Przypominamy, że w celu usprawnienia procesu składania oraz obsługi wniosków począwszy od konkursów ogłoszonych w dniu 15 grudnia 2016 r. wnioski można składać wyłącznie w formie elektronicznej przez system OSF. Wnioskodawca (jednostka naukowa), który będzie chciał złożyć wniosek w konkursach OPUS 13 i PRELUDIUM 13 zobowiązany jest do podania we wniosku adresu ESP (ePUAP). W przypadku wniosku składanego przez osoby fizyczne należy podać adres ESP (ePUAP) jednostki naukowej, w którym będzie realizowany projekt badawczy. Kierownik projektu będący wnioskodawcą może wskazać adres skrytki ePUAP opcjonalnie.Aby ułatwić procedurę elektronicznego składania wniosku, nie będzie wymagane posiadanie podpisu kwalifikowanego ani profilu zaufanego. Potwierdzenie generowane po wypełnieniu wniosku będzie można podpisać elektronicznie lub wydrukować, podpisać tradycyjnie, zeskanować i załączyć do wniosku. Podobnie należy postępować w przypadku oświadczenia o korzystaniu/niekorzystaniu z pomocy publicznej.

Podmioty, które będą starać się o przyznanie pomocy publicznej, już na etapie składania wniosku zobligowane są do wypełnienia i złożenia wniosku o udzielenie pomocy publicznej. Wniosek ten musi być podpisany przez Wnioskodawcę za pomocą podpisu kwalifikowanego lub profilu zaufanego. Obecnie w systemie OSF można dołączyć dokumenty podpisane podpisem kwalifikowanym w standardzie PAdES.

Wnioskodawcy, którzy będą chcieli dołączyć do wniosku pliki podpisane profilem zaufanym lub podpisem kwalifikowanym w innym standardzie niż PAdES, będą mogli przesłać je do Centrum za pośrednictwem Elektronicznej Skrzynki Podawczej. Wówczas do wniosku, w systemie OSF, należy dołączyć wymagane dokumenty w formacie .pdf (w tym potwierdzenie złożenia wniosku) bez wymaganych podpisów. Te same dokumenty podpisane profilem zaufanym lub podpisem kwalifikowanym należy wysłać do Centrum na adres ESP: /ncn/SkrytkaESP najpóźniej do dnia zakończenia naboru wniosków w konkursie, tj. 16 czerwca 2017 r. (w nazwie wiadomości prosimy wpisać numer ID wniosku oraz nazwę konkursu, w którym składany jest wniosek).

Proces składania wniosków kończy się w momencie wysłania wniosku do NCN-u w systemie OSF za pomocą opcji „Wyślij do NCN”. Wniosek wysłany do NCN-u musi być kompletny, a więc zawierać wszystkie załączniki określone w warunkach konkursu oraz potwierdzenia złożenia wniosku w konkursie. Kompletne wykonanie procedury udostępnienia elektronicznej wersji wniosku zostanie potwierdzone zmianą wartości statusu na „wysłany” w nagłówku wniosku.

Prosimy zwrócić szczególną uwagę, że adres konta e-PUAP lub adres e-mail, który zostanie podany we wniosku, będzie stanowił jedyną drogę kontaktu z wnioskodawcą. Na ten adres będą wysyłane informacje z prośbą o uzupełnienie dokumentów oraz decyzje.

Umowa, tak jak dotychczas, będzie dostępna w systemie OSF po otrzymaniu decyzji. Będzie ona procedowana elektronicznie, co oznacza, że musi zostać podpisana za pomocą podpisu kwalifikowanego w standardzie PAdES.

Jednocześnie informujemy, że formularze wniosków zostaną udostępnione w systemie OSF po 15 maja 2017 r. Za utrudnienia przepraszamy.

