Począwszy od ogłoszonych 16 marca konkursów OPUS 9, PRELUDIUM 9 i SONATA 9, Rada NCN wprowadziła w regulaminie przyznawania środków istotne zmiany, m.in. w zakresie kosztów, jakie mogą być ponoszone w grantach oraz dotyczące ograniczeń w występowaniu z wnioskami.
W szczególności, uregulowane zostały kwestie związane z wysokością wynagrodzeń w grantach.
- Jednym z naszych podstawowych celów jest wspieranie tworzenia nowych miejsc pracy ze środków pochodzących z grantów Narodowego Centrum Nauki. Nad wprowadzonymi zmianami w zakresie wynagrodzeń pracowaliśmy kilkanaście miesięcy, rozważaliśmy wiele możliwości, tak aby wprowadzony system był spójny, elastyczny, korzystny dla naszych grantobiorców oraz aby spełniał swoje najważniejsze zadanie – stymulował rozwój badań podstawowych w Polsce – podkreślił prof. Michał Karoński, przewodniczący Rady NCN.
Budżet wynagrodzeń może obejmować środki na wynagrodzenia etatowe, wynagrodzenia dodatkowe oraz stypendia naukowe. Wprowadzone zmiany mają na celu tworzenie opłacanych ze środków grantu nowych, pełnoetatowych miejsc pracy dla kierowników projektu oraz osób zatrudnianych na stanowiskach typu post-doc. W konkursie OPUS możliwe jest również wypłacanie stypendiów naukowych dla młodych badaczy – studentów i doktorantów. Wysokość budżetu wynagrodzeń uzależniona jest od wielkości zespołu naukowego, a dla poszczególnych konkursów ustalone zostały maksymalne pule środków. W ten sposób kierownik projektu otrzymuje do dyspozycji pulę na wynagrodzenia, które może wykorzystać w określonym czasie dla określonego typu zatrudnienia. W konsekwencji, na etapie sporządzania wniosku nie trzeba już szczegółowo planować dystrybucji puli wynagrodzeń dodatkowych – będzie nią na bieżąco dysponować kierownik, co pozwoli mu elastycznie kształtować skład zespołu badawczego, adekwatnie do potrzeb projektu. Z formularza wniosku zniknie wymagany dotychczas wskaźnik procentu czasu poświęconego na realizację projektu w ramach wszystkich obowiązków zawodowych oraz kwoty za jednostkę czasu.
Decyzją Rady, wysokość kosztów pośrednich może wynosić co najwyżej 20% kosztów bezpośrednich z wyłączeniem kosztów aparatury naukowo-badawczej, urządzeń i oprogramowania.
Kolejną ważną zmianą wprowadzoną w regulaminie konkursów przez Radę NCN jest zniesienie karencji nakładanej na kierowników projektów. Ustalono, że ograniczenia w występowaniu o środki finansowe dotyczyć będą konkretnego wniosku, nie osoby kierownika. Począwszy od konkursów ogłoszonych 16 marca 2015 r., o finansowanie w następujących po sobie edycjach konkursów OPUS, PRELUDIUM i SONATA mogą rywalizować wnioski składane po raz pierwszy oraz te wnioski, które w poprzedniej edycji konkursów tego typu zostały zakwalifikowane do drugiego etapu oceny merytorycznej, ale nie uzyskały finansowania.
Rada NCN zdecydowała również, że nie będzie można ubiegać się o finansowanie kolejnego grantu, jeśli kieruje się już więcej niż dwoma projektami lub jeśli kieruje się dwoma projektami i jednocześnie wniosek, w którym występuje się jako kierownik projektu jest w trakcie oceny w NCN.
– Taka strategia to kompromis pomiędzy koniecznością ograniczenia zjawiska występowania o wiele grantów jednocześnie przez jedną osobę a umożliwieniem skutecznego występowania o środki na realizację badań przez bardzo dobre i duże zespoły badawcze. Jako Rada jesteśmy odpowiedzialni za takie zaprojektowanie mechanizmów konkursowych, aby umożliwić szerokiemu gronu badaczy finansowanie dobrych i potrzebnych badań – podkreślił prof. Michał Karoński.
Warto zwrócić uwagę na drobną, ale znaczącą dla ogółu społeczeństwa zmianę. Po raz pierwszy w konkursach OPUS, PRELUDIUM i SONATA każdy projekt, który otrzyma finansowanie zostanie zaprezentowany na stronie internetowej NCN w postaci popularnonaukowego streszczenia po ogłoszeniu wyników konkursu. W ten sposób NCN planuje przybliżyć szerokiemu gronu odbiorców badania finansowane za swoim pośrednictwem ze środków publicznych.
Konkursy OPUS 9, PRELUDIUM 9 i SONATA 9 to pierwsze konkursy ogłaszane przez Narodowe Centrum Nauki w kadencji nowego dyrektora. Od 4 marca 2015 r. funkcję tę pełni prof. dr hab. Zbigniew Błocki.
– Mam nadzieję, że wprowadzone przez Radę zmiany pomogą badaczom bardziej efektywnie prowadzić swoje badania, a nam lepiej rozdzielać te stosunkowo niewielkie środki, które mamy. Moim zdaniem wychodzą one naprzeciw postulatom dużej części środowiska naukowego i liczę, że będzie to bardziej sprawiedliwy niż dotychczas, a przy tym spójny system. Ja ze swojej strony będę starał się, by biuro, które przyjmuje wnioski i zarządza procesem ich oceny, jak najsprawniej dostosowało się do nowych uregulowań – podkreślił prof. Zbigniew Błocki.
W celu ułatwienia pracy nad wnioskami, na stronie internetowej NCN zostaną opublikowane szczegółowe instrukcje dotyczące przygotowywania wniosków oraz sporządzania kosztorysów projektów.
