Wolno żyjące rodziny pszczół miodnych w Europie, farmy fotowoltaiczne, laboratoria transformacyjne w miastach, pierwotne solniska oraz terapie leśne – to obiekty badań pięciu polskich zespołów badawczych, które otrzymały granty w konkursie Europejskiego Partnerstwa na rzecz Bioróżnorodności BIODIVERSA+: BiodivNBS. Łączny budżet polskich prac to ponad 5,8 mln zł.
W trzecim konkursie partnerstwa BIODIVERSA+ badaczki i badacze pracujący w polskich jednostkach mogli ubiegać się o finansowanie międzynarodowych interdyscyplinarnych projektów badawczych w obszarze nauk dotyczących ochrony bioróżnorodności, obejmujących zarówno badania podstawowe, jak i badania aplikacyjne. Temat konkursu BiodivNBS brzmiał “Nature-Based Solutions for biodiversity, human well-being and transformative change”. Rozwiązania oparte na przyrodzie (Nature-Based Solutions) są rozumiane jako działania mające na celu ochronę, , przywrócenie, zrównoważone wykorzystanie i zarządzanie naturalnymi lub zmodyfikowanymi ekosystemami, które skutecznie i adaptacyjnie odpowiadają na wyzwania społeczne, gospodarcze i środowiskowe, zapewniając jednocześnie dobrobyt człowieka, usługi ekosystemowe i korzyści dla różnorodności biologicznej.
W konkursie BiodivNBS złożono 183 wnioski wstępne, na drugim etapie międzynarodowy zespół ekspertów oceniał 108 wniosków pełnych. Do finansowania zostały zakwalifikowane 34 projekty o łącznej wartości ponad 40 milionów euro.
Projekty z udziałem polskich zespołów badawczych zakwalifikowane do finansowania:
- FREE-B: Badanie wolno żyjących rodzin pszczół miodnych w Europie: rozwiązania oparte na przyrodzie chroniące różnorodność, zapewniające odporność i promujące transformacyjne zmiany w pszczelarstwie. Kierownik polskiego zespołu: dr hab. Andrzej Oleksa, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Przyznane środki: 851 405 zł.
- Farmy fotowoltaiczne: możliwość dla odbudowy bioróżnorodności w krajobrazie rolniczym. Kierownik polskiego zespołu: dr Marcin Tobółka, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Przyznane środki: 520 940 zł.
- Zapewnienie zrównoważonego rozwoju miast w celu poprawy jakości środowiska i dobrostanu mieszkańców poprzez zastosowanie Laboratoriów transformacyjnych opartych o wykorzystanie "Rozwiązań opartych na zasobach przyrody (NBS)". Kierownik polskiego zespołu: dr hab. Barbara Natalia Sowińska-Świerkosz, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Przyznane środki: 1 200 480 zł.
- Słone symfonie: przywracanie bioróżnorodności na pierwotnych solniskach. Kierownik polskiego zespołu: prof. dr hab. Katarzyna Hrynkiewicz, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Przyznane środki: 1 434 720 zł.
- Terapie leśne jako rozwiązanie oparte na przyrodzie w drodze do poprawy zdrowia planety. Kierownik polskiego zespołu: dr Paweł Mateusz Sowa, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Przyznane środki: 1 769 248 zł.
O konkursie BiodivNBS
Konkurs BiodivNBS został ogłoszony we wrześniu 2023 roku. O finansowanie mogły starać się międzynarodowe konsorcja złożone z co najmniej 3 zespołów badawczych pochodzących z co najmniej 3 krajów biorących udział w konkursie, przy czym kierownik polskiego zespołu musiał posiadać co najmniej stopień naukowy doktora. Konkurs przebiegał w dwóch etapach: w pierwszym etapie partnerzy projektu musieli przygotować wspólny wniosek wstępny, który został oceniony przez międzynarodowy zespół ekspertów. Najlepsze projekty zostały zaproszone do złożenia wniosków pełnych na II etapie oceny, podlegających ocenie przez ten sam zespół.
Konkurs BiodivNBS został zorganizowany przez 41 organizacji i agencji finansujących badania naukowe z 34 krajów. Prace polskich zespołów badawczych współfinansuje Narodowe Centrum Nauki wraz z Komisją Europejską. Projekty można było rozplanować na 3 lata, budżet pojedynczego projektu nie był ograniczony.