Psychologiczne i kliniczne uwarunkowania niestosowania się do zaleceń lekarskich u chorych z niewydolnością serca i jego wpływ na progresję choroby

Niewydolność serca (NS) to jedna z najbardziej powszechnych śmiertelnych chorób przewlekłych. Postępy nowoczesnej medycyny są imponujące: maleje śmiertelność z powodu nagłych stanów kardiologicznych, a nowoczesne leki prowadzą do sukcesywnego wydłużania się życia chorych z NS. Jednak korzystanie z dobrodziejstw współczesnej medycyny wymaga współpracy pacjentów zlekarzem, czyli przede wszystkim realizowania zaleceń lekarskich. Naszym celem jest zidentyfikowanie prawdopodobnych uwarunkowań niestosowania się do zaleceń lekarskich wśród chorych cierpiących na przewlekłą NS. Uwarunkowań tych zamierzamy szukać wobrębie parametrów klinicznych stanowiących informację o stopniu zaawansowania NS, jak również wśród cech psychologicznych: zjawisk, które są specyficzne dla chorych z NS i wpływają na ich stosunek do choroby oraz procesu leczenia. Aspekty psychologiczne są od lat badane w wielu chorobach przewlekłych, na przykład w chorobach nowotworowych oraz niektórych schorzeniach kardiologicznych, jak zawał serca, z wyraźnym pominięciem NS. Jest to zaskakujące, ponieważ NS nie różni się od większości chorób nowotworowych pod względem rokowania czy ograniczeń wcodziennym życiu. Wierzymy, że procesy psychologiczne i związane z nimi emocje, które przeżywa pacjent przewlekle chory, są szalenie ważne w kontekście realizowania zaleceń lekarskich.

W ramach projektu chcemy zgłębić zjawisko niestosowania się do zaleceń lekarskich wśród chorych z NS z uwzględnieniem tego, czy sformułowane zalecenia dotyczą przyjmowania leków, zmiany stylu życia, czy innych aspektów codziennego funkcjonowania osoby chorej na NS. Chcemy znaleźć połączenia między cechami psychiki, samopoczuciem, emocjonalnością, a stopniem zaawansowania NS. Chcemy przeanalizować bezpośrednie skutki niestosowania się do zaleceń lekarskich oraz zidentyfikować kliniczne ipsychologiczne przyczyny tego zjawiska.

Taka interdyscyplinarna wiedza na temat niestosowania się do zaleceń lekarskich uchorych z NS, odniesiona do uwarunkowań społeczno-kulturowych, w tym specyficznej sytuacji polskiej służby zdrowia, pomoże w zaplanowaniu nowatorskich metod poprawiających sytuację pacjentów: programów edukacyjnych czy też indywidualnie zaprojektowanych interwencji motywacyjnych, opartych o psychologiczną charakterystykę pacjentów.

Znając powiązania między stopniem zaawansowania i postępem choroby a uchylaniem się od realizacji zaleceń lekarskich oraz znając naturę zjawisk psychologicznych istotnych dla przebiegu NS, będziemy mogli zaproponować odpowiednie sposoby pracy z pacjentami i personelem medycznym. Dzięki temu przynajmniej niektórzy pacjenci przestaną lekceważyć zalecenia lekarskie. W efekcie możemy uzyskać zdecydowaną poprawę w zakresie skuteczności leczenia NS, czyli mniej hospitalizacji, dłuższe życie i lepsze samopoczucie.

Mgr Agnieszka Siennicka (Rydlewska)

Magister biologii człowieka, od 2008 pracuje naukowo we Wrocławskim Szpitalu Wojskowym oraz Klinice Chorób Serca Wrocławskiej Akademii Medycznej, kończąc jednocześnie drugie studia (psychologię). W latach 2006-2008 przewodniczyła Kołu Naukowemu “GORYL” (Uniwersytet Wrocławski), obecnie wspomaga koło naukowe przy Klinice Chorób Serca (Akademia Medyczna). Jej zainteresowania naukowe są interdyscyplinarne, łączą biologię, psychologię ewolucyjną, psychologię zdrowia i medycynę. Laureatka “Dziewczyn Przyszłości” (2011).

Data publikacji: 07.08.2012