Prasa żydowska na Lubelszczyźnie

Głównym celem projektu badawczego Prasa żydowska na Lubelszczyźnie, realizowanego w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki w latach 2012-2015 było odtworzenie dziejów i charakterystyka treści żydowskich czasopism wydawanych na tym obszarze od końca XIX w. po wybuch II wojny światowej. Ogromna spuścizna prasowa lubelskich Żydów, obejmująca ponad 120 tytułów różnego rodzaju periodyków, nie doczekała się wcześniej szerszego zainteresowania ani ze strony naukowców krajowych, ani zagranicznych. Podstawową przeszkodą utrudniającą kompleksowe badania nad tą tematyką była bariera językowa, gdyż zdecydowaną większość stanowiących przedmiot badań czasopism (90%) wydano w językach jidysz i hebrajskim. W wyniku rozległej kwerendy, prowadzonej przede wszystkim w bibliotekach i archiwach w Polsce, Stanach Zjednoczonych i Izraelu, udało się zgromadzić obszerny materiał badawczy w postaci kilkunastu tysięcy numerów poszczególnych tytułów, wymagający odpowiedniej selekcji, dokonania przekładów na język polski setek tekstów prasowych i w końcu krytycznej analizy.

Do głównych rezultatów projektu badawczego zaliczyć należy powstanie kilkunastu artykułów naukowych i popularnonaukowych oraz stworzenie obszernej monografii Wos hert zich in der prowinc? Prasa żydowska na Lubelszczyźnie i jej największy dziennik „Lubliner Tugblat” (ss. 613, Lublin 2015). W trakcie realizacji projektu, pierwotne założenia badawcze uległy znacznemu rozszerzeniu. Szczegółową analizę czasopiśmiennictwa żydowskiego na Lubelszczyźnie (pierwsza część monografii), uzupełniono o obszerną charakterystykę największej i najbardziej poczytnej gazety codziennej wydawanej przez lubelskich Żydów (części druga i trzecia).

Monografia Wos hert zich in der prowinc? Prasa żydowska na Lubelszczyźnie i jej największy dziennik „Lubliner Tugblat” stanowiła podstawę rozpoczęcia procedury habilitacyjnej, zakończonej nadaniem stopnia naukowego doktora habilitowanego (2015). Została również uhonorowana Wyróżnieniem Rektora Uniwersytetu Warszawskiego w konkursie na najlepszą publikację akademicką „Academia 2015” w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych oraz Indywidualną Nagrodą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego I stopnia za osiągnięcia naukowe w 2015 r.

dr hab. Adam Kopciowski

Historyk, kierownik Zakładu Kultury i Historii Żydów w Instytucie Kulturoznawstwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół najnowszej historii Żydów w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Lubelszczyzny. Stypendysta Muzeum Holocaustu w Waszyngtonie (2005). Laureat indywidualnej Nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego I stopnia za osiągnięcia naukowe (2015). Publikacje książkowe: Zagłada Żydów w Zamościu (Lublin 2005), Księgi pamięci gmin żydowskich. Bibliografia/Jewish Memorial Books. A Bibliography (Lublin 2008), Tam był kiedyś mój dom... Księgi pamięci gmin żydowskich (Lublin 2009, wspólnie z M. Adamczyk-Garbowską i A. Trzcińskim), Księga pamięci żydowskiego Lublina (Lublin 2011) oraz Wos hert zich in der prowinc? Prasa żydowska na Lubelszczyźnie i jej największy dziennik „Lubliner Tugblat” (2015).

Data publikacji: 21.11.2017