Sieć QuantERA wspierająca badania z zakresu technologii kwantowych opublikowała cykl wywiadów z badaczkami stojącymi na czele międzynarodowych konsorcjów naukowych. Jednym z celów sieci, koordynowanej przez NCN, jest działanie na rzecz bardziej zrównoważonego uczestnictwa kobiet i mężczyzn w badaniach kwantowych.
Sieć QuantERA promuje i finansuje ambitne badania w dziedzinie technologii kwantowych, wspiera współpracę pomiędzy naukowcami i agencjami finansującymi badania, monitoruje polityki publiczne i strategie w zakresie technologii kwantowych oraz tworzy wytyczne dotyczące odpowiedzialnego prowadzenia badań. Do jednych z fundamentalnych działań na rzecz odpowiedzialnego prowadzenia badań zalicza się wzmocnienie doskonałości naukowej w krajach, w których poziom badań i innowacji jest niższy od średniego poziomu UE (tzw. kraje widening).
Kolejnym ważnym aspektem, jest aktywne działanie na rzecz równego uczestnictwa kobiet i mężczyzn w zespołach badawczych. Zadanie to zyskuje na znaczeniu szczególnie po przyjrzeniu się statystykom, które wskazują, że w dziedzinie nauk ścisłych i technicznych kobiety wciąż stanowią niewielki odsetek wszystkich badaczy – około 30%.
W konkursach QuantERY, kobiety kierują 51 z 400 krajowych zespołów badawczych. Natomiast wśród 77 liderów stojących na czele międzynarodowych konsorcjów badawczych, jest zaledwie 9 naukowczyń. To właśnie liderki projektów QuantERY zostały bohaterkami serii wywiadów przeprowadzonej przez Lydię González Orta, przedstawicielkę hiszpańskiego partnera programu QuantERA – Spanish Foundation for Science and Technology. Głównym celem rozmów było podkreślenie aktywnego uczestnictwa kobiet w środowisku technologii kwantowych, jak również poznanie ich zawodowych doświadczeń i wyzwań związanych z naukami ścisłymi i technicznymi. Jedno z kluczowych pytań, na które odpowiadały rozmówczynie dotyczyło ich osobistych pomysłów na zwiększenie udziału kobiet w STEM (ang. science, technology, engineering, mathematics).
Poniżej publikujemy fragmenty wypowiedzi z wywiadów sieci QuantERA:
Yiwen Chu, liderka projektu MQSens, finansowanego w konkursie QuantERA 2021
„Dbanie o większą równowagę płci w środowisku naukowym powinno zaczynać się od promowania przykładów z życia codziennego. Zwiększenie widoczności kobiet w środowisku kwantowym może mieć bardzo korzystne efekty, zwłaszcza wśród młodych badaczek, w tym doktorantek. Najlepszym przykładem na potwierdzenie tej tezy jest moja dziedzina, w której liczna grupa naukowczyń stale przyciąga wiele nowych kobiet”.
Milena D’Angelo, liderka projektu Qu3D, finansowanego w konkursie QuantERA 2019
“Uważam, że samo zapewnienie o tym, że zachęca się kobiety do udziału w projektach badawczych jest niewystarczające. Oczywiście, to ważne stwierdzenie, ale samo powtarzanie go niewiele zmienia. Sytuacja może ulec zmianie dopiero, kiedy podjęte zostaną konkretne działania. (…)Unia Europejska powinna wspierać instytucje poprzez realne działania i powoływanie specjalnych grup roboczych, ponieważ obecnie nie praktykuje się zatrudniania ekspertów ds. równowagi płci w każdym podmiocie. Być może pierwszym krokiem byłoby zatrudnienie odpowiednich osób w tej dziedzinie”.
Costanza Toninelli, liderka projektu ORQUID finansowanego w konkursie QuantERA 2017
„Warto rozważyć alokację części budżetu [projektów naukowych] na opiekę nad dziećmi na czas trwania konferencji naukowych i warsztatów. Byłoby to realne działanie pomagające naukowczyniom w ważnych dla nich chwilach, np. w trakcie urlopów macierzyńskich oraz podczas opieki nad dziećmi. Moja druga sugestia, to obowiązkowe uczestnictwo kierowników projektów w szkoleniach dotyczących eliminacji podświadomych uprzedzeń. Jeżeli ktoś chce pełnić funkcję lidera międzynarodowego projektu, powinien być świadomy tego typu problemów i sposobów ich rozwiązywania”.
Marzena Szymańska, liderka projektu INTERPOL finansowanego w konkursie QuantERA 2017
„Jeśli chodzi o rozwiązania na poziomie indywidualnym, chciałabym wspomnieć o jednym znanym profesorze, który odmawia udziału w wydarzeniach, w których uczestnictwo kobiet jako prelegentów nie osiąga pewnego poziomu procentowego względem mężczyzn. Myślę, że takie działanie pozwala na podniesienie ogólnej świadomości wśród innych ludzi. W przypadku rozwiązań na poziomie instytucjonalnym, warto byłoby rozważyć formalne zachęty i udogodnienia do tworzenia grup badawczych i konsorcjów bardziej zrównoważonych pod względem płci”.
Warto odnotować również bardzo istotne spostrzeżenie dotyczące działań nad równouprawnieniem płci w STEM:
„Ważne jest również zwrócenie uwagi na fakt, że temat równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym nie dotyczy tylko kobiet. Jako osoba zapraszana do paneli dotyczących równości płci dostrzegłam, że większość osób uczestniczących w tych spotkaniach, to właśnie kobiety. Takie postępowanie może utrwalać błędne schematy i wyobrażenia. Chciałabym, żeby mężczyźni byli również zachęcani i zapraszani do angażowania się w tego typu rozmowy”.
- Yiwen Chu, liderka projektu MQSens, finansowanego w konkursie QuantERA 2021
Z pełną treścią wywiadów można zapoznać się na stronie QuantERA.
Sieć QuantERA skupia 39 agencji z 31 krajów, a jej koordynatorem jest NCN. Więcej informacji