Kwietniowe posiedzenie Rady Narodowego Centrum Nauki
W dniach 13-14 kwietnia członkowie Rady NCN spotkali się po raz kolejny. W pierwszym dniu obrad odbyły się posiedzenia komisji Rady K-1, K-2, K-3, posiedzenie Komisji Odwoławczej, Komisji ds. Współpracy Międzynarodowej oraz posiedzenia zespołów tematycznych Rady NCN. Drugiego dnia odbyły się obrady planarne.
W związku z decyzją Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego o przekazaniu Narodowemu Centrum Nauki 17 mln zł na wsparcie humanistyki, Rada NCN postanowiła zwiększyć nakłady konkursów OPUS 10, PRELUDIUM 10 i SONATA 10 z przeznaczeniem na realizację projektów badawczych w naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce. W wyniku tej decyzji, do naukowców realizujących projekty badawcze w tej grupie nauk, trafi o 5 mln zł więcej niż zakładały ustalone budżety tych konkursów. Nauki humanistyczne, społeczne i o sztuce otrzymają o 4,05 mln zł środków więcej w konkursie OPUS 10 i o 250 tys. zł więcej w konkursie SONATA 10. Najmłodsi humaniści nieposiadający stopnia naukowego doktora realizujący swoje badania w konkursie PRELUDIUM 10 mogą liczyć na dodatkowe 700 tys. zł. Rada postanowiła również zwiększyć budżety konkursów FUGA 5 oraz ETIUDA 4, których nabór zakończył się 15 marca 2016 r. Zdecydowano się przeznaczyć 10 mln zł więcej na realizację staży podoktorskich, ustalając nakład finansowy tego konkursu na kwotę nieprzekraczającą 35 mln zł, z czego dla staży podoktorskich realizowanych w naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce zostanie przekazanych 21 mln zł, dla staży w naukach ścisłych i technicznych 10 mln zł, a dla staży w naukach o życiu 4 mln zł. Budżet konkursu ETIUDA 4 został, decyzją Rady, zwiększony o 2 mln zł, co pozwoliło przeznaczyć na konkurs łącznie 12 mln zł, z czego 5 mln zł z przeznaczeniem na stypendia doktorskie realizowane w naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce, 4,2 mln zł – w naukach ścisłych i technicznych oraz 2,8 mln zł – w naukach o życiu.
Powyższe decyzje mają wpływ na budżet NCN w najbliższych latach, w związku z tym Rada uchwałą nr 23/2016 zaakceptowała zmianę planu finansowego NCN na 2016 i dwa kolejne lata, z uwzględnieniem zwiększenia o 17 mln zł wysokości dotacji celowej na finansowanie projektów badawczych, staży i stypendiów, a także przesunięcia pomiędzy poszczególnymi pozycjami planu w zakresie kosztów finansowych z dotacji podmiotowej.
Członkowie Rady wiele uwagi poświęcili omówieniu spraw związanych z nowymi inicjatywami konkursowymi NCN. W związku z propozycją Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego dotyczącą przejęcia przez Narodowe Centrum Nauki do realizacji programu Iuventus Plus, dyskutowano nad założeniami przeprowadzania nowego konkursu. W toku prowadzonej dyskusji ustalono, że program Iuventus Plus powinien zostać wbudowany w obecny system grantowy Centrum. Zaproponowano, aby przy tej okazji stworzyć spójny program finansowania badań prowadzonych przez młodych badaczy ze stopniem naukowym doktora od momentu rozpoczęcia ich kariery, poprzez umożliwienie zatrudnienia i zdobycia doświadczenia w mocnych, zagranicznych ośrodkach naukowych, po możliwość stworzenia własnego zespołu naukowego i dojrzałą kontynuację jego pracy w kolejnym programie grantowym. Takie rozwiązanie wymagałoby wprowadzenia pewnych zmian w ofercie konkursów NCN oraz harmonogramie ich ogłaszania. Ostateczne decyzje w tym zakresie zostaną podjęte przez Radę w najbliższych miesiącach.
Przedstawiono także koncepcję warunków przeprowadzania nowego konkursu NCN na tzw. „małe granty” oraz konkursu na staże w zespołach naukowych realizujących badania ze środków ERC w ramach Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) Fellowship to visit ERC grantee. Konkurs na „małe granty” byłoby odpowiedzią na oczekiwania środowiska naukowego odnośnie możliwości finansowania aktywności naukowej innej niż realizacja projektów badawczych np. prowadzenie badań pilotażowych, udział w konferencjach naukowych, wyjazdy szkoleniowe, kwerendy biblioteczne i archiwalne itp. Konkurs skierowany byłby do osób, które dotąd nie otrzymały żadnego finansowania ze środków NCN, a głównym jego celem byłoby wsparcie w występowaniu o środki na badania w ramach głównego systemu grantowego NCN. Drugi z tych konkursów to propozycja umożliwiająca polskim naukowcom odbycie stażu w zespołach naukowych realizujących projekty badawcze finansowane w ramach konkursów Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC). Program byłby skierowany do laureatów konkursów NCN, którzy starają się lub będą się starać o finansowanie swych badań ze środków europejskich. Zasady przeprowadzanie tych konkursów, w tym szczegółowe wytyczne dotyczące warunków konkursów i kryteriów oceny wniosków zostaną przedstawione przez Radę w połowie czerwca br.
W dalszej części posiedzenia członkowie Rady wybrali Zespoły Ekspertów do oceny wniosków o finansowanie projektów badawczych złożonych w konkursie SYMFONIA 4 i konkursie TANGO 2 oraz Zespoły Ekspertów oceniające wnioski o staże podoktorskie w konkursie FUGA 5 i wnioski o finansowanie stypendiów doktorskich w konkursie ETIUDA 4. Pierwsze zespoły rozpoczną pracę już w maju br.
Członkowie Rady dyskutowali również nad warunkami kolejnej edycji konkursów MAESTRO, SONATA BIS, HARMONIA, których ogłoszenie jest planowane 15 czerwca br. Uzgodniono wstępnie, że w najbliższych konkursach: MAESTRO 8 i SONATA BIS 6 nie będzie udzielana pomoc publiczna. Podmioty, dla których finansowanie projektów stanowi pomoc publiczną będą mogły startować jedynie w konkursie HARMONIA 8. W toku prowadzonej dyskusji nad warunkami i zasadami przeprowadzania konkursów, członkowie Rady rozważali możliwość finansowania przez NCN wynagrodzeń etatowych dla osób na stanowiskach typu lab-manager lub senior-technician. Dyskutowano nad celowością, warunkami i formą takiego zatrudnienia oraz wysokością środków, jaką można byłoby otrzymać na sfinansowanie tego rodzaju etatu z kosztów projektu. Ostateczne decyzje w tym zakresie będą podjęte na kolejnym posiedzeniu Rady.
Rada omówiła regulamin przyznawania Nagrody Narodowego Centrum Nauki. Przyjęto, że Nagroda NCN 2016 może być przyznana osobom urodzonym nie wcześniej w 1975 r. W najbliższym czasie uprawnieni do zgłaszania kandydatów do Nagrody NCN otrzymają stosowne informacje na temat procedury wyłaniania laureatów do Nagrody. Kandydatów do Nagrody mogą zgłaszać przewodniczący Zespołów Ekspertów, członkowie Zespołów Ekspertów w konkursach MAESTRO, dotychczasowi laureaci Nagrody NCN, byli członkowie Rady NCN oraz inni wybitni naukowcy wskazani przez Dyrektora i Radę NCN. Posiedzenie Kapituły Nagrody NCN odbędzie się we wrześniu 2016 r.
Rada ustaliła również wysokość środków finansowych w kwocie 1 mln Euro z przeznaczeniem na projekty badawcze realizowane przez polskie zespoły naukowe w dziedzinie technologii kwantowych w konkursie międzynarodowego konsorcjum QuantERA. Narodowe Centrum Nauki będzie koordynatorem programu QuantERA, w którym uczestnictwo zadeklarowały już 22 europejskie agencje finansujące badania naukowe.
Na zakończenie spotkania Rada dokonała wyboru Koordynatorów Dyscyplin zarekomendowanych przez komisję konkursową do przeprowadzenia konkursu na stanowiska Koordynatorów Dyscyplin NCN. Swoją pracę na stanowisku Koordynatora Dyscyplin Nauk Humanistycznych, Społecznych i o Sztuce kontynuować będzie dr Dorota Kiebzak-Mandera i dr Wiktoria Kudela-Świątek.
Przyjęto również stanowiska Zespołów Ekspertów dotyczące oceny raportów końcowych projektów badawczych własnych, promotorskich i habilitacyjnych oraz raportów końcowych międzynarodowych projektów badawczych niewspółfinansowanych, pochodzących z konkursów przekazanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego do realizacji w Narodowym Centrum Nauki.