Przedstawiamy listę polskich laureatów, którzy zrealizują dwustronne międzynarodowe projekty badawcze we współpracy z naukowcami ze Szwajcarii. Budżet pięciu zwycięskich projektów to niemal 9,2 mln zł.
Listy rankingowe projektów zakwalifikowanych w konkursie OPUS 24+LAP/Weave
Lista projektów dwustronnych z udziałem naukowców ze Szwajcarii
W grupie nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce (HS) będzie realizowany jeden polsko-szwajcarski projekt, pod kierownictwem dr hab. Agnieszki Otwinowskiej-Kasztelanic z Uniwersytetu Warszawskiego. We współpracy z prof. Raphaelem Berthelé z University of Fribourg naukowczyni przeprowadzi badanie międzyjęzykowe sprawdzające, w jaki sposób osoby uczące się języków obcych przyswajają nowe słowa za pomocą narzędzi cyfrowych, zarówno incydentalnie, jak i celowo. W grupie badanych znajdą się Polacy uczący się języka angielskiego jako drugiego języka oraz Szwajcarzy znający niemiecki i francuski uczący się języka angielskiego jako trzeciego. Wyniki zaplanowanych badań mogą mieć bezpośrednie zastosowanie w nauczaniu języków we współczesnym świecie opartym na cyfryzacji.
W grupie nauk o życiu (NZ) będą realizowane dwa polsko-szwajcarskie projekty OPUS LAP. Pierwszym z nich pokieruje prof. Ewa Stępień z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wspólnie ze szwajcarskim zespołem pod przewodnictwem prof. Kuangyu Shi z University of Bern przeprowadzi wieloaspektowe badania dotyczące obrazowania PET o wysokiej przepustowości z wykorzystaniem sygnałów wielofotonowych na PET o długim osiowym polu widzenia przy użyciu sztucznej inteligencji wspomaganej fizyką. Pozytonowa tomografia emisyjna (PET) jest szeroko stosowaną metodą obrazowania molekularnego, jednak ze względu na ograniczenia metodologiczne oraz sprzętowe, dotychczas nie wykonywano dodatkowych pomiarów fizjologicznych w praktyce klinicznej. W ostatnim czasie nastąpił rozwój detektorów PET i zwiększenie ich możliwości pomiarowych. Badania naukowców z Polski i Szwajcarii mają na celu rozwój metodologiczny i weryfikację koncepcji obrazowania pozytonium za pomocą klinicznego skanera PET.
W obszarze NZ na liście laureatów jest również projekt pt. „Badanie wpływu białka i błonnika na strawność lipidów w emulsjach typu olej-woda za pomocą modelu in vitro”. Pracami badawczymi w Polsce będzie kierować dr inż. Mirosław Kasprzak z Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, jego szwajcarskim partnerem będzie prof. Peter Fischer z ETH Zurich. Naukowcy zajmą się problemem związanym z nadmierną konsumpcji produktów bogatych w tłuszcze, ale jednocześnie bogatych w cukier i ubogich w błonnik, która prowadzi do rozwoju nadwagi, otyłości, cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego czy chorób serca. Ich celem jest zaprojektowanie mechanizmu trawienia lipidów w sąsiedztwie błonnika lub dodatku białka roślinnego jako naturalnego emulgatora tak, aby spowolnić trawienie lipidów. Dane z projektu potencjalnie wskażą kierunek projektowania żywności zawierającej składniki wywołujące uczucie sytości.
W obszarze nauk ścisłych i technicznych swoje badania zrealizuje dr hab. inż. Joanna Ferdyn-Grygierek z Politechniki Śląskiej, we współpracy z dr Agnes Psikutą z Empa Swiss Federal Laboratories for Materials Science and Technology. Naukowczynie przeprowadzą badania związane z projektowaniem efektywnego energetycznie budownictwa. Stosowane do tej pory przy projektowaniu budynków metody symulacji ich parametrów w celu zapewnienia komfortu cieplnego ich użytkowników nie są doskonałe i nie zawsze uwzględniają wszystkie czynniki. Badaczki chcą opracować i potwierdzić pomiarowo awatara ludzkiego budynku do precyzyjnego prognozowania komfortu cieplnego człowieka i zapotrzebowania na energię w budynku w warunkach zmiennych obciążeń wewnętrznych i zewnętrznych w ciągu całego roku.
Drugim projektem zakwalifikowanym do finansowania w obszarze ST jest projekt odpowiadający na problemy związane ze współczesnym wysokim zapotrzebowaniem na produkty żywnościowe, będące szczególnie widoczne w produkcji rolnej. Dr inż. Wiesław Fiałkiewicz z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu wspólnie z prof. Oliverem Schillingiem z University of Basel podejmie próbę opracowania nowoczesnej metody zrównoważonego nawożenia, która pomoże zniwelować problem zanieczyszczenia środowiska wynikającego z obecności zbyt dużej ilości azotu pochodzącej z nawozów stosowanych przez rolników do ochrony i maksymalizacji upraw. Opracowana przez nich metoda będzie wspierana modelowaniem w czasie rzeczywistym, co pomoże rolnikom podejmować decyzje o nawożeniu tak, aby uzyskać wysokie plony bez wyniszczania lokalnego środowiska wodnego.
Procedura agencji wiodącej – LAP
W rozstrzygniętym w maju br. konkursie OPUS 24+LAP/Weave do NCN wpłynęło 1921 wniosków na łączną kwotę niemal 2,7 mld zł. Badacze mogli starać się o finansowanie projektów realizowanych bez udziału partnerów zagranicznych, jak również dwu- lub trójstronnych projektów we współpracy LAP, projektów z udziałem innych partnerów zagranicznych, a także projektów wymagających wykorzystania wielkich, międzynarodowych urządzeń badawczych. Konkurs przeznaczony był dla naukowców na wszystkich etapach kariery.
Procedura LAP to standard oceny wniosków stosowany w europejskich instytucjach finansujących naukę. Ma ona ułatwić międzynarodowym zespołom badawczym ubieganie się o środki na realizację wspólnych projektów oraz usprawnić proces oceny wniosków przez instytucje finansujące badania.
Wnioski OPUS LAP były oceniane razem z pozostałymi wnioskami OPUS, przez te same zespoły ekspertów, jednak dodatkowo oceniano dorobek kierowników zagranicznych zespołów, wykonanie przez nich innych projektów badawczych oraz sprawdzano, czy wkład wszystkich zespołów w realizację projektu jest zrównoważony i komplementarny.
Wysyłka decyzji
Decyzje dla wniosków zakwalifikowanych do finansowania w konkursie OPUS 24+LAP/Weave w ramach współpracy dwustronnej z udziałem zespołów ze Szwajcarii zostały wysłane 26 lipca 2023 r. Decyzje dyrektora Narodowego Centrum Nauki doręczane są wnioskodawcy w formie dokumentu elektronicznego na wskazany we wniosku adres elektroniczny. Zasady doręczania decyzji dyrektora NCN