Przejdź do:

1. Nabór wniosków

Wnioski można składać wyłącznie w odpowiedzi na ogłoszenie o konkursie i w terminie podanym przez NCN. Ogłoszenie konkursu i otwarcie naboru wniosków odbywa się zgodnie z harmonogramem konkursów dostępnym na stronie internetowej NCN. Zamknięcie naboru wniosków następuje po 3 miesiącach od daty ogłoszenia konkursu.

NCN zamieszcza listę wniosków zakwalifikowanych do finansowania na swojej stronie internetowej nie później niż po 6 miesiącach od dnia zakończenia naboru wniosków. 

2. Podmioty upoważnione do składania wniosków w konkursie

Z wnioskami o przyznanie środków finansowych na realizację projektów badawczych mogą występować podmioty wskazane w art. 10 pkt 1-9 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2010 r . Nr 96, poz. 615, z późn. zm.), czyli:

  • jednostka naukowa;
  • konsorcjum naukowe;
  • sieci naukowe i jednostki organizacyjne uczelni niebędące podstawowymi jednostkami organizacyjnymi;
  • centrum naukowo-przemysłowe;
  • centrum naukowe Polskiej Akademii Nauk;
  • centrum naukowe uczelni;
  • centrum naukowe uczelni utworzone w ramach struktury jednej uczelni;
  • biblioteka naukowa;
  • przedsiębiorcy mający status centrum badawczo-rozwojowego w rozumieniu ustawy z dnia 30.05.2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej;
  • jednostka organizacyjna posiadająca osobowość prawną i siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  • osoba fizyczna.

UWAGA: Z wnioskami o przyznanie środków finansowych na realizację projektów badawczych mogą występować wyżej wymienione podmioty, pod warunkiem, że finansowanie projektu nie będzie stanowić dla nich pomocy publicznej.

W konkursach ogłaszanych przez NCN, których rozstrzygnięcie jest przewidziane po dniu 31 grudnia 2014 r., nie będzie udzielana pomoc publiczna. Możliwość ponownego udzielania pomocy publicznej jest uzależniona od wejścia w życie nowego rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie warunków i trybu udzielania pomocy publicznej i pomocy de minimis za pośrednictwem NCN wydanego na podstawie art. 37 ust. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Nauki (Dz. U. Nr 96, poz. 617, z późn. zm.)”.

Kierownik projektu składa wniosek albo z ramienia instytucji, w której zamierza realizować projekt, albo występuje jako osoba fizyczna.

Osoba fizyczna wskazuje we wniosku instytucję, w której będzie realizowany projekt, ale w chwili składania wniosku nie może być zatrudniona w tej instytucji. Jako miejsca realizacji projektu osoba fizyczna nie może wskazać:

  • podmiotu złożonego (konsorcjum  naukowego, sieci naukowej, centrum naukowo-przemysłowego, centrum naukowego PAN, centrum naukowego uczelni z wyjątkiem centrum naukowego utworzonego w ramach struktury jednej uczelni). W tym przypadku wnioskodawcą jest podmiot złożony.
  • podmiotu, dla którego finansowanie projektu badawczego stanowić będzie pomoc publiczną (w tym podmiotu sektora publicznego).

Warunkiem finansowania projektu złożonego przez osobę fizyczną jest zatrudnienie jej przez podmiot realizujący projekt (akceptowalne jest zatrudnienie na umowę o pracę, umowę o dzieło, umowę zlecenie). Środki finansowe są przekazywane wyłącznie podmiotowi, w którym będzie realizowany projekt i który zatrudnia/zatrudni kierownika projektu na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilno-prawnej. NCN zawiera trójstronną umowę o realizację i finansowanie projektu z kierownikiem projektu i podmiotem go zatrudniającym. Po zakwalifikowaniu  wniosku do finansowania wnioskodawca będący osobą fizyczną otrzyma promesę finansowania od Dyrektora Narodowego Centrum Nauki, w której będą zawarte wszelkie informacje związane z terminem przedstawienia w Narodowym Centrum Nauki zaświadczenia o zatrudnieniu, którego wzór dostępny jest na stronie NCN.

3. Badania podstawowe

W ramach konkursu rozpatrywane są jedynie projekty badawcze dotyczące badań podstawowych, zdefiniowanych w art. 2 pkt 3 lit. a ustawy z 30.04.2010 r. o zasadach finansowania nauki jako oryginalne prace badawcze eksperymentalne lub teoretyczne podejmowane przede wszystkim w celu zdobywania nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie praktyczne zastosowanie lub użytkowanie. Kierownik może we wniosku uzasadnić, że jego projekt dotyczy badań podstawowych; to uzasadnienie ocenia zespół ekspertów. Wnioski uznane za niespełniające kryterium badań podstawowych lub w oczywisty sposób aplikacyjne nie mogą być finansowane ze środków NCN. Prosimy więc o uważną analizę, czy NCN jest właściwym adresatem Państwa wniosku.

Dla porównania podajemy definicje badań stosowanych oraz badań przemysłowych, czyli tych, które nie mogą być finansowane przez NCN (art. 2 pkt 3 lit. b i c ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki). Badania stosowane to prace badawcze podejmowane w celu zdobycia nowej wiedzy, zorientowane przede wszystkim na zastosowanie w praktyce, zaś badania przemysłowe – badania mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności w celu opracowywania nowych produktów, procesów i usług lub wprowadzania znaczących ulepszeń do istniejących produktów, procesów i usług; badania te obejmują tworzenie elementów składowych systemów złożonych, szczególnie do oceny przydatności technologii rodzajowych, z wyjątkiem prototypów objętych zakresem prac rozwojowych. 

UWAGA: „Praktyczna przydatność” wyników badań nie musi dyskwalifikować ich „podstawowości”. Jeżeli więc wyniki proponowanych badań mogą stanowić punkt wyjścia do badań stosowanych, a wnioskodawcy nie ukrywają perspektywy ich wykorzystania lub kontynuacji w praktyce (np. w gospodarce), wnioski mogą być rozpatrywane przez NCN.

4. Panele NCN

Projekt musi dotyczyć dyscyplin lub grup dyscyplin naukowych uwzględnionych w podziale przyjętym przez Radę NCN i musi zostać złożony do właściwego panelu tematycznego. Kierownik projektu wybiera panel samodzielnie: zgodnie z zasadą bezstronności  NCN nie udziela żadnych sugestii ani wskazówek dotyczących tego wyboru. Konsekwencją decyzji kierownika jest skierowanie wniosku do określonego zespołu ekspertów, który ocenia wniosek merytorycznie. Przed  złożeniem wniosku należy więc starannie przeanalizować tematykę wybranego panelu, ponieważ skierowanie wniosku do niewłaściwego panelu, może zaważyć na ocenie, a nawet skutkować odrzuceniem wniosku przez zespół ekspertów.

Składanego wniosku nie można kierować do dwóch paneli jednocześnie. Po złożeniu wniosku nie można go przenosić między panelami. Przez cały czas przygotowywania wniosku, ale przed jego ostatecznym zatwierdzeniem w zakładce Informacje ogólne można zmienić wskazany panel, bez konieczności zakładania nowego wniosku. Należy zwrócić uwagę na specyficzne wymagania dla działów HS, NZ, ST oraz dla poszczególnych paneli i decydując się na zmianę docelowego panelu sprawdzić, czy wszystkie wymagania są spełnione.

5. Kierownik projektu i zespół badawczy

Kierownikami projektu mogą być wyłącznie osoby rozpoczynające karierę naukową nieposiadające stopnia naukowego doktora. Oznacza to, że kierownik projektu na dzień złożenia wniosku nie może posiadać oficjalnie nadanego stopnia naukowego doktora. Projekty badawcze są realizowane przez kierownika projektu pod opieką/nadzorem opiekuna naukowego.

UWAGA: Wiek metrykalny kierownika nie ma żadnego znaczenia.

Zespoły badawcze mogą liczyć maksymalnie trzy osoby. Poza kierownikiem i opiekunem projektu, jednym z członków zaangażowanych w realizację projektu może być wykonawca (np. pracownik techniczny), o ile nie został wskazany wykonawca zbiorowy. Wśród nich tylko jedna osoba, opiekun naukowy kierownika projektu, może posiadać stopień naukowy doktora habilitowanego lub tytuł naukowy. Opiekun naukowy nie może być beneficjentem finansowym projektu.

