Narodowe Centrum Nauki rozstrzygnęło piątą edycję konkursu ETIUDA. W tym roku na stypendia doktorskie agencja przekaże ponad 9,9 mln zł. O finansowanie konkurowało 389 badaczy, z których nagrodzonych zostało 97.

ETIUDA to konkurs na stypendia doktorskie, skierowany do osób przygotowujących rozprawę doktorską. Laureaci otrzymają 4,5 tys. zł miesięcznie, a także odbędą staż w wybranym przez siebie zagranicznym ośrodku naukowym.

- W piątej edycji konkursu zdecydowaliśmy się zwiększyć wysokość stypendiów przyznawanych doktorantom o 1,5 tys. zł. w porównaniu z poprzednimi latami. – Wyjaśnia prof. Janusz Janeczek, przewodniczący Rady NCN. – Dzięki temu młodzi naukowcy będą mogli poświęcić cały swój czas badaniom, a program stażowy umożliwi im pracę pod okiem najlepszych specjalistów z ich dziedzin.

- To bardzo ważne, by nasze środowisko zacieśniało więzy z zagranicznymi partnerami. Mobilność i współpraca między różnymi ośrodkami to kluczowy element dla powodzenia ambitnych projektów naukowych. - Dodaje prof. Zbigniew Błocki, dyrektor NCN. – Dlatego staramy się, by nowe pokolenie badaczy miało warunki do wczesnego rozwijania swojej sieci kontaktów oraz umiejętności odnalezienia się w międzynarodowym środowisku.

O środki na badania w ramach konkursu ETIUDA 5 ubiegali się przedstawiciele różnych dyscyplin naukowych. Nie zabrakło zgłoszeń z małych i dużych ośrodków akademickich. Również placówki, w których doktoranci odbędą swoje staże badawcze są bardzo zróżnicowane: obok uniwersytetów i instytutów badawczych z całego świata pojawiają się też prywatne przedsiębiorstwa badawczo-rozwojowe.

W grupie nauk o życiu złożono 112 wniosków, z których finansowanie na łączną kwotę ponad 2,9 mln zł uzyskało 27 projektów. Wśród nagrodzonych znalazł się między innymi projekt mgr Bronisławy Szarzyńskiej-Zawadzkiej z Instytutu Genetyki Człowieka PAN. Poznańska badaczka zajmie się badaniem czynników genetycznych w dziecięcej ostrej białaczce limfoblastycznej. Projekt uzyskał dofinansowanie w kwocie 110 tys. zł, a staż zostanie zrealizowany w Centrum Genetyki Medycznej w Gandawie.

W konkursie zgłoszono 120 projektów z zakresu nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce. Do finansowania zostało zakwalifikowanych 30 z nich o łącznym budżecie prawie 3 mln zł. Do nagrodzonych projektów należy na przykład pomysł badawczy mgr. Michała Żmudy z Uniwersytetu Rzeszowskiego dotyczący relacji pomiędzy grami cyfrowymi a tradycją literacką. Autor odbędzie swój staż badawczy na IT University of Copenhagen, a budżet projektu wynosi 104,7 tys. zł.

Najwięcej, aż 157 wniosków, nadesłali przedstawiciele nauk ścisłych i technicznych, z których finansowanie o łącznej wysokości niemal 4 mln zł otrzyma 40. Wśród nich znalazło się m.in. zgłoszenie mgr inż. Eweliny Witkowskiej z Politechniki Łódzkiej. Zajmująca się elektroniką organiczną badaczka przeprowadzi badania nad polimerowymi diodami elektroluminescencyjnymi. Projekt został dofinansowany na kwotę 111 tys. zł, a staż zostanie zrealizowany w laboratoriach badawczych belgijskiej firmy Imec Vzw.

Listy rankingowe

Naukowcy od dawna przewidywali istnienie samotnych planet podobnych do Ziemi, wyrzuconych z macierzystych układów planetarnych i niezwiązanych grawitacyjnie z żadną gwiazdą. Astronomowie z prowadzonego w Obserwatorium Astronomicznym UW przeglądu nieba OGLE po raz pierwszy znaleźli ślady takich obiektów. Swoje odkrycie opisują w najnowszym numerze prestiżowego tygodnika naukowego Nature.

Nie wszystkie układy planetarne są tak stabilne jak Układ Słoneczny. Wzajemne oddziaływanie planet w młodych układach może skutkować ich zderzeniami, spadkiem na gwiazdę lub – najczęściej – wyrzuceniem z macierzystego układu. Planety swobodne mogą również powstawać w wyniku innych procesów, na przykład oddziaływań w gromadach gwiazdowych lub przelotów innych gwiazd w pobliżu układu planetarnego. Niestety, z wyjątkiem bardzo młodych obiektów, planet swobodnych nie można zaobserwować bezpośrednio ponieważ nie emitują światła. Do ich poszukiwania astronomowie wykorzystują metodę soczewkowania grawitacyjnego.

