Pięć polskich zespołów badawczych znalazło się w czołówce laureatów międzynarodowego konkursu ENUTC: ERA-NET Urban Transformation Capacities.

Sieć JPI Urban Europe, z którą Narodowe Centrum Nauki współpracuje od 2015 roku, wspiera badaczki i badaczy realizujących międzynarodowe, interdyscyplinarne projekty odpowiadające na wyzwania miast i obszarów zurbanizowanych. W ostatnim konkursie EN-UTC Call 2021 można było składać  wnioski dotyczące  budowy i rozwoju kompetencji w zakresie transformacji miast i obszarów zurbanizowanych. Tematyka zgłoszonych projektów mogła obejmować takie zagadnienia jak:

• Urban circular economies,
• Community-based developments and urban innovation ecosystems,
• Robust and resilient urban infrastructure and built environment.

O finansowanie mogły starać konsorcja międzynarodowe, złożone z co najmniej trzech zespołów naukowców, pochodzących z co najmniej trzech krajów biorących udział w konkursie.

Konkurs spotkał się z bardzo dużym zainteresowaniem polskiego środowiska naukowego. W programie złożono 152 międzynarodowe wnioski badawcze, z czego aż 50 z udziałem polskich zespołów badawczych. Finansowanie otrzymało łącznie 16 projektów na kwotę 16,8 mln EUR. Pięć projektów z udziałem badaczy z Polski otrzymało łącznie 4,8 mln PLN, z czego NCN przekazało na ten cel prawie 4 mln PLN.

Nagrodzone projekty:

U-GARDEN: Promowanie budowy zdolności i wiedzy dla rozwoju ogrodnictwa miejskiego w miastach europejskich. Kierownik polskiego zespołu: dr hab. inż. Maciej Kazimierz Lasocki z Politechniki Warszawskiej. Projekt będzie realizowany z udziałem partnerów z Hiszpanii, Rumunii i Szwecji.

CREST: Wsparcie odpornej na zmiany klimatu nadmorskiej infrastruktury miejskiej poprzez cyfrowe odpowiedniki miast i regionów. Kierownik polskiego zespołu: dr Bogna Gawrońska – Nowak z Instytutu Rozwoju Miast i Regionów. Projekt będzie realizowany z udziałem partnerów z Francji i Norwegii.

CONTRA: Konflikt w procesach transformacji. Kierownik polskiego zespołu: dr Joanna Monika Krukowska z Uniwersytetu Warszawskiego. Projekt będzie realizowany z udziałem partnerów z Belgii, Holandii i Norwegii.

City&Co: Miasto i Współpraca: Starsze osoby współtworzące zrównoważone i przyjazne bez względu na wiek miasto. Kierownik polskiego zespołu: dr hab. Jolanta Małgorzata Perek – Białas z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Projekt będzie realizowany z udziałem partnerów z Holandii i Rumunii.

EmbedterLabs: Lepiej wbudowane laboratoria dla bardziej synergicznego planowania zrównoważonej transformacji miast. Kierownik polskiego zespołu: dr inż. Joanna Beata Bach – Głowińska z Politechniki Gdańskiej. Projekt będzie realizowany z udziałem partnerów z Holandii i Szwecji.

Szczegółowe wyniki konkursu oraz opisy wszystkich projektów rekomendowanych do finansowania dostępne są na stronie sieci JPI Urban Europe. Realizacja międzynarodowych projektów rozpocznie się w 2022 r.

Dziś zostaną wysłane decyzje dla wniosków, które nie zostały zakwalifikowane do II etapu oceny merytorycznej w konkursach SONATA BIS 11 oraz MAESTRO 13.

Przypominamy, że decyzje Dyrektora Narodowego Centrum Nauki doręczane są wnioskodawcy w formie dokumentu elektronicznego na wskazany we wniosku adres elektroniczny.

W przypadku gdy wnioskodawcą jest podmiot, o którym mowa w art. 27 ust. 1-7 i 9 ustawy o NCN, decyzja dyrektora Narodowego Centrum Nauki będzie doręczana wyłącznie na wskazany we wniosku adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej (ESP ePUAP). W przypadku gdy osoba fizyczna będąca wnioskodawcą wskaże we wniosku adres skrytki ePUAP decyzja będzie wysłana na ten adres. Jeżeli wnioskodawca będący osobą fizyczną nie wskaże adresu skrytki ePUAP doręczenie decyzji będzie realizowane poprzez wysłanie na podany we wniosku adres e-mail informacji z adresem elektronicznym, z którego można pobrać decyzję dyrektora Narodowego Centrum Nauki.

