Skrócone godziny pracy biura NCN 29 marca
Informujemy, że w piątek 29 marca br. biuro Narodowego Centrum Nauki będzie czynne do godziny 13:00. Za wszelkie utrudnienia przepraszamy.
Informujemy, że w piątek 29 marca br. biuro Narodowego Centrum Nauki będzie czynne do godziny 13:00. Za wszelkie utrudnienia przepraszamy.
15 i 16 maja w Bydgoszczy odbędzie się dziesiąta, jubileuszowa edycja Dni Narodowego Centrum Nauki. Po dawkę wiedzy na temat możliwości finansowania badań naukowych zapraszamy studentów, doktorantów i naukowców pracujących w polskich jednostkach.
Dni Narodowego Centrum Nauki odbywają się raz w roku, za każdym razem w innym mieście akademickim. To dwa dni pełne spotkań, warsztatów, paneli dyskusyjnych i wykładów, podczas których naukowcy z danego regionu i pracownicy zajmujący się obsługą administracyjną projektów badawczych mogą bezpośrednio dopytać przedstawicieli NCN o wszystkie szczegóły związane z ubieganiem się o finansowanie badań w NCN, ich realizacją i rozliczeniem. W tym roku wydarzenie odbędzie się w murach Politechniki Bydgoskiej, na kampusie uczelni w Bydgoszczy-Fordonie.
Bydgoszcz, fot. Ryszard Wszołek
– Przyjeżdżamy do Bydgoszczy, żeby zachęcić naukowców z regionu do ubiegania się o granty, podpowiedzieć im, w którym konkursie i na co mogą otrzymać środki, a także pomóc im efektywnie przygotować poprawny wniosek o grant. Zależy nam na tym, aby badacze województwa kujawsko-pomorskiego aktywnie uczestniczyli w naszych konkursach i coraz częściej zdobywali granty – podkreśla prof. Krzysztof Jóźwiak, dyrektor NCN.
W ramach otwartej inauguracji wydarzenia odbędą się wykłady trojga naukowców pracujących w bydgoskich uczelniach. O swojej drodze naukowej i prowadzonych badaniach opowiedzą przedstawiciele wszystkich obszarów nauk: humanistycznych, społecznych i o sztuce (HS), ścisłych i technicznych (ST) oraz nauk o życiu (NZ), którzy mają na koncie wybitne osiągnięcia naukowe.
– Cieszę się, że Politechnika Bydgoska będzie miejscem dyskusji środowiska akademickiego na temat narzędzi służących rozwojowi badań. Organizacja jubileuszowej edycji Dni NCN w Bydgoszczy to duże wyróżnienie. Wydarzenie wpisuje się w szereg podejmowanych przez nas działań na rzecz wzmocnienia potencjału akademickiego naszego miasta i regionu – mówi prof. Marek Adamski, Rektor Politechniki Bydgoskiej.
Pierwszego dnia Dni NCN zaplanowano także spotkanie otwarte z udziałem członków Rady NCN, którzy odpowiedzą na najczęstsze pytania dotyczące konkursów NCN oraz rozwieją pojawiające się wątpliwości. Uczestnicy spotkania dowiedzą się m.in. jakie badania finansuje NCN, jak skonstruowana jest oferta konkursowa, na co zwrócić uwagę przy przygotowaniu wniosku, kto ocenia projekty i decyduje o przyznaniu grantów. W planie jest również panel dyskusyjny z udziałem naukowców z Bydgoszczy pt. „Granty w NCN – wniosek, ocena, realizacja – czy warto?” oraz czas na pytania publiczności. Pierwszy dzień wydarzenia zakończy konkurs wiedzy o NCN z atrakcyjnymi nagrodami. Zwycięzca otrzyma zaproszenie na uroczystość wręczenia Nagrody NCN, która tradycyjnie już odbędzie się w październiku w Krakowie.
Bydgoszcz, fot. Ryszard Wszołek
Dni NCN to także wyjątkowa okazja dla naukowczyń i naukowców z województwa kujawsko-pomorskiego, aby wziąć udział w praktycznych warsztatach i zwiększyć swoje kompetencje w ubieganiu się o granty. Do Bydgoszczy przyjadą koordynatorzy dyscyplin NCN, którzy na co dzień odpowiadają za organizację procesu oceny wniosków w konkursach, m.in. pracują bezpośrednio z ekspertami na posiedzeniach zespołów. 16 maja przeprowadzą warsztaty dla naukowców w formie tzw. mock panelu, czyli ćwiczebnego posiedzenia zespołu ekspertów. Ich uczestnicy będą mogli wcielić się w role ekspertów oceniających wnioski.
– W trakcie warsztatów będziemy pracować na dokumentacji autentycznych projektów złożonych niegdyś do NCN, których autorzy zgodzili się na ich wykorzystanie do celów szkoleniowych. Uczestnicy warsztatów wcielając się w rolę eksperta w praktyce zaobserwują, jak wygląda dobrze skonstruowany wniosek i dowiedzą się, jakich błędów unikać – podkreśla dr inż. Anna Koteja, koordynator dyscyplin NCN. – Nasze doświadczenia pokazują, że to wyjątkowa okazja do zdobycia dodatkowej perspektywy na proces pisania wniosku i jego oceny – dodaje.
Podczas Dni NCN w Bydgoszczy po raz pierwszy zostaną zorganizowane interaktywne warsztaty dotyczące zasad tworzenia planu zarządzania danymi, które pomogą uczestnikom skutecznie planować, gromadzić i udostępniać dane zgodnie z najlepszymi praktykami i standardami FAIR.
W programie znalazły się tradycyjnie również warsztaty dla pracowników wspierających na co dzień naukowców w ubieganiu się o granty, pracujących w działach nauki lub oddelegowanych w jednostkach do obsługi administracyjnej. Opiekunowie projektów po stronie NCN podczas warsztatów omówią m.in. jak wygląda proces podpisywania umów, jakie są zasady realizacji projektów, raportowania rocznego i końcowego, jak wygląda kontrola projektu i jakie są zasady rozliczania grantów.
Gospodarzem tegorocznych Dni NCN jest Politechnika Bydgoska, we współpracy z Prezydentem Miasta Bydgoszczy oraz Uniwersytetem Kazimierza Wielkiego, Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Akademią Muzyczną im. Feliksa Nowowiejskiego, Akademią Kujawsko-Pomorską, Bydgoską Szkołą Wyższą, Wyższą Szkołą Gospodarki, Wyższą Szkołą Nauk o Zdrowiu, Uniwersytetem WSB Merito Bydgoszcz oraz Centrum Nauki i Kultury Młyny Rothera.
Wstęp na wydarzenia odbywające się pierwszego dnia NCN jest otwarty, na warsztaty obowiązuje wcześniejsza rejestracja. Rozpoczęcie rejestracji jest planowane na 3 kwietnia.
Dni NCN odbywają się od 2013 roku. Poprzednie edycje odbyły się m.in. w Katowicach, Lublinie, Olsztynie, Gdańsku i Białymstoku, a ostatnia – w 2023 roku we Wrocławiu.
Diagnostyka medyczna będzie szybsza i bardziej precyzyjna, bezpieczeństwo danych w sieci nieporównywalnie większe, powstaną nowe materiały o rewolucyjnych właściwościach – naukowcy przewidują, że tak w perspektywie kilkunastu lat zmieni się nasza rzeczywistość dzięki rozwojowi technologii kwantowych.
Na całym świecie trwa teraz dynamiczny rozwój tych technologii. Europa chce być pierwszą „Doliną Kwantową”. W ścisłej czołówce badań są także polscy naukowcy. Mają imponujące osiągnięcia w pracach fundamentalnych i coraz więcej wyników eksperymentalnych. Polska jest również koordynatorem największej europejskiej sieci finansującej badania w zakresie technologii kwantowych – programu QuantERA. Teraz badaczki i badacze liczą na przyjęcie długofalowej strategii rozwoju technologii kwantowych, na wzór programów, które powstały w innych krajach.