Mikrosoczewkowanie grawitacyjne przez planetę swobodną – wizja artystyczna. Autor: dr Jan Skowron (Obserwatorium Astronomiczne UW)

Jeżeli między obserwatorem na Ziemi a odległą gwiazdą-źródłem znajdzie się masywny obiekt – inna gwiazda lub planeta – to jego grawitacja może ugiąć i skupić światło źródła. Obserwator na Ziemi zobaczy krótkotrwałe pojaśnienie odległego źródła – tłumaczy Przemek Mróz, doktorant w Obserwatorium Astronomicznym UW i pierwszy autor publikacji w Nature.

Obserwowany sygnał nie zależy od jasności soczewki, jest to więc sposób na wykrywanie obiektów w ogóle nieświecących, jak czarne dziury czy planety. Czas trwania zjawiska mikrosoczewkowania zależy od masy soczewki – im mniejsza masa, tym krótsze zjawisko. O ile typowe pojaśnienia mikrosoczewkowe wywołane przez gwiazdy trwają od kilku do kilkuset dni, to zjawiska wywołane przez planety o masie Jowisza trwają typowo 1–2 dni, a przez planety ziemskie – zaledwie kilka godzin. Prawdopodobieństwo soczewkowania pojedynczego źródła jest bardzo małe, współczesne przeglądy mikrosoczewkowe monitorują więc setki milionów gwiazd znajdujących się w centrum Drogi Mlecznej.

Pierwszą próbę znalezienia planet swobodnych podjęto na podstawie analizy zjawisk

mikrosoczewkowania odkrytych przez japońsko-nowozelandzki zespół MOA. Rezultat – opublikowany w 2011 roku – wskazywał, iż swobodnych planet podobnych do Jowisza powinno być w Galaktyce dwa razy więcej niż gwiazd.

Publikacja wzbudziła ogromne zainteresowanie środowiska naukowego. Jednak z biegiem lat pojawiało się coraz więcej wątpliwości – mówi prof. Andrzej Udalski, kierownik projektu OGLE.

Żadna ze znanych teorii powstawania układów planetarnych nie przewidywała istnienia aż tak dużej liczby swobodnych planet jowiszowych. Ponadto najnowsze obserwacje młodych gromad gwiazd w podczerwieni, czułe na masywne planety, nie potwierdziły dużej nadwyżki samotnych planet jowiszowych sugerowanej w pracy z 2011 roku.

Rozwiązanie tej zagadki przyniosły nowe obserwacje zjawisk mikrosoczewkowania przeprowadzone przez polski zespół OGLE w latach 2010–15 za pomocą 1,3-metrowego teleskopu, znajdującego się w Obserwatorium Las Campanas w Chile – miejscu o najlepszych na świecie warunkach do prowadzenia obserwacji astronomicznych. Obrazy uzyskiwane za pomocą polskiego teleskopu są lepszej jakości niż używane w poprzedniej analizie, co umożliwia dokładniejsze pomiary jasności i dokładniejsze pomiary skal czasowych zjawisk mikrosoczewkowania. Dzięki zamontowaniu nowych detektorów światła w 2010 roku zwiększyły się znacznie możliwości obserwacyjne polskiego teleskopu: duży obszar nieba mógł być fotografowany co 20 minut. Tak częste obserwacje pozwalają na wykrywanie krótkotrwałych zjawisk mikrosoczewkowania wywołanych przez swobodne planety – ziemskie i jowiszowe.

Przeanalizowaliśmy krzywe blasku prawie 50 milionów gwiazd obserwowanych przez sześć lat. Łącznie to prawie 400 miliardów pojedynczych pomiarów jasności – mówi Przemek Mróz. Analiza tej gigantycznej ilości danych nie wskazuje na istnienie znacznej nadwyżki zjawisk mikrosoczewkowania trwających 1-2 dni, czyli wywołanych przez swobodne planety jowiszowe. Nasz rezultat oznacza, że na sto gwiazd przypada mniej niż 25 samotnych Jowiszów – co jest zgodne z przewidywaniami obecnych teorii formowania się układów planetarnych.

Naukowcy zauważyli dodatkowo kilka wyjątkowo krótkich zjawisk mikrosoczewkowania, trwających zaledwie kilka godzin. Takie skale czasowe odpowiadają soczewkowaniu przez bardzo małomasywne planety podobne do Ziemi.

Ponieważ czułość naszego eksperymentu na takie zjawiska jest bardzo mała, sam fakt ich detekcji sugeruje, że małomasywne planety swobodne, w przeciwieństwie do masywnych jowiszo-podobnych, mogą być powszechne w Drodze Mlecznej i występować nawet kilka razy częściej niż gwiazdy – mówi prof. Udalski.