Przypominamy, że począwszy od konkursów ogłoszonych 15 grudnia 2016 r. (ETIUDA 5, SONATINA 1, UWERTURA 1) obsługa administracyjna stypendiów, staży i projektów badawczych przebiegać będzie wyłącznie w formie elektronicznej. Umowa o realizację i finansowanie stypendium, stażu lub projektu będzie, tak jak dotychczas, dostępna do wygenerowania z systemu OSF. Pobrany plik w formacie PDF należy podpisać bezpiecznym podpisem elektronicznym z ważnym certyfikatem kwalifikowanym. Bezpieczny podpis elektroniczny można zakupić w jednej z firm nadzorowanych przez Ministerstwo Cyfryzacji, których aktualną listę znaleźć można na stronie NCCert. Umowę dla stypendiów ETIUDA podpisują wyłącznie osoba/y reprezentujące jednostkę, dla staży UWERTURA – stażysta i osoba/y reprezentujące jednostkę, natomiast dla SONATINY  - kierownik projektu i osoba/y reprezentujące jednostkę.

Ze względów technicznych, składany podpis elektroniczny musi być zgodny ze standardem PAdES.

Podpisaną umowę należy przesłać do Centrum za pośrednictwem Elektronicznej Skrzynki Podawczej na adres: /ncn/SkrytkaESP w terminie wskazanym w decyzji o przyznaniu finansowania. Na stronie epuap.gov.pl dostępne są instrukcje zakładania kont na platformie ePUAP dla podmiotu publicznego („Strefa Urzędnika) lub osoby fizycznej („Strefa klienta”).

Podpisana przez Centrum umowa zostanie odesłana odpowiednio na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej (skrytki ePUAP) jednostki oraz stażysty/kierownika projektu. W przypadku braku adresu skrytki ePUAP umowa zostanie doręczona za pośrednictwem adresu e-mail stażysty/kierownika projektu wskazanego we wniosku.

Nowe badania wykazały, że niedźwiedzie komunikują się za pomocą zapachu łap. Z dołków wyciśniętych w ziemi w czasie poruszania się w charakterystyczny sposób, tworzą ścieżki, na których zostawiają swój zapach. Zapach ten pochodzi z gruczołów znajdujących się w skórze łap i zawiera co najmniej 26 substancji, na podstawie których niedźwiedzie mogą rozpoznać np. płeć osobnika, który korzystał z takiej ścieżki przed nimi. Odkryto, że dla zwierząt zajmujących duże areały osobnicze, jest to ważny sposób wymiany informacji z sąsiadami. Wyniki badań międzynarodowego zespołu koordynowanego przez naukowców z Instytutu Ochrony Przyrody PAN opublikowane zostały niedawno w piśmie „Scientific Reports”.

Zdjęcie nr 1. Niedźwiedzie łapy (autor zdjęcia: Djuro Huber)

Charakterystyczny chód, określany też “niedźwiedzim tańcem” czy “chodem kowboja”, obserwowano jeszcze na długo przed odkryciem Ameryki, czego dowodzi taniec naśladujący taki sposób poruszania się, będący ważnym elementem wiosennych ceremonii Indian z plemienia Ute. Podstawy tego tajemniczego zachowania niedźwiedzi, wyjaśniają badania opublikowane w czasopiśmie „Scientific Reports”. Wszystko zaczęło się w momencie, w którym naukowcy zaobserwowali niedźwiedzie używające stale tej samej ścieżki i stąpające dokładnie w te same odciski łap. “W tym wysoce zrytualizowanym zachowaniu, niedźwiedzie, jeden po drugim, energicznie wciskają łapy w ziemię dokładnie w te same wyraźnie widoczne dołki, podążając taką „wyciśniętą” ścieżką i obwąchując przy tym ślady pozostawione przez poprzedników” – wyjaśnia Filip Zięba z Tatrzańskiego Parku Narodowego. „Dotyczy to zwłaszcza samców. To zachęciło nas do głębszego zbadania znaczenia takiego zachowania” - mówi dr Javier Naves, członek hiszpańskiego zespołu biorącego udział w pracach badawczych.

“Świat zapachów jest niezwykle bogaty i ciągle jeszcze mało poznany. Odpowiedni sposób zebrania zapachu od niedźwiedzia stanowił duże wyzwanie” - opowiada lider badania, dr Agnieszka Sergiel z Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Po kilku próbach, przy użyciu patyczków z bawełnianą końcówką i drewnianym trzonkiem, udało się skutecznie pobrać zapach niedźwiedzich łap i przeanalizować go za pomocą chromatografii gazowej. Naukowcom udało się wyróżnić 26 specyficznych substancji lotnych, z których sześć występowało tylko u samców. Jedną z takich „samczych” substancji okazał się być cembrenoid, który jest feromonem używanym przez niektóre gatunki mrówek i termitów do znakowania ścieżek, a także ma znaczenie w rozpoznawaniu się poszczególnych osobników. “W skórze łap niedźwiedzi znaleźliśmy duże gruczoły, które podczas tarcia mogą uwalniać wydzielinę. To wyjaśnia dlaczego niedźwiedzie poruszają się w ten charakterystyczny sposób w trakcie znakowania ścieżek” - dodaje dr Sergiel.