Konferencja QuantERA Strategic Conference, Kraków 2022 | Fot. Błażej Górczyński
Pięć lat temu Unia Europejska zainicjowała jedno z najważniejszych przedsięwzięć w dziedzinie badań i innowacji – Quantum Technologies Flagship, z ponad miliardowym budżetem, by zapewnić Europie rolę lidera w technologiach kwantowych. W grudniu 2023 roku 15 państw przyjęło Europejską Deklarację Technologii Kwantowych. Sygnatariusze porozumienia, wśród których są m.in. Dania, Finlandia, Niemcy i Szwecja, ale też kraje Europy Środkowej, jak Rumunia i Węgry zwrócili uwagę na strategiczne znaczenie technologii kwantowych dla konkurencyjności naukowej i przemysłowej Europy i zobowiązali się do prac na rzecz uczynienia naszego kontynentu dominującym regionem w tym zakresie.
Miesiąc temu przedstawiciele Quantum Flagship zaprezentowali nową agendę rozwoju technologii kwantowych do 2030 roku, w której za cel przyjęto, że Europa ze swoim potencjałem naukowym i przemysłowym, wykwalifikowanymi pracownikami oraz wielomiliardowymi inwestycjami stanie się pierwszą na świecie "Doliną Kwantową”. – Wiele pomysłów i idei w dziedzinie technologii kwantowych powstało na naszym kontynencie – mówi prof. Konrad Banaszek, uznany na świecie specjalista w tej dziedzinie, laureat programu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej – MAB, autor licznych prac i zgłoszeń patentowych.
Prof. Konrad Banaszek jest koordynatorem naukowym sieci QuantERA, największego europejskiego programu wspierającego badania w zakresie technologii kwantowych, który ściśle współpracuje z Quantum Flagship.
QuantERA promuje ambitne projekty dotyczące fundamentów i najnowocześniejszej inżynierii w dziedzinie technologii kwantowych, wspiera współpracę pomiędzy naukowcami i agencjami finansującymi badania, monitoruje działania i strategie w tej dziedzinie oraz tworzy wytyczne dotyczące odpowiedzialnego prowadzenia badań. Sieć łączy 41 agencji finansujących badania z 31 krajów, a kluczową rolę w jego działaniu odgrywa Polska. Koordynatorem sieci jest Narodowe Centrum Nauki. – Doskonale wiemy, co się dzieje w technologiach kwantowych, jakiego rodzaju projekty są realizowane w tym momencie w Europie, a przede wszystkim mamy wpływ na kierunki rozwoju tej dziedziny – komentuje Sylwia Kostka, koordynatorka programu.
W Strategicznej Radzie Doradczej sieci od 2016 roku, czyli od początku jej istnienia, zasiada prof. Alain Aspect, który razem z profesorami Johnem Clauserem i Antonem Zeilingerem w 2022 roku otrzymał Nagrodę Nobla m.in. za pionierskie badania nad informacją kwantową. Polskę reprezentuje prof. Marek Żukowski z Uniwersytetu Gdańskiego, wieloletni współpracownik A. Zeilingera.
QuantERA sfinansowała dotąd ponad 100 międzynarodowych projektów z zakresu badań podstawowych i aplikacyjnych, w które zaangażowanych jest blisko 550 grup badawczych. W ostatnim konkursie, rozstrzygniętym pod koniec 2023 roku, wysoko ocenione zostały m.in. wnioski w zakresie obrazowania kwantowego, badań dotyczących sensorów kwantowych opartych na centrach barwnych i badań źródeł pojedynczych fotonów opartych na kropkach kwantowych.
W niemal 40 projektach sfinansowanych przez sieć zaangażowani są naukowcy pracujący w polskich ośrodkach naukowych. – Koordynacja programu przez NCN usytuowała nas w centrum wydarzeń i dodatkowo przyczyniła się do promocji polskiego środowiska kwantowego – mówi dr Radek Łapkiewicz, kierujący Laboratorium Optyki Kwantowej na Uniwersytecie Warszawskim. Badacz zajmuje się wykorzystaniem efektów kwantowych w obrazowaniu, doktorat zrobił w Wiedniu, w grupie prof. Antona Zeilingera, specjalizując się w eksperymentach ze splątanymi fotonami. W konkursie QuantERA z 2023 roku otrzymał grant na projekt aplikacyjny pod nazwą Quantum Multi-Modal Microscopy, który realizuje wspólnie z naukowcami z Francji, Niemiec i Szwajcarii.
Na pytanie, jakie zmiany mogą przynieść technologie kwantowe w obrazowaniu w najbliższym czasie, dr Łapkiewicz, odpowiada, że naturalne jest wykorzystanie narzędzi kwantowych, aby przesunąć granice tego, co możliwe w obrazowaniu biomedycznym. – Zaawansowane obrazowanie biomedyczne często jest ograniczone przez ilość dostępnego światła. Gdy np. chcemy zobaczyć struktury położone głęboko w tkance, trudno tam nieinwazyjnie doprowadzić światło i równie trudno rejestrować światło powracające. Optycy kwantowi specjalizują się w wykrywaniu bardzo słabego światła a metrolodzy kwantowi wiedzą, jak z każdego fotonu uzyskać jak najwięcej informacji – wyjaśnia. Dodaje, że środowisko naukowe pierwsze demonstracje przewag kwantowych ma już za sobą, a w tej chwili pracuje nad „znalezieniem zastosowań w obrazowaniu, gdzie technologie kwantowe okażą się najbardziej przydatne”.
Dr inż. Anna Musiał z Politechniki Wrocławskiej, kierująca projektem FiGanti, w którym współpracują naukowcy z Finlandii, Szwecji, Francji i Niemiec podkreśla, że działanie w międzynarodowym konsorcjum pozwala na zapoznanie się z potencjałem partnerów i może sprzyjać zwiększeniu rozpoznawalności jej uczelni. – Dobrze zrealizowany wspólny projekt to bardzo ważny przyczynek do postrzegania danego ośrodka naukowego w Europie i najlepsza reklama. Istotnym elementem jest też wymiana doświadczeń dotyczących badań, organizacji laboratoriów i pracy zespołów – mówi naukowczyni.
Polscy uczeni mają wybitne osiągnięcia, jeśli chodzi o podstawy teoretyczne. Fundamentalne prace na temat splątania kwantowego powstały w latach 90. ubiegłego stulecia na Uniwersytecie Gdańskim. Prof. Ryszard Horodecki wraz ze współpracownikami stworzył tu ośrodek, który stał się światowym centrum badań w dziedzinie informatyki kwantowej. Instytucje naukowe z Warszawy i Krakowa mają długie tradycje w zakresie optyki kwantowej, z której wyrasta większość obecnych badań, dotyczących nowych sposobów komunikacji, detekcji, metrologii i obrazowania. Naukowcy z UMK w Toruniu pracują w Krajowym Laboratorium FAMO nad nową generacją optycznych zegarów atomowych, najdoskonalszych urządzeń pomiaru czasu na świecie, które mogą być wykorzystywane w geodezji i nawigacji. Zajmują się też innymi zastosowaniami metrologii kwantowej.
Obok prac teoretycznych przybywa również wyników eksperymentalnych uzyskanych w polskich laboratoriach. W ubiegłym roku zespół dr. hab. Michała Parniaka z Centrum Optycznych Technologii Kwantowych UW skonstruował urządzenie potrafiące dokonać konwersji informacji kwantowej pomiędzy pojedynczymi fotonami mikrofalowymi oraz optycznymi. To odkrycie może znaleźć zastosowanie jako element infrastruktury kwantowego internetu, oraz w mikrofalowej radioastronomii. Także w ubiegłym roku grupa dr. Michała Karpińskiego z Laboratorium Fotoniki Kwantowej na tej samej uczelni opracowała nową technikę, która kilkadziesiąt razy zwiększa szybkość przesyłu informacji kwantowej. Oba wynalazki otwierają nowe możliwości techniczne, a wyniki badań naukowców zostały opublikowane jako artykuły w prestiżowym czasopiśmie – Nature Photonics.
– Wszystkie nasze ośrodki naukowe mają duży potencjał, udokumentowany uczestnictwem w projektach europejskich, publikacjami, nagrodami, patentami i kontaktami z przemysłem – ocenia prof. Konrad Banaszek.
