badanie współzależności rynków finansowych w kontekście dynamiki cen metali krytycznych w okresie przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto. W grupie nauk o życiu wśród laureatów PRELUDIUM jest Blanka Świderska z Instytutu Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk, która będzie pracować nad nową uniwersalną metodą izolacji i głębokiej proteomicznej charakterystyki pęcherzyków zewnątrzkomórkowych, która będzie mogła być wykorzystana do badania lekooporności w dziecięcym modelu epilepsji. Na liście laureatów w grupie NZ w OPUS jest dr hab. Piotr Bednarczyk ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, który zrealizuje badania nad wpływem nanoplastików na uszkodzenia komórkowe i przeanalizuje rolę mitochondrialnych kanałów potasowych w tym kontekście. Dzięki grantowi PRELUDIUM w grupie nauk ścisłych i technicznych Agnieszka Rybarczyk będzie prowadzić badania na Politechnice Poznańskiej nad nanoenzymami jako syntetyczną alternatywą naśladującą naturalne biokatalizatory. Badaczka zajmie się ich syntezą, charakterystyką i zastosowaniem w usuwaniu mikrozanieczyszczeń ze środowiska wodnego. Grant OPUS w ST otrzymał prof. Artur Tyliszczak z Politechniki Częstochowskiej, który będzie pracować nad optymalizacją procesu oxy-spalania wodoru i współspalania wodoru z amoniakiem przy użyciu technik eksperymentalnych, wysokowydajnych symulacji numerycznych i uczenia maszynowego.
To tylko kilka przykładów, opisy popularnonaukowe wszystkich projektów zakwalifikowanych do finansowania w konkursach OPUS 27 i PRELUDIUM 23 są dostępne na listach rankingowych.
Wysyłka decyzji
Informujemy, że dziś zostały wysłane decyzje dla wniosków zakwalifikowanych i niezakwalifikowanych do finansowania w konkursie OPUS 27 i PRELUDIUM 23. Przypominamy, że decyzje dyrektora Narodowego Centrum Nauki doręczane są wnioskodawcy w formie dokumentu elektronicznego na wskazany we wniosku adres elektroniczny. Zasady doręczania decyzji dyrektora NCN.