Opiekun naukowy nie musi być promotorem doktoratu kierownika projektu, a projekt nie musi być zgodny z tematem pracy doktorskiej kierownika projektu. Otwarcie przewodu doktorskiego nie jest warunkiem złożenia wniosku ani uzyskania finansowania. Przedstawienie rozprawy doktorskiej lub jej recenzji nie jest warunkiem rozliczenia projektu. Realizacja projektu będzie rozliczana wyłącznie publikacjami wyników badań.

W skład zespołu badawczego mogą wchodzić badacze niezależnie od swojego wieku, obywatelstwa oraz kraju rezydencji. Członkowie zespołu badawczego mogą pochodzić z obecnej grupy badawczej kierownika projektu, jego jednostki lub z innych jednostek z Polski lub z zagranicy. Badania objęte wnioskiem nie muszą być prowadzone na terytorium Polski. Kierownik projektu i wykonawca planujący wynagrodzenie jako członek zespołu badawczego muszą być natomiast zatrudnieni (w formie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej) przez polski podmiot, któremu zostaną przekazane środki finansowe.

Zgodnie z załącznikiem nr 6 Koszty w projektach badawczych finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki kierownik projektu, jak i wykonawca mogą pobierać wynagrodzenie tylko w ramach puli wynagrodzeń dodatkowych.  Maksymalną miesięczną kwotą przeznaczoną  dla kierownika projektu i wykonawcy jest 1000 zł brutto brutto.

W konkursie PRELUDIUM ocenia się zarówno dorobek kierownika projektu, jak i opiekuna naukowego kierownika projektu. Opiekun naukowy podaje informacje dotyczące dorobku publikacyjnego, natomiast kierownik projektu prezentuje swoje osiągnięcia naukowe, w tym listę publikacji.

UWAGA: Można kierować więcej niż jednym projektem badawczym, ale tylko wtedy, kiedy projekty były zgłoszone w różnych edycjach konkursów (np. OPUS 6 i PRELUDIUM 9).

Ta sama osoba może występować jako kierownik projektu tylko w jednym wniosku składanym w danej edycji konkursów (tj. w konkursach zamykanych w tym samym dniu). Tym samym, zgłoszenie wniosku przez potencjalnego kierownika do konkursu PRELUDIUM 9 uniemożliwia tej samej osobie złożenie wniosku jako kierownik w konkursach OPUS 9 i SONATA 9. Potencjalni kierownicy mogą jednak być np. wykonawcami w innych projektach składanych w konkursach OPUS 9, SONATA 9.

W przypadku, gdy potencjalny kierownik projektu/wykonawca w konkursie PRELUDIUM 9 pobiera wynagrodzenie etatowe (pełen etat i umowa o pracę) w ramach jakiegokolwiek konkursu finansowanego przez NCN, nie może pobierać wynagrodzenia ani z puli wynagrodzeń dodatkowych ani z puli wynagrodzeń etatowych.

 Nie można ubiegać się o finansowanie kolejnego grantu, jeśli kieruje się już więcej niż dwoma projektami lub jeśli kieruje się dwoma projektami i jednocześnie wniosek, w którym występuje się jako kierownik projektu jest w trakcie oceny w NCN.

NALEŻY JEDNAK PAMIĘTAĆ, ŻE KIEROWNIKIEM PROJEKTU PRELUDIUM MOŻNA BYĆ TYLKO RAZ.

 

6. Okres realizacji projektu

Okres realizacji projektu może wynosić 12 miesięcy lub 24 miesiące lub 36 miesięcy.

7. Finansowanie projektu

Wysokość finansowania projektu zależy od czasu jego trwania. Maksymalnie może wynosić:

  • 50 000,00 zł dla projektów planowanych na rok (12 miesięcy)
  • 100 000,00 zł dla projektów planowanych na dwa lata (24 miesiące)
  • 150 000,00 zł dla projektów planowanych na trzy lata (36 miesięcy)

Koszt zakupu aparatury, niezależnie od czasu trwania projektu, nie może przekroczyć 30% kwoty wnioskowanej na wykonanie projektu. Przykładowo, jeśli wnioskodawcy aplikują o 150 000 zł na okres 36 miesięcy, to koszt aparatury planowanej do zakupu nie może przekraczać 45 000 zł.