Polskie środowisko kwantowe też coraz ściślej ze sobą współpracuje. W maju 2022, z inicjatywy prof. Banaszka, blisko 20 instytucji naukowych i podmiotów gospodarczych powołało Klaster Q – Klaster Technologii Kwantowych, który obecnie liczy już niemal 30 członków. Misją klastra jest rozwój badań nad technologiami kwantowymi oraz merytoryczne i praktyczne wsparcie całej gałęzi polskiego przemysłu kwantowego.
Z raportu „Quantum Technologies Public Policies, 2023” opracowanego przez sieć QuantERA wynika, że większość państw europejskich dostrzegła korzyści, jakie może przynieść rozwój technologii kwantowych i już teraz inwestuje duże środki, by zyskać przewagę konkurencyjną. Zaledwie trzy lata wcześniej tylko kilka z 29 krajów należących do sieci miało opracowane krajowe programy rozwoju tych technologii. Dziś większość ma strategię lub przynajmniej określone priorytety w tej dziedzinie, a pięć – Austria, Dania, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria – dodatkowo przeznacza znaczące środki krajowe na rozwój technologii kwantowych.
Bardzo dużą aktywnością w tym zakresie wykazują się także kraje Europy Środkowej i Wschodniej. Węgry opracowały już drugi narodowy program na rzecz technologii kwantowych. Na Słowacji powstało narodowe centrum – QUTE, które ma przygotować kraj na przemysł kwantowy. Łotwa przyjęła narodową strategię i powołała inicjatywę Latvian Quantum Initiative, która łączy naukowców specjalizujących się w tej dziedzinie.
Polski nie ma w gronie krajów sygnatariuszy Europejskiej Deklaracji Technologii Kwantowych z grudnia 2023 roku. Nie powstała też narodowa strategia. – Mamy wszystkie atuty, jednak potrzebna jest decyzja polityczna, która by ugruntowała przekonanie, że technologie kwantowe są priorytetem – mówi Sylwia Kostka. Naukowcy liczą, że dokument zostanie przyjęty w najbliższym czasie. Odbyły się już pierwsze rozmowy z przedstawicielami rządu, które według koordynatorki z NCN, „mogą stać się impulsem do dalszych działań”. Prace na strategią rozpoczął Klaster Q.
– Określenie długofalowych celów pozwoli uporządkować i zintegrować rozproszone do tej pory działania. Dla mnie ważne jest to, żeby dla wszystkich stało się jasne, że technologie kwantowe to istotna dziedzina i konieczne jest jej wspieranie w dłuższej perspektywie – stwierdza dr Anna Musiał.
Przyjęcie tego programu to będzie olbrzymia szansa dla rozwoju nauki, gospodarki i biznesu.
Anna Korzekwa-Józefowicz
QuantERA Strategic Conference, Kraków 2022 | Fot. Błażej Górczyński
Informujemy, że termin naboru wniosków w agencji FWO (Belgia-Flandria) jako agencji wiodącej upływa 2 kwietnia 2024 r. a w agencjach GAČR (Czechy) i SNSF (Szwajcaria) – 3 kwietnia 2024 r.
Przypominamy, że jeśli wnioski wspólne zostaną złożone do agencji FWO jako agencji wiodącej do 2 kwietnia 2024 r., to wnioski krajowe w systemie OSF należy złożyć w najbliższym możliwym terminie po złożeniu wniosku wspólnego do agencji wiodącej i nie później niż do 9 kwietnia 2024 r. do godz. 23:59.
W przypadku projektów badawczych, dla których wnioski wspólne zostaną złożone do GAČR i SNSF jako agencji wiodących do 3 kwietnia 2024 r., wnioski krajowe w systemie OSF należy złożyć w najbliższym możliwym terminie po złożeniu wniosku wspólnego do agencji wiodącej i nie później niż do 10 kwietnia 2024 r. do godz. 23:59.
Od momentu rozpoczęcia prac nad wnioskiem krajowym w systemie OSF polski zespół badawczy ma 45 dni kalendarzowych na wypełnienie i wysłanie wniosku do NCN. Po upływie tego terminu wniosek zostanie zablokowany do edycji. W takim przypadku, jeżeli polski zespół badawczy nie wysłał wniosku do NCN, należy założyć i wypełnić nowy wniosek w systemie OSF.
15 marca 2024 r.
Narodowe Centrum Nauki ogłasza konkurs OPUS 27 na projekty badawcze, przeznaczony dla naukowców na wszystkich etapach kariery naukowej. Czas trwania projektu może wynosić 12, 24, 36 lub 48 miesięcy. W konkursie OPUS 27 istnieje możliwość ubiegania się o finansowanie projektów badawczych:
W konkursie OPUS 27 nie ma możliwości ubiegania się o finansowanie w procedurze LAP, czyli we współpracy z partnerami z zagranicznych instytucji naukowych, którzy ubiegają się o środki finansowe na ten cel w ramach programów organizowanych we współpracy z NCN w oparciu o procedurę agencji wiodącej.
Budżet konkursu wynosi 450 mln zł.
Wniosek należy złożyć w formie elektronicznej przez system OSF, dostępny pod adresem https://osf.opi.org.pl zgodnie z procedurą składania wniosków.
Nabór wniosków w systemie OSF trwa do 17 czerwca 2024 r. do godziny 16:00.
Ważne zmiany:
- w kategorii Wynagrodzenia oraz stypendia dla studentów i doktorantów zmianie ulega maksymalna wysokość stypendium doktoranckiego dla doktoranta w szkole doktorskiej, które można zaplanować i wypłacić po ocenie śródokresowej. Szczegółowe informacje znajdują się w sekcji Jak zaplanować kosztorys projektu.
- w Regulaminie przyznawania środków na realizację projektów badawczych dotyczących w szczególności Oceny wniosków w konkursach na projekty badawcze, jak również Kosztów w projektach badawczych. Szczegółowe informacje znajdują się w sekcji Co jest brane pod uwagę przy ocenie wniosku oraz Jak zaplanować kosztorys projektu.
W związku z inwazją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, na mocy uchwały Rady Narodowego Centrum Nauki, we wnioskach składanych w konkursach Narodowego Centrum Nauki nie można planować jakiejkolwiek współpracy podmiotów polskich z podmiotami rosyjskimi. Zaplanowanie takiej współpracy będzie skutkować odrzuceniem wniosku ze względów formalnych.
Prosimy o zapoznanie się z dokumentacją konkursową zawartą w niniejszym ogłoszeniu.
W roli wnioskodawcy w konkursie może wystąpić każdy z podmiotów określonych w ustawie o NCN, czyli:
5a. Centrum Łukasiewicz, działający na podstawie ustawy z dnia 21 lutego 2019 r. o Sieci Badawczej Łukasiewicz (Dz. U. z 2020 r. poz. 2098);
5b. instytuty działające w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz;
13a. Prezes Głównego Urzędu Miar;
Kierownikiem projektu badawczego może być osoba na każdym etapie kariery naukowej (nie musi posiadać stopnia doktora), która w swoim dorobku naukowym posiada co najmniej jedną opublikowaną lub przyjętą do druku pracę naukową. W przypadku działalności naukowej w obszarze twórczości i sztuki kierownik projektu powinien posiadać przynajmniej jedną opublikowaną lub przyjętą do druku publikację lub przynajmniej jedno dokonanie artystyczne bądź artystyczno-naukowe. We wniosku należy podać prace i/lub dokonania artystyczne z okresu 10 ostatnich lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem (począwszy od 2014 r.). Okres ten może być przedłużony w określonych przypadkach. (Okres 10 lat może być przedłużony o czas przebywania w tym okresie na długoterminowych (powyżej 90 dni) udokumentowanych zasiłkach chorobowych lub świadczeniach rehabilitacyjnych w związku z niezdolnością do pracy. Dodatkowo do tego okresu można doliczyć liczbę miesięcy przebywania na urlopach związanych z opieką i wychowaniem dzieci udzielanych na zasadach określonych w Kodeksie pracy, a w przypadku kobiet – 18 miesięcy za każde urodzone bądź przysposobione dziecko, jeżeli taki sposób wskazania przerw w karierze naukowej jest bardziej korzystny.)
