We wtorek 8 listopada 2022 r. w godz. 11:30-13:00 zapraszamy na webinarium informacyjne dotyczące konkursu OPUS LAP/Weave. Podczas wydarzenia zostaną przybliżone założenia programu Weave oraz szczegółowo omówione zasady składania wniosków. Webinarium będzie prowadzone w języku polskim i jest skierowane do polskich zespołów badawczych chcących przystąpić do konkursu.

Zapraszamy do rejestracji na wydarzenie.

6 października w Gdańsku odbyła się konferencja promująca program Badania Podstawowe finansowany w ramach III edycji funduszy EOG i funduszy norweskich. Tegoroczne wydarzenie poświęcone było badaniom polarnym i klimatycznym. W trakcie konferencji zaprezentowały się zespoły projektowe i indywidualni naukowcy z polskich ośrodków akademickich realizujący projekty w ramach konkursów GRIEG, POLS oraz IDEALAB. Przedstawiono również założenia projektu predefiniowanego CRIOS, który jest finansowany z funduszy EOG. Projekt ma na celu modernizację i rozbudowę zautomatyzowanej sieci monitorowania kriosfery Spitsbergenu. Wszystkie stacje pomiarowe będą działały zgodnie ze znormalizowanymi protokołami pomiarowymi opracowanymi w ramach wspólnych warsztatów i szkoleń polskich i norweskich partnerów projektu. Transfer danych będzie następował w czasie rzeczywistym do otwartych repozytoriów.

Spotkanie umożliwiło wymianę doświadczeń pomiędzy uczestnikami w dziedzinie badań polarnych i klimatycznych. Prelegenci mieli także możliwość zaprezentowania uzyskanych dotychczas wyników swojej pracy. Narodowe Centrum Nauki było reprezentowane przez zastępcę dyrektora, koordynatora dyscyplin oraz Zespół ds. Funduszy Norweskich i EOG. Wśród zaproszonych gości znaleźli się przedstawiciele m.in. Research Council of Norway, Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk oraz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Osoby zainteresowane miały możliwość oglądania streamingu konferencji. Całość nagrania dostępna jest na YouTube.

Program Badania ma na celu poprawę wyników polskich badań naukowych, zarówno podstawowych, jak i stosowanych jako narzędzi służących rozwojowi społeczeństwa i gospodarki opartej na wiedzy. Operatorem programu Badania Podstawowe w III edycji funduszy EOG i funduszy norweskich jest Narodowe Centrum Nauki. Partnerem po stronie darczyńców jest Norweska Rada Badań (Research Council of Norway).

Galeria zdjęć

Karolina Safarzyńska, Michał Bogdziewicz i Piotr Wcisło zostali laureatami Nagrody NCN 2022. Uroczystość przyznania najbardziej prestiżowych wyróżnień dla młodych naukowców pracujących w Polsce odbyła się 12 października w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach. W tym roku nagroda została wręczona po raz dziesiąty.

W tym roku kandydatów do nagrody było 59 (napłynęło 71 zgłoszeń, niektórzy kandydaci byli zgłoszeni przez kilka osób). Wyróżnienie przyznawane jest w trzech obszarach nauk. Dr hab. Karolina Safarzyńska, ekonomistka, profesor Uniwersytetu Warszawskiego otrzymała nagrodę w kategorii nauki humanistyczne, społeczne i o sztuce. W dziedzinie nauk o życiu nagrodzony został ekolog lasu dr. hab. Michał Bogdziewicz, profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, członek Akademii Młodych Uczonych PAN. Laureatem w kategorii nauki ścisłe i techniczne jest fizyk dr hab. Piotr Wcisło, profesor na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Badania ważne i aktualne

Karolina Safarzyńska, fot. archiwum prywatne Dr hab. Karolina Safarzyńska, prof. UW, jest badaczką interdyscyplinarną, jedną z nielicznych osób w Polsce zajmujących się ekonomią złożoności, behawioralną i eksperymentalną oraz zmianami klimatycznymi. Pracuje na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego.

Nagrodę otrzymała za nowatorskie modele teoretyczne pozwalające na badanie wpływu ograniczonej racjonalności, różnorodności preferencji i interakcji społecznych na polityki klimatyczne.

Tradycyjne modele makroekonomiczne opierają się na uproszczonym założeniu, że ludzie są zawsze racjonalni, nie ma między nimi interakcji i że „wszystkie” decyzje w ekonomicznym systemie są zoptymalizowane. – Ja proponuję modele, które są bardziej skomplikowane. W systemach złożonych, a takim jest gospodarka, wiele czynników wpływa na siebie równocześnie. Nie da się za pomocą prostych polityk rozwiązać palących problemów – mówi laureatka.

Naukowczyni tworzy modele teoretyczne, które pozwalają na badanie kombinacji polityk: interwencji behawioralnych i polityk makroekonomicznych, aby skutecznie przeciwdziałać zmianom klimatycznym.– Jeśli założymy, że gospodarka praktycznie nigdy nie jest w punkcie równowagi i uwzględnimy, że ludzie wchodzą w rozmaite interakcje społeczne i nie zawsze są racjonalni, to możemy oddziaływać na ich zachowania nie tylko za pomocą bodźców finansowych, ale także wpływając na sieci społeczne i odwołując się do emocji – mówi.

Jej badania są ważne i aktualne. W swoich licznych pracach opublikowanych w międzynarodowych czasopismach pokazała m.in., że efekt sieciowy może zwiększać prawdopodobieństwo kryzysów finansowych na skutek polityk klimatycznych, a różnorodność preferencji konsumentów wpływa na wysokość podatku węglowego (interakcje społeczne podatek zwiększają, bo imitując innych konsumujemy więcej i stąd większe emisje, którym trzeba przeciwdziałać).

Prof. Safarzyńska stopień doktora uzyskała na Free University w Amsterdamie, odbyła wizyty badawcze w takich instytucjach jak WU Vienna University of Economics and Business, Oxford INET, Santa Fe Institute oraz staże w ONZ, WTO, czy Banku Światowym. Przed rozpoczęciem pracy naukowej pracowała w organizacjach pozarządowych i międzynarodowych.

Była laureatką stypendium MNISW dla wybitnych młodych naukowców. Jest laureatką trzech grantów NCN. Celem jej obecnie realizowanego projektu jest zaproponowanie nowych modeli makro-ewolucyjnych do analizy gospodarki obiegu zamkniętego.

Laureatka Nagrody NCN 2022 w naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce – film

Pokolenie, które wypełnia lukę

Michał Bogdziewicz, fot. Adrian Wykrota – Wiemy, jak drzewa rosną i jak umierają, a bardzo mało o tym, jak się rodzą. Takie dane bardzo trudno zgromadzić – mówi prof. Michał Bogdziewicz. Badacz z UAM zajmuje się ekologią lasów, biologią lat nasiennych, czyli takich w których drzewa produkują wyjątkowo dużo nasion, i wpływem zmian klimatu na reprodukcję drzew.

Żeby poznać, jak drzewa rosną w różnych warunkach i jak wpływają na nie zmiany klimatu, można wywiercić rdzenie i zmierzyć, jak one rosły nawet sto, czy dwieście lat temu. Żeby sprawdzić, jak drzewo produkuje nasiona trzeba co roku – przez kilkadziesiąt lat – jechać w to samo miejsce. Ze względów logistycznych przez długi czas kwestią reprodukcji drzew w ekologii lasu nikt się nie zajmował. – Przyjęto za fakt, że nasiona po prostu są – mówi naukowiec. Monitoringi rozpoczęto dopiero trzydzieści – czterdzieści lat temu.

Prof. Bogdziewicz należy do pierwszego pokolenia naukowców, które tę lukę w ekologii lasu dotyczącą reprodukcji drzew wypełnia. Badacz jest autorem kilkudziesięciu prac pokazujących złożoność procesów związanych z występowaniem lat nasiennych i wpływu na nie zmian klimatu. Opisał m.in. w jaki sposób ocieplenie klimatu zmienia wzorce produkcji nasion przez buka zwyczajnego, wykazując, że coraz więcej nasion niszczonych jest przez owady czy niezapylanych – co może zagrażać naturalnym odnowieniom drzew. Buk to jeden z ważniejszych, lasotwórczych gatunków drzew, kluczowy dla ekosystemów i gospodarki leśnej.

Bogdziewicz jest już, mimo krótkiego stażu w nauce (doktoryzował się w 2017 roku, a habilitację uzyskał w 2020 roku), uczonym światowego formatu. Opublikował kilkadziesiąt artykułów w najlepszych czasopismach naukowych (np. PNAS, Nature Plants, Current Biology, Ecology Letters).

Badacz jest laureatem konkursu o Starting Grants Europejskiej Rady ds. Badań i pięciu grantów NCN, stypendystą NAWA, a w przeszłości także MNiSW i FNP. Odbył szereg zagranicznych staży naukowych. Jest laureatem Nagrody Naukowej miasta Poznania. Wiosną tego roku jako pierwszy Polak otrzymał Tansley Medal dla wybitnych naukowców na początku kariery, jedno z najważniejszych wyróżnień na świecie dla biologów zajmujących się roślinami. Do Nagrody NCN zgłosiło go aż pięciu naukowców.

Laureat Nagrody NCN 2022 w naukach o życiu – film

Właściwa droga

Piotr Wcisło, fot. Daniel Lisak Prof. Piotr Wcisło gdy dowiedział się o wyróżnieniu, zrobił „pierwszą rzecz, jaką w tej sytuacji robi fizyk”, czyli porównał statystyki. – W Polsce jest naprawdę silna grupa młodych badaczy, nominalnie dwa razy łatwiej dostać grant ERC niż Nagrodę NCN. Co więcej, o tę nagrodę nie można samemu aplikować – mówi. Dodaje, że wyróżnienia są ważne w rozwoju naukowym. – Nasza praca to często przedzieranie się przez serię porażek merytorycznych, grantowych, organizacyjnych, ale takie nagrody pokazują, że wybraliśmy właściwą drogę.

Wyróżnienie otrzymał za opracowanie nowej metody poszukiwania ciemnej materii wykorzystującej optyczne zegary atomowe oraz wykorzystanie ultradokładnej spektroskopii laserowej do testowania teorii kwantowej i poszukiwania nowej fizyki wychodzącej poza model standardowy. – Zwykły proces dydaktyczny nie obejmuje podstaw fizyki kwantowej, to czym się zajmuję jest więc abstrakcyjne z perspektywy większości odbiorców – mówi laureat.

Badacz opracował nową, eksperymentalną metodę poszukiwania ciemnej materii przy użyciu ultradokładnej spektroskopii laserowej bazującej na technologii optycznych zegarów atomowych i zachęcił inne ośrodki na świecie, w których podobnie jak w Toruniu pracują optyczne zegary atomowe, do stworzenia sieci detektorów tego typu. W tak powstałym globalnym obserwatorium, wspólnie z partnerami ze Stanów Zjednoczonych, Francji i Japonii, przeprowadził już pierwsze obserwacje.

Prof. Piotr Wcisło – jak napisano w zgłoszeniu jego kandydatury do Nagrody NCN – „odważnie wychodzi poza kanoniczne podejścia do testowania modelu standardowego i poszukiwania nowej fizyki”. – Wykorzystuję nowoczesne systemy laserowe, połączone z innymi technologiami, próżniowymi, kriogenicznymi do tego, żeby badać teorię kwantową. Obserwujemy ultradokładnie, wykorzystując możliwości nowoczesnych laserów, strukturę molekuł czy atomów – wyjaśnia. W jego laboratorium powstaje zupełnie nowy układ laserowy, w którym przenosi obecne technologie spektroskopowe w reżim głębokich temperatur kriogenicznych, co umożliwi diametralną poprawę dokładności pomiaru struktury molekuły wodoru.

Naukowiec odbył staż podoktorski w amerykańskim Joint Institute for Laboratory Astrophysics, był także stypendystą Fulbrighta w Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics. Jest laureatem licznych nagród i wyróżnień. Otrzymał m.in. Nagrodę Premiera za rozprawę doktorską, Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za osiągnięcia naukowe, stypendium MNiSW dla wybitnych młodych naukowców, nagrodę dla wybitnych naukowców Polskiej Akademii Nauk. Kierował lub kieruje pięcioma grantami NCN, projektami MNiSW i NAWA, był stypendystą FNP.

Laureat Nagrody NCN 2022 w naukach ścisłych i technicznych – film

Galeria zdjęć

22 studentów i naukowców na początkowym etapie kariery będzie mogło kontynuować swoją edukację i badania w Polsce. Rozstrzygnęliśmy konkurs stypendialny skierowany do studentów i osób przed doktoratem szukających schronienia w naszym kraju, finansowany z funduszy norweskich i EOG.

Stypendia otrzyma piętnaście początkujących badaczek i siedmiu badaczy. Przed wojną studiowali lub prowadzili badania głównie w Kijowie i Charkowie. Będą kontynuowali naukę, przygotowywali prace magisterskie lub rozprawy doktorskie m.in. w Warszawie, Poznaniu, Lublinie, Rzeszowie, Szczecinie i Olsztynie.

Przemysław Makarowicz oraz Olga Zaitseva, fot. archiwum prywatne Wśród laureatów najliczniejszą grupę stanowią osoby zajmujące się wiedzą o przeszłości – historią, archeologią, etnologią i antropologią kulturową (panel NCN HS3). Olga Zaitseva jest archeolożką, pracowała na Uniwersytecie Borysa Grinchenko w Kijowie. Przygotowywała rozprawę doktorską o ewolucji produkcji garncarskiej kompleksu kulturowego Cucuteni-Trypillia w końcu V i w IV tysiącleciu przed naszą erą. Była też uczestniczką badań wykopaliskowych w ramach projektu NCN „Kontynuacja i zmiana. Społeczności kurhanowe z III i II tys. przed Chrystusem w dorzeczu górnego Dniestru w świetle badań multidyscyplinarnych”, kierowanego przez prof. Przemysława Makarowicza z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. – W zeszłym roku badaliśmy nieinwazyjnie i wykopaliskowo cmentarzysko kurhanowe w Volitsy, w obwodzie tarnopolskim – wyjaśnia prof. Makarowicz. Gdy wybuchła wojna, współpracownicy profesora pojechali po Olgę Zaitsevą i jej dzieci na granicę Ukrainy i Rumunii. Dzięki stypendium NCN będzie mogła kontynuować prace nad doktoratem i zdobyć wiedzę w zakresie nowoczesnych technik badań nieinwazyjnych, którą w przyszłości wykorzysta na swoim macierzystym uniwersytecie. Wydział Archeologii UAM ma zaawansowany sprzęt do badań nieinwazyjnych, m.in. magnetometry, georadar, drony, total station, pracownię z zestawem mikroskopów. Szkolenia z pracy na tym sprzęcie poprowadzą m.in. współpracownicy profesora. – Techniki nieinwazyjne są wciąż rzadkością w ukraińskich badaniach archeologicznych, zdobytą wiedzę będę mogła wykorzystać do propagowania ich stosowania podczas badań archeologicznych w Ukrainie – mówi badaczka. Zaitseva pozostaje też w stałym kontakcie ze swoją uczelnią. –  Odbywamy regularne spotkania online, omawiamy pomysły, tworzymy strategię dalszej działalności naukowej i pedagogicznej wydziału – mówi.

Iryna Miedviedieva, fot. archiwum prywatne Iryna Miedviedieva przed wojną pracowała w Instytucie Ekologii Karpat we Lwowie, przygotowywała rozprawę doktorską dotyczącą pasożytów świerków, a jednocześnie angażowała się w liczne projekty ekologiczne i edukacyjne dotyczące ochrony ptaków. Jest obserwatorką ptaków ekosystemu mokradeł i profesjonalną fotografką przyrody. – Jej aktywność nabiera szczególnego znaczenia, zwłaszcza w erze masowego wymierania gatunków, spowodowanego przekształceniem środowiska przez rosnącą̨ ludzką populację – mówi prof. Ewa Węgrzyn z Uniwersytetu Rzeszowskiego. W czerwcu doktorantka ze Lwowa dołączyła w ramach bezpłatnego stażu do zespołu ornitologów kierowanego przez panią profesor, brała udział w badaniach laboratoryjnych i terenowych. – Dzięki ich doświadczeniu mogę nauczyć się metodologii badań dotyczących śpiewu i ubarwienia ptaków. Te kompetencje wykorzystam prowadząc badania rodzimej awifauny – mówi laureatka stypendium NCN.

Młoda badaczka nawiązała też wiele kontaktów z ukraińskimi zoologami, co pozwoliło zespołowi z Uniwersytetu Rzeszowskiego zebrać aktualne dane. – Przygotowujemy z panią Iryną wspólny artykuł naukowy dotyczący wpływu agresji Rosji na cenną faunę Ukrainy, wśród której znajduje się wiele rzadkich i chronionych gatunków zwierząt – wyjaśnia prof. Węgrzyn. Zimą doktorantka wzmocni polski zespół w terenowych badaniach ptaków. – Spodziewamy się, że zakończą się one kolejnymi wspólnymi publikacjami – dodaje opiekunka naukowa projektu.

Stypendystka NCN równolegle kontynuuje pracę nad rozprawą doktorską dotyczącą pasożytów świerka. – Dane zebrałam w Ukrainie, przed wybuchem wojny i przyjazdem do Polski – mówi. W wolnych chwilach pracuje też nad stworzeniem atlasu ptaków okolic Rzeszowa.

Olga Dushna, fot. archiwum prywatne Olga Dushna swoje stypendium częściowo zrealizuje w Warszawie, częściowo na swojej macierzystej uczelni, Lwowskim Uniwersytecie Narodowym im. Iwana Franki. Na Uniwersytecie Warszawskim jej mentorką będzie prof. Ewa Bulska, dyrektorka Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych. Współpraca między naukowcami z polskiego i ukraińskiego uniwersytetu trwa od dawna. Doktorantka na zaproszenie pani profesor brała w lipcu udział w szkole letniej poświęconej chemii analitycznej, metrologii i akredytacji, która odbywała się w Chęcinach. Teraz weźmie udział w pilotażowym badaniu pt. The diagnosis of SARS-CoV-2 using the chemical analysis of dried blood spots by means of LA-ICM-MS technique. – Jako chemik chcę opanować nowe metody przygotowania próbek, takie jak technika suchej plamki krwi i analiza metodą LA-ICP-MS. A jako naukowiec przyczynić się do rozwoju nauki, zwłaszcza medycyny, w zakresie diagnostyki SARS-CoV-2 – mówi Olga Dushna.

Naukowcy podejrzewają, że odpowiedź immunologiczna organizmu po szczepieniu lub po przechorowaniu COVID-19 może powodować zmiany w metabolizmie istotnych biologicznie pierwiastków, takich jak żelazo, selen, cynk czy miedź. – Dysponujemy kolekcją suchych plamek krwi zebranych w trakcie badań przesiewowych dotyczących liczby przeciwciał. Planujemy sprawdzić, na ile skład pierwiastkowy krwi koreluje z liczbą przeciwciał, a do tego będzie wykorzystana technika mikropróbkowania za pomocą ablacji laserowej – wyjaśnia prof. Bulska. Badacze będą stosować zaawansowane testy statystyczne pozwalające na określeniu poziomu korelacji składu pierwiastkowego z liczbą przeciwciał, czyli z odpowiedzią organizmu na kontakt z koronawirusem. – Jeśli znajdziemy takie korelacje, to poprzez szybką analizę składu pierwiastkowego będziemy mogli ocenić odpowiedź immunologiczną danej osoby – mówi profesor.

Program stypendialny dla studentów i początkujących naukowców z Ukrainy finansowany jest z funduszy norweskich i EOG w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej. Budżet konkursu stypendialnego wynosi 1,2 mln złotych. Warunki jego przeprowadzenia zostały zatwierdzone przez darczyńców – partnera programu Norweską Radę Badań (Research Council of Norway) oraz Wspólny Komitet ds. Współpracy Dwustronnej (Joint Committee for Bilateral Fund, JCBF).

Laureaci programu stypendialnego przyjechali lub przyjadą z 14 różnych uczelni i jednostek naukowych. W Polsce będą kontynuowali edukację lub badania w 16 ośrodkach.

Pełna lista jednostek

Stypendia trwają od 6 do 12 miesięcy. Maksymalna wysokość dofinansowania, o jakie można było wnioskować w tym konkursie, to 5 tysięcy złotych miesięcznie dla jednego studenta lub naukowca.

To kolejna inicjatywa NCN skierowana do ukraińskiego środowiska akademickiego i naukowego. Z poprzednich programów skorzystało 111 doświadczonych badaczek i badaczy.

Dziś zostały wysłane decyzje dla wniosków, które nie zostały zakwalifikowane do II etapu oceny merytorycznej w konkursach OPUS 23 i PRELUDIUM 21.

Przypominamy, że decyzje Dyrektora Narodowego Centrum Nauki doręczane są wnioskodawcy w formie dokumentu elektronicznego na wskazany we wniosku adres elektroniczny.

W przypadku gdy wnioskodawcą jest podmiot, o którym mowa w art. 27 ust. 1-7 i 9 ustawy o NCN, decyzja dyrektora Narodowego Centrum Nauki będzie doręczana wyłącznie na wskazany we wniosku adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej (ESP ePUAP). W przypadku gdy osoba fizyczna będąca wnioskodawcą wskaże we wniosku adres skrytki ePUAP decyzja będzie wysłana na ten adres. Jeżeli wnioskodawca będący osobą fizyczną nie wskaże adresu skrytki ePUAP doręczenie decyzji będzie realizowane poprzez wysłanie na podany we wniosku adres e-mail informacji z adresem elektronicznym, z którego można pobrać decyzję dyrektora Narodowego Centrum Nauki.

W przypadku braku decyzji należy sprawdzić poprawność podanego we wniosku adresu elektronicznego (ESP, skrytki ePUAP, e-mail). W przypadku podania błędnego adresu należy skontaktować się z opiekunem wniosku podanym w systemie OSF.

Narodowe Centrum Nauki zaprasza do udziału w EOSC Festival – the National Tripartite Event Poland, które odbędzie się pod hasłem Otwarta Nauka dla lepszej nauki //Open Science for Better Science.

Wydarzenie odbędzie się w siedzibie NCN w Krakowie oraz online, od 24 do 26 października 2022 r.

Rejestracja uczestników

Festiwal EOSC związany jest z udziałem Narodowego Centrum Nauki w Stowarzyszeniu European Open Science Cloud (ang. EOSC Association) w roli krajowego przedstawiciela i ma na celu: 

• prezentację Europejskiej Chmury Otwartej Nauki (ang. European Open Science Cloud – EOSC)
• wzmocnienie współpracy i dialogu pomiędzy kluczowymi interesariuszami Europejskiej Chmury Otwartej Nauki (EOSC);
• zwiększenie widoczności EOSC w Polsce, między innymi poprzez informowanie krajowego środowiska naukowego o projektach EOSC i ich rezultatach, które służą rozwojowi nauki;
• zebranie i przekazanie przykładów najlepszych polskich i zagranicznych praktyk istotnych dla EOSC w zakresie infrastruktury, usług i narzędzi oraz umiejętności i kompetencji.

Skrócony program

Poniedziałek, 24 października: EOSC i polityka otwartej nauki// EOSC and Open Science Policy // 10:00-16.25 CEST

dzień hybrydowy, ZAPIS TRANSMISJI

• Przywitanie i wprowadzenie do pierwszego dnia Festiwalu 
• Współpraca Trójstronna EOSC z perspektywy jej uczestników //The Tripartite EOSC collaboration from the perspective of each Party
• EOSC i rozwój polityki otwartej nauki w Polsce: cele i wyzwania // EOSC and Open Science Policy Development in Poland: objectives and challenges
• Wdrażanie otwartej nauki w Polsce w kontekście rozwoju EOSC w Europie // Implementation of Open Science in Poland in the context of EOSC development in Europe. Dyskusja panelowa 

Wtorek, 25 października: EOSC i otwarta nauka w praktyce // EOSC and Open Science in Practice // 10:00-15.00 CEST 

dzień online, ZAPIS TRANSMISJI

• Przywitanie i wprowadzenie do drugiego dnia Festiwalu 
• Finansowanie otwartej nauki //Funding for Open Science
• Infrastruktura // Infrastructures 

Środa, 26 październik: EOSC i otwarta nauka w praktyce // EOSC and Open Science in Practice// 10:00-15.00 CEST

dzień online, TRANSMISJA NA ŻYWO

• Przywitanie i wprowadzenie do trzeciego dnia Festiwalu
• Umiejętności i kompetencje // Skills and competences 
• Narzędzia i usługi // Tools and services 

Kontakt

Natalia Galica, samodzielne stanowisko ds. otwartej nauki, Narodowe Centrum Nauki, email: natalia.galica(at)ncn.gov.pl

Polski zespół badawczy znalazł się wśród laureatów konkursu organizowanego przez sieć CHIST-Era European Coordinated Research on Long-term Challenges in Information and Communication Sciences & Technologies. Naukowcy otrzymają ponad 1,1 mln złotych na realizację międzynarodowego projektu pt. Interwencje przeciwko zjawisku polaryzacji w społeczeństwie na rzecz mediów społecznościowych godnych zaufania: Od diagnozy do terapii, którego kierownikiem oraz koordynatorem jest dr hab. Katarzyna Budzyńska z Politechniki Warszawskiej.

• Streszczenie popularnonaukowe projektu w j. polskim
• Streszczenie popularnonaukowe w j. angielskim

Konkurs CHIST-ERA CALL 2021 obejmował swoją tematyką następujące obszary badawcze:

1. Nano-Opto-Electro-Mechanical Systems for ICT (NOEMS);
2. Foundations for Misbehaviour Detection and Mitigation Strategies in Online Social Networks and Media (OSNEM).

Realizacja międzynarodowych projektów badawczych finansowanych w konkursie rozpocznie się już w IV kwartale 2022 r.

Celem sieci CHIST-ERA jest wspieranie badań z zakresu technologii informacyjnych oraz komunikacyjnych ICST (Information and Communication Science and Technologies). Dotychczas ogłoszono 12 konkursów na międzynarodowe projekty realizowane wspólnie przez zespoły z krajów należących do sieci. Narodowe Centrum Nauki przystąpiło do konsorcjum w 2013 r.

Obecnie trwa nabór w konkursie CHIST-ERA ORD na międzynarodowe projekty badawcze związane z otwartymi danymi badawczymi i oprogramowaniem z perspektywy ich możliwego ponownego wykorzystania (CHIST-ERA Call Open & Re-usable Research Data & Software). O finansowanie projektów mogą starać się konsorcja międzynarodowe złożone z co najmniej trzech zespołów badawczych pochodzących z co najmniej trzech różnych krajów biorących udział w konkursie. Kierownik polskiego zespołu musi posiadać co najmniej stopień naukowy doktora. Wnioski można składać do 14 grudnia. Szczegóły w ogłoszeniu konkursowym.

W listopadzie sieć CHIST-ERA ogłosi kolejny konkurs, CHIST-ERA Call 2022, obejmujący następujące tematy:

• Security and Privacy in Decentralised and Distributed Systems (SPiDDS);
• Machine Learning-based Communication Systems, towards Wireless AI (WAI).

Rada Narodowego Centrum Nauki ogłasza konkurs na stanowiska Koordynatorów Dyscyplin w grupie nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce (1 stanowisko), w grupie nauk ścisłych i technicznych (1 stanowisko) oraz w grupie nauk o życiu (2 stanowiska). Zgłoszenia są przyjmowane do 7 listopada 2022 r.

Szczegółowe informacje dostępne są w Biuletynie Informacji Publicznej NCN zakładce "Oferty pracy".

12 października poznamy nazwiska laureatów Nagrody NCN 2022. Wyróżnienie jest najbardziej prestiżową nagrodą naukową przyznawaną młodym uczonym pracującym w polskich ośrodkach.

Nagrodę NCN mogą otrzymać badaczki i badacze, którzy nie przekroczyli 40. roku życia i mają znaczące osiągnięcia naukowe w zakresie badań podstawowych, udokumentowane publikacjami afiliowanymi w polskich jednostkach naukowych. Wyróżnienie jest przyznawane w trzech obszarach nauk: humanistycznych, społecznych i o sztuce (HS), ścisłych i technicznych (ST) oraz o życiu (NZ). Podstawowym kryterium, jakim kieruje się komisja oceniająca osiągnięcia kandydatów, jest ich doskonałość naukowa i międzynarodowa rozpoznawalność.

10. edycja

Wyróżnienie przyznawane jest od 2013 roku. – To jedna z naszych najistotniejszych aktywności. Dzięki mocnej pozycji, jakiej dorobił się NCN w polskiej nauce, nagroda cieszy się dużym prestiżem, konkurencja jest spora, otrzymują ją naprawdę bardzo dobrzy naukowcy – mówi prof. Zbigniew Błocki, dyrektor Narodowego Centrum Nauki.

Wśród dotychczasowych laureatów wyróżnienia jest m.in. ośmioro uczonych, którzy otrzymali granty Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC). W 2021 roku po raz pierwszy Nagrodę NCN odebrało dwóch naukowców z zagranicy pracujących w Polsce – prof. Sebastian Glatt z Uniwersytetu Jagiellońskiego i prof. Jonatan Gutman z Instytutu Matematycznego PAN. – Nagroda NCN była dla mnie wielkim zaszczytem. Wciąż badam różne problemy w dynamice topologicznej i teorii ergodycznej i mam nadzieję, że moje nowe prace zyskają podobny rozgłos – wspomina po roku prof. Gutman.

650 nominujących, 59 kandydatów

Kapituła Nagrody NCN złożona jest z członków Rady i dyrektora NCN. Kandydatki i kandydatów w tym roku mogło zgłaszać ponad 650 osób. W gronie nominujących są m.in. dotychczasowi laureaci Nagrody NCN, byli członkowie Rady NCN i inni wybitni naukowcy. Zgłaszać można było osoby urodzone nie wcześniej niż w 1981 roku. Nominowanych zostało 59 naukowców (napłynęło 70 zgłoszeń, niektórzy kandydaci byli wskazani niezależnie przez kilka osób).

Każdy z naukowców uprawnionych do wskazania kandydatów do Nagrody NCN może nominować tylko jedną osobę, która nie współpracowała ze zgłaszającym, nie brała udziału we wspólnych przedsięwzięciach, ani nie miała z nim wspólnych publikacji w ostatnich pięciu latach. Osoba zgłaszająca i zgłaszana nie mogą być związane rodzinnie ani prawnie, kandydat do nagrody nie może też być doktorantem lub wypromowanym doktorem osoby zgłaszającej.

Szanse badaczek i badaczy

Do tej pory wśród laureatów dominowali mężczyźni. Problem ten dostrzega dyrekcja i Rada NCN. – Mając na uwadze doświadczenia z poprzednich lat i działając w duchu wspierającym wyrównywanie szans badaczek i badaczy, będziemy niezmiernie wdzięczni za uwzględnienie także tego kryterium w wyborze kandydata do Nagrody NCN – pisał prof. Jacek Kuźnicki, szef Rady NCN w liście do naukowców uprawnionych do zgłaszania kandydatów.

Nazwiska laureatów tegorocznej nagrody zostaną ogłoszone 12 października w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach (Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie). W listopadzie i grudniu zaplanowane są wykłady popularnonaukowe laureatów Nagrody, które będą transmitowane online.

Naukowcom daje możliwość rozwoju karier, a instytucjom przyjmującym – wzmocnienia i umiędzynarodowienia zespołów. Już po raz trzeci zapraszamy zagranicznych naukowców i naukowczynie do realizacji 24-miesięcznych projektów badawczych w Polsce w ramach programu POLONEZ BIS.

Współfinansowany z grantu Marie Skłodowska-Curie COFUND program POLONEZ BIS jest skierowany do badaczy i badaczek, niezależnie od narodowości, tematu czy reprezentowanej dyscypliny. Może wziąć w nim udział każdy kto ma stopień doktora lub czteroletnie pełnoetatowe doświadczenie badawcze i w okresie trzech lat przed ogłoszeniem konkursu przebywał lub był zatrudniony poza Polską przez przynajmniej 2 lata. – Przyciągnięcie do Polski wybitnych naukowców to jedno z głównych założeń programu – wyjaśnia Jolanta Palowska z Działu Współpracy Międzynarodowej NCN.

Program gwarantuje laureatom środki na pokrycie kosztów pełnoetatowego wynagrodzenia i ubezpieczeń społecznych w wysokości 4465 euro brutto miesięcznie, a także do 100 000 euro na realizację projektów badawczych, w tym na zatrudnienie zespołów. – POLONEZ BIS nie jest zwykłym grantem – mówi Jolanta Palowska. – To wszechstronny program łączący badania, staże w instytucjach pozaakademickich, a także szkolenia rozwijające kompetencje miękkie. 

Kandydaci składają wnioski wspólnie z instytucjami przyjmującymi – swoimi przyszłymi pracodawcami w Polsce. Mogą nimi zostać m.in.: ośrodki badawcze, uniwersytety, biblioteki naukowe, muzea, organizacje pozarządowe, szpitale, przedsiębiorstwa, z siedzibą na terenie Polski. Instytucje, oprócz wzmocnienia swoich zespołów, otrzymują także 20% ryczałt na koszty pośrednie związane z zarządzaniem projektem.

W dwóch pierwszych edycjach programu POLONEZ BIS wnioski złożyło w sumie 303 badaczy ze wszystkich kontynentów. W pierwszym rozstrzygniętym konkursie finansowanie uzyskało 50 projektów, a wskaźnik sukcesu wyniósł 33%. Trwa ocena wniosków w drugim konkursie.

Pierwsi laureaci programu są już w Polsce. Ich badania obejmą szeroki zakres tematów – od zastosowania mikrowłókien do nadzorowania regeneracji kości, przez rolę metafor w kształtowaniu języka i komunikacji aż po studiowanie „obcych rządów” czyli mechanizmów wykorzystywanych przez mrówki do adaptacji do warunków środowiskowych. Listę wszystkich projektów nagrodzonych w konkursie POLONEZ BIS 1 można znaleźć na stronie Narodowego Centrum Nauki.

Nabór wniosków w trzecim, ostatnim konkursie programu POLONEZ BIS potrwa do 15 grudnia 2022 roku. Zainteresowane osoby zapraszamy do rejestracji na webinaria: 11 października odbędzie się szkolenie dla instytucji przyjmujących, a 18 października dla wnioskodawców (zagranicznych naukowców).

Więcej informacji na temat programu POLONEZ BIS można znaleźć na oficjalnej stronie internetowej oraz na profilu w mediach społecznościowych.