Nie możemy jednak wykluczyć, że część z tych ultrakrótkich zjawisk jest wywołana przez nieznane gwiazdy rozbłyskowe albo inne astrofizyczne źródła – zauważa dr Jan Skowron, współautor publikacji w Nature.

W tej chwili osiągnęliśmy praktycznie maksymalną czułość rejestracji planet swobodnych jaką można uzyskać na podstawie obserwacji prowadzonych z powierzchni Ziemi z jednego obserwatorium – dodaje Przemek Mróz. Przyszłe eksperymenty mikrosoczewkowania grawitacyjnego wykonywane przez misje kosmiczne WFIRST i Euclid będą mogły wykryć jeszcze mniej masywne planety, nawet o masie mniejszej niż masa Marsa.

Odkrycie nie byłoby możliwe bez wieloletnich obserwacji prowadzonych przez przegląd nieba OGLE. Projekt OGLE, który jest jednym z największych współczesnych przeglądów nieba, w tym roku obchodzi 25-tą rocznicę powstania. Jednym z pierwszych celów naukowych przeglądu OGLE było odkrycie i badanie zjawisk mikrosoczewkowania grawitacyjnego. Obecnie prowadzone badania dotyczą bardzo wielu dziedzin współczesnej astrofizyki – poszukiwania planet pozasłonecznych, badania struktury i ewolucji Drogi Mlecznej i sąsiednich galaktyk, gwiazd zmiennych, kwazarów, zjawisk przejściowych (gwiazd nowych, supernowych).

Praca opisująca wyniki badań została opublikowana w prestiżowym tygodniku naukowym Nature: No large population of unbound or wide-orbit Jupiter-mass planets, Przemek Mróz, Andrzej Udalski, Jan Skowron, Radosław Poleski, Szymon Kozłowski, Michał K. Szymański, Igor Soszyński, Łukasz Wyrzykowski, Paweł Pietrukowicz, Krzysztof Ulaczyk, Dorota Skowron i Michał Pawlak, 2017, Nature, doi:10.1038/nature23276.

Projekt OGLE jest współfinansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (granty naukowe Ideas i Iuventus plus, Stypendia dla Wybitnych Młodych Naukowców, Diamentowe Granty, SPUB), Narodowe Centrum Nauki (konkursy MAESTRO, OPUS, HARMONIA, SONATA, SYMFONIA) oraz Fundację na Rzecz Nauki Polskiej (subsydia profesorskie, programy Team, Homing, Focus oraz Start).

W związku z planowanym na wrzesień 2017 r. ogłoszeniem konkursu DAINA na polsko-litewskie projekty badawcze zapraszamy do zapoznania się z projektem dokumentacji konkursowej. Równocześnie informujemy, że ostateczne warunki konkursu DAINA zostaną uchwalone oraz ogłoszone we wrześniu 2017 r.

Zasady przyznawania środków finansowych wnioskodawcom litewskim na realizację zadań przez zespoły litewskie w polsko-litewskich projektach badawczych w konkursie DAINA ustala Lietuvos mokslo taryba (LMT).

Zapowiedź konkursu

Projekt dokumentacji:

• Projekt Uchwały Rady NCN
• Projekt - Koszty w projektach badawczych finansowanych przez NCN
• Projekt – Zakres danych wymaganych we wniosku o finansowanie projektu badawczego
• Projekt - Joint Project Description Template
• Projekt – Evaluation Sheet

Kontakt NCN:

dr Magdalena Łopuszańska-Rusek, tel. 12 341 9164

dr hab. Wojciech Sowa, tel. 12 341 9171

dr Magdalena Godowska, tel. 12 341 9016 (kontakt ds. ogólnych)

Rada Narodowego Centrum Nauki ogłosiła nabór na dwa stanowiska koordynatorów dyscyplin w dziedzinie nauk o życiu. Poszukiwane są osoby ze stopniem naukowym doktora oraz przynajmniej 4-letnim doświadczeniem w pracy badawczej. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do zapoznania się z pełną treścią ogłoszenia oraz do składania dokumentów.

Przypominamy, że w celu usprawnienia procesu składania oraz obsługi wniosków począwszy od konkursów ogłoszonych w dniu 15 grudnia 2016 r. wnioski są składane wyłącznie w formie elektronicznej za pomocą systemu OSF. Wnioskodawca (jednostka naukowa) zobowiązany jest do podania we wniosku adresu Elektronicznej Skrzynki Podawczej ESP (ePUAP). Cała korespondencja dotycząca wniosków, w tym pismo z wezwaniem o uzupełnienie braków formalnych, decyzja Dyrektora NCN dotycząca finansowania, wysyłane będą na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej ESP (ePUAP).