Zwracamy uwagę, że w obecnej edycji konkursu istnieje możliwość wypełnienia CV narracyjnego. Załączony wzór ankiety kierownika projektu jest rekomendowany, ale nieobowiązkowy.
Kierownik projektu zobowiązany jest do przebywania przez co najmniej 50% czasu trwania projektu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i pozostawania w dyspozycji podmiotu realizującego projekt. Zobowiązanie to nie dotyczy udokumentowanych delegacjami służbowymi wyjazdów mających bezpośredni związek z realizowanym projektem oraz urlopów, czasu wolnego od pracy i innych usprawiedliwionych nieobecności w pracy regulowanych powszechnie obowiązującymi przepisami.
Ponadto, kierownikiem może być wyłącznie osoba zatrudniona przez cały okres realizacji projektu w podmiocie planowanym jako miejsce realizacji projektu badawczego na podstawie umowy o pracę, co najmniej w połowie pełnego wymiaru czasu pracy. Wymóg zatrudnienia nie dotyczy osób pobierających świadczenia emerytalne z systemu ubezpieczeń społecznych.
Ograniczenia w składaniu wniosków są opisane szczegółowo w rozdziale III regulaminu przyznawania środków na realizację zadań finansowanych przez NCN w zakresie projektów badawczych uchwalonego przez Radę NCN w dniu 4 marca 2024 r.
W danej edycji konkursów można być wskazanym jako kierownik projektu tylko w jednym wniosku. Oznacza to, że w tej edycji konkursów NCN dana osoba może być wskazana tylko raz jako kierownik projektu we wniosku OPUS lub PRELUDIUM.
Wniosek obejmujący zadania badawcze pokrywające się z zadaniami wskazanymi we wniosku złożonym wcześniej, może zostać złożony dopiero wtedy, gdy decyzja o jego finansowaniu stała się ostateczna.
Przypominamy, że łączna liczba projektów NCN kierowanych przez daną osobę i wniosków złożonych w NCN, będących w ocenie lub zakwalifikowanych do finansowania, w których ta osoba wskazana jest jako kierownik projektu, nie może przekraczać dwóch. Liczba ta ulega zwiększeniu do trzech w przypadku, gdy dana osoba kieruje co najmniej jednym projektem finansowanym w ramach konkursu OPUS we współpracy LAP lub w ramach konkursu ogłaszanego przez NCN we współpracy z zagranicznymi agencjami finansującymi badania naukowe lub jest wskazana jako kierownik projektu w co najmniej jednym wniosku złożonym w NCN, będącym w ocenie lub zakwalifikowanym do finansowania, w ramach konkursu OPUS we współpracy LAP lub w ramach konkursu ogłaszanego przez NCN we współpracy z zagranicznymi agencjami finansującymi badania naukowe.
Do limitów tych nie wlicza się projektów ani wniosków z konkursów PRELUDIUM BIS i DIOSCURI.
Prosimy o zapoznanie się z poniższą listą możliwych kombinacji warunkujących możliwość ubiegania się o finansowanie w tej edycji konkursów.
Możliwe kombinacje liczby projektów przedstawiono w tabeli poniżej.
Liczba kierowanych przeze mnie projektów badawczych1 NCN oraz wniosków2 złożonych w NCN | Czy mogę składać kolejny wniosek o finansowanie projektu badawczego? | |||
---|---|---|---|---|
łącznie | projekty badawcze LUB wnioski w konkursach krajowych3 | projekty badawcze LUB wnioski w konkursach międzynarodowych4 | w konkursie krajowym | w konkursie międzynarodowym |
0 | 0 | TAK | TAK | |
1 | 1 | TAK | TAK | |
2 | 2 | 0 | NIE | TAK |
2 | 1 | 1 | TAK | TAK |
2 | 0 | 2 | TAK | TAK |
≥3 | 3 | NIE | NIE |
Legenda:
1 Kierowanie projektem odnosi się do okresu od dnia podpisania umowy o realizację i finansowanie projektu w ramach konkursów NCN do dnia złożenia raportu końcowego z realizacji tego projektu.
2 Do limitu wliczane są wnioski w trakcie oceny lub zakwalifikowane do finansowania.
3 Projekty badawcze lub wnioski w konkursach krajowych: OPUS, PRELUDIUM, SONATINA, SONATA, SONATA BIS, MAESTRO oraz projekty badawcze HARMONIA, SYMFONIA, Covid-19.
4 Konkursy ogłaszane przez NCN we współpracy z zagranicznymi agencjami finansującymi badania naukowe, obejmują:
Do limitów nie wliczają się:
Do konkursu można złożyć wniosek obejmujący badania podstawowe w obszarze określonym w jednym z 26 paneli NCN. Panele NCN dzielą się na trzy działy:
Wniosek jest oceniany w panelu, do którego został złożony (np. HS1, ST1, NZ1). Kierownik projektu dokonuje wyboru panelu. Nie ma możliwości zmiany panelu po złożeniu wniosku. Wybór niewłaściwego panelu może skutkować odrzuceniem wniosku na etapie oceny merytorycznej.
W konkursie OPUS można ubiegać się finansowanie projektów trwających:
W projektach badawczych poza kierownikiem projektu w realizację zadań badawczych mogą być zaangażowani dodatkowi wykonawcy, w tym studenci i doktoranci oraz osoby na stanowisku typu post-doc lub stanowisku badacza (senior researcher).
Stanowisko typu post-doc to pełnoetatowe stanowisko pracy zaplanowane przez kierownika projektu dla osoby, która uzyskała stopień naukowy doktora nie wcześniej niż 7 lat przed 1 stycznia roku zatrudnienia w projekcie. Okres ten może być przedłużony, zgodnie z zasadami opisanymi w katalogu kosztów w projektach badawczych finansowanych przez NCN.
Na stanowisku post-doc może być zatrudniona osoba, która uzyskała stopień doktora w podmiocie innym niż podmiot, w którym planowane jest zatrudnienie na tym stanowisku, lub odbyła co najmniej 10-miesięczny, ciągły i udokumentowany staż podoktorski w podmiocie innym niż podmiot realizujący projekt oraz w kraju innym niż kraj uzyskania stopnia doktora. Osoba, która będzie zatrudniona w projekcie na stanowisku typu post-doc, musi zostać wybrana w drodze otwartego konkursu.
NCN zwraca uwagę na przebieg organizacji otwartych konkursów na stanowisko typu post-doc. Regulamin obliguje organizatorów konkursów do uwzględnienia kryterium formalnego przestrzegania 7 lat od dnia uzyskania pierwszego stopnia naukowego doktora.
Doktorant/student, który będzie pobierał stypendium naukowe NCN musi zostać wybrany w drodze otwartego konkursu.
Stanowisko badacza (senior researcher) to pełnoetatowe stanowisko pracy, współfinansowane przez podmiot realizujący, w którym przewidziane jest zatrudnienie na tym stanowisku, zaplanowane przez kierownika projektu dla osoby, która uzyskała stopień doktora co najmniej 7 lat przed datą wystąpienia z wnioskiem, posiadającej specjalistyczną wiedzę, unikalne kompetencje i doświadczenie niezbędne do realizacji zadań badawczych zaplanowanych w projekcie
Należy pamiętać, że zasadność zaangażowania do realizacji projektu poszczególnych członków zespołu badawczego podlega ocenie Zespołu Ekspertów. We wniosku należy opisać kompetencje i zadania przewidziane do realizacji przez poszczególnych członków zespołu badawczego. Szczegółowe informacje dotyczące budżetu na wynagrodzenia i stypendia zawarte są w katalogu kosztów w projektach badawczych finansowanych przez NCN.
Warunki konkursu nie określają maksymalnej liczby członków zespołu badawczego.
Kosztorys przedstawiony w projekcie musi być uzasadniony przedmiotem i zakresem badań i oparty na realnych wyliczeniach. W konkursie OPUS, NCN nie określa minimalnej ani maksymalnej wysokości budżetu projektu. Wydatki powinny być adekwatne do przyjętego planu badań i działań projektowych. Zaplanowanie nieuzasadnionego kosztorysu może skutkować odrzuceniem wniosku.
Budżet projektu składa się z kosztów bezpośrednich i pośrednich.
Do kosztów bezpośrednich należą:
Stanowisko to musi być współfinansowane przez podmiot realizujący projekt w wysokości co najmniej 70 000 tys. zł rocznie;
Koszty publikacji monografii będącej efektem realizacji projektu badawczego (w rozumieniu §10 Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej (Dz. U. z 2019 r. poz. 392) mogą zostać poniesione po uzyskaniu pozytywnej oceny przeprowadzonej przez NCN.
Na koszty pośrednie składają się:
Zwracamy uwagę, że w przypadku podmiotów wnioskujących o udzielenie pomocy publicznej koszty pośrednie obejmujące koszty pośrednie Open Access oraz pozostałe koszty pośrednie mogą wynieść łącznie do 20% kosztów bezpośrednich, przy czym do naliczenia wartości kosztów pośrednich nie wlicza się następujących kategorii innych kosztów bezpośrednich: materiały i drobny sprzęt, wyjazdy służbowe, wizyty i konsultacje, wykonawcy zbiorowi, inne.
Dodatkowo, na etapie realizacji projektu podmiot realizujący jest zobowiązany do uzgodnienia z kierownikiem projektu zagospodarowania co najmniej 25% kwoty środków finansowych wynikających z faktycznie naliczonych w projekcie pozostałych kosztów pośrednich.
Ważne! Zwracamy uwagę na zmiany wprowadzone w kategorii Wynagrodzenia oraz stypendia dla studentów i doktorantów.
Zmianie ulega maksymalna wysokość stypendium doktoranckiego dla doktoranta w szkole doktorskiej, które można zaplanować i wypłacić po ocenie śródokresowej.
Jeżeli kierownik projektu na etapie składania wniosku planuje zaangażowanie doktoranta będącego uczestnikiem szkoły doktorskiej, to może zaplanować stypendium doktoranckie w ramach budżetu wynagrodzeń oraz stypendiów dla studentów i doktorantów w maksymalnej wysokości:
Budżet w kategorii wynagrodzeń oraz stypendiów dla studentów i doktorantów w konkursie OPUS pozostaje bez zmian i wynosi 10 tys. zł w przeliczeniu na każdy planowany we wniosku miesiąc realizacji projektu. Na pokrycie kosztów stypendium doktoranckiego po ocenie śródokresowej można zaplanować we wniosku dodatkowe 1,5 tys. zł miesięcznie na każdego doktoranta. Łączna kwota zwiększenia w przeliczeniu na każdy planowany we wniosku miesiąc realizacji projektu w konkursie OPUS nie może przekraczać 3 tys. zł.
Jeżeli zaplanowany we wniosku budżet w kategorii wynagrodzeń oraz stypendiów dla studentów i doktorantów przekracza limit 10 tys. zł w przeliczeniu na każdy planowany we wniosku miesiąc realizacji projektu, to środki powyżej tego limitu mogą być wykorzystane wyłącznie na pokrycie kosztów stypendium doktoranckiego dla doktoranta po miesiącu, w którym została przeprowadzona jego ocena śródokresowa. W innych przypadkach środki te podlegają zwrotowi do Centrum.
Zmianie nie ulega maksymalna wysokość:
NCN wraz z innymi europejskimi agencjami cOAlition S opracowało politykę otwartego dostępu. NCN, zgodnie z przyjętą koncepcją otwartego dostępu do wyników prac i publikacji, wymaga upowszechniania prac będących efektem realizacji projektów badawczych w modelu natychmiastowego, otwartego dostępu. Zgodnie z założeniami Planu S, Narodowe Centrum Nauki uznaje za zgodne z polityką otwartego dostępu następujące ścieżki publikacyjne:
Ta ścieżka publikacyjna obowiązuje tylko, gdy praca została przyjęta do druku lub opublikowana do 31 grudnia 2024 r.
Prace należy udostępniać na licencji CC-BY (w przypadku czasopism transformacyjnych dopuszczana jest licencja CC-BY-SA). Ponadto, można zastosować licencję CC-BY-ND (bez względu na wybraną ścieżkę dostępu).
Więcej informacji na temat zasad/instrukcji publikowania w trybie Open Access znajduje się tutaj wraz ze zmianami.
Zachęcamy także do skorzystania z Instrukcji dotyczącej Open Access.
Projekty, w przypadku których raporty końcowe zostaną złożone do NCN do 31 grudnia 2025 roku, mogą skorzystać z przejściowych zapisów łagodzących „Politykę Narodowego Centrum Nauki w sprawie otwartego dostępu do publikacji” (treść pisma). Zachęcamy również do zapoznania się z prezentacją przygotowaną przez Zespół ds. Otwartej Nauki, w której omówiono możliwe ścieżki publikacji wraz ze zmianami (webinarium, prezentacja).
W umowach grantowych zawieranych po 1 stycznia 2021 roku dane będące podstawą publikacji naukowych stanowiących efekt realizacji projektów finansowanych przez NCN powinny być rzetelnie udokumentowane w sposób spełniający zasady maszynowego lub manualnego wyszukiwania, dostępności, interoperacyjności i ponownego użycia (tzw. FAIR Data). Tam, gdzie to możliwe, dane te powinny być udostępniane w repozytorium, zgodnie z warunkami licencji Creative Commons Public Domain CC0 (która przekazuje dane do domeny publicznej, a autor na jej mocy zrzeka się praw do danych wynikających z prawa autorskiego, jednak w zakresie dozwolonym przez prawo danego kraju; licencja nie wpływa na prawa z patentu, czy też prawa do wizerunku lub prywatności). Należy zastosować standardy cytowania danych zawarte w Declaration of Data Citation Principles by FORCE 11 oraz na zasadach zawartych w TOP Guidelines. Metadane opisujące zestaw danych muszą spełniać wytyczne OpenAIRE.
Dokładny opis elementów wniosku znajduje się w punkcie I załącznika nr 1 Regulaminu przyznawania środków na realizację zadań finansowanych przez narodowe Centrum Nauki w zakresie projektów badawczych stanowiącego załącznik do Uchwały Rady nr 23/2024 z dnia 4 marca 2024 pt: Kryteria oceny wniosków w konkursie OPUS.
Informacje, które należy podać w języku angielskim:
Wzór formularza wniosku jest dostępny tutaj.
W zakładce Oświadczenia administracyjne pod nazwą Osoby wskazane we wniosku należy wpisać dane wszystkich osób, które były zaangażowane w przygotowanie wniosku lub będą zaangażowane w realizację projektu. Należy tutaj wymienić wszystkie osoby, których dane (imię, nazwisko, afiliacja) są podane w innych częściach wniosku. Obowiązek poinformowania tych osób, że ich dane zostały zawarte we wniosku i będą przetwarzane przez NCN spoczywa na Wnioskodawcy. Sekcja ta nie podlega ocenie.
W konkursie można się ubiegać o pomoc publiczną, z wyjątkiem sytuacji, gdy o środki finansowe występuje osoba fizyczna. Szczegółowe informacje można znaleźć w sekcji Pomoc publiczna.
W przypadku projektu realizowanego w podmiocie, dla którego finansowanie będzie stanowić pomoc publiczną, środki finansowe dla studentów i doktorantów można zaplanować wyłącznie w formie opisanej w kategorii „wynagrodzenia dla studentów i doktorantów” w katalogu kosztów w projektach badawczych finansowanych przez NCN.
Wszystkie dokumenty dotyczące wnioskowania o udzielenie pomocy publicznej muszą być podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym w formacie PAdES.
Wniosek podlega ocenie formalnej i merytorycznej.
Ocena formalna dokonywana jest przez koordynatora dyscyplin. Do oceny merytorycznej kwalifikowane są wyłącznie wnioski kompletne i spełniające wszystkie kryteria określone w ogłoszeniu konkursowym. Wniosek może zostać odrzucony ze względów formalnych również na późniejszym etapie oceny.
