– Takie kraje jak Polska muszą pamiętać, że bohaterska walka Ukrainy o własny kraj jest w istocie także walką o naszą wolność. Pomoc Ukrainie w tej trudnej sytuacji to nasz historyczny obowiązek – mówił prof. Zbigniew Błocki, dyrektor Narodowego Centrum Nauki w trakcie wydarzenia prezentującego inicjatywy NCN dla naukowców z Ukrainy. Spotkanie odbyło się 6 lipca w siedzibie Centrum.
Narodowe Centrum Nauki angażuje się w realną pomoc naukowcom z Ukrainy i realizuje wiele inicjatyw, dzięki którym w polskich jednostkach akademickich i naukowych zatrudnionych zostało już niemal 100 ukraińskich badaczek i badaczy. W ciągu pierwszych dni po wybuchu wojny NCN przygotowało program dla naukowców ukraińskich na kontynuowanie badań w Polsce, który obecnie realizujemy na podstawie zlecenia Ministerstwa Edukacji i Nauki. Umożliwiliśmy też zatrudnianie uczonych, którzy schronili się w Polsce, w ramach trwających projektów NCN.
Więcej informacji
– NCN było pierwszą instytucją naukową, która wyraziła solidarność po agresji rosyjskiej na Ukrainę. Jesteśmy wdzięczni za to wsparcie, które już otrzymaliśmy, ale też za to, że się nie zatrzymujecie w pomocy. Polsko-ukraińska współpraca naukowa powinna być kontynuowana nawet w tak trudnych czasach jak dzisiaj – stwierdziła dr Olga Polotska, szefowa National Research Foundatation of Ukraine.
W trakcie uroczystości, która odbyła się w Krakowie zapowiedzieliśmy także nowy program wsparcia młodych naukowców ukraińskich realizowany z funduszy norweskich i EOG.
W nadchodzących tygodniach Centrum ogłosi program stypendialny dla naukowców z Ukrainy przed doktoratem. Specjalne stypendia przyznane będą na okres od 6 do 12 miesięcy, przy czym co najmniej przez połowę czasu trwania stypendium badaczka lub badacz mogą przebywać na terytorium Ukrainy i realizować grant zdalnie. Stypendia umożliwią około 20 naukowcom z Ukrainy realizację programu w polskich jednostkach akademickich i naukowych.
Fundusz bilateralny, z którego uzyskiwane jest finansowanie, wynosi ponad 250 tysięcy euro.
Centrum planuje również kontynuację programu specjalnego dla naukowców z Ukrainy ze stopniem doktora, realizowanego na zlecenie MEiN. W nowej edycji program będzie finansowany z funduszy norweskich i EOG. Badacze i badaczki również w tym programie będą mogli co najmniej połowę okresu finansowania spędzić w Ukrainie.
W przypadku obu programów, aplikujący ukraińscy naukowcy będą we wniosku przedstawiać plan integracji z polskim środowiskiem naukowym i opis korzyści dla ukraińskiej nauki wynikających ze zdobytych przez nich podczas programów umiejętności i doświadczeń.
– Powinniśmy patrzeć w szerszej perspektywie, myśleć o przyszłości, o tym, co będzie po wojnie. Nasze programy powinny wspierać naukę w Ukrainie, a nie siłą zatrzymywać ukraińskich badaczy i ukraińskie badaczki w Polsce. Wierzę, że razem zbudujemy dobrą przyszłość – tymi słowami swoją wypowiedź zakończył prof. Jacek Kuźnicki, przewodniczący Rady NCN.
W trakcie spotkania o swoich badaniach opowiedziały ukraińskie naukowczynie, które pracują w Polsce, dzięki wsparciu przyznanym w ramach grantów NCN. Dr Olha Kryvosheia-Zakharova i jej mentorka, dr hab. Agata Wojtal, prof. IOP PAN, przedstawiły projekt na temat bioróżnorodności wybranych ekosystemów wodnych Polski, który realizują w Instytucie Ochrony Przyrody PAN. Dr hab. Zofia Brzozowska i prof. Halyna Naienko z Uniwersytetu Łódzkiego zaprezentowały projekt „Zróżnicowanie językowe świata Slavia Orthodoxa u progu nowożytności: ciągłość i zmiana. Badania z zastosowaniem metodologii Mixed-Methods”, prowadzony przez interdyscyplinarny zespół paleoslawistyczno-mediewistyczny Wydziału Filologicznego UŁ.
W wydarzeniu wzięli udział m.in. konsul generalny Ukrainy i konsul honorowy Królestwa Norwegii, laureaci grantów NCN z Ukrainy i ich polscy mentorzy, reprezentanci instytucji akademickich i naukowych. Uczestniczyli w nim także członkowie Rady NCN i pracownicy Centrum. Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda.