Niestabilność zatrudnienia w realiach polskich i niemieckich

W 2016 r. został powołany międzynarodowy zespół badawczy, który podjął wielodyscyplinarne badania na temat stopnia w jakim niestabilne, prekaryjne warunki pracy i życia wpływają na powstawanie i dynamikę form świadomości społecznej, klasowej i politycznej, a także indywidualnych strategii życiowych i zbiorowego zaangażowania obywatelskiego młodych pracowników w Polsce i Niemczech. Ze strony polskiej do zespołu weszli pracownicy zatrudnieni przez Uniwersytet Wrocławski pod kierownictwem dr hab. Adama Mrozowickiego, prof. UWr, i Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie z dr. Janem Czarzastym, zaś ze strony niemieckiej - pracownicy kilku placówek naukowych, w tym z Freie Universität Berlin pod kierownictwem prof. Very Trappmann. Kierownikiem projektu jest prof. Juliusz Gardawski ze Szkoły Główniej Handlowej w Warszawie.

Badania obejmują dwa moduły. Pierwszy jest poświęcony badaniom biograficznym dwóch teoretycznie dobranych prób młodych pracowników w Polsce i w Niemczech (60 osób z każdego kraju). W badaniu zastosowano metodę narracyjnego wywiadu biograficznego autorstwa Fritza Schützego, która pozwala na bardzo wnikliwą rekonstrukcję wielu aspektów strategii życiowych i społecznej mentalności respondentów. Drugi moduł obejmuje badania kwestionariuszowe i dzieli się na dwie części: badania realizowane metodą wywiadu telefonicznego dwóch 1000-osobowych reprezentacji młodzieży polskiej oraz niemieckiej, a ponadto badania 1000-osobowej losowej reprezentacji młodzieży województwa mazowieckiego przy użyciu obszernego kwestionariuszowa, pozwalającego na rozszerzoną interpretację sondażu telefonicznego.

Badania dążą do rozwinięcia relacyjnego, historycznego i interpretacyjnego podejścia do prekaryjności, co będzie możliwe dzięki uchwyceniu specyfiki instytucjonalnych krajowych odmian kapitalizmu, kulturowego i politycznego pojmowania „normalnego zatrudnienia” i „normalnej biografii zawodowej”, a także relatywizowanej do lokalnej specyfiki postaw i strategii życiowych młodzieży obu krajów. W tym zakresie projekt badawczy jest kontynuacją badań biograficznych polskich robotników, prowadzonych przez Adama Mrozowickiego. Projekt stara się uchwycić podobieństwa doświadczeń młodych ludzi dotkniętych niestałym zatrudnieniem w kontekście wspólnych ideologicznych cech późnego kapitalistycznego, post-fordowskiego społeczeństwa i posocjalistycznej transformacji. W tym kontekście staramy się poddać analizie proces kształtowania strategii radzenia sobie z niestabilnym zatrudnieniem w obu krajach w odniesieniu do uwarunkowań klasowych i legitymizacji ładu politycznego i społeczno-ekonomicznego, a także normatywnych wizji gospodarki (przedmiot wieloletnich badań prowadzonych w Szkole Głównej Handlowej przez Juliusza Gardawskiego). Ważnym układem odniesienia są dla naszego zespołu niemieckie badania prekaryjności prowadzone m.in. przez Klausa Dörrego, które pozwolą na opracowanie własnych wskaźników prekaryjności, rozwijających i wykraczających poza klasyczne ujęcie Guya Standinga.

Prof. dr hab. Juliusz Gardawski

Specjalizuje się w socjologii ekonomicznej, jest kierownikiem Instytutu Filozofii, Socjologii i Socjologii Ekonomicznej w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Jest autorem ok. 200 prac naukowych i redaktorem pisma Warsaw Forum of Economic Sociology. Główne przedmioty zainteresowań to mentalność ekonomiczna, zwłaszcza ideologie ekonomiczne i normatywne wizje gospodarki, położenie klasy robotniczej i klasy pracodawców, stosunki pracy, instytucje samorządności pracowniczej i akcjonariat pracowniczy, działalność związków zawodowych, problematyka dialogu społecznego.

Data publikacji: 09.11.2017