Wnioski spełniające wymogi formalne są kierowane do oceny merytorycznej złożonej z dwóch etapów:
I etap: ocena odbywa się przez Zespół Ekspertów powoływany przez Radę NCN. Ewaluacji podlegają dane zawarte we wniosku i załącznikach z wyłączeniem szczegółowego opisu projektu. Każdy wniosek oceniany jest niezależnie przez dwóch członków Zespołu Ekspertów. W przypadku wniosku, dla którego przypisano pomocnicze określenia identyfikujące, wskazujące dyscypliny objęte innymi panelami NCN niż ten, do którego został złożony wniosek, przewodniczący Zespołu Ekspertów może zdecydować o zasięgnięciu dodatkowej opinii, którą sporządza członek innego Zespołu Ekspertów (tzw. wnioski interdyscyplinarne).
Po wykonaniu ocen eksperci spotykają się na pierwszym posiedzeniu Zespołu Ekspertów. Po omówieniu wszystkich wniosków i dyskusji Zespół ustala listę wniosków skierowanych do etapu II oceny.
II etap: W etapie II wnioski są kierowane do co najmniej dwóch recenzentów, którzy przygotowują indywidualne opinie na podstawie danych zawartych we wniosku i załącznikach z wyłączeniem skróconego opisu projektu. Zespół Ekspertów opierając się na opiniach recenzentów oraz dyskusji podczas drugiego posiedzenia ustala listę rankingową ze wskazaniem wniosków rekomendowanych do finansowania.
Dodatkowe informacje na temat procesu oceny wniosków można znaleźć w szczegółowym trybie sporządzania ocen przez zespoły ekspertów oraz w filmie.
Przypominamy, że wniosek jest oceniany w panelu, do którego został złożony (np. HS1, ST1, NZ1). Wyboru panelu dokonuje kierownik projektu. Nie ma możliwości zmiany panelu po złożeniu wniosku. Zachęcamy do precyzyjnego wskazania pomocniczych określeń identyfikujących, gdyż właściwie dobrane pomagają w doborze ekspertów i recenzentów do oceny merytorycznej wniosku. Wnioski interdyscyplinarne, decyzją przewodniczącego Zespołu Ekspertów, mogą uzyskać dodatkową ocenę eksperta z innego panelu.
Przy ocenie wniosku uwzględnia się w szczególności:
Szczegółowe kryteria oceny wniosków są dostępne tutaj.
We wnioskach OPUS, dorobek, kompetencje i specjalistyczne kwalifikacje osoby planowanej do zatrudnienia na stanowisku badacza (senior researcher), jak również zasadność tego stanowiska będzie podlegała ocenie merytorycznej. Niespełnienie warunków oraz niemerytoryczne uzasadnienie może skutkować odrzuceniem wniosku.
Wniosek, który uzyska uzgodnione stanowisko Zespołu Ekspertów o przyznaniu oceny punktowej zero lub „nie” w którymkolwiek kryterium podlegającym ocenie, nie może zostać zakwalifikowany do finansowania. Nie dotyczy to kryterium oceny planu zarządzania danymi oraz oceny kwestii etycznych planowanych badań.
Wnioski są oceniane w ramach paneli dziedzinowych (np. HS1, NZ1, ST1).
Eksperci wybierani są przez Radę NCN spośród grona naukowców, polskich i zagranicznych, posiadających przynajmniej stopień naukowy doktora. Zespoły Ekspertów powoływane są na daną edycję konkursu. Skład Zespołu Ekspertów jest zależny od liczby i tematyki wniosków złożonych w ramach poszczególnych paneli.
Wyniki konkursu zostaną udostępnione na stronie internetowej NCN oraz przekazane wnioskodawcy w drodze decyzji dyrektora NCN w terminie do 6 miesięcy od upływu terminu składania wniosków, nie później niż w grudniu 2024 r.
Zachęcamy do zapoznania się z informacjami zawartymi na stronie internetowej NCN w sekcji Informacje dla wnioskodawców.
W przypadku dodatkowych pytań zalecamy kontakt drogą e-mailową: informacja@ncn.gov.pl.
Planując złożenie wniosku w konkursie OPUS 27, należy:
Przed wysłaniem wniosku do NCN należy:
Po wypełnieniu wniosku i dodaniu odpowiednich załączników wniosek – tylko w wersji elektronicznej – należy wysłać do NCN w systemie OSF, używając przycisku „Wyślij do NCN”.
Po zakończeniu naboru wniosków:
W przypadku naruszenia procedury konkursowej lub innych naruszeń formalnych wnioskodawcy przysługuje prawo odwołania odwołanie od decyzji dyrektora NCN do Komisji Odwoławczej Rady NCN. Odwołanie należy złożyć w terminie 14 dni od dnia skutecznego doręczenia decyzji.
Dokumentacja konkursowa
Dokumenty dotyczące oceny wniosków:
Dokumenty, z którymi należy się zapoznać przed rozpoczęciem realizacji projektu NCN:
Ogłaszamy konkursy OPUS 27 na projekty badawcze realizowane przez naukowców na każdym etapie kariery oraz PRELUDIUM 23 skierowany do badaczy bez stopnia doktora. Łączny budżet ogłoszonych konkursów to 490 mln zł. Wnioski przyjmujemy do połowy czerwca.
Naukowczynie i naukowcy w otwartych właśnie konkursach mogą starać się o granty na realizację projektów z zakresu badań podstawowych, we wszystkich dziedzinach nauki.
OPUS ma najszerszą formułę ze wszystkich konkursów NCN. Jest otwarty dla badaczy na każdym etapie kariery, również dla tych, którzy jeszcze nie mają stopnia doktora. Warunkiem wstępnym udziału w konkursie jest posiadanie w dorobku co najmniej jednej opublikowanej lub przyjętej do druku pracy naukowej, a w przypadku działalności naukowej w obszarze twórczości i sztuki alternatywnie przynajmniej jednego dokonania artystycznego bądź artystyczno-naukowego.
W konkursie OPUS 27 można ubiegać się o finansowanie projektów bez udziału partnerów zagranicznych, projektów realizowanych we współpracy z partnerami z zagranicznych instytucji naukowych lub takich, które zakładają wykorzystanie przez polskie zespoły wielkich międzynarodowych urządzeń badawczych. Wiosenna edycja OPUS nie uwzględnia ścieżki LAP (lead agency procedure).
Projekty OPUS mogą być rozplanowane na 12, 24, 36 lub 48 miesięcy, a w ich realizację mogą być zaangażowani badacze na stanowiskach typu post-doc oraz senior researcher, jak również studenci oraz doktoranci. W kosztorysie projektu można przewidzieć także środki na zakup aparatury naukowo-badawczej, urządzeń i oprogramowania, zakup materiałów i drobnego sprzętu, usługi obce, wyjazdy służbowe, wizyty, konsultacje lub gratyfikacje dla wykonawców zbiorowych. Budżet pojedynczego projektu OPUS nie jest limitowany odgórnie, ale kosztorys musi być zgodny z regulacjami konkursu, a wszystkie zaplanowane wydatki muszą być zasadne i niezbędne do zrealizowania założeń projektu.
Konkurs PRELUDIUM 23 jest skierowany do naukowców bez stopnia doktora. Badaczki i badacze mogą w nim otrzymać grant na realizację w polskich jednostkach projektów trwających 12, 24 lub 36 miesięcy w wysokości odpowiednio 70 tys. zł, 140 tys. zł lub 210 tys. zł. Temat projektu może być związany z tematem planowanej rozprawy doktorskiej, ale nie jest to konieczne.
Zespół realizujący projekt PRELUDIUM może się składać maksymalnie z trzech osób, w tym z kierownika projektu i opiekuna naukowego. Budżet grantu może obejmować środki na wynagrodzenie dla zespołu badawczego (z wyłączeniem opiekuna), zakup lub wytworzenie aparatury naukowo-badawczej, urządzeń i oprogramowania, zakup materiałów i drobnego sprzętu, usługi obce, wyjazdy służbowe, wizyty, konsultacje, gratyfikacje dla wykonawców zbiorowych oraz inne koszty niezbędne do realizacji projektu pod warunkiem, że będą zgodne z katalogiem kosztów w projektach NCN.
W otwartym właśnie konkursie OPUS 27 do podziału między naukowców wnioskujących o granty na realizację badań w polskich jednostkach jest 450 milionów złotych, zaś w konkursie PRELUDIUM 23 dla naukowców bez stopnia doktora – 40 milionów złotych.
– Po raz pierwszy od dawna możemy znacząco zwiększyć budżety naszych konkursów w porównaniu do ich poprzednich edycji. Jest to możliwe dzięki zapowiedzi ministra nauki Dariusza Wieczorka o przekazaniu dla NCN dodatkowych 200 milionów złotych jeszcze w tym roku – podkreśla prof. Krzysztof Jóźwiak, dyrektor Narodowego Centrum Nauki.
Decyzję o przekazaniu Narodowemu Centrum Nauki dodatkowych środków na finansowanie badań minister nauki Dariusz Wieczorek ogłosił podczas konferencji prasowej 14 lutego.
– To krok w dobrą stronę, który umożliwi nam sfinansowanie większej liczby wartościowych projektów i w dalszej perspektywie pomoże wspierać konkurencyjność polskiej nauki na arenie międzynarodowej – zaznacza prof. Jóźwiak. – Liczę na to, że dzięki zwiększeniu budżetów OPUS 27 i PRELUDIUM 23 znacząco wzrosną wskaźniki sukcesu w tych konkursach – dodaje.
Wnioski w konkursach OPUS 27 i PRELUDIUM 23 można składać do poniedziałku 17 czerwca za pośrednictwem systemu OSF.
Wnioskodawcą formalnie mogą być m.in. uczelnie, instytuty naukowe PAN, instytuty badawcze, centra naukowe-przemysłowe, centra PAN, biblioteki naukowe, przedsiębiorcy lub jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną i siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wniosek do NCN może złożyć również osoba fizyczna, która nie jest zatrudniona w żadnym podmiocie w chwili złożenia wniosku, ale planuje takie zatrudnienie ze środków grantu.
Wnioski będą oceniane przez zespoły powołane osobno dla każdego z paneli dziedzinowych (np. HS1, NZ1, ST1). Ocena merytoryczna będzie przebiegać dwuetapowo – najpierw wnioski zostaną zaopiniowane przez ekspertów będących członkami zespołów powołanych przez Radę NCN, a w drugim etapie przez recenzentów zewnętrznych. Ocena wniosku po I i II etapie zostanie ustalona kolegialnie przez zespół, z uwzględnieniem indywidualnych opinii ekspertów i recenzentów, po przeprowadzeniu dyskusji na posiedzeniu zespołu.
Wyniki konkursów zostaną opublikowane po zakończeniu procesu oceny, najpóźniej w grudniu 2024 roku.
Do tej pory we wszystkich rozstrzygniętych konkursach OPUS finansowanie przyznano 10378 wnioskom na łączną kwotę ponad 8,4 miliardów złotych. W konkursach typu PRELUDIUM finansowanie otrzymało 7079 projektów o wartości niemal 877 mln zł. Baza projektów NCN.
Dziewięć projektów badawczych z udziałem naukowców z Polski zostanie sfinansowanych przez NCN w ramach konkursu M-ERA.NET Call 2023 na międzynarodowe projekty badawcze dotyczące nauki o materiałach i inżynierii materiałowej. Organizatorem konkursu jest sieć M-ERA.NET 3, której Narodowe Centrum Nauki jest członkiem. Na realizację badań polskie zespoły otrzymają 2 mln euro.
O finansowanie mogły starać się konsorcja międzynarodowe złożone z co najmniej trzech zespołów badawczych pochodzących z różnych krajów biorących udział w konkursie: Austria, Belgia, Bułgaria, Brazylia, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Izrael, Kanada, Korea Południowa, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Niemcy, Norwegia, Polska, Republika Południowej Afryki, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Tajwan, Turcja, Węgry, Włochy.
W konkursie zostały złożone 382 wnioski wstępne, a następnie 109 wniosków pełnych. Finansowanie w wysokości 44 mln euro otrzymały ostatecznie 43 międzynarodowe projekty badawcze angażujące 205 zespołów.
Zwycięskie projekty z udziałem polskich naukowców finansowane przez Narodowe Centrum Nauki:
Finansowanie w ramach konkursu M-ERA.NET Call 2023 otrzyma łącznie 15 projektów z udziałem naukowców z Polski, 6 z nich sfinansuje Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR).
5 marca 2024 r. został otwarty nabór wniosków kolejnej edycji konkursu – M-ERA.NET 3 Call 2024. Zachęcamy badaczki i badaczy zajmujących się naukami o materiałach i inżynierią materiałową do udziału w konkursie.
Ogłoszenie konkursu M-ERA.NET Call 2024
Wyniki konkursu M-ERA.NET Call 2023 na stronie sieci M-ERA.NET 3
Kierownik projektu
:
dr Tomasz Kantyka
Uniwersytet Jagielloński
Panel: NZ1
Konkurs
: GRIEG
ogłoszony
17 czerwca 2019 r.
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to choroba autoimmunologiczna, charakteryzująca się stanem zapalnym stawów, która prowadzi do ograniczonej funkcjonalności i niepełnosprawności. Szereg prac wskazuje na cytrulinację, enzymatyczną modyfikację białek, katalizowaną przez rodzinę deiminaz peptydyloargininy (PAD), jako na istotny czynnik w rozwoju RZS. Niestety, podstawowe aspekty związane z cytrulinacją i biologią enzymów PAD pozostają niewyjaśnione. Nasz projekt podejmuje próbę opisania mechanizmów biologicznych aktywacji PAD, wykorzystując techniki biochemii, stosując linie komórkowe i analizując próbki pacjentów cierpiących na RZS.
dr Tomasz Kantyka, fot. Michał Łepecki
Charakterystyczną cechą RZS jest napływ komórek immunologicznych do stawów. Wśród nich przeważają neutrofile i makrofagi, a towarzyszą im limfocyty T i B. Pierwsze z nich napędzają proces zapalny i prowadzą do destrukcji tkanek. Limfocyty rozpoznają nowopowstałe białka cytrulinowane i produkują przeciwciała, które atakują własne białka pacjenta. Znaczącą grupę pośród tych przeciwciał stanowią tzw. ACPA, skierowane przeciwko cytrulinowanym: białkom budującym chrząstki, enzymom metabolicznym i białkom jądrowym. ACPA są wykrywane nawet przed wystąpieniem objawów klinicznych choroby, a ich poziom związany jest z postępem destrukcji stawów.
Cytrulinacja jest modyfikacją białek, w której dodatnio naładowany łańcuch argininy ulega modyfikacji do neutralnej cytruliny, aminokwasu niekodowanego w DNA. Modyfikacja ta jest krytyczna dla wytworzenia ACPA, ponieważ takie modyfikowane sekwencje często stanowią podstawę tzw. neoepitotów; lokacji w białkach organizmu, atakowanych przez układ immunologiczny. Grupa enzymów katalizujących cytrulinację (PAD) jest więc fundamentalna dla regulacji stanu zapalnego wywołanego obecnością neutrofili.
Podstawowymi regulatorami aktywności PAD są jony wapnia. Wiązanie wapnia, prowadzi do aktywacji enzymu w tzw. mechanizmie „przełącznika wapniowego”. Mechanizm ten pozwala na szereg zmian strukturalnych, prowadzących do uruchomienia maszynerii katalitycznej enzymu. Jednak stężenia wapnia wskazywane w tych badaniach wielokrotnie przekraczają poziomy wykrywane w warunkach fizjologicznych. Postuluje się, że w regulacji aktywności PAD uczestniczą również inne aktywatory, które albo zastępują wapń w mechanizmie aktywacji, albo prowadzą do zmniejszenia wymagań co do stężenia wapnia.
dr Tomasz Kantyka, fot. Michał Łepecki
Przełomowe wyniki uzyskane podczas realizacji naszego projektu wskazują na aktywację enzymu PAD4 przez naturalne cząsteczki z grupy glukozaminoglikanów (GAG). Substancje te pozwalają na aktywację PAD4 w stężeniach jonów wapnia zbliżonych do poziomów fizjologicznych, wyjaśniając możliwość ich działania in vivo. Rezultaty te zostały potwierdzone z wykorzystaniem szeregu technik, takich jak analiza aktywności enzymatycznej, bezpośrednie wyznaczenie oddziaływania GAG-PAD4 z wykorzystaniem mikrokalorymetrii MST, czy też wiązania określonego z wykorzystaniem techniki rezonansu plazmonowego SPR. Wyniki te potwierdzają wiązanie GAG o wysokim powinowactwie. Ponadto, struktury uzyskane zaawansowaną techniką CroEM pozwoliły na potwierdzenie tworzenia kompleksu PAD4-GAG i wskazują na nową organizację molekularną PAD4, najprawdopodobniej odpowiedzialną za wzrost aktywności enzymu. W równolegle prowadzonych badaniach in vitro udało się wykazać wiązanie PAD4 do powierzchni komórek produkujących GAG, a prowadzona we współpracy z partnerem norweskim analiza próbek klinicznych pacjentów wskazuje na korelację podniesionych poziomów GAG w serum z wcześniejszym rozwojem choroby.
Opisanie nowych mechanizmów aktywacji PAD4 ma więc szansę na interpretację w kontekście klinicznym, a uzyskane wyniki naszych badań podstawowych mogą pozwolić na opracowanie lepszych terapii RZS w przyszłości.
Pełny tytuł finansowanego projektu: Nowe mechanizmy regulacji aktywności PAD. Specyficzność substratowa i aktywacja deiminaz peptydyloargininy w kontekście reumatoidalnego zapalenia stawów
Doktorat obronił na Uniwersytecie Jagiellońskim w 2010 roku. Jego międzynarodowe doświadczenie obejmuje pobyty badawcze w Niemczech w Klinice Dermatologii na Uniwersytecie Christian Albrechts w Kilonii, 4-miesięczną współpracę z Instytutem Mikrobiologii Klinicznej na Uniwersytecie Friedricha Schillera w Jenie oraz w USA, gdzie krótko przebywał w Departamencie Biochemii i Biologii Molekularnej na Uniwersytecie Georgia w Athens. Swoje stypendium post-doktorskie spędził w Bergen, w Norwegii, w Klinicznym Oddziale Szpitala Uniwersyteckiego. Obecnie kieruje grupą badawczą w Małopolskim Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie kontynuuje swoje badania. Aktualnie jego głównym tematem badawczym jest regulacja aktywności PAD4 przez czynniki niebiałkowe. Jest współautorem 39 prac badawczych i otrzymał szereg grantów od Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, NCN oraz Norway Grants.
W związku z wejściem w życie rozporządzenia ministra nauki z dnia 15 lutego 2024 r., zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnego miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego dla profesora w uczelni publicznej a w konsekwencji wzrostem wysokości stypendium doktoranckiego, dopuszcza się wypłacenie w projektach badawczych finansowanych przez NCN stypendium doktoranckiego dla doktoranta (po miesiącu, w którym została przeprowadzona ocena śródokresowa) w kwocie wyższej niż 5000 zł.
Szczegółowe informacje o zasadach zwiększania kwot stypendiów w projektach finansowanych przez NCN znajdują się w piśmie dyrektora NCN.
Kierownik projektu
:
dr Dirk Spengler
Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie
Panel: ST10
Konkurs
: POLS
ogłoszony
16 marca 2020 r.
Kontynenty to najstarsze struktury na powierzchni naszej planety, które od co najmniej 2,5 mln lat przemieszczają się stale w procesie tektoniki płyt. W wyniku zderzenia dwóch płyt kontynentalnych powstaje pasmo górskie, gdzie krawędź jednej z kolidujących płyt zanurza się pod drugą do czasu aż siła wyporu wyniesie ją z powrotem na powierzchnię.
dr Dirk Spengler, fot. Michał Łepecki
dr Dirk Spengler, fot. Michał Łepecki
Głębokość maksymalna, z której skały skorupowe (gnejsy) były wynoszone z powrotem na powierzchnię wzrastała wraz z rozwojem naszej planety. Orogeny tego typu zawierają na przykład koezyt (wysokociśnieniowy analog kwarcu, który zachowuje stabilność nawet na głębokościach > 90 km) pod warunkiem, że jest on młodszy niż ok. 630 mln lat; te młodsze niż 530 milionów lat mogą z kolei zawierać diamenty (> 120 km). Mechanizmy umożliwiające ekshumację krawędzi kontynentalnych z takich głębokości są jednak nadal przedmiotem dyskusji, częściowo dlatego, że skały tego typu nie są łatwo rozpoznawalne. Jeden z problemów dotyczy transformacji ultrawysokociśnieniowych skał (UHP) podczas ich drogi powrotnej ku powierzchni, która w przeważającej mierze zaciera zapis wcześniejszego metamorfizmu UHP. Dodatkową komplikacją jest fakt, że dowody na UHP mogą być preferencyjnie zapisywane w objętościowo rzadkich skałach (eklogitach) tkwiących w gnejsach, które z kolei z niewiadomych przyczyn zapis informacji o UHP niosą bardzo rzadko.
Niniejszy projekt poświęcony jest badaniom różnych typów eklogitów na terenie Western Gneiss Region w Norwegii. Eklogity te występują zarówno wewnątrz, jak i pomiędzy odrębnymi obszarami, w obrębie których uprzednio stwierdzono obecność skał UHP. Nasze badania wykazały, że podobne typy eklogitów zawierają podobnie zorientowane inkluzje mineralne w klinopiroksenie. Mikrostruktura tych inkluzji mineralnych jest typowa dla skał UHP i występuje bez względu na źródło pochodzenia próbek, tzn. zarówno wewnątrz, jak i pomiędzy uprzednio zidentyfikowanymi obszarami występowania skał UHP. Wykazano, że skład mineralny gruboziarnistego eklogitu o niskim stopniu alteracji przynosi bezpośrednie dane dotyczące warunków metamorficznych występujących głęboko w polu stabilności diamentu, które również nie zależą od przestrzennego rozmieszczenia próbek. W rezultacie obszar występowania skał skorupowych wystawionych na oddziaływanie warunków UHP w zachodniej Norwegii okazuje się znacznie większy niż uprzednio sądzono. W konsekwencji przyjęty uprzednio wzorzec odrębnych obszarów UHP prawdopodobnie nie ogranicza skuteczności mechanizmu ekshumacji tych skał. W chwili obecnej prowadzone są badania zawartości wody w nominalnie bezwodnych minerałach tych eklogitów. Oczekuje się, że analiza tych danych przyniesie odpowiedź na pytanie o rolę płynów, które z jednej strony wyniosły eklogity na powierzchnię, a z drugiej sprawiły, że niektóre z nich nie zachowują już informacji o swojej historii w polu stabilności diamentu.
Pełny tytuł finansowanego projektu: Usunięty zapis metamorfizmu UHP? Ewolucja eklogitów wewnątrz i pomiędzy obszarami UHP w zachodniej Norwegii
Dr Dirk Spengler prowadzi interdyscyplinarne badania dotyczące skał górnego płaszcza ziemskiego, które występują w obrębie gnejsów i posiadają podwójną historię: bardziej odległą (w płaszczu Ziemi), a następnie tektoniczną. Działalność naukową rozpoczął od prowadzonych w trakcie studiów doktoranckich badań dotyczących mikrostruktur inkluzji mineralnych, petrologii, geochemii oraz geochemii izotopów na uniwersytetach w Utrechcie (NL), Amsterdamie (NL) i Durham (UK), a także w obserwatorium Lamont-Doherty Earth Observatory (USA). Następnie odbył stypendium JSPS na Uniwersytecie w Kioto (Japonia). Pracował na stanowiskach profesora i pracownika badawczego w ośrodkach w Japonii i Niemczech, a obecnie zatrudniony jest na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, gdzie skupia się na badaniu eklogitów, pozostających w ścisłym związku ze skałami płaszcza ziemskiego.