Konkursy MAESTRO 16 i SONATA BIS 14 otwarte

pon., 17/06/2024 - 14:00
Kod CSS i JS

Otwieramy nabór wniosków w konkursach SONATA BIS 14 dla naukowców planujących budowę nowych zespołów badawczych oraz MAESTRO 16 dla doświadczonych naukowców na realizację pionierskich badań. Ich łączny budżet to 170 mln zł.

Ogłoszone właśnie konkursy NCN to szansa dla naukowców pracujących w polskich jednostkach lub dopiero planujących rozpoczęcie pracy w Polsce na zdobycie finansowania na najbardziej ambitne projekty realizowane w obszarze badań podstawowych.

Projekty mistrzowskie

Już po raz szesnasty zapraszamy doświadczonych naukowców do składania wniosków w konkursie MAESTRO na projekty badawcze mające na celu realizację pionierskich badań naukowych, w tym interdyscyplinarnych, ważnych dla rozwoju nauki, wykraczających poza dotychczasowy stan wiedzy i których efektem mogą być odkrycia naukowe.

O budżet w wysokości 20 milionów złotych mogą ubiegać się badacze, którzy mają stopień naukowy doktora i w okresie ostatnich dziesięciu lat opublikowali co najmniej pięć publikacji w renomowanych czasopismach lub wydawnictwach naukowych, polskich lub zagranicznych. Ponadto kierownik projektu musi mieć doświadczenie w kierowaniu co najmniej dwoma grantami przyznanymi w trybie konkursowym oraz spełniać co najmniej trzy inne kryteria konkursowe dotyczące osiągnięć naukowych, np. opublikować monografię, być w komitecie naukowym uznanej konferencji naukowej czy też zdobyć międzynarodową nagrodę.

W konkursie MAESTRO można zaplanować projekt na 36, 48 lub 60 miesięcy. Budżet pojedynczego projektu nie jest odgórnie limitowany, ale zasadność planowanych kosztów realizacji jest jednym z kryteriów oceny wniosków. W kosztorysie projektu można uwzględnić środki na wynagrodzenia dla zespołu badawczego, w tym również stypendia dla studentów lub doktorantów, zakup lub wytworzenie aparatury naukowo-badawczej oraz inne wydatki niezbędne do realizacji projektu badawczego.

Granty na zespołowy start

Konkurs SONATA BIS 14 jest otwarty dla naukowców, którzy planują zbudować nowy zespół badawczy, prowadzący badania naukowe o charakterze podstawowym. Kierownikami projektów mogą być osoby, które uzyskały stopień naukowy doktora w okresie od 5 do 12 lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem, a więc między 1 stycznia 2012 r. a 31 grudnia 2019 r. Kierownik musi mieć w swoim dorobku naukowym co najmniej jedną opublikowaną lub przyjętą do druku pracę.

Projekty SONATA BIS także można planować na 36, 48 lub 60 miesięcy. Warunki konkursu nie określają maksymalnej liczby członków zespołu badawczego, jednak w grancie konieczne jest zaangażowanie doktoranta lub doktorantów, na łączny okres co najmniej 36 miesięcy. Dodatkowo w projekcie można zaplanować zatrudnienie innych wykonawców, w tym m.in. osób na stanowiskach typu post-doc czy studentów.

Budżet konkursu SONATA BIS 14 wynosi 150 milionów złotych.

We wszystkich rozstrzygniętych do tej pory konkursach MAESTRO przyznaliśmy granty na realizację 297 projektów o łącznej wartości ponad 830,5 mln zł. Statystyki te uwzględniają także 12 projektów o wartości ponad 47,8 mln zł, które pierwotnie znalazły się na listach rezerwowych w konkursie MAESTRO 15, ale ostatecznie otrzymały finansowanie dzięki zwiększeniu budżetu NCN o 200 milionów złotych w tym roku.

W trzynastu rozstrzygniętych do tej pory edycjach SONATA BIS finansowanie o łącznej wysokości niemal 1,84 mld zł otrzymało 981 naukowców. Podobnie, liczba ta uwzględnia dodatkowe 100 projektów o wartości niemal 267 mln zł, które otrzymały decyzje o finansowaniu po niedawnym uruchomieniu list rezerwowych w konkursie SONATA BIS 13.

Zachęcamy do zapoznania się z opisami projektów, które zrealizowali lub nadal realizują naukowcy w Polsce dzięki grantom NCN: na stronie NCN w zakładce https://www.ncn.gov.pl/przyklady-projektow lub w mediach społecznościowych pod hashtagami #projektyNCN #NCNToTlen #ludzieniebudynki. Czekamy na Wasze historie!

Nabór wniosków, procedura oceny i wyniki

Wnioski w konkursach MAESTRO 16 i SONATA BIS 14 można składać do 17 września 2024 roku do godziny 16.00 za pośrednictwem systemu OSF.

Wszystkie wnioski spełniające kryteria formalne konkursów przechodzą dwuetapową środowiskową ocenę merytoryczną peer-review, dokonywaną przez Zespoły Ekspertów powołane przez Radę NCN.

W pierwszym etapie każdy wniosek jest opiniowany indywidualnie przez co najmniej dwóch członków zespołu. Zespół ekspertów ustala ocenę wniosku, z uwzględnieniem indywidualnych opinii, a następnie sporządza listę wniosków skierowanych do kolejnego etapu. Na drugim etapie oceny każdy wniosek jest opiniowany przez co najmniej dwóch recenzentów, a w przypadku konkursów MAESTRO i SONATA BIS dodatkowo kierownik projektu odbywa rozmowę kwalifikacyjną w języku angielskim w siedzibie NCN. Ostateczną ocenę wniosku ustala zespół na drugim posiedzeniu, uwzględniając wszystkie indywidualne opinie sporządzone dla wniosku oraz wynik rozmowy kwalifikacyjnej. Wtedy też zespół ustala listy rankingowe wniosków rekomendowanych do finansowania.

Rozmowy kwalifikacyjne w konkursach MAESTRO 16 i SONATA BIS 14 są zaplanowane na styczeń/luty 2025 roku, a wybrani do udziału kierownicy projektów zostaną o nich powiadomieni na co najmniej 14 dni wcześniej.  

Podczas oceny wniosków eksperci biorą pod uwagę takie kryteria jak: poziom naukowy i nowatorski charakter badań lub planowanych zadań, wpływ realizacji projektu na rozwój dyscypliny, ocena możliwości realizacji, osiągnięcia naukowe kierownika projektu, w tym publikacje w renomowanych czasopismach naukowych czy zasadność i sposób powołania nowego zespołu badawczego w przypadku SONATA BIS.

Wyniki konkursów zostaną opublikowane do marca 2025 roku.

Trzeci grant na komponent badawczy w programie Polskie Powroty NAWA 2023

pon., 17/06/2024 - 13:00
Kod CSS i JS

Dr Ludwik Gąsiorowski to już trzeci naukowiec, który w tym roku otrzymał finansowanie na realizację komponentu badawczego w ramach programu Polskie Powroty NAWA. Wartość grantu to 200 tys. zł.

Dr Ludwik Gąsiorowski z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego zajmuje się badaniem ewolucji bezkręgowców. Dzięki finansowaniu z NCN zrealizuje projekt o ekologicznych i rozwojowych podstawach rozmnażania bezpłciowego i formowania kolonii u płazińców.

Lista rankingowa

Program Polskie Powroty NAWA 2023 oferuje polskim naukowcom, którzy prowadzili swoją działalność za granicą, możliwość kontynuacji badań w jednostkach naukowych w Polsce.

Narodowe Centrum Nauki prowadzi ciągły nabór wniosków o finansowanie komponentów badawczych w projektach – od momentu wydania przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej decyzji o finansowaniu w programie Polskie Powroty NAWA 2023, aż do złożenia do NCN ostatniego wniosku, który został zakwalifikowany w programie i ma zaplanowany komponent badawczy. Wnioski składane do NCN poddawane są tylko ocenie formalnej.