Zdjęcie nr 2. Dołki wyciśnięte w ziemi podczas znakowania zapachem łap (autor zdjęcia: Javier Naves)

Wiele gatunków ssaków komunikuje się za pomocą zapachów. W przypadku niedźwiedzi, większość gatunków zajmuje bardzo duże areały osobnicze. Nie są to jednak zwierzęta terytorialne i większość czasu spędzają samotnie. “Za pomocą takich ścieżek zapachowych niedźwiedzie mogą wymieniać informacje i dzięki temu wiedzieć kto jest w pobliżu, kogo należy unikać, a z kim bardzo chciałyby się spotkać. Nasze badania stanowią przyczynek do poznania ewolucji i ekologii komunikacji u ssaków” - wyjaśnia dr Nuria Selva, członek zespołu z Instytutu ochrony Przyrody.

Badania przeprowadził międzynarodowy zespół pod kierunkiem naukowców z Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie i Estación Biológica de Doñana CSIC w Sewilli, m.in. dzięki finansowaniu ze środków Narodowego Centrum Nauki w konkursie HARMONIA 4 (kierownikiem projektu jest dr Nuria Selva Fernandez).

Informujemy, że beneficjenci środków finansowych przeznaczonych na badania z wykorzystaniem zasobów genetycznych i tradycyjnej wiedzy związanej z zasobami genetycznymi są zobowiązani, zgodnie z art. 7.1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 51/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie środków zapewniających zgodność użytkowników w Unii z wymogami wynikającymi z Protokołu z Nagoi dotyczącego dostępu do zasobów genetycznych oraz uczciwego i sprawiedliwego podziału korzyści wynikających z wykorzystania tych zasobów, do złożenia oświadczenia, że dopełniają obowiązku należytej staranności zgodnie z art. 4 ww. rozporządzenia.Beneficjenci, którzy mają siedzibę w Polsce lub mają siedzibę poza Unią Europejską, ale prowadzą na terenie Polski badania, składają oświadczenie o dołożeniu należytej staranności za pomocą formularza określonego w załączniku II do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/1866 z dnia 13 października 2015 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 511/2014 w odniesieniu do rejestru kolekcji, monitorowania zgodności użytkowników i najlepszych praktyk,  do ministra właściwego do spraw środowiska, drogą elektroniczną na adres: abs@mos.gov.pl.

Oświadczenie to składa się po otrzymaniu pierwszej raty finansowania oraz po otrzymaniu wszystkich zasobów genetycznych i tradycyjnej wiedzy związanej z zasobami genetycznymi, które są wykorzystywane w finansowanych badaniach, lecz nie później niż w chwili składania ostatecznego sprawozdania lub w przypadku braku tego sprawozdania – na końcu projektu.

Powyższe regulacje dotyczą zasobów genetycznych i tradycyjnej wiedzy związanej z zasobami genetycznymi pozyskanych:

• spoza Rzeczpospolitej Polskiej,
• z krajów  będących stroną Protokołu z Nagoi, które regulują dostęp do swoich zasobów genetycznych i mają legislację krajową w tym zakresie,
• po dniu 12 października 2014 r.,
• w celu prowadzenia prac badawczo-rozwojowych.

W dniach 5-6 kwietnia 2017 r. odbyło się posiedzenie Rady Narodowego Centrum Nauki. W pierwszym dniu obradowały zespoły tematyczne i Komisje Rady, m.in. Komisja ds. Współpracy Międzynarodowej, Komisja Odwoławcza, Komisja ds. Regulaminów i Procedur, Komisja ds. oceny efektów działalności NCN oraz Komisje główne Rady K-1, K-2, K-3. Drugiego dnia odbyły się obrady plenarne.

