Przenośny system e-nos do określania pochodzenia surowcowego destylatów rolniczych

Nowoczesne urządzenia mogą zastąpić człowieka nawet w tak "ludzkich" sprawach jak ocena wyglądu, smaku i zapachu żywności. Elektroniczne oko może zastąpić zmysł wzroku, elektroniczny język zmysł smaku, a elektroniczne nosy zmysł węchu. Mimo, że technika elektronicznych zmysłów w środowisku naukowym jest już znana, w dalszym ciągu brakuje tego typu rozwiązań w życiu codzinnym. Na próbę podjęcia takiego wyzwania zadecydowała się grupa naukowa z Katedry Chemii Ananlitycznej Wydziału Chemicznego Politechniki Gdańskiej pod kierownictwem prof. Jacka Namieśnika realizująca projekt.

Destylaty rolnicze stanowią surowiec w produkcji spirytusu oraz napojów alkoholowych. Obserwowana tendencja zmian przepisów prawnych Unii Europejskiej, związana jest z wymogiem, aby etykiety zawierały jak najwięcej informacji o jakości, właściwościach, pochodzeniu i składzie produktów spożywczych. Obecnie informacje dotyczące pochdzenia surowcowego destylatu rolnicznego dostarczanego do destylarni są uzyskiwanie z gorzelni. Destylarnie pozyskując surowiec z różnych gorzelni nie zawsze są przekonane o jego pochodzeniu. Rozwiązaniem tego problemu może być kontrola danej partii materiału. Przekazanie próbek do laboratorium oraz przeprowadzenie analiz chromatograficznych jest jednak czasochłonne, a zgodnie ze znaną wszystkim maksymą "czas to pieniądz", osoby odpowiedzialne za przyjmowanie surówki spirytusowej do destylarni nie decydują się na tego typu działanie. Istnieje więc potrzeba opracowania szybkiej i miarodajnej metody kontroli destylatów roniczniczych dostarczanych do polskich destylalrni.

W związku w powyższym, celem wcześniej wymienionego projektu jest konstrukcja przenośnego prototypu elektronicznego nosa przydatnego do szybkiego określania pochodzenia botanicznego surówek spirytusowych. W tym celu autorzy projektu planują opracować od podstaw zupełnie nowy przenośny prototyp elektronicznego nosa, umożliwiający szybką ocenę pochodzenia surowcowego destylatu rolnicznego. Należy jednak mieć na uwadze, że zróżnicowanie w składzie frakcji lotnej destylatów rolnicznych o róznym pochodzeniu surowcowym jest stosunkowo niewielkie. Zadanie zrealizowania projektu należy do złożonych, jednak poprzednie doświadczenia i wiedza autorów projektu wskazują, że opisany w nim problem jest możliwy do zrealizowania. Efekty przeprowadzonych badań powinny spowodować podniesienie wiedzy w dziedzinie analityki żywności oraz zainicjować nowy trend w polskim przemyśle. Z niecierpliwością oczekujemy na pierwsze reluztaty tego projektu.

prof. dr hab. Jacek Namieśnik (ur. 1949)

Profesor nauk chemicznych (od 1996). Zatrudniony na Politechnice Gdańskiej od 1972, Prodziekan Wydziału Chemicznego (1990-1996), Dziekan Wydziału Chemicznego (1996-2002 i 2005-2012), profesor zwyczajny Politechniki Gdańskiej (od 1997). Kierownik Katedry Chemii Analitycznej (od 1995). Przewodniczący Komitetu Chemii Analitycznej PAN (od 2007), Członek Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów Naukowych (od 2007). Autor ponad 580 artykułów, które ukazały się w czasopismach z listy filadelfijskiej i ponad 400 referatów oraz komunikatów zamieszczonych w materiałach konferencyjnych, 13 patentów oraz 6 opracowań książkowych w tym 2 wydanych w USA. Prace autorstwa lub współautorstwa prof. J. Namieśnika były dotychczas cytowane 3 913 razy w pracach innych autorów, a wartość liczbowa indeksu Hirscha wynosi h=31. Sumaryczna wartość liczbowa czasopism, w których ukazały się te prace wynosi ∑ IF = 1231,48. Promotor w 41 i współpromotor w 9 zakończonych oraz promotor lub współpromotor w kolejnych 7 otwartych przewodach doktorskich. Laureat licznych nagród, w tym: Profesor honoris causa Uniwersytetu w Bukareszcie, Rumunia (2000), Nagrody Naukowej Miasta Gdańska imienia Jana Heweliusza (2002), medalu Kemuli (2007) za wybitne osiągnięcia w zakresie chemii analitycznej i medalu J. Śniadeckiego (2012) przyznawanych przez Polskie Towarzystwo Chemiczne, Nagrody Prezesa Rady Ministrów (za wybitne osiągnięcia w zakresie inżynierii środowiska – 2006), laureat subsydium profesorskiego Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej z zakresu nauk technicznych – program MISTRZ (2010-2012), laureat Nagrody Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (2011) ze osiągnięcia w pracach badawczych na rzecz ochrony środowiska. Laureat Nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia w kształceniu kadr naukowych (2012). Zainteresowania naukowe: chemia analityczna i chemia środowiska a w szczególności: nowe rozwiązania aparaturowe i metodyczne w zakresie przygotowania próbek do analizy ze szczególnym uwzględnieniem aspektów zielonej chemii analitycznej; badania procesu przemian i metabolizmu szerokiego spektrum ksenobiotyków (los środowiskowy), wytwarzanie nowych typów materiałów odniesienia w poszczególnych elementach środowiska nieożywionego i w tkankach i narządach organizmów żywych (los środowiskowy).

Data publikacji: 17.07.2013