Komponent badawczy może być realizowany wyłącznie przez naukowców, którzy wrócili do Polski lub przez grupę projektową, jeśli została zaplanowana we wniosku składanym do konkursu Polskie Powroty NAWA 2023.

Rada NCN przeznaczyła 2 mln zł na finansowanie komponentów badawczych w ramach programu Polskie Powroty NAWA 2023.

Czwarte Polsko-Niemieckie Spotkanie Naukowe

pt., 14/06/2024 - 14:30
Kod CSS i JS

„Science for Policy – Policy for Science” to temat czwartego Polsko-Niemieckiego Spotkania Naukowego, które odbyło się w dniach 10-11 czerwca 2024 w Warszawie. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej we współpracy z Narodowym Centrum Nauki (NCN) oraz German Research Foundation (DFG).

W spotkaniu wzięli udział szefowie i przedstawiciele kilkunastu instytucji badawczych i grantodawczych z Polski i z Niemiec oraz ambasad obu krajów. Gościem specjalnym była dr Olga Polotska, dyrektor zarządzająca w National Research Foundation of Ukraine. Wiodącymi tematami konferencji była rola dyplomacji naukowej głównie w kontekście wspierania i pomocy dla Ukrainy, a także możliwości i wyzwania dla nauki i naukowców związane z rozwojem sztucznej inteligencji.

fot. Paweł Kula/ FNPfot. Paweł Kula/ FNP W pierwszym dniu konferencji podczas panelu dyskusyjnego uczestnicy rozmawiali na temat najbardziej efektywnych sposobów wsparcia nauki w Ukrainie i ukraińskich naukowców. Zwracano uwagę na wiele inicjatyw bilateralnych pomiędzy poszczególnymi państwami UE a Ukrainą, ale podkreślano również dużą rolę międzynarodowych, skoordynowanych wysiłków. Zdaniem panelistów jednym z istotnych wyzwań będzie nie tylko odbudowanie zniszczonej ukraińskiej infrastruktury badawczej, ale także zachęcenie ukraińskich badaczy, którzy wyjechali za granicę do powrotu do kraju i prowadzenia badań naukowych w Ukrainie. Moderatorką panelu była dr Marta Łazarowicz-Kowalik, wiceprezeska Zarządu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Drugi dzień konferencji odbywał się pod hasłem „Science for Policy: The impact of AI on the Research” i poświęcony był dyskusji wokół tematu sztucznej inteligencji i wykorzystywania jej z jednej strony do prowadzenia badań naukowych, a z drugiej – do oceny projektów badawczych.

Wprowadzeniem do dyskusji był wykład prof. Aleksandry Przegalińskiej z Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie i Harvard University, czołowej polskiej ekspertki i badaczki AI, zatytułowany „Generative AI Horizons: Collaborative Approach”.

Po wystąpieniu prof. Przegalińskiej rozpoczął się pierwszy panel pt. „What AI means for conducting research? – research performing organizations’ perspective”. Uczestnicy podkreślali, że za sprawą AI, która oferuje niespotykane wcześniej możliwości, bez wątpienia znajdujemy się w przełomowym momencie rozwoju cywilizacyjnego, jednak jednocześnie zwracali uwagę na zagrożenia, z którymi świat nauki będzie się musiał zmierzyć. Do jednych z najistotniejszych zaliczyli m.in. deep fake dotyczący wyników badań naukowych, który nie tylko daje możliwość wykreowania fałszywych wyników badawczych, ale również rozpropagowania tych wyników w świecie naukowym i w społeczeństwie. Paneliści podkreślali m.in. konieczność przygotowania regulacji dotyczących wykorzystywania AI w prowadzeniu badań naukowych, a do jednych z wyzwań stojących przed UE zaliczyli sprostanie światowej konkurencji w rozwoju AI i konieczność przyciągania talentów. Moderatorem panelu był dr Tomasz Perkowski, wiceprezes Zarządu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

fot. Paweł Kula/ FNPfot. Paweł Kula/ FNP Drugi panel dyskusyjny odbywał się pod hasłem „What AI means for research assessment? – research funding organizations’ perspective” i dotyczył możliwości i wyzwań związanych z wykorzystaniem AI do oceny wniosków o finansowanie badań naukowych. Czy AI jest bardziej obiektywna od człowieka w ewaluacji wniosków? Czy decyzja o przyznaniu finansowania mogłaby być podejmowana przez AI zamiast przez omylnego człowieka? Jeżeli nie możemy w pełni „przekazać władzy” AI w ocenie i wyborze aplikacji, to czy powinniśmy i w jakim zakresie możemy ją wykorzystać? To niektóre z pytań, z jakimi mierzyli się uczestnicy panelu, który był prowadzony przez prof. Stefana Dziembowskiego, kryptografa, członka Rady NCN. W konkluzjach stwierdzono, że o ile AI jest bez wątpienia przydatnym narzędziem podnoszącym efektywność pracy (doceniono też bardzo jej możliwości analityczne), to powinna pełnić tylko rolę pomocniczą i wspierającą człowieka w podejmowaniu decyzji. Ponadto m.in. zwrócono uwagę na konieczność uregulowania kwestii związanych z własnością intelektualną.

Idea organizacji cyklicznych polsko-niemieckich spotkań powstała w 2017 roku. Celem tych wydarzeń jest stworzenie platformy do dyskusji i wymiany doświadczeń na bieżące tematy istotne dla środowiska naukowego. Tegoroczne wydarzenie w Warszawie było czwartym z cyklu spotkań. Poprzednie były organizowane w Monachium w 2017 roku, w Krakowie w 2019 roku oraz w Berlinie w 2022 roku.

Kolejne spotkanie odbędzie się w 2026 roku w Niemczech.

fot. Paweł Kula/ FNP

Fot. Paweł Kula/ FNP

Źródło: FNP

BiodivTransform: wkrótce nowy konkurs Partnerstwa Biodiversa+

pt., 14/06/2024 - 13:30
Kod CSS i JS

Europejskie Partnerstwo na rzecz Bioróżnorodności Biodiversa+ zapowiada konkurs BiodivTransform: Biodiversity and Transformative Change na międzynarodowe projekty badawcze dotyczące różnorodności biologicznej i zmian transformacyjnych. Nowy konkurs wpisuje się w program flagowy Biodiversa+ pt. „Supporting societal transformation for the sustainable use and management of biodiversity” i pomoże osiągnąć jeden ze strategicznych celów programu, jakim jest wytworzenie praktycznej wiedzy dotyczącej zmian transformacyjnych zmierzających do zatrzymania i odwrócenia spadku różnorodności biologicznej na Ziemi.

Planowany harmonogram konkursu BiodivTransform

  • Termin ogłoszenia: 10 września 2024
  • Termin składania wniosków wstępnych (pre-proposals): początek listopada 2024
  • Termin składania wniosków pełnych (full proposals): początek kwietnia 2025
  • Termin publikacji wyników: jesień 2025

Sześć projektów z finansowaniem w IMPRESS-U

pt., 14/06/2024 - 11:00
Kod CSS i JS

Naukowcy z Bydgoszczy, Gliwic, Łodzi, Szczecina, Warszawy i Wrocławia dołączyli do grona laureatów prestiżowego konkursu IMPRESS-U. Zrealizują projekty we współpracy międzynarodowej z naukowcami z Ukrainy oraz Stanów Zjednoczonych, na które Narodowe Centrum Nauki przeznaczy ponad 7,3 miliona złotych.

International Multilateral Partnerships for Resilient Education and Science System in Ukraine (IMPRESS-U) to szansa dla badaczy pracujących w polskich jednostkach naukowych na podjęcie współpracy z badaczami z Ukrainy oraz Stanów Zjednoczonych, a także opcjonalnie z krajów bałtyckich: Litwy, Łotwy i Estonii. Inicjatorem konkursu jest amerykańska National Science Foundation, a polskimi partnerami programu są Narodowe Centrum Nauki oraz Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej.

Celem IMPRESS-U jest wspieranie wybitnych badań naukowych i technicznych oraz edukacji i innowacji poprzez współpracę międzynarodową, a także promowanie i stymulowanie integracji ukraińskich naukowców z globalnym środowiskiem naukowym.

Do NCN mogą być składane wnioski dotyczące badań podstawowych, zgodne z zakresem tematycznym konkursu EAGER. Projekty IMPRESS-U muszą opierać się na zrównoważonym i komplementarnym wkładzie wszystkich partnerskich zespołów badawczych. Kierownik polskiego zespołu musi mieć stopień naukowy doktora, w pracach mogą brać udział dodatkowi wykonawcy, w tym studenci i doktoranci oraz osoby na stanowiskach typu post-doc. Projekty można planować na 24 miesiące, a w budżecie można ująć m.in. koszty wynagrodzeń i stypendiów, koszty aparatury naukowo-badawczej oraz urządzeń i oprogramowania.

Wnioski wspólne ocenia merytorycznie National Science Foundation w procedurze lead agency, czyli agencji wiodącej. Polskie zespoły dodatkowo muszą złożyć do NCN wniosek krajowy, obejmujący ich zadania badawcze.

Jak ulepszyć teledetekcję – lidary satelitarne + uczenie maszynowe

Teledetekcja to metoda zdalnego pomiaru obiektów lub powierzchni dokonywana na przykład z samolotów, przestrzeni kosmicznej lub z oddalenia na powierzchni ziemi. Ważnym elementem systemów teledetekcji są, obok radarów i sonarów, lidary satelitarne pozwalające na wykonanie pomiarów powierzchni Ziemi w zakresie jej struktury topologicznej m.in. lasów, rzek i zbiorników wodnych, obszarów pustynnych, trawiastych, czy też zurbanizowanych. Dzięki danym pozyskanym z tego źródła możemy pogłębić zrozumienie wielu zjawisk występujących na Ziemi, zwłaszcza procesów zachodzących w ekosystemie, które determinują obieg składników odżywczych, wody i węgla na Ziemi. Aktualne możliwości pomiarowe lidarów satelitarnych są ograniczone, zarówno pod względem rozdzielczości przestrzennej, jak również zasięgu.

Prof. Krzysztof Okarma, fot. Aurelia KołodziejProf. Krzysztof Okarma, fot. Aurelia Kołodziej Naukowcy z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie pod kierownictwem prof. dr hab. inż. Krzysztofa Okarmy we współpracy z partnerami z USA oraz Ukrainy otrzymali grant w konkursie IMPRESS-U na realizację badań eksploracyjnych nad kompresją generatywną dla kompresyjnego lidara. Narodowe Centrum Nauki przeznaczy na sfinansowanie ich prac 400 tys. zł.

Krzysztof Okarma na co dzień zajmuje się zagadnieniami oceny jakości obrazów cyfrowych oraz ich wzajemnego podobieństwa, a także innymi zagadnieniami dotyczącymi widzenia maszynowego i komputerowego oraz zastosowań metod analizy obrazów, także o charakterze interdyscyplinarnym. Naukowiec współpracował już wcześniej z zespołem prof. Volodymyra Lukina z National Aerospace University w Charkowie, z którym będzie realizować grant IMPRESS-U, nad zagadnieniami związanymi z oceną jakości obrazów, m.in. w ramach projektu badawczego finansowanego dzięki współpracy Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej oraz ukraińskiego Ministerstwa Nauki i Oświaty.

W trakcie rozmów okazało się, że te zagadnienia mogą znaleźć zastosowanie przy kompresji generatywnej, stosowanej dla danych pomiarowych pochodzących z lidarów satelitarnych, którą zajmuje się zespół prof. Gonzalo Arce z University of Delaware w Stanach Zjednoczonych. Wspólnie przedyskutowaliśmy potrzeby zespołu amerykańskiego i możliwości współpracy z zespołem ukraińskim przy opracowywaniu funkcji strat na podstawie wcześniejszych doświadczeń i podjęliśmy decyzję o złożeniu wniosku w konkursie IMPRESS-U – mówi Krzysztof Okarma.

Celem międzynarodowego projektu jest zbadanie możliwości użycia metod uczenia maszynowego, w szczególności dla głębokich sieci neuronowych, do rekonstrukcji trójwymiarowego obrazu terenu na podstawie danych z kompresyjnego lidara satelitarnego uzyskiwanych z wysokości kilkuset kilometrów o jakości porównywalnej z wynikami uzyskiwanymi z wysokości kilkuset metrów. Rolą polskiego zespołu, w ścisłej współpracy z zespołem ukraińskim, jest opracowanie odpowiednich funkcji strat, w szczególności bazujących na dostosowaniu i modyfikacji zaproponowanych wcześniej hybrydowych wskaźników jakości dla różnych rodzajów obrazów, a także ich weryfikacja dla danych z pomiarów satelitarnych oraz lotniczych udostępnionych przez zespół z University of Delaware.

Mam nadzieję, że dzięki realizacji projektu IMPRESS-U uda nam się zacieśnić współpracę z zespołami z Charkowa oraz University of Delaware. W prace projektowe planujemy zaangażować kilku młodych naukowców, więc liczymy na zainteresowanie ich tematem prowadzonych badań, a także na poszerzenie zainteresowań badawczych mojego zespołu – konkluduje Krzysztof Okarma.

Odbudowa zniszczonej infrastruktury z uwzględnieniem zrównoważonego rozwoju

Wojna tocząca się na terytorium Ukrainy wywołana przez rosyjską agresję codziennie przynosi kolejne zniszczenia infrastruktury, obiektów publicznych oraz zabudowań mieszkalnych. W tej sytuacji istotnym wyzwaniem dla naukowców jest opracowanie technologii budowlanych, które pozwolą na wykorzystanie relatywnie łatwo dostępnych materiałów, przy zachowaniu odpowiedniej ich jakości i wytrzymałości, aby móc szybko i efektywnie odbudować to, co zostało zniszczone.

dr hab. inż. Maciej Dutkiewicz, prof. PBŚdr hab. inż. Maciej Dutkiewicz, prof. PBŚ Rozwój nowego podejścia i materiałów konstrukcyjnych do odbudowy zniszczonej infrastruktury Ukrainy z uwzględnieniem zrównoważonego rozwoju będzie przedmiotem prac zespołu pod kierownictwem dr hab. inż. Macieja Dutkiewicza, prof. PBŚ z Politechniki Bydgoskiej im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich. Naukowcy będą współpracować przy realizacji projektu IMPRESS-U z zespołami pod kierownictwem prof. Alexandra Orlova z Uniwersytetu w Nowym Jorku w Stanach Zjednoczonych oraz prof. Maryny Sukhanevych z Kijowskiego Narodowego Uniwersytetu Budownictwa i Architektury. Na prace projektowe po polskiej stronie NCN przeznaczy niemal 1,3 mln zł.

Zainteresowania badawcze Macieja Dutkiewicza koncentrują się na eko kompozytach cementowych i bezcementowych, betonach i zaprawach z włóknem metalicznym i niemetalicznym, diagnostyce stanu technicznego konstrukcji przy zastosowaniu analizy modalnej, metody spektralnej, machine learning oraz cyfrowej korelacji obrazu. Zajmuje się także monitorowaniem i redukcją drgań konstrukcji oraz tematyką odporności na pękanie elementów konstrukcji.

Z partnerami z Ukrainy utrzymuję kontakt od wielu lat. Obecna sytuacja skłoniła mnie już wcześniej do zaangażowania się w różne aktywności pomocowe, a konkurs IMPRESS-U stał się dla nas doskonałą okazją do podjęcia ważnej tematyki badawczej i kontynuacji wcześniejszej współpracy – podkreśla Maciej Dutkiewicz.

Głównym celem naukowym projektu jest opracowanie technologii ekologicznych betonów drukowanych 3D oraz produkowanych w sposób tradycyjny przy zastosowaniu materiałów odpadowych o wysokim oraz umiarkowanym stopniu przetworzenia. Naukowcy planują sprawdzić w projekcie możliwość użycia do produkcji tego betonu kruszywa pochodzącego z recyklingu, a także innych materiałów, takich jak popiół lotny, cegły, szkło, a także przetworzona żywność oraz odpady rolnicze. Ilości poszczególnych składników w mieszankach zostaną zaprojektowane według wymagań użytkowych wynikających z ich przeznaczenia do budowy różnych obiektów infrastruktury. Użycie materiałów odpadowych w budownictwie stanowi duże wyzwanie technologiczne. Ze względu na niejednorodny charakter składników, z których będą wykonywane projektowane kompozyty, zostaną one dokładnie przebadane pod kątem ich trwałości oraz właściwości mechanicznych, termicznych i samonaprawialnych dzięki zastosowaniu odpadów o różnej granulacji. Zespół przeprowadzi także nowatorską analizę cyklu życia (Life Cycle Analysis, LCA) dla kruszyw z odpadów w zależności od ich wielkości i składu chemicznego.

Nadrzędnym celem naszego projektu jest zastosowanie efektów badawczych w odbudowie zniszczonej infrastruktury Ukrainy – podkreśla Maciej Dutkiewicz.

Głęboko pod powierzchnią – jaki jest stan zasobów wód podziemnych w Europie?

W gronie laureatów konkursu IMPRESS-U jest także - dr hab. Tatiana Solovey, profesor z Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego. Tatiana Solovey na co dzień zajmuje się zagadnieniami związanymi z monitorowaniem zmian zasobów wód podziemnych na podstawie grawimetrii satelitarnej, bliska jej jest także tematyka zarządzania zasobami wodnymi w obszarach transgranicznych.

dr hab. Tatiana Solovey, prof. PIG –PIBdr hab. Tatiana Solovey, prof. PIG –PIB – Złożenie wniosku w konkursie IMPRESS-U było logiczną konsekwencja moich wcześniejszych badań, zrealizowanych w projekcie "EU-Waterres" w konsorcjum z dziesięcioma partnerami z pięciu krajów. Stworzyliśmy w nim narzędzia do skoordynowanego zarządzania i zintegrowanej ochrony transgranicznych wód podziemnych. Tematyka projektu IMPRESS-U jest z nim ściśle związana i wynika wprost z luk w wiedzy, które udało mi się zidentyfikować – podkreśla Tatiana Solovey.

Naukowczyni wraz z dr Justyną Śliwińską-Bronowicz z Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk dzięki finansowaniu z Narodowego Centrum Nauki w wysokości niemal 1,42 mln zł weźmie udział w realizacji projektu międzynarodowego o akronimie GRANDE-U. Badacze z Polski, Ukrainy, Stanów Zjednoczonych, Litwy, Łotwy i Estonii połączą swoją wiedzę i doświadczenie, aby wspólnie pracować nad oceną odporności wód podziemnych poprzez zintegrowaną eksplorację danych dla Ukrainy. Wody podziemne są jednym z najważniejszych zasobów naturalnych i jednym z głównych źródeł słodkiej wody na Ziemi. Są z reguły wyższej jakości, bardziej odporne na zanieczyszczenia, mniej podatne na wahania i bardziej równomiernie rozłożone na Ziemi niż wody powierzchniowe. Mogą być wykorzystywane do celów konsumpcyjnych, w rolnictwie i przemyśle. W związku z obserwowanymi zmianami klimatycznymi, ważne jest ciągłe monitorowanie zasobów wód podziemnych oraz opracowywanie i udostępnianie pozyskiwanych danych tak, aby odpowiednie służby mogły w odpowiednim czasie podejmować niezbędne decyzje, zarówno w kontekście gospodarczym, jak i społecznym.

– Z większością partnerów miałam przyjemność współpracować już wcześniej. Koordynator całego konsorcjum, dr Ilya Zaslavsky z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego, skontaktował się ze mną w ubiegłym roku po tym, gdy znalazł w internecie informacje na temat projektu EU Waterres” – zaznacza Tatiana Solovey.

Celem projektu GRANDE-U jest opracowanie wysokorozdzielczej bazy danych na temat zasobów wód podziemnych dla obszaru krajów bałtyckich, Polski i Ukrainy ze szczególnym uwzględnieniem obszarów przygranicznych Ukrainy. Naukowcy z sześciu krajów połączą siły i zintegrują dane pozyskane różnymi metodami z wielu źródeł, aby przeprowadzić kompleksową analizę zmian zasobów wód podziemnych i dokonać zintegrowanej oceny bilansu wodnego i przepływów na polsko-ukraińskim obszarze transgranicznym.

Mam nadzieję, że prowadzone przez mnie prace zaowocują licznymi publikacjami naukowymi i rozwojem nowej metody monitoringu zasobów wód podziemnych, która będzie w przyszłości stale wykorzystywana przez światowe służby geologiczne. Liczę również na zbudowanie silnej pozycji Instytutu, w którym mam przyjemność pracować, tak, aby stał się rozpoznawalną i szanowaną marką w pionierskich pracach badawczych w hydrogeologii – konkluduje Tatiana Solovey.

Pionierskie rozwiązania kontra delikatne stany – jak usprawnić komputery kwantowe

Komputery kwantowe to nowatorskie urządzenia oparte na zasadach mechaniki kwantowej, nad którymi od lat pracują naukowcy i firmy komercyjne na całym świecie, biorąc udział w wyścigu do osiągnięcia jak największej sprawności obliczeniowej, daleko przekraczającej możliwości tradycyjnych komputerów. Ich działanie oparte jest na bicie kwantowym, czyli kubicie, który stanowi podstawową jednostkę przetwarzania informacji kwantowej. Komputery kwantowe, mimo ogromnego potencjału, napotykają na nieodłączną przeszkodę: dekoherencję kubitów, zjawisko powodujące utratę delikatnych stanów kwantowych i wprowadzające niedokładności obliczeniowe.

Zespół prof. dr hab. Ryszarda Buczko z Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk dzięki finansowaniu uzyskanemu w konkursie IMPRESS-U weźmie udział w międzynarodowym projekcie badawczym pt. Dynamika kwantowa w nowych chalkogenkowych materiałach i urządzeniach.

Ryszard Buczko w swojej pracy naukowej zajmuje się teoretycznymi badaniami własności kryształów i niskowymiarowych nanostruktur. W ostatnim czasie interesował się głównie wąskoprzerwowymi półprzewodnikami IV-VI.

W projekcie IMPRESS-U chcemy sprawdzić potencjał, półprzewodników IV-VI z chalogenkami ołowiu i cyny, nanostruktur wytworzonych na ich bazie oraz nanostruktur sprzężonych z nadprzewodnikami. Te materiały nie były dotąd szeroko badane w dziedzinie nauki o informacji kwantowej. Zakładamy, że ich wyjątkowe właściwości fizyczne – silne oddziaływania spin-orbit, wysoka ruchliwość elektronów i skuteczna elektrostatyczna kontrola – umożliwią zredukowanie dekoherencji kubitów. Mogą one także posłużyć do badania nowych zjawisk kwantowych w urządzeniach nanoskalowych – wyjaśnia Ryszard Buczko.

W międzynarodowych pracach badawczych wezmą udział także amerykańskie zespoły prof. Denysa Bondara z Tulane University i prof. Sergeya Frolova z Uniwersytetu w Pittsburghu oraz naukowcy z Ukrainy pod kierownictwem dr Andriia Terekhova z B. Verkin Institute for Low Temperature Physics and Engineering (ILTPE) w Charkowie.

O projekcie dowiedziałem się od dra Valentyna Volobuieva, z którym mam kilka wspólnych publikacji. Valentyn w naszym instytucie hoduje, przy pomocy epitaksji z wiązek molekularnych, nanostruktury z materiałów IV-VI. Zainteresowała mnie możliwość zastosowania tych materiałów w informatyce kwantowej – mówi Ryszard Buczko.

Partnerzy projektu reprezentują różne dziedziny i specjalności: są wśród nich teoretycy, eksperymentatorzy oraz hodowcy kryształów. Łączą siły, aby wytworzyć i scharakteryzować nowe nanostruktury oraz zbudować i zbadać prototypy urządzeń kwantowych. Naukowcy z Instytutu Fizyki PAN wesprą prace teoretyczne związane z projektowaniem odpowiednich nanostruktur, wytworzą je i wstępnie scharakteryzują na miejscu. W toku prac posłużą one, wraz ze strukturami przygotowanymi przez naukowców z Charkowa, do przygotowania odpowiednich próbek do badania dynamiki kwantowej spinowych kubitów w kropkach kwantowych oraz transmonów w złączach Josephsona.

Na sfinansowanie prac badawczych zaplanowanych w Instytucie Fizyki PAN Narodowe Centrum Nauki przyznało grant w wysokości ponad 1,34 mln zł.

Epidemie w czasie konfliktów zbrojnych pod międzynarodową lupą

Konflikty zbrojne mają duży wpływ na rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych. W czasie wojny zaburzone są wszystkie mechanizmy, które w czasach pokoju pozwalają na stabilizację sytuacji epidemiologicznej w danym kraju, m. in. spada dostępność infrastruktury zdrowotnej i pogarszają się warunki sanitarno-epidemiologiczne. Przesiedlenia i migracje prowadzą, między innymi, do zagęszczenia ludności w tymczasowych schroniskach lub obozach dla uchodźców, w związku z czym spada dostępność do żywności, lekarstw i opieki zdrowotnej. Dodatkowo, migracje ułatwiają rozprzestrzenianie się nowych mutacji patogenów, zaś stres związany z uczestnictwem w konflikcie powoduje osłabienie organizmu i jego zwiększoną podatność na choroby. Epidemie zagrażają nie tylko obszarom objętym konfliktem, ale także innym, m.in. z powodu nasilonej migracji ludności. W tej sytuacji prognozowanie rozprzestrzeniania się chorób ma ogromne znaczenie.

doc. dr hab. Sergiy Yakovlevdoc. dr hab. Sergiy Yakovlev Zespół pod kierownictwem doc. dr hab. Sergiya Yakovleva w ramach programu IMPRESS-U zrealizuje grant pt. Modelowanie i prognozowanie rozprzestrzeniania się infekcji w czasie wojny i okresie powojennym z wykorzystaniem danych z nadzoru epidemiologicznego, behawioralnego i genomicznego. Naukowcy z Instytutu Matematyki Politechniki Łódzkiej będą pracować wspólnie z naukowcami z Sieci Badawczej Łukasiewicz – PORT Polski Ośrodek Rozwoju Technologii pod kierownictwem dra Heng-Chang Chena oraz zespołami partnerskimi z amerykańskich uniwersytetów: Georgia State University pod kierownictwem dra Alexandra Kirpicha oraz z University of Connecticut pod kierownictwem dra Pavela Skumsa, jak również z zespołem z ukraińskiego Narodowego Uniwersytetu Medycznego w Charkowie pod kierownictwem dr Tetyany Chumachenko oraz dr Lyubov Makhotą z Centrum Regionu Charkowskiego Kontroli i Zapobiegania Chorobom Ministerstwa Zdrowia Ukrainy.

Zainteresowania naukowe Sergiya Yakovleva obejmują modelowanie oraz rozwój i wdrażanie metod sztucznej inteligencji w opiece zdrowotnej i dziedzinach pokrewnych.

 – Zgłosili się do mnie naukowcy z Uniwersytetu Connecticut i Georgia State University z propozycją udziału w konkursie IMPRESS-U. O moich osiągnięciach dowiedzieli się z artykułów w prestiżowych czasopismach naukowych, nie znaliśmy się wcześniej osobiście. Ich propozycja bardzo mnie zainteresowała. Znałem również kierunki badań zespołu ukraińskiego i wiedziałem, że dysponuje on dużą ilością danych statystycznych na temat rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych w obwodzie charkowskim oraz na całej Ukrainie. Skontaktowałem się z Narodowym Uniwersytetem Medycznym w Charkowie i zorganizowaliśmy wspólne spotkanie online z zespołem amerykańskim. Tak powstał nasz zespół – relacjonuje Sergiy Yakovlev.

Głównym celem projektu jest opracowanie modeli epidemiologicznych i algorytmów optymalizacji, umożliwiających przewidywanie trendów epidemiologicznych w trakcie i po konflikcie zbrojnym. Wyniki pozwolą na podjęcie optymalnych decyzji dotyczących zdrowia publicznego w kontekście konfliktów zbrojnych, zmniejszając negatywny wpływ sytuacji kryzysowych na zdrowie ludzkie.

Międzynarodowy zespół naukowców proponuje innowacyjne, interdyscyplinarne podejście, które opiera się na aktualnych osiągnięciach biologii obliczeniowej, epidemiologii matematycznej, uczenia maszynowego i badaniach operacyjnych. Polscy partnerzy to eksperci z zakresu modelowania matematycznego w epidemiologii, układów dynamicznych i analizy nieliniowej, uczenia maszynowego i analizy fraktalnej, optymalizacji i badań operacyjnych. Amerykańscy naukowcy specjalizują się w projektach obejmujących epidemiologię matematyczną i genomiczną oraz biologię obliczeniową, zaś ukraińscy naukowcy posiadają wiedzę kontekstową i przekażą dane statystyczne, które zostaną uzupełnione informacjami z publicznie dostępnych źródeł.

Polscy naukowcy z Politechniki Łódzkiej oraz Sieci Badawczej Łukasiewicz – PORT Polski Ośrodek Rozwoju Technologii otrzymają na realizację badań w ramach konkursu IMPRESS-U niemal 1,67 mln zł od Narodowego Centrum Nauki.

Odporność w niestabilnych czasach

Ostatnie lata przyniosły ze sobą wiele wydarzeń, takich jak pandemia COVID, przerwy w globalnych łańcuchach dostaw, konflikty geopolityczne i otwarte konflikty zbrojne, których wystąpienie i przebieg mają znaczące konsekwencje dla funkcjonowania infrastruktury pojedynczych państw i całych regionów. Coraz bardziej paląca w tym kontekście jest konieczność analizy zdolności systemów do przywrócenia funkcjonowania po zakłóceniach. Zespół pod kierownictwem dr hab. inż. Krzysztofa Grochli z Instytutu Informatyki Teoretycznej i Stosowanej Polskiej Akademii dzięki otrzymanemu grantowi IMPRESS-U zrealizuje projekt pt. Analiza przywracania funkcjonowania poprzez testy obciążeniowe odporności infrastruktury na Ukrainie. Badania przeprowadzi we współpracy z zespołami dra Rafaela Munoz-Carpeny z Uniwersytetu na Florydzie w USA, dra Volodymyra Artemchuka z G.E. Pukkov Institute for Modeling in Energy Engineering NAS w Ukrainie, Prof. Mariusa Laurinaitis z litewskiego Uniwersytetu Michała Römera oraz dra Andriia Chuba z Uniwersytetu Technicznego w Tallinie.

Krzysztof Grochla na co dzień zajmuje się analizą efektywności działania sieci bezprzewodowych, projektowaniem protokołów i rozwojem metod komunikacji
w takich sieciach.

Konkurs IMPRESS-U wydawał się świetną okazją do rozwinięcia naszych badań i znalezienia nowych zastosowań dzięki współpracy międzynarodowej. Współpracowaliśmy już wcześniej z partnerami ukraińskimi i za ich pośrednictwem udało nam się nawiązać kontakt z naukowcami ze Stanów Zjednoczonych oraz opracować koncepcję projektu, do którego równolegle zostali pozyskani pozostali partnerzy – zaznacza Krzysztof Grochla.

Celem projektu jest zweryfikowanie hipotezy, że odzyskiwanie i odporność systemów na zagrożenia można określić ilościowo za pomocą testów warunków skrajnych połączonych sieci reprezentujących ich funkcje systemowe. Naukowcy wykorzystają metodę Resilience-Recovery Under Attack (RRUA), aby zbadać ilościowo różne etapy reakcji systemu na ataki lub katastrofalne awarie. Zastosują wieloaspektową metodologię łączącą naukę o sieciach (ang. network science), analizę odporności, wyjaśnialną sztuczną inteligencję (xAI) i technologie cyfrowych bliźniaków. Zespół IITIS PAN skupi się na tworzeniu modeli matematycznych i symulacji komputerowych, aby pokazać, jak różne systemy, takie jak sieci komunikacyjne i energetyczne, radzą sobie po poważnych awariach czy katastrofach.

Mamy nadzieję, że uda się zastosować nasz warsztat badawczy w zakresie modelowania sieci bezprzewodowych i wykorzystać go do analizy niezawodności sieci energetycznych oraz innych złożonych systemów. Dzięki współpracy międzynarodowej liczymy na możliwość uogólnienia naszych modeli o możliwość reprezentacji procesu odtwarzania się złożonych systemów po awarii i weryfikacji ich na danych z lotnisk oraz danych z sieci elektroenergetycznych – podkreśla Krzysztof Grochla.

Polski zespół na realizację badań we współpracy międzynarodowej z partnerami z USA, Ukrainy, Litwy oraz Estonii w ramach konkursu IMPRESS-U otrzyma od Narodowego Centrum Nauki ponad 1,23 mln zł.

Pierwsze projekty z finansowaniem od NCN w konkursie IMPRESS-U są już realizowane na Uniwersytecie Opolskim oraz Uniwersytecie Rzeszowskim.

W programie IMPRESS-U polscy naukowcy, którzy będą częścią zespołu starającego się o finansowanie w ramach tzw. International Supplements do projektów już realizowanych w NSF, mogą ubiegać się o finansowanie wyłącznie z Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA)

Budżet konkursu IMPRESS-U przeznaczony przez Narodowe Centrum Nauki dla polskich zespołów wynosi 17 milionów złotych. Dla zespołów zainteresowanych udziałem w konkursie dostępne jest narzędzie do wyszukiwania potencjalnych partnerów do realizacji projektów IMPRESS-U.

IMPRESS-U listy rankingowe

Projekt NCN w „Science”

śr., 12/06/2024 - 11:30
Kod CSS i JS

Wzór chemiczny badanego związku ciekłokrystalicznego i schemat struktury odkrytej ferroelektrycznej chiralnej fazy nematycznej (NTBF). Źródło: D. Pociecha/UWWzór chemiczny badanego związku ciekłokrystalicznego i schemat struktury odkrytej ferroelektrycznej chiralnej fazy nematycznej (NTBF). Źródło: D. Pociecha/UW Wyniki badań nad nową fazą nematyczną ciekłych kryształów – odkrytą przez naukowców z WAT i UW – zostały opublikowane w magazynie "Science". Praca, której efekty mogą mieć liczne zastosowania, powstała w ramach projektu finansowanego przez NCN.

Zespół złożony z naukowców z Wojskowej Akademii Technicznej i Uniwersytetu Warszawskiego odkrył nowy sposób helikalnego uporządkowania dipoli elektrycznych w ferroelektrycznej cieczy. To odkrycie może znaleźć zastosowanie m.in. w fizyce płynów, materiałach ciekłokrystalicznych, elektronice organicznej, fotonice i biologii molekularnej.

Artykuł badaczy z warszawskich uczelni pt. „Spontaneous chiral symmetry breaking in polar fluid – heliconical ferroelectric nematic phase” ukazał się w magazynie „Science” z 7 czerwca i został oceniony jako jeden z najbardziej perspektywicznych w tym wydaniu magazynu.

Autorami publikacji są Jakub Karcz, Jakub Herman, Natan Rychłowicz, Przemysław Kula z Wydziału Nowych Technologii i Chemii WAT oraz Ewa Górecka, Jadwiga Szydłowska, Paweł W. Majewski oraz Damian Pociecha z Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego.

Badania, które zostały opisane w Science, były finansowane przez NCN i WAT. Praca powstała w ramach grantu Damiana Pociechy, finansowanego w konkursie OPUS.

Tematem projektu jest m.in. poszukiwanie nowych materiałów tworzących nowe ciekłokrystaliczne fazy o uporządkowaniu polarnym (ferroelektrycznym) i nietrywialnej przestrzennej organizacji molekuł, np. chiralnej. – Taką właśnie nową fazę, ferroleletryczny nematyk o helikalnej strukturze odkryliśmy i opisaliśmy w „Science”. Finansowanie z NCN wykorzystaliśmy m.in. na zakup aparatury i znaczne unowocześnienie wcześniej posiadanej, jak i na zakup materiałów laboratoryjnych niezbędnych w pracy badawczej – mówi naukowiec.

Publikacja w „Science”: Spontaneous chiral symmetry breaking in polar fluid-heliconical ferroelectric nematic phase

Artykuł o odkryciu w serwisie „Nauka w Polsce” PAP: Spontaniczne helisy i uporządkowane dipole

Opis popularnonaukowy projektu „Uporządkowane polarnie trójwymiarowe struktury miękkiej materii” realizowanego przez Damiana Pociechę.

Wszystkie projekty z list rezerwowych z grantami od NCN

pt., 07/06/2024 - 13:00
Kod CSS i JS

322 grantobiorców, których projekty były na listach rezerwowych w konkursach OPUS 25, PRELUDIUM 22, MAESTRO 15 i SONATA BIS 13 otrzymało dziś decyzje o finansowaniu. Tym samym grono laureatów tych konkursów zwiększyło się z 452 do 774 badaczek i badaczy.

Sfinansowanie dodatkowych projektów badawczych w konkursach OPUS 25, PRELUDIUM 22, MAESTRO 15 i SONATA BIS 13 było możliwe dzięki zwiększeniu budżetu Narodowego Centrum Nauki przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego o kwotę 200 milionów złotych w 2024 roku.

OPUS to konkurs dla naukowczyń i naukowców pracujących w obszarze badań podstawowych, w którym mogą otrzymać finansowanie na realizację projektów badawczych. Konkurs ma szeroką formułę, jest przeznaczony dla wszystkich, niezależnie od wieku oraz stażu naukowego. W PRELUDIUM z kolei mogą wziąć udział badaczki i badacze, którzy nie mają stopnia naukowego doktora, a więc znajdują się na początku drogi naukowej. SONATA BIS to konkurs na projekty mające na celu powołanie nowego zespołu badawczego, zaś MAESTRO jest przeznaczony dla doświadczonych naukowców, realizujących pionierskie badania naukowe, w tym interdyscyplinarne, ważne dla rozwoju nauki, wykraczające poza dotychczasowy stan wiedzy i których efektem mogą być odkrycia naukowe.

Łącznie w konkursach OPUS 25, PRELUDIUM 22, MAESTRO 15 i SONATA BIS 13 otrzymaliśmy ponad 4,8 tysiąca wniosków od naukowców z całej Polski. W wyniku pierwotnych rozstrzygnięć finansowanie o wartości ponad 464,5 mln zł otrzymały 452 wnioski. Dzięki uruchomieniu wszystkich list rezerwowych sporządzonych przez zespoły ekspertów w tych konkursach, finansowanie otrzymały kolejne 322 wnioski o wartości ponad 400 mln zł. Wskaźnik sukcesu ostatecznie wyniósł niemal 13,5% dla OPUS 25, 16,8% dla PRELUDIUM 22, 33,9% dla MAESTRO 15 i 23,81% dla SONATA BIS 13.

  OPUS 25 PRELUDIUM 22 MAESTRO 15 SONATA BIS 13 SUMA

Wnioski złożone

2184

2153

56

420

4813

Listy podstawowe – liczba sfinansowanych projektów

176

231

7

38

452

Listy rezerwowe – liczba sfinansowanych projektów

118

130

12

62

 322

Łącznie sfinansowane

294

361

19

100

 774

Listy podstawowe – wartość sfinansowanych projektów

301 644 985

36 459 553

21 190 300

105 219 046

 464 513 884

Listy rezerwowe – wartość sfinansowanych projektów

171 092 859

20 007 461

47 834 719

161 444 657

400 379 696

Łącznie wartość sfinansowanych projektów

472 737 844

56 467 014

69 025 019

266 663 703

864 893 580

Pierwsze wyniki, budżet NCN i listy rezerwowe

Pierwsze wyniki konkursów OPUS 25 i PRELUDIUM 22 zostały ogłoszone w listopadzie 2023 roku. Wtedy na listach rankingowych w OPUS znalazło się 176 projektów spośród 2184 złożonych, zaś w PRELUDIUM – jedynie 231 wniosków spośród 2153 złożonych, ich łączny budżet wyniósł nieco ponad 338 milionów złotych. To najniższa liczba wniosków zakwalifikowanych do finansowania w tego rodzaju konkursach od początku działalności NCN. Wskaźniki sukcesu spadły do rekordowo niskiego poziomu 8,06% dla konkursu OPUS oraz 10,73% dla PRELUDIUM. Już wtedy trwały intensywne starania o zwiększenie budżetu Centrum, z tego względu Rada NCN po konsultacji z dyrekcją podjęła uchwałę umożliwiającą zespołom ekspertów przygotowanie list rezerwowych. Na listach zamieszczono projekty, które przeszły pełną procedurę oceny, zostały wysoko ocenione przez ekspertów, ale nie uzyskały finansowania wyłącznie z powodu braku środków w budżecie NCN.

Listy rezerwowe zostały stworzone także w konkursach SONATA BIS 13 oraz MAESTRO 15. Wyniki tych konkursów zostały ogłoszone w lutym 2024 roku. W MAESTRO finansowanie otrzymało jedynie 7 spośród 56 złożonych wniosków przy wskaźniku sukcesu 12,5%. W SONATA BIS tylko 38 projektów spośród 420 złożonych wniosków znalazło się na listach rankingowych, co oznacza, że w przypadku tego konkursu wskaźnik sukcesu spadł do najniższego poziomu w historii konkursu – 9%.

Wszyscy wnioskodawcy, których projekty znalazły się na listach rezerwowych zostali o tym poinformowani – otrzymali decyzje dyrektora NCN z odpowiednią adnotacją.

Zapowiedź zwiększenia budżetu NCN padła w lutym ze strony Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a następnie została potwierdzona w maju, poprzez zaakceptowanie przez ministra zmiany planu rzeczowo-finansowego Narodowego Centrum Nauki na 2024 rok. Następnie Rada NCN podjęła uchwały o zwiększeniu budżetów konkursów, dla których w ciągu ostatnich miesięcy eksperci NCN sporządzali listy rezerwowe, co pozwoliło Narodowemu Centrum Nauki sfinansować wszystkie projekty z list rezerwowych.

Dzięki szybkiej decyzji Rady, Narodowe Centrum Nauki przy ogłaszaniu wyników konkursów OPUS 26 i SONATA 19 nieco ponad tydzień później (24 maja) mogło wydać decyzje pozytywne nie tylko projektom zakwalifikowanym do finansowania przez zespoły ekspertów na tzw. listach podstawowych, ale także projektom zamieszczonym na listach rezerwowych w tych dwóch konkursach. Teraz decyzje o finansowaniu otrzymują pozostałe projekty zamieszczone na listach rezerwowych.

Dodatkowe 200 milionów złotych, które zostały przekazane Narodowemu Centrum Nauki w 2024 roku, zostało przeznaczonych na pokrycie kosztów zaplanowanych na ten rok budżetowy w projektach z list rezerwowych w konkursach OPUS 25 i 26, PRELUDIUM 22, SONATA 19, MAESTRO 15 i SONATA BIS 13. Koszty tych projektów zaplanowane na kolejne lata będą przekazywane grantobiorcom co roku w transzach, zgodnie ze sporządzonymi przez nich kosztorysami projektów.

Zachęcamy badaczki i badaczy, którzy otrzymali finansowanie w konkursach NCN do upowszechniania informacji o swoich projektach w mediach społecznościowych.

Jak to zrobić?

  1. Wybrać dobre zdjęcie (związane z badaniami, grupą badawczą),
  2. dodać dwa-trzy zdania opisu popularnonaukowego o celach projektu i o tym, jak poszerzy on dotychczasową wiedzę
  3. użyć hashtagu/hashtagów - #NCNtotlen, #badaniapodstawowe #projektyNCN.

Niech taka pozytywna opowieść dociera do społeczeństwa i osób decydujących o finansowaniu nauki.


Publikacja list rezerwowych oraz wysyłka decyzji

W związku z intensywnymi pracami prowadzonymi przez biuro Narodowego Centrum Nauki w systemie OSF w celu wydania projektom z list rezerwowych decyzji pozytywnych, opisy popularnonaukowe do list rezerwowych w konkursach OPUS 25 i PRELUDIUM 22 zostaną uzupełnione w najbliższym możliwym terminie.

Decyzje dyrektora Narodowego Centrum Nauki doręczane są wnioskodawcy w formie dokumentu elektronicznego na wskazany we wniosku adres elektroniczny.

W przypadku gdy wnioskodawcą jest podmiot, o którym mowa w art. 27 ust. 1-7 i 9 ustawy o NCN, decyzja dyrektora Narodowego Centrum Nauki będzie doręczana wyłącznie na wskazany we wniosku adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej (ESP ePUAP). W przypadku gdy osoba fizyczna będąca wnioskodawcą wskaże we wniosku adres skrytki ePUAP decyzja będzie wysłana na ten adres. Jeżeli wnioskodawca będący osobą fizyczną nie wskaże adresu skrytki ePUAP doręczenie decyzji będzie realizowane poprzez wysłanie na podany we wniosku adres e-mail informacji z adresem elektronicznym, z którego można pobrać decyzję dyrektora Narodowego Centrum Nauki.

Decyzje dyrektora Narodowego Centrum Nauki dotyczące przyznania środków finansowych przekazywane są dodatkowo do wiadomości kierownika projektu, a w przypadku gdy wnioskodawcą jest osoba fizyczna również do podmiotu, wskazanego we wniosku jako podmiot realizujący.

W przypadku braku decyzji należy sprawdzić poprawność podanego we wniosku adresu elektronicznego (ESP, skrytki ePUAP, e-mail). W razie podania błędnego adresu należy skontaktować się z opiekunem wniosku podanym w systemie OSF.

Prof. Anetta Undas na czele Rady NCN

pt., 07/06/2024 - 09:00
Kod CSS i JS

Prof. Anetta Undas z Wydziału Lekarskiego UJ CM została wybrana na przewodniczącą Rady NCN. Wybór nowej przewodniczącej odbył się na posiedzeniu tego gremium 6 czerwca.

prof. dr hab. n. med. Anetta Undasprof. dr hab. n. med. Anetta Undas Profesor Anetta Undas jest lekarzem chorób wewnętrznych, specjalistką w zakresie diagnostyki i leczenia chorób zakrzepowo-zatorowych. Jej zainteresowania naukowe dotyczą genetycznej i środowiskowej regulacji krzepnięcia krwi i miażdżycy na pograniczu nauk podstawowych i klinicznych. Zidentyfikowała nowy czynnik ryzyka tętniczych i żylnych epizodów zakrzepowo-zatorowych tj. prozakrzepowe właściwości fibryny. Stworzyła unikatowy ośrodek badań nad fibryną. Charakteryzuje rzadkie trombofilie występujące w Polsce.

Badaczka kieruje Zakładem Chorób Zatorowo-Zakrzepowych Instytutu Kardiologii na Wydziale Lekarskim UJ CM. Jest członkiem korespondentem PAU i PAN oraz Academia Europea. Wielokrotnie kierowała pracami zespołów ekspertów NCN, była panelistką European Research Council. Od 2016 roku jest członkinią Rady NCN.

Rada NCN określa priorytetowe obszary badań podstawowych zgodne ze strategią rozwoju kraju, ustala warunki przeprowadzania konkursów na projekty badawcze i wysokość środków na nie przeznaczonych, a także ogłasza konkursy na stypendia doktorskie i staże po uzyskaniu stopnia naukowego doktora. Rada wybiera również członków zespołów ekspertów oceniających wnioski o finansowanie projektów badawczych i ogłasza konkursy na stanowisko dyrektora NCN.

Rada NCN składa się z 24 badaczek i badaczy powoływanych przez ministra właściwego do spraw nauki i szkolnictwa wyższego. Członkowie Rady wybierani są na czteroletnie kadencje, a połowa jej składu wymienia się co dwa lata. Nabór kandydatów do Rady w kadencji 2024-2028 zostanie ogłoszony przez MNiSW w najbliższych tygodniach. Informacje na ten temat publikowane są w Biuletynie Informacji Publicznej ministerstwa.

Kadencja przewodniczącego Rady trwa maksymalnie dwa lata, jednak nie dłużej niż do terminu wymiany połowy składu Rady. Przewodniczącego wybierają ze swego grona jej członkowie. Prof. Robert Hasterok z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, który kierował Radą od grudnia 2022 roku, zrezygnował z pełnionej funkcji. Prof. Anetta Undas będzie kierowała pracami gremium do grudnia tego roku.

Od początku istnienia NCN pracami Rady kierowali – kolejno – profesorowie Michał Karoński z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Janusz Janeczek z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Małgorzata Kossowska z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Jacek Kuźnicki z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.

Otwarte konsultacje

śr., 05/06/2024 - 16:40
Kod CSS i JS

Badaczki i badacze z różnych ośrodków, członkowie Rady i reprezentanci NCN dyskutowali w Krakowie o potrzebie wspierania badań podstawowych, budżecie NCN i wypracowaniu rozwiązań, które sprawią, że agencja w jeszcze większym stopniu będzie odpowiadała na potrzeby środowiska akademickiego. Spotkanie odbyło się 4 czerwca.

Dyrektor i członkowie Rady NCN regularnie uczestniczą w debatach organizowanych na zaproszenie środowisk naukowych z całej Polski. Teraz to my zaprosiliśmy gości do siedziby agencji. W spotkaniu wzięło udział 20 badaczek i badaczy z różnych ośrodków, reprezentujących różne dyscypliny, oraz przedstawiciele Rady NCN i Centrum – koordynatorzy dyscyplin i pracownicy biura. – NCN podchodzi do konsultacji społecznych w sposób bardzo otwarty – komentuje prof. Artur Obłuski, archeolog z Uniwersytetu Warszawskiego, laureat grantów NCN i ERC.

W dyskusji brali udział przedstawiciele dziedzin, w których są odmienne metodyki prowadzenia działań i niezbędne są różne rodzaje aparatury. – Inne potrzeby i oczekiwania ma historyk prowadzący badania oparte o średniowieczne manuskrypty a inne fizyk stojący na czele dużej grupy badawczej. Zdywersyfikowane jest również nasze rozumienie i podejście do procesu składania wniosków, oceniania i rozliczania grantów – mówi prof. Obłuski. Dodaje, że dzięki takim spotkaniom NCN i sami naukowcy mogą mieć dokładniejszy obraz systemu grantowego w Polsce, jego zalet i elementów, które mogą wymagać korekty.

Spotkanie w siedzibie NCN, 4 czerwca 2024 r.Spotkanie w siedzibie NCN, 4 czerwca 2024 r. Zaproszeni goście to osoby, które wcześniej zgłaszały postulaty dotyczące działalności NCN, laureaci grantów NCN, ERC i Dioscuri, badaczki i badacze żywo zainteresowani funkcjonowaniem agencji, w tym osoby, które wspierały NCN w zabiegach o zwiększenie budżetu.

Dyskutowano m.in. o regulacjach dotyczących konkursu MINIATURA, ewentualnym powrocie do zawieszonego niedawno konkursu PRELUDIUM BIS, czy organizowaniu konkursu PRELUDIUM dwa razy w roku. Rozmowa dotyczyła także realizacji i rozliczania grantów, w tym np. umiędzynarodowienia badań i zwiększania elastyczności gospodarowania środkami w ramach grantu, a także otwartej nauki oraz polityki zatrudniania i wynagradzania w grantach.

– Realia prowadzonych badań ulegają zmianie, dobra komunikacja z naukowcami jest kluczowa dla przygotowania optymalnej oferty konkursowej. Przedstawione przez środowisko postulaty oraz pomysły będą podlegały dalszej dyskusji w Radzie – podkreśla prof. Alicja Kazek-Kęsik, członkini Rady NCN.

Prof. Kinga Kamieniarz-Gdula z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu mówi, że sama od NCN oczekiwałaby większej elastyczności dla kierowników projektów na wzór ERC, zwłaszcza w kwestiach związanych z zatrudnianiem członków zespołów badawczych. – Decyzja o wzorowaniu NCN na najlepszej europejskiej instytucji grantowej była moim zdaniem kluczem do jego ogromnego sukcesu – tłumaczy laureatka konkursów obu agencji.

W części dotyczącej wnioskowania o finansowanie najmocniej wybrzmiała troska uczestników spotkania o to, by do udziału w ocenie projektów zapraszani byli najlepsi eksperci i recenzenci. Prof. Tomasz Dietl, członek Rady NCN zachęcał uczestników spotkania do współtworzenia bazy recenzentów. Zwracał uwagę, że w dowolnym momencie można do członków Rady przesyłać informacje o wybitnych badaczach i badaczkach, którzy mogliby brać udział w ocenie wniosku.

Ostatnia część spotkania poświęcona była kwestiom ogólnym – np. współpracy NCN z innymi instytucjami, takimi jak Narodowe Centrum Badań i Rozwoju i Agencja Badań Medycznych oraz o wsparciu środowiska w zabiegach o regularny wzrost finansowania Centrum. Prof. Krzysztof Jóźwiak, dyrektor NCN zwrócił uwagę, że to właśnie zaangażowanie środowiska akademickiego miało kluczowy wpływ na zwiększenie w tym roku budżetu agencji o 200 mln złotych. – Laureaci grantów NCN to ponad 20 tysięcy osób, z ośrodków w całej Polsce, to wielka grupa, która ma możliwość lobbowania – mówił. Jako przykład inicjatywy, która miała wpływ na decyzję ministerstwa podał akcję #NCNtotlen, prowadzoną na platformie X na początku tego roku.

– Najbardziej ucieszył mnie szeroki konsensus w najważniejszych sprawach. Po pierwsze, wszyscy wysoko cenimy NCN. Po drugie, zgadzamy się, że należy zachować elitarny charakter agencji, a równocześnie dbać o mechanizmy umożliwiające nowym utalentowanym i pracowitym osobom wejście do systemu. Po trzecie wiemy, że poziom finansowania NCN oraz ogólnie nauki w Polsce rażąco odstaje od naszej aktualnej pozycji ekonomicznej na świecie i bez inwestycji w naukę czeka nas zapaść – komentuje prof. Kamieniarz-Gdula. Ona sama wspólnie z prof. Arturem Obłuskim zainicjowała właśnie akcję #NCNtotlen.

– Jeśli nie podwoimy budżetu NCN, nasz kraj stanie się wyłącznie konsumentem wiedzy i dóbr produkowanych przez innych. To byłoby istotnym naruszeniem bezpieczeństwa państwa w wielu aspektach. NCN jest latarnią, która świeci światłem nauki na najwyższym poziomie i trzeba dać mu się rozwijać – konkluduje prof. Obłuski. Naukowcy podkreślają, że ważny jest nie tylko wzrost dotacji celowej na finansowanie badań, ale również dotacji podmiotowej na funkcjonowanie instytucji.

Wkrótce na naszej stronie opublikujemy dłuższe wypowiedzi uczestników spotkania. Przygotowany będzie też raport z wydarzenia.

W spotkaniu w NCN uczestniczyli badaczki i badacze z Białowieży, Białegostoku, Katowic, Krakowa, Lublina, Łodzi, Poznania, Warszawy i Wrocławia oraz przedstawiciele Rady Młodych Naukowców i Krajowej Reprezentacji Doktorantów.

Lista uczestników spotkania 4.06.2024

Spotkania w podobnej formule odbyły się w 2017 i 2019 roku. Efektem rozmów było m.in. wydłużenie projektów składanych do konkursu OPUS z trzech do czterech lat.