Koszty pośrednie w projekcie nie mogą przekraczać 20% wnioskowanych kosztów bezpośrednich, z wyłączeniem kosztów aparatury.

Opiekun naukowy nie może być beneficjentem środków finansowych przeznaczonych na realizację projektu, co oznacza że nie może pobierać wynagrodzenia ani finansować wyjazdów naukowych/konferencji ze środków przeznaczonych na realizację projektu.

Niedopuszczalne jest wielokrotne finansowanie tych samych zadań badawczych w projektach realizowanych przez dany zespół. Przystępujący do konkursu oświadczają więc, że zadania badawcze wskazane w projekcie nie są i nie były finansowane z innych źródeł. Jeśli kierownik równocześnie ubiega się o finansowanie projektu z innego źródła, zobowiązany jest podać to źródło. W przypadku otrzymania finansowania tego samego projektu z różnych źródeł, kierownik projektu informuje o tym fakcie Centrum oraz może wybrać źródło finansowania. Kierownik projektu jest zobowiązany ponadto przedstawić we wniosku zbliżone tematycznie projekty, w których biorą udział członkowie jego zespołu, już finansowane, w tym przez NCN lub rozpatrywane w ramach aktualnych konkursów NCN. Należy wyszczególnić i opisać  różnice w tych projektach, żeby rozwiać ewentualne wątpliwości, które mogą się pojawić wśród ekspertów i/lub recenzentów i mogą dotyczyć nakładania się zadań badawczych i ich podwójnego finansowania. Informacje te podaje również opiekun naukowy.

Wniosek oceniany w danym konkursie lub rozpatrywany w ramach postępowania odwoławczego nie może być złożony ponownie aż do czasu uzyskania ostatecznej decyzji.

8. Ocena projektu

przebiega w następujących etapach:

  1. Ocena formalna wykonywana przez koordynatorów dyscyplin.
  2. I etap oceny merytorycznej, podczas którego dwoje członków Zespołu Ekspertów ocenia wnioski indywidualnie. Na tym etapie oceniany jest formularz oraz jedynie skrócony opis projektu badawczego. Oceny są uzgadniane podczas pierwszego posiedzenia Zespołu Ekspertów.
  3. II etap oceny merytorycznej, podczas którego eksperci zewnętrzni (czyli spoza zespołu ekspertów) oceniają indywidualnie zakwalifikowane do drugiego etapu oceny wnioski. Na tym etapie oceniany jest formularz oraz jedynie szczegółowy opis projektu badawczego. Ostateczne oceny są ustalane podczas drugiego posiedzenia Zespołu Ekspertów.

W drugim etapie oceny wnioski mogą być wysyłane do oceny do recenzentów zagranicznych, stąd tak ważnym jest poprawne przygotowanie wersji anglojęzycznej wniosku.

9. Format i zawartość streszczenia, opisu skróconego i szczegółowego

Wymagany format tekstu to: rozmiar strony – A4, typ czcionki – Times New Roman, wielkość czcionki – przynajmniej 11 pkt. (preferowana 11-12 pkt.), interlinia – pojedyncza, marginesy boczne – 2 cm, dolne i górne – 1,5 cm.

Streszczenie nie może przekroczyć objętości 1 strony maszynopisu (format jest zdefiniowany powyżej); należy je przygotować w języku polskim i angielskim.

Skrócony opis projektu badawczego nie może być dłuższy niż  5 stron; należy go przygotować jedynie w języku polskim. Należy pamiętać, że tylko ten opis jest oceniany podczas I etapu oceny merytorycznej. Powinien być on napisany w sposób umożliwiający jego właściwą ocenę. Musi zawierać cel naukowy projektu, hipotezy naukowe oraz wskazać, jaki problem naukowy kierownik podejmuje się rozwiązać. Należy również przedstawić dotychczasowy stan wiedzy, nowatorstwo badań oraz ich znaczenie dla rozwoju dziedziny naukowej, plan i metodykę/metodologię badań oraz podstawową literaturę przedmiotu.