Mając na uwadze przebieg procesu oceny wniosków złożonych w konkursach OPUS 12, PRELUDIUM 12, SONATA 12, które zostały ogłoszone 15 września 2016 r., członkowie Rady podjęli decyzję o przeznaczeniu dodatkowych 44 mln zł na finansowanie projektów badawczych w ramach tych konkursów. Oznacza to, że budżet konkursu OPUS 12 został zwiększony o 25 mln zł, konkursu PRELUDIUM 12 o 9 mln zł, a konkursu SONATA 12 o 10 mln zł. W wyniku tej decyzji, na finansowanie badań w powyższych konkursach zostanie przeznaczona kwota w łącznej wysokości 434 mln zł, co pozwoli na finansowanie zdecydowanie większej liczby interesujących projektów badawczych. Ustalenia dotyczące podziału środków finansowych w ramach poszczególnych dyscyplin i grup dyscyplin zostały określone przez Radę uchwałą nr 40/2017.

Na podstawie oceny formalnej wniosków złożonych w konkursach UWERTURA 1, SONATINA 1 i ETIUDA 5, ogłoszonych 15 grudnia 2016 r., Rada uchwałą nr 41/2017 ustaliła, że w konkursie SONATINA 1, w którym nakład konkursu wynosi 30 mln zł, na finansowanie projektów badawczych w grupie nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce (HS) zostanie przeznaczonych 9 mln zł, w naukach ścisłych i technicznych (ST) 11,3 ml zł, natomiast w naukach o życiu (NZ) 9,7 mln zł.

Analizując liczbę wniosków złożonych w konkursie ETIUDA 5 członkowie Rady uchwałą nr 42/2017 ustalili, że w ramach wynoszącego 10 mln zł budżetu konkursu na realizację stypendiów doktorskich w HS zostanie przeznaczonych do 3 mln zł, w ST - 4 mln zł, natomiast w NZ - 3 mln zł. Oznacza to, że w ramach ustalonej kwoty będzie można liczyć na sfinansowanie ok. 31 stypendiów doktorskich realizowanych w naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce, blisko 41 stypendiów doktorskich w naukach ścisłych i technicznych oraz ok. 29 w naukach o życiu.

W przypadku konkursu UWERTURA 1 na staże w zagranicznych zespołach naukowych realizujących granty ERC, który został ogłoszony po raz pierwszy w grudniu zeszłego roku, Rada zdecydowała się pozostawić nakład finansowy konkursu w wysokości 5 mln zł bez podziału na grupy dyscyplin.

W związku z rozpoczęciem procesu oceny wniosków, Rada uchwałą nr 45/2017, uchwałą nr 46/2017 i uchwałą nr 47/2017 wybrała członków Zespołów Ekspertów do oceny wniosków złożonych w konkursach SONATINA 1, UWERTURA 1 i ETIUDA 5. W ocenie merytorycznej wniosków złożonych w konkursach weźmie udział siedem Zespołów Ekspertów. Wyniki konkursów będą znane już latem tego roku.

W dalszej części posiedzenia członkowie Rady dyskutowali o kolejnej edycji konkursów MAESTRO, HARMONIA, SONATA i SONATA BIS, które będą ogłoszone w czerwcu br. Omówiono zasady oceny wniosków w konkursach SONATA i SONATA BIS, gdzie wprowadzono obowiązek przeprowadzania rozmowy kwalifikacyjnej z kierownikiem projektu w drugim etapie oceny. Rozważano możliwość wprowadzenia modyfikacji warunków przeprowadzania konkursu MAESTRO, przez zastosowanie zasad oceny podobnych do standardów stosowanych w konkursach ERC. Zaproponowano rozwiązania promujące występowanie przez kierownika projektu o finansowanie badań w konkursach ERC lub innych prestiżowych konkursach międzynarodowych. Takie działania, zdaniem Rady, mogą zachęcić polskich naukowców i poprawić skuteczność w zdobywaniu środków europejskich na finansowanie badań naukowych. Ostateczne decyzje w tym zakresie będą podjęte na kolejnym posiedzeniu Rady.

Na zakończenie Rada uchwałą nr 43/2017 przyjęła Regulamin przyznawania Nagrody NCN. W 2017 r. Nagroda NCN może być przyznana osobom urodzonym nie wcześniej niż w 1976 r. W najbliższym czasie uprawnieni do zgłaszania kandydatów do Nagrody NCN otrzymają stosowne informacje na temat procedury wyłaniania laureatów. Zgodnie z ustaleniami, kandydatów do Nagrody mogą nominować przewodniczący Zespołów Ekspertów, członkowie Zespołów Ekspertów w konkursach MAESTRO, dotychczasowi laureaci Nagrody NCN, byli członkowie Rady oraz wybitni naukowcy wskazani przez Dyrektora i Radę NCN. Posiedzenie Kapituły Nagrody NCN odbędzie się we wrześniu 2017 r.

W dniach 10 i 11 maja odbędzie się piąta edycja Dni Narodowego Centrum Nauki. Wydarzenie gościć będzie na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach. Uczestnicy wezmą udział w warsztatach oraz sympozjum „Znaczenie systemu grantowego dla poprawy jakości badań w Polsce”.

Dni NCN to cykliczna impreza organizowana przez Narodowe Centrum Nauki, rządową agencję wykonawczą, finansującą projekty z zakresu badań podstawowych. Od pięciu lat Centrum we współpracy z kolejnymi polskimi uczelniami zaprasza pracowników naukowych i administracyjnych z całego kraju do udziału w dwóch dniach warsztatów i spotkań, poświęconych aktualnej ofercie grantowej. Nie inaczej będzie podczas tegorocznych Dni NCN, odbywających się na kieleckim Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w budynku Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego.

Dni NCN to doskonała okazja do wymiany opinii o aktualnej sytuacji środowiska naukowego w Polsce. Wspólnie z gospodarzami Dni NCN 2017 – władzami Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Centrum podjęło decyzję o organizacji sympozjum na temat znaczenia systemu grantowego w Polsce we wzmacnianiu doskonałości naukowej. Spotkanie, otwarte dla wszystkich zainteresowanych, odbędzie się 11 maja i potrwa od godziny 10.00 do 15.30.

Podczas sympozjum wicepremier Jarosław Gowin wypowie się na temat doskonałości naukowej w strategii rozwoju Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Prof. Janusz Janeczek, przewodniczący Rady NCN, podsumuje wpływ działalności Narodowego Centrum Nauki na jakość badań naukowych w Polsce. Prof. Stanisław Kistryn, prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, i prof. Tadeusz Kuczyński, rektor Uniwersytetu Zielonogórskiego, poruszą temat roli systemu grantowego odpowiednio w tworzeniu wiodących ośrodków naukowych w Polsce oraz w realizacji polityki zrównoważonego rozwoju w obszarze nauki. Po wystąpieniach zaproszonych gości uczestnicy spotkania będą mogli wziąć udział w dyskusji.

W drugiej części sympozjum o badaniach finansowanych przez NCN wypowiedzą się laureaci konkursów NCN. Dr Magdalena Kulma (Instytut Biochemii i Biofizyki PAN) wygłosi prezentację „Rozszyfrowywanie lizeniny, czyli co kryją w sobie toksyny”, dr hab. Jakub Szlachetko (Uniwersytet Jana Kochanowskiego) opowie o odnawialnej energii i absorpcji światła w nanomateriałach, a dr Marta Woźniak (Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN) przedstawi zagadnienie badania tkanin średniowiecznej Nubii.

Tak jak w poprzednich latach uczestnicy Dni NCN będą mogli skorzystać z oferty szkoleniowej Centrum. Warsztaty dla pracowników administracyjnych jednostek naukowych, zaangażowanych w obsługę administracyjną projektów finansowanych przez NCN, potrwają dwa dni. Uczestnicy szkolenia dowiedzą się, jak prawidłowo przygotować wniosek od strony formalnej, a także poznają zagadnienia związane z obsługą projektu przyjętego do realizacji, aż do etapu rozliczenia i zamknięcia prac. Poruszony zostanie również temat kontroli realizacji projektu w jednostce.

Dwudniowe warsztaty dla wnioskodawców są przeznaczone dla naukowców, którzy nie kierują i dotąd nie kierowali projektem badawczym finansowanym przez MNiSW, KBN lub NCN. Tematyka warsztatów obejmie zasady pisania wniosków o finansowanie projektów badawczych, kwestię rzetelności badań naukowych, przygotowanie merytorycznej części wniosku i kosztorysów, ocenę wniosków w systemie peer review oraz analizę dokumentów konkursowych i wymagań formalnych. Uczestnicy będą mogli wypróbować nabytą wiedzę podczas samodzielnej pracy nad elementami wniosku o finansowanie.

Można już zapoznać się ze szczegółowym programem wydarzenia. Udział w warsztatach dla wnioskodawców i pracowników administracyjnych wymaga wcześniejszej rejestracji. Na sympozjum – wstęp wolny.

Przypominamy, że ze środków projektu badawczego mogą być wypłacane stypendia naukowe dla doktorantów i studentów zaangażowanych w jego realizację. Informacje o tym, czy w danym konkursie możliwe jest przyznanie stypendium naukowego oraz ewentualne dodatkowe warunki związane z przyznaniem stypendium znajdują się w ogłoszeniach o poszczególnych konkursach oraz aktualnych dla tych konkursów wersjach Regulaminu przyznawania środków na realizację zadań finansowanych przez NCN w zakresie projektów badawczych, staży po uzyskaniu stopnia naukowego doktora oraz stypendiów doktorskich.Dokumentem określającym zasady przyznawania stypendiów naukowych w ramach projektów badawczych jest:

• Regulamin przyznawania stypendiów naukowych dla młodych naukowców w projektach badawczych oraz regulamin przyznawania stypendiów naukowych dla młodych naukowców w ramach stypendiów doktorskich ETIUDA finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki  - obowiązujący dla konkursów ogłoszonych od 14 czerwca 2013 r. do 15 września 2016 r.
• Regulamin przyznawania stypendiów naukowych w projektach badawczych finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki - obowiązujący dla konkursów ogłaszanych od 15 grudnia 2016 r.

Uprzejmie informujemy, że przygotowaliśmy dla naszych beneficjentów szczegółowe opracowanie dotyczące zasad planowania, przyznawania i wypłacania stypendiów naukowych w projektach badawczych, uwzględniające wszystkie regulacje wprowadzone przez NCN w tej kwestii. Mamy nadzieję, że będzie ono pomocne w realizacji projektów badawczych, w których zaangażowani są lub będą stypendyści.

Czy neutrina są swoimi własnymi antycząstkami? Jaka jest bezwzględna skala mas neutrin? Czy w oparciu o poznawane własności neutrin możemy wyjaśnić asymetrię pomiędzy materią i antymaterią? Odpowiedzi na te najbardziej podstawowe pytania współczesnej fizyki poszukują naukowcy skupieni wokół międzynarodowego projektu GERDA, w tym grupa naukowców z Polski. W najnowszym numerze pisma „Nature” ukazał się artykuł prezentujący rezultaty tych prac.

Widok kriostatu detektora GERDA z macierzą kryształów germanowych zanurzonych w ciekłym argonie

W drugiej połowie lat 30. XX wieku włoski fizyk Ettore Majorana zaproponował, na podstawie teorii kwantowej, istnienie cząstek będących jednocześnie swoimi własnymi antycząstkami. Cząstki Majorany znajdowałyby się gdzieś pośrodku, między materią i antymaterią. Celem eksperymentu GERDA jest badanie natury neutrina i próba wyznaczenia jego masy efektywnej, a w rezultacie wykrycie procesu, który byłby potwierdzeniem hipotezy, iż neutrino jest cząstką typu Majorany. W artykule pt. „Background free search for neutrinoless double beta decay with GERDA” opisano wyniki dotychczasowych poszukiwań podwójnego bezneutrinowego rozpadu beta (0νββ) izotopu ⁷⁶Ge.

Aby zapewnić warunki umożliwiające dokonanie precyzyjnych obserwacji, badania prowadzone są w podziemnym laboratorium w Gran Sasso we Włoszech. Rejestracja niezwykle rzadkich procesów wymaga zastosowania wyrafinowanych technik analizy danych, które pozwalają na wyeliminowanie zaburzających pomiar sygnałów (tzw. zdarzeń tła). Dzięki zastosowaniu innowacyjnych technik redukcji tła, w eksperymencie GERDA udało się uzyskać jego bezprecedensowo niski, niemal zerowy poziom. Dzięki temu, już po pięciu miesiącach pomiarów, wykorzystując tylko 35 kg germanu (Ge-76), udało się wyznaczyć dolną granicę na czas połowicznego zaniku tego izotopu na T_1/2 > 5x10²⁵ lat. Biorąc pod uwagę krótki czas pomiaru oraz małą masę detektora, to aktualnie najlepszy wynik, jednak stanowi on dopiero przygotowanie sprzyjających warunków do obserwacji podwójnego bezneutrinowego rozpadu beta, która pozwoliłaby odpowiedzieć na postawione na wstępie pytania. Stwierdzenie braku występowania takiego procesu (wyznaczenie odpowiednio dużej dolnej granicy na czas połowicznego rozpadu) byłoby również niezwykle cenne – umożliwiłoby np. określenie hierarchii mas neutrin, na której opartych jest wiele modeli ewolucji Wszechświata.

Widok pojedynczego łańcucha z detektorami germanowymi

Zagadnieniami redukcji tła w eksperymencie GERDA zajmuje się grupa z Instytutu Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego: prof. Marcin Wójcik, dr Marcin Misiaszek, mgr Nikodem Frodyma, dr Krzysztof Panas, dr Krzysztof Pelczar oraz dr Grzegorz Zuzel. Do najważniejszych osiągnięć polskich fizyków należy: opracowanie szeregu metod eksperymentalnych pozwalających na minimalizację tła detektora, opracowanie oryginalnych metod analizy danych umożliwiających identyfikację i eliminację resztkowego tła z wysoką wydajnością, a także opracowanie kilku nowatorskich rozwiązań technicznych, takich jak np. bezrezystorowy wzmacniacz ładunkowy, na który uzyskano patent RP.

GERDA jest europejskim projektem zrzeszającym naukowców z 16 instytutów badawczych i uniwersytetów z Niemiec, Włoch, Rosji, Polski, Szwajcarii i Belgii. Badania polskiej części zespołu finansowane są przez Narodowe Centrum Nauki w konkursach HARMONIA, SONATA BIS oraz OPUS.

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wraz z Politechniką Gdańską zapraszają do udziału w konferencji „Zróżnicowanie modeli uczelni i instytucji badawczych - kierunek i instrumenty zmian”, która odbędzie się w dniach w dniach 26-27 kwietnia w Gdańsku. Narodowe Centrum Nauki jest partnerem wydarzenia.

To siódma z dziewięciu konferencji programowych poprzedzających Narodowy Kongres Nauki we wrześniu 2017 roku, na którym zostanie przedstawiona i poddana debacie koncepcja nowych ram ustawowych dla szkolnictwa wyższego w Polsce.

Podczas konferencji w Gdańsku prowadzona będzie dyskusja nad rozwojem systemu uczelni wyższych w Polsce oraz nad kryteriami i metodami ich różnicowania. Poruszona zostanie istotna kwestia, jaką jest zdefiniowanie misji uniwersytetów badawczych, badawczo-dydaktycznych i uczelni dydaktycznych. Odbędzie się debata na temat roli Polskiej Akademii Nauk i instytutów badawczych, jak również kierunku rozwoju i mechanizmów finansowania wyższych uczelni zawodowych w systemie nauki i szkolnictwa wyższego w Polsce.

Szczegółowe informacje, w tym program konferencji oraz formularz rejestracyjny dostępne są na stronach Narodowego Kongresu Nauki oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Uprzejmie informujemy, że uchwałą Rady Narodowego Centrum Nauki i decyzją Dyrektora Narodowego Centrum Nauki, zmianie uległ termin naboru wniosków w konkursie MINIATURA 1, ogłoszonym w dniu 15 grudnia 2016 r. Nabór będzie prowadzony w sposób ciągły w okresie od 4 maja 2017 r. do 31 grudnia 2017 r.

Zmiana terminu wynika z prac technicznych nad dostosowaniem formularza wniosku do wymagań konkursu MINIATURA 1, prowadzonych w systemie OSF (Obsługa Strumieni Finansowania) administrowanym przez Ośrodek Przetwarzania Informacji (OPI).

Informacja o dostępności formularza zamieszczona zostanie na stronie Centrum. Za utrudnienia przepraszamy.