Dokumenty wysłane przez Narodowe Centrum Nauki uznaje się za odebrane po otrzymaniu Urzędowego Poświadczenia Przedłożenia (UPP) lub Urzędowego Poświadczenia Doręczenia (UPD). W przypadku jednostek posiadające odpowiednio skonfigurowaną ESP (ePUAP), UPP wystawiane jest automatycznie. Instrukcja konfiguracji ESP jest dostępna tutaj.

UPD nie jest wystawiane automatycznie. W celu wystawienia UPD  należy zalogować się do skrytki ePUAP wskazanej we wniosku, odebrać wiadomość z Narodowego Centrum Nauki, a następnie podpisać (certyfikatem kwalifikowanym lub profilem zaufanym) i odesłać do Centrum UPD.

W dniach 5-6 lipca członkowie Rady NCN spotkali się po raz ósmy w 2017 roku. W pierwszym dniu odbyły się posiedzenia: Komisji Odwoławczej, Komisji ds. Współpracy Międzynarodowej, Komisji ds. Regulaminów i Procedur oraz Komisji Głównych Rady NCN: Nauk Humanistycznych, Społecznych i o Sztuce (K-1), Nauk Ścisłych i Technicznych (K-2) i Nauk o Życiu (K-3). Następnego dnia, 6 lipca br., miały miejsce obrady plenarne Rady NCN, w których udział wzięli zaproszeni goście z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju – prof. dr hab. Anna Rogut Przewodnicząca Rady NCBiR oraz prof. dr hab. inż. Aleksander Nawrat zastępca Dyrektora NCBiR.

Posiedzenie plenarne Rady NCN rozpoczęło się od oceny merytorycznej wykonania zadań realizowanych w 2016 r. przez Dyrektora NCN i jego zastępcę. Członkowie Rady, biorąc pod uwagę decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 6 czerwca 2017 r. w sprawie zatwierdzenia sprawozdania finansowego NCN za rok 2016, uchwałą nr 65/2017 i uchwałą nr 66/2017 pozytywnie ocenili realizację zadań w minionym roku przez dyrekcję Centrum.

W dyskusji dotyczącej współpracy Narodowego Centrum Nauki i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, która odbyła się z udziałem prof. Anny Rogut Przewodniczącej Rady NCBiR oraz prof. Aleksandra Nawrata Zastępcy Dyrektora NCBiR, zwrócono uwagę na konieczność poszerzenia istniejącej współpracy o nowe inicjatywy. Pozytywnie oceniono przebieg dotychczasowego, wspólnego programu TANGO na projekty zakładające wdrażanie w praktyce gospodarczej i społecznej wyników uzyskanych w rezultacie badań podstawowych. Przedstawiono wstępną propozycję modyfikacji tego konkursu przygotowaną przez zespół roboczy złożony z przedstawicieli Rady i biura obu agencji, a polegającą na wprowadzeniu rozwiązania systemowego pozwalającego na zwiększenie liczby potencjalnych wnioskodawców, poprzez umożliwienie występowania w sposób ciągły do NCBiR o środki na komercjalizację wyników badań  uzyskanych w trakcie realizacji projektów finansowanych przez NCN lub niedługo po ich zakończeniu. Dalsze szczegóły z tym zakresie będą opracowywane przez zespół NCN-NCBiR, który w najbliższych miesiącach przygotuje odpowiednią propozycję zmian warunków przeprowadzenia kolejnej edycji konkursu TANGO, planowanego do ogłoszenia 15 grudnia br. Ponadto zgodzono się na podjęcie prac nad przygotowaniem wspólnego konkursu na projekt celowy wynikający ze strategii zrównoważonego rozwoju Polski oraz wyrażono gotowość do współpracy obu agencji z MIT (Massachusetts Institute of Technology).

W dalszej części obrad, Rada wybrała Zespoły Ekspertów do oceny wniosków złożonych w trzynastej edycji konkursów OPUS i PRELUDIUM, ogłoszonych 15 marca 2017 r. Decyzją Rady w ocenie wniosków złożonych w tych konkursach zaangażowanych będzie łącznie 30 Zespołów Ekspertów. Pierwsze zespoły rozpoczną pracę już końcem sierpnia br. Członkowie Rady, mając na uwadze liczbę złożonych wniosków ustalili również wysokość środków finansowych przeznaczonych na realizację projektów badawczych w tych konkursach. Decyzją Rady, nakład finansowy konkursu OPUS 13 został zwiększony o 150 mln zł, co oznacza, że  na realizację projektów badawczych w tej edycji konkursu OPUS zostanie przeznaczonych łącznie 400 mln zł, z czego 67 mln zł w naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce, 160 mln zł w naukach ścisłych i technicznych oraz 173 mln zł w naukach o życiu. Rada zdecydowała się również na zwiększenie o 10 mln zł budżetu konkursu PRELUDIUM 13. W wyniku tej decyzji, na realizację projektów badawczych prowadzonych przez badaczy bez stopnia naukowego doktora zostało przeznaczonych łącznie 40 mln zł, z czego 10,5 mln zł w naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce, 13,7 mln zł w naukach ścisłych i technicznych oraz 15,8 mln zł w naukach o życiu. Szczegółowy podział środków finansowych w ramach poszczególnych paneli NCN w konkursach OPUS 13, PRELUDIUM 13 został ustalony uchwałą Rady NCN nr 70/2017.

W dalszej części spotkania członkowie Rady przyjęli kierunkowe decyzje dotyczące warunków oraz regulaminu przyznawania środków na realizację zadań finansowanych w konkursie DAINA na polsko-litewskie projekty badawcze, planowanym do przeprowadzenia przez Narodowe Centrum Nauki wspólnie z litewską agencją finansującą badania naukowe Lietuvos mokslo taryba (LMT). Uzgodniono, że polskie zespoły, które będą realizować projekty badawcze w ramach tego konkursu będą mogły uwzględnić w kosztorysach projektów, środki finansowe na zatrudnienie kierownika z wynagrodzeniem nieprzekraczającym 190 tys. zł rocznie oraz środki na zatrudnianie osoby na stanowisku typu post-doc. W przypadku zespołów utworzonych w ramach konsorcjów naukowych i innych podmiotów złożonych przewidziano wzrost budżetu wynagrodzeń dodatkowych, w ramach którego istnieje możliwość zaplanowania dodatkowego wynagradzania dla osób zaangażowanych w realizację projektu w zależności od potrzeb kierownika i zakresu zadań do wykonania przez zespół badawczy. Rada ustaliła, że ze środków projektu, jakie polski zespół badawczy otrzyma w konkursie DAINA, nie będą mogły być finansowane koszty związane z wizytami i konsultacjami współpracowników z partnerskich instytucji litewskich. Szczegółowe warunki przeprowadzania konkursu DAINA zostaną przyjęte przez Radę podczas wrześniowego posiedzenia, natomiast ogłoszenie konkursu nastąpi 15 września 2017 r.

Nawiązując do podpisanego 4 lipca 2017 r. porozumienia o współpracy Narodowego Centrum Nauki i Towarzystwa Maxa Plancka dotyczącego utworzenia w Polsce centrów doskonałości naukowej, Rada dyskutowała nad zakresem dalszych prac związanych z uruchomieniem międzynarodowego programu DIOSCURI, który umożliwi wybitnym naukowcom prowadzenia badań na najwyższym, światowym poziomie w polskich instytucjach naukowych. Członkowie Rady zaakceptowali koncepcję warunków konkursu oraz propozycję przeprowadzenia przez NCN akcji informacyjnej w celu znalezienia w Polsce instytucji gotowych do utworzenia centrów doskonałości naukowej Dioscuri. Zgłoszenia spełniające wymogi formalne zostaną opublikowane wraz z ogłoszeniem konkursu DIOSCURI, co ułatwi naukowcom zainteresowanym prowadzeniem centrum doskonałości naukowej w Polsce znalezienie odpowiedniej instytucji naukowej.

Rada zapoznała się ze wstępnymi opiniami dotyczącymi przebiegu pierwszej edycji konkursu MINIATURA na pojedyncze działania naukowe, którego nabór wniosków rozpoczął się 4 maja br. Zwrócono uwagę na bardzo duże problemy z terminowym wdrożeniem zmian w systemie OSF, niezbędnych do prowadzenia konkursu. Rada kontynuowała również dyskusję dotyczącą konkursu PRELUDIUM. Omówiono propozycję zmian w zasadach oceny wniosków, propozycję zmian w regulacjach dotyczących konstruowania kosztorysów projektów badawczych, czy też  propozycję modyfikacji zakresu danych wymaganych we wniosku. Ostateczne decyzje w tym zakresie będą podjęte przez Radę podczas kolejnego posiedzenia, po wnikliwej analizie przebiegu dotychczasowych edycji tego konkursu.

Na wniosek Dyrektora NCN, Rada przyjęła uchwałę nr 72/2017 w sprawie otwarcia konkursu na dwa stanowiska Koordynatorów Dyscyplin w grupie nauk o życiu. Termin przyjmowanie zgłoszeń od kandydatów zainteresowanych pracą na tym stanowisku  został ustalony do dnia 15 września 2017 r. Szczegółowe informacje nt. konkursu zostały opublikowanie na stronie internetowej NCN w Biuletynie Informacji Publicznej.

Na zakończenie, Rada oceniała raporty końcowe z realizacji projektów badawczych finansowanych przez NCN oraz zaopiniowała raporty końcowe projektów badawczych pochodzących z konkursów przekazanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego do realizacji w Narodowym Centrum Nauki.

Narodowe Centrum Nauki zaprasza jednostki naukowe do zgłaszania gotowości utworzenia Centrów Doskonałości Naukowej Dioscuri w ramach swojej struktury organizacyjnej. O utworzenie Centrów Dioscuri mogą starać się podstawowe jednostki organizacyjne i centra naukowe uczelni, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk, instytuty badawcze, międzynarodowe instytuty naukowe działające na terytorium Polski, Polska Akademia Umiejętności oraz inne jednostki organizacyjne posiadające siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, prowadzące badania i upowszechniające wiedzę. Zgłoszenia będą przyjmowane w formie elektronicznej w terminie do 2 października br.

Zgłoszenia spełniające wymagania formalne zostaną opublikowane wraz z ogłoszeniem konkursu Dioscuri, co ułatwi naukowcom zainteresowanym prowadzeniem Centrum Doskonałości Naukowej w Polsce znalezienie odpowiedniej instytucji naukowej. Naukowcy będą mogli również wybrać instytucję naukową spoza opublikowanej listy pod warunkiem, że spełni ona wymagania formalne i zobowiąże się do spełnienia warunków podstawowych określonych w ogłoszeniu.

Program Dioscuri powstał z inicjatywy Towarzystwa Maxa Plancka (MPG), a jego celem jest utworzenie sieci Centrów Doskonałości Naukowej Dioscuri w Europie Środkowej i Wschodniej. Program umożliwi wybitnym naukowcom prowadzenie badań na najwyższym światowym poziomie w jednostkach naukowych zlokalizowanych w tej części Europy.

Ze szczegółowymi założeniami programu Dioscuri oraz wymaganiami formalnymi można zapoznać się w ogłoszeniu.

Kontakt:

Marcin Liana, tel. 12 341 9161

Małgorzata Jacobs-Kozyra, tel. 12 341 9173

Zachęcamy do wzięcia udziału w wyjątkowym wydarzeniu, jakim będzie Narodowy Kongres Nauki, który odbędzie się w Krakowie 19 i 20 września 2017 r. Podczas spotkania przedstawiciele środowiska naukowego określą główne kierunki rozwoju polskiej nauki i szkolnictwa wyższego na kolejne dziesięciolecia.

Na Kongresie wiceprezes Rady Ministrów, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin zaprezentuje projekt Ustawy 2.0. W ciągu dwóch dni obrad projekt ten zostanie dogłębnie przedyskutowany przez półtora tysiąca przedstawicieli środowisk naukowych z całej Polski. Nowa Ustawa 2.0 obejmie całość problematyki, którą dziś regulują cztery dokumenty: ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawa o stopniach i tytule naukowym, ustawa o zasadach finansowania nauki i ustawa o kredytach i pożyczkach studenckich. Podczas kongresu odbędą się też debaty o stanie polskiej nauki i perspektywach na przyszłość. Kongres stanowić będzie zwieńczenie serii dziewięciu konferencji programowych NKN, które od października 2016 r. odbywały się w całej Polsce, a także wielu innych debat oraz konsultacji ze wszystkimi ciałami przedstawicielskimi działającymi w obrębie nauki i szkolnictwa wyższego. Bez najmniejszej przesady można powiedzieć, że projekt ustawy wspólnie z ekspertami ministerstwa stworzyli przedstawiciele świata nauki. W bezprecedensowym konsultacjach uczestniczyły tysiące badaczy, wykładowców, doktorantów, studentów i pracowników administracji polskich uczelni oraz instytutów badawczych.

Wrześniowy Kongres wspólnie z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego organizować będzie krakowskie środowisko akademickie.

Formularz rejestracyjny oraz program Kongresu dostępny jest na stronie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Zdjęcie: W. Wandzel, KBF

4 lipca na Zamku Królewskim na Wawelu Narodowe Centrum Nauki podpisało z Towarzystwem Maxa Plancka porozumienie o współpracy, w ramach której przy polskich jednostkach naukowych powstanie dziesięć Centrów Doskonałości Naukowej Dioscuri.

Zbigniew Błocki, dyrektor NCN i Martin Stratmann, prezydent Towarzystwa Maxa Plancka - podpisanie porozumienia, fot. Michał Niewdana

W uroczystości wziął udział wiceprezes Rady Ministrów, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin, natomiast niemieckie Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych reprezentował dyrektor generalny Volker Rieke. W imieniu NCN umowę podpisał dyrektor prof. Zbigniew Błocki, a ze strony niemieckiej – prezydent Towarzystwa prof. Martin Stratmann. Na wydarzeniu obecny był również Konsul Generalny Republiki Federalnej Niemiec w Krakowie dr Michael Groß.

Dioscuri to inicjatywa Towarzystwa Maxa Plancka (MPG), niezależnej niemieckiej instytucji naukowo-badawczej, mająca na celu utworzenie Centrów Doskonałości Naukowej w Europie Środkowej i Wschodniej. Przedsięwzięcie umożliwi ściągnięcie do Polski wybitnych naukowców-liderów, którzy zorganizują tutaj swoje zespoły badawcze. Będzie to zatem szansa dla wybitnych uczonych z całego świata na prowadzenie badań w najlepszych międzynarodowych zespołach.

– Przeszło rok temu ogłosiłem strategię rozwoju polskiej nauki i szkolnictwa wyższego, która zaczynała się od słów „Strategia na rzecz doskonałości naukowej”. Jest to bowiem najważniejszy wektor działań zarówno polskiego rządu, jak i środowiska akademickiego. Dziś, nawiązując współpracę z Towarzystwem Maxa Plancka, robimy kolejny krok ku tej doskonałości – mówił wicepremier Jarosław Gowin. – Widać wyraźnie zbieżność między kierunkiem planowanych reform w obszarze polskiej nauki i szkolnictwa wyższego a rozwiązaniami, które już od wielu lat funkcjonują w Niemczech. Dlatego dzisiejsza uroczystość ma ogromne znaczenie. Możliwość współpracy polskiego środowiska z Towarzystwem Maxa Plancka to wielka szansa dla polskiej nauki. Jestem przekonany, że dziś uczestniczymy w wydarzeniu, które zainicjuje wiele przełomów w badaniach naukowych.

Wicepremier Jarosław Gowin na uroczystości podpisania porozumienia między NCN i MPG, fot. Michał Niewdana

Podpisane 4 lipca porozumienie między MPG a Narodowym Centrum Nauki (NCN) znacząco wpłynie na zacieśnienie polsko-niemieckiej współpracy naukowej. Docelowo przy istniejących w Polsce jednostkach specjalizujących się w różnych dziedzinach nauki ma powstać dziesięć laboratoriów badawczych. Każde nowo powołane Centrum będzie współpracować z tzw. Jednostką Mentorską w Niemczech, a jego finansowanie zapewni NCN dzięki środkom Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego RP oraz Ministerstwa Edukacji i Badań Naukowych Republiki Federalnej Niemiec.

– Utworzenie dziesięciu Centrów Doskonałości Dioscuri w Polsce, dzięki programowi koordynowanemu przez Towarzystwo Maxa Plancka i Narodowe Centrum Nauki, będzie pozytywnym impulsem dla polskiej nauki. Mobilność naukowa, która jest konieczna dla wzrostu prestiżu polskiego środowiska naukowego, jak również do rozwoju poziomu badań naukowych, nie musi oznaczać dla polskich badaczy jedynie konieczności opuszczania kraju – wyjaśnił prof. Zbigniew Błocki. – Dzięki programowi Dioscuri, przy wsparciu Towarzystwa Maxa Plancka, zdołamy zachęcić światowej sławy naukowców do prowadzenia swoich badań w Polsce.

Centra zostaną utworzone przez wybitnych uczonych, wyłonionych w serii międzynarodowych konkursów. Pierwszy z nich ogłoszony zostanie już w październiku 2017 r., a rozstrzygnięty w 2018 r. W pilotażowej edycji powstaną maksymalnie trzy Centra Dioscuri.

Każda instytucja naukowa, która wygra konkurs Dioscuri otrzyma równowartość 300 tys. euro rocznie do wykorzystania wyłącznie na działalność Centrum Doskonałości. Zadbano o to, by wynagrodzenie dla osoby prowadzącej ośrodek było konkurencyjne międzynarodowo. Lider projektu za swoją pracę otrzyma 100 tys. euro rocznie. Finansowanie jest zaplanowane na okres 5 lat z możliwością jednokrotnego przedłużenia na kolejne 5 lat (pod warunkiem pozytywnej oceny i dostępności środków).

Dziesięć Centrów Doskonałości Naukowej Dioscuri powstanie przy polskich instytucjach naukowych w wyniku podpisania porozumienia między Narodowym Centrum Nauki a niemieckim Towarzystwem Maxa Plancka. Uroczystość zawarcia umowy między dwiema organizacjami odbędzie się 4 lipca na Wawelu w Krakowie.

Dioscuri to inicjatywa Towarzystwa Maxa Plancka (MPG), niezależnej niemieckiej instytucji naukowo-badawczej, mająca na celu utworzenie Centrów Doskonałości Naukowej w Europie Środkowej i Wschodniej. Umożliwią one wybitnym uczonym prowadzenie badań na najwyższym światowym poziomie w jednostkach naukowych zlokalizowanych w tej części Europy. Zaplanowane na 4 lipca podpisanie porozumienia między MPG a Narodowym Centrum Nauki (NCN) zainauguruje cały program.