Szczegółowy opis projektu badawczego nie może przekroczyć 15 stron maszynopisu; musi być przygotowany w języku angielskim, niezależnie od panelu, do którego wniosek jest składany.

Należy zwrócić uwagę na wyczerpujące opisanie problemu naukowego, klarowne przedstawienie hipotez naukowych, opisanie znaczenia projektu, jego nowatorskości oraz wpływu na rozwój dyscypliny naukowej. Należy również jasno przedstawić plan badań oraz metodykę uwzględniając liczebności badanych grup, wykorzystywane metody statystyczne itp.

Należy bezwzględnie przestrzegać podanych limitów objętości tekstu, bowiem ich zachowanie podlega ocenie formalnej. Wskazana dopuszczalna liczba stron obejmuje opis projektu wraz z literaturą.

Wersja skrócona opisu projektu nie może być tożsama ze streszczeniem wniosku. Skrócony i szczegółowy opis projektu to dwa odrębne dokumenty, czytelnikami których będą różne osoby. W skróconej wersji projekt musi być opisany w taki sposób, żeby opis był przejrzysty i klarowny nie tylko dla wąskiego grona specjalistów w danej dziedzinie, ale również dla naukowców zajmujących się dziedzinami pokrewnymi. Dzięki temu stwarza się możliwości do dyskusji naukowej i wymiany poglądów w szerokim gronie ludzi nauki. Na drugim etapie oceny projekt będą opiniować recenzenci wybrani z węższego grona osób specjalizujących się w tej dziedzinie, której dotyczy projekt.

Streszczenie oraz skrócony i szczegółowy opis projektu można wprowadzić w oknie przeglądarki lub przesłać do systemu w postaci plików PDF. UWAGA – pliki w innych formatach (graficznych, tekstowych) nie są akceptowane przez system. Ryciny lub schematy należy umieścić w załączanym pliku PDF.

Przy tworzeniu pliku PDF dla streszczenia oraz obu wersji opisu projektu należy zachować wymaganą strukturę informacji (właściwa kolejność i nazwy sekcji w odpowiedniej wersji językowej).

10. Dodatkowe zgody

Jeżeli zgłaszany projekt obejmuje badania związane z wymogiem uzyskania dodatkowych zezwoleń (właściwej komisji bioetycznej, lokalnej komisji etycznej do spraw przeprowadzania doświadczeń na zwierzętach, zgody wymaganej na podstawie przepisów o ochronie przyrody lub przepisów o organizmach genetycznie modyfikowanych lub innych pozwoleń zgodnych z zasadami dobrych praktyk obowiązujących w danej dyscyplinie/dyscyplinach naukowych) wnioskodawca samodzielnie deklaruje we wniosku, czy planowane przez niego badania wymagają dodatkowych zgód lub pozwoleń. Deklaracja jest weryfikowana przez Zespół Ekspertów. Jeśli Zespół Ekspertów stwierdzi, że badania zaplanowane w projekcie wymagają odpowiednich zgód lub pozwoleń, a nie zostało to oświadczone przez kierownika, projekt może zostać odrzucony z dalszego postępowania ewaluacyjnego.

Jeśli badania mogą nasuwać wątpliwości etyczne, kierownik może je wyjaśnić w oknie: ”Opis działań podjętych w celu zapewnienia wykonywania badań zgodnie z zasadami dobrej praktyki w danej dziedzinie/dyscyplinie naukowej (maks. 2,5 tys. znaków ze spacjami)”. Można  wówczas przedstawić numery uzyskanych zgód lub wyjaśnić, dlaczego zgoda nie jest konieczna.

Wnioskodawca nie musi dołączać do wniosku kopii właściwych zgód, natomiast będąc świadomy odpowiedzialności karnej, oświadcza, że zadania nimi objęte będą wykonywane dopiero po ich uzyskaniu.

11. Przekazanie wniosku wraz z wymaganymi załącznikami do NCN

Wnioski muszą być kompletne (kompletność sprawdza się w systemie OSF przyciskiem sprawdź kompletność i następnie pokaż szczegóły). System nie zezwala na przesłanie do NCN wniosku, w którym nie zostały wypełnione wymagane pola lub dołączone obowiązkowe załączniki.

Wniosek należy złożyć w formie papierowej oraz w formie elektronicznej. Do konkursu dopuszczane są jedynie te wnioski, które zostały poprawnie i terminowo złożone, zarówno w wersji elektronicznej, jak i papierowej. Wersje elektroniczna i papierowa wniosku muszą być tożsame. Każda zmiana treści w wersji elektronicznej pociąga za sobą konieczność sporządzenia nowego wydruku wniosku. Kierownik projektu składa oświadczenie o zgodności wersji elektronicznej i papierowej formularza. Prosimy zwrócić uwagę, że wersja drukowana wniosku obejmuje tylko niektóre sekcje.

Wnioski niekompletne, niespełniające warunków określonych w ogłoszeniu o konkursie, dostarczone tylko w wersji elektronicznej lub tylko w wersji papierowej, nadesłane po terminie lub pod niewłaściwy adres nie będą rozpatrywane.

Wniosek w wersji elektronicznej składa się poprzez system OSF. W celu przesłania wniosku należy użyć opcji Wyślij do NCN. System jest zamykany o godz. 23:59:59 ostatniego dnia składania wniosków. Po tym terminie wniosku nie da się ani edytować, ani wysłać do NCN drogą elektroniczną, choć możliwe jest jego wydrukowanie. Potwierdzeniem faktu, że wniosek został prawidłowo wysłany jest zmiana jego statusu w systemie z w przygotowaniu na wysłany. NCN nie odpowiada za trudności ze złożeniem wniosku w przypadku przeciążenia systemu w ostatnich dniach składania wniosków.

Formularz drukuje się z systemu OSF przy użyciu przycisku Drukuj wersję do NCN. Wydruk ten jest jedyną akceptowaną przez NCN wersją papierową wniosku. UWAGA: przed wydrukowaniem należy zwrócić uwagę na ustawienia druku, bowiem wydruk musi zawierać wszystkie niezbędne elementy: nagłówki stron, stopki itp. Do drukowanej wersji wniosku wysyłanej do NCN nie należy dołączać skróconego i szczegółowego opisu projektu (opisy nie są zawarte w wydruku „wersji dla NCN”), można je jednak wydrukować dla własnych potrzeb, używając przycisk PDF aktualnej wersji wniosku. Samo wydrukowanie wniosku z systemu nie oznacza jego przesłania do NCN. Wersja papierowa wniosku musi być opatrzona oryginałami wymaganych pieczęci  oraz podpisana przez osobę/osoby reprezentujące wnioskodawcę. W przypadku, gdy wnioskodawcą jest osoba fizyczna podpis składa kierownik projektu. Skany ani faksymile nie są akceptowane.

Wniosek w wersji papierowej wydrukowany z systemu OSF w jednym egzemplarzu, wraz ze wszystkimi wymaganymi załącznikami (np. formularzem niewystępowania pomocy publicznej) należy przekazać do siedziby Narodowego Centrum Nauki, ul. Królewska 57, 30-081 Kraków, dopisując na kopercie nazwę konkursu (PRELUDIUM 9) oraz panel, do którego wniosek jest kierowany (np. ST3). Wniosek można doręczyć do NCN osobiście lub przesłać za pośrednictwem dowolnego operatora pocztowego, o ile wpłynie on do NCN przed upływem terminu naboru wniosków. W przypadku wniosków wysyłanych w ostatnim dniu naboru termin uważa się za zachowany, jeżeli wniosek został nadany w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego (aktualnie Poczty Polskiej): decyduje wówczas data stempla pocztowego. Z powodu dużej liczby zgłoszeń do konkursu, NCN nie wysyła potwierdzenia otrzymania papierowej wersji wniosku. W celu uzyskania takiego potwierdzenia należy nadać wniosek specjalnym listem za potwierdzeniem odbioru.

W przypadku sygnowania wniosku przez pełnomocnika wnioskodawcy należy wraz z wnioskiem przesłać oryginał pełnomocnictwa.

Do wniosku nie należy dołączać innych załączników niż wymagane.