W przypadku braku decyzji należy sprawdzić poprawność podanego we wniosku adresu elektronicznego (ESP, skrytki ePUAP, e-mail). W przypadku podania błędnego adresu należy skontaktować się z opiekunem wniosku podanym w systemie ZSUN/OSF.

Układ doświadczalny, fot. Uniwersytet we Fryburgu Naukowcy z Wydziału Fizyki UW pod kierunkiem dra hab. Michała Tomzy i grupy doświadczalnej prof. Tobiasa Schaetza z Uniwersytetu we Fryburgu jako pierwsi zaobserwowali rezonanse Feshbacha pomiędzy pojedynczym jonem i ultrazimnymi atomami. Artykuł podsumowujący wyniki ich badań ukazał się w „Nature”. Publikacja została dodatkowo wyróżniona na okładce czasopisma.

Dr hab. Michał Tomza jest fizykiem i chemikiem, specjalizuje się w kwantowym opisie materii w ultraniskich temperaturach, w tym w teorii oddziaływań i zderzeń ultrazimnych atomów, jonów i cząsteczek. W 2020 otrzymał nagrodę NCN w dziedzinie nauk ścisłych i technicznych za opis teoretyczny oddziaływań i zderzeń pomiędzy ultrazimnymi atomami, jonami i cząsteczkami. Badania przedstawione w „Nature” są najważniejszym wynikiem projektu OPUS NCN pt. „Ultrazimne kwantowe mieszaniny jonów z atomami, cząsteczkami i atomami rydbergowskimi: nowe hybrydowe układy i zastosowania”, realizowanego przez naukowca w latach 2017-2021. Ich współautorami są członkowie grupy badawczej, stworzonej przez niego na Uniwersytecie Warszawskim – doktorant Dariusz Wiater i magistrantka Agata Wojciechowska, współpracownik z Wydziału Fizyki UW dr Krzysztof Jachymski oraz naukowcy z niemieckiego ośrodka.

Kwantowa natura świata w mikroskali

Świat ma kwantową naturę, której jednak na co dzień nie obserwujemy. Laboratorium na Wydziale Fizyki, fot. M. Kaźmierczak/Uniwersytet Warszawski Do jej ujawnienia pomocne jest znaczne obniżenie temperatury, pozwalające na pojawienie się zjawisk takich jak nadciekłość czy nadprzewodnictwo. Dobrym przykładem kwantowej materii są również ultrazimne gazy atomów schłodzone do ułamka stopnia powyżej zera bezwzględnego. W takich warunkach oddziaływania pomiędzy atomami można kontrolować za pomocą pól elektromagnetycznych, wykorzystując zjawisko rezonansów Feshbacha.

Magnetyczne rezonanse Feshbacha znacząco zwiększają częstość zderzeń w momencie dostrojenia energii stanów molekularnych do energii zderzających się atomów. Naukowcom z Uniwersytetu we Fryburgu oraz Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego udało się po raz pierwszy zaobserwować i wyjaśnić takie rezonanse pomiędzy pojedynczym jonem i ultrazimnymi atomami. W doświadczeniu rezonanse obserwowano jako wzrost prawdopodobieństwa utraty jonu na skutek jego reakcji z parami atomów dla konkretnych wartości pola magnetycznego.

Udało się również zademonstrować wzrost częstości zderzeń dwuciałowych w pobliżu rezonansu, co umożliwia efektywne schłodzenie jonu. Analiza teoretyczna pozwoliła na określenie nieznanych dotąd parametrów oddziaływań, ale też na przewidzenie pozycji rezonansów, których początkowo eksperyment nie wykrył.

Otwarta droga do kolejnej generacji eksperymentów Grupa badawcza M. Tomzy, fot. P. Kulik

Wcześniej we współpracy grupy dra Tomzy z grupą doświadczalną prof. Rene Gerritsmy z Uniwersytetu w Amsterdamie udało się po raz pierwszy schłodzić pojedynczy jon zanurzony w ultrazimnym gazie atomów do reżimu kwantowego zderzeń jon-atom i zaobserwować rezonanse kształtu. Wyniki tamtej współpracy zostały opublikowane w czasopiśmie „Nature Physics