Docelowo w Polsce zostanie utworzonych dziesięć Centrów Dioscuri, działających przy istniejących już organizacjach i specjalizujących się w różnych dziedzinach nauki. Każde nowo powołane Centrum będzie współpracować z niemiecką Jednostką Mentorską, a jego finansowanie zapewni NCN ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego RP oraz Ministerstwa Edukacji i Badań Naukowych Republiki Federalnej Niemiec.

Powstanie Centrów zapowiedział podczas kwietniowych targów Hannover Messe, wiceprezes rady ministrów, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin. Podkreślił, że Polska i Niemcy pod patronatem bardzo prestiżowej marki, jaką jest Instytut Maxa Plancka, będą współfinansować międzynarodowe zespoły badawcze.

- Centra Doskonałości Dioscuri to szansa na ściągnięcie do Polski wybitnych naukowców-liderów, którzy zorganizują tutaj swoje zespoły badawcze. Liderzy ci będą wybierani w rygorystycznej procedurze konkursowej przez grono międzynarodowych ekspertów pod auspicjami renomowanego Towarzystwa Maxa Plancka. Grono to będzie także oceniać późniejsze postępy prac zespołów. – Wyjaśnia prof. Marta Miączyńska, członkini Rady NCN zaangażowana w prace nad programem.

Centra zostaną utworzone przez wyróżniających się uczonych, wyłonionych w serii międzynarodowych konkursów. Badacze i współpracujące z nimi instytucje naukowe po raz pierwszy rozpoczną starania o utworzenie ośrodków w październiku 2017 r. Konkurs zostanie rozstrzygnięty w 2018 r. W pilotażowej edycji nagrodzone zostaną maksymalnie trzy projekty, a co za tym idzie – powstanie do trzech Centrów.

- Program Dioscuri jest świetną okazją dla polskich jednostek naukowych na stworzenie nowych grup badawczych naprawdę światowej klasy. Mam nadzieję, że nasze uniwersytety i instytuty badawcze z tej szansy skorzystają i zrobią wszystko, by zapewnić takim pewnie w dużej mierze międzynarodowym zespołom jak najlepsze warunki do badań naukowych. NCN na pewno będzie to na bieżąco monitorowało już w trakcie realizacji programu. – Zapowiada dyrektor NCN prof. Zbigniew Błocki.

- Towarzystwo Maxa Plancka to bez wątpliwości jedna z najbardziej rozpoznawalnych i prężnie działających organizacji naukowo-badawczych Europy. – Dodaje prof. Janusz Janeczek, przewodniczący Rady NCN. – MPG koordynuje prace kilkudziesięciu instytutów badawczych w Niemczech i poza ich granicami. Mamy więc szansę – zarówno jako NCN, jak i całe polskie środowisko naukowe – czerpać z doświadczeń i kontaktów partnera wyznaczającego standardy we współczesnej nauce.

W przypadku wygrania konkursu Dioscuri, instytucja naukowa, w której będzie planowane utworzenie Centrum otrzyma równowartość 300 000 euro rocznie do wykorzystania wyłącznie na jego działalność. Zadbano o to, by wynagrodzenie dla osoby prowadzącej ośrodek było konkurencyjne międzynarodowo. Lider projektu za swoją pracę otrzyma 100 tys. euro rocznie. Finansowanie jest zaplanowane na okres 5 lat z możliwością jednokrotnego przedłużenia na kolejne 5 lat (pod warunkiem pozytywnej oceny i dostępności środków).

- Jestem przekonana, że działalność Centrów Dioscuri przyniesie ważne odkrycia naukowe i przyczyni się do rozpropagowania nauki polskiej w świecie. Będzie to także kolejna szansa na zacieśnienie polsko-niemieckiej współpracy naukowej, gdyż współczesne badania wymagają intensywnej kooperacji międzynarodowej. Liczę także na to, że Centra Dioscuri będą wpływać na swoje bezpośrednie otoczenie w polskich placówkach, promując wysokie standardy i doskonałość naukową. – Podsumowuje prof. Miączyńska.

Uroczystość podpisania porozumienia między Narodowym Centrum Nauki a Towarzystwem Maxa Plancka odbędzie się 4 lipca na Zamku Królewskim na Wawelu w Krakowie. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego będzie reprezentować jego szef, wiceprezes rady ministrów Jarosław Gowin, natomiast niemieckie Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych – sekretarz stanu Cornelia Quennet-Thielen. W imieniu NCN umowę sygnować będzie jego dyrektor prof. Zbigniew Błocki, a po stronie MPG wystąpi prezydent Towarzystwa, prof. Martin Stratmann. Wśród gości wydarzenia znajdzie się również Konsul Generalny Republiki Federalnej Niemiec w Krakowie, dr Michael Groß.