Zrównoważony rozwój miast w Arktyce europejskiej

dr hab. Michał Łuszczuk, prof. UMCS, fot. Michał Łepecki, W naszym projekcie dążymy do ustalenia, w jaki sposób można wzmocnić transnarodową współpracę między miastami z regionów peryferyjnych oraz jak rozwijać mechanizmy lokalnej partycypacji w tych miastach, tak, aby lepiej harmonizować polityki i praktyki zrównoważonego rozwoju w takich miejscach. Osiągamy ten cel poprzez analizę porównawczą procesów decyzyjnych w zakresie praktyk zrównoważonego rozwoju w siedmiu miastach położonych w tzw. Europejskiej Arktyce: Rovaniemi i Kolari w Finlandii, Tromsø w Norwegii, Kiruna i Luleå w Szwecji, Akureyri na Islandii oraz Nuuk na Grenlandii (Dania). Badamy także ich aktywność na rzecz zrównoważonego rozwoju miasta w wymiarze transnarodowym.

Projekt opiera się na założeniu, że rozwój miast w regionach peryferyjnych kształtowany jest - w różnym stopniu - zarówno przez politykę lokalną, regionalną, krajową, jak też rozwiązania międzynarodowe, takie jak Agenda 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju czy Porozumienie Paryskie w ramach Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. Opierając się na koncepcji interaktywnego zarządzania, weryfikujemy hipotezę, że rozwój miast w Arktyce będzie bardziej zrównoważony, jeżeli jednocześnie stanowiska lokalnych interesariuszy znajdą odzwierciedlenie w procesach decyzyjnych, a polityki zostaną ujednolicone na poziomie krajowym i regionalnym. Z kolei w świetle podejścia wielostronnego zarządzania sprawdzamy, w jakim zakresie współpraca transnarodowa stanowi efektywne narzędzie wspierające zrównoważony rozwój badanych miast. dr hab. Michał Łuszczuk, prof. UMCS, fot. Michał Łepecki

Nasze badania wykraczają poza istniejącą wiedzę, ponieważ koncentrują się w szczególności na przeszkodach i możliwościach rozwoju lokalnej partycypacji oraz zwiększonej współpracy transnarodowej w regionach peryferyjnych, które bardzo często są pomijane w głównym nurcie badań. Nasze badania wyjaśnią, dlaczego podejścia władz oraz mieszkańców miast różnią się oraz wskażą, jak zrównoważony rozwój miast może być skuteczniej kierowany w powiązaniu z potrzebami i polityką lokalną oraz globalnymi trendami. Skład naszego interdyscyplinarnego zespołu to: Katarzyna Radzik-Maruszak oraz Michał Łuszczuk z Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, Dorothea Wehrmann i Jacqueline Götze z German Insitutute of Development and Sustainabilty (IDOS) w Bonn oraz Arne Riedel z Ecologic Institute w Berlinie.

Pomimo, iż projekt od samego początku napotyka na liczne wyzwania uniemożliwiające badania terenowe (pandemia COVID), a ostatnio z powodu trudnej atmosfery międzynarodowej także wywiady online, to prace generalnie postępują sprawnie oraz - co nie mniej ważne - w świetnej atmosferze. Znaczna część danych w projekcie będzie pochodzić z wywiadów z lokalnymi interesariuszami, czyli mieszkańcami, przedsiębiorcami, przedstawicielami organizacji społeczeństwa obywatelskiego, członkami organów lokalnych oraz przedstawicielami administracji) w siedmiu miastach arktycznej Europy.

Nasz projekt jest wspierany nie tylko przez macierzyste instytucje, ale także przez europejskich i amerykańskich badaczy z którymi często konsultujemy nasze dane i analizy. W maju 2022 roku udało się nam zorganizować w Bonn seminarium naukowe, na którym dyskutowaliśmy wstępne wyniki naszych wirtualnych badań terenowych. Cały czas bierzemy aktywny udział w konferencjach międzynarodowych (głównie tych online), a także w miarę pojawiania się nowych danych publikujemy kolejne artykuły. Efektem końcowym projektu będzie monografia, na której wydanie podpisaliśmy kontrakt z Routledge. Na tym jednak nie chcemy poprzestać i już planujemy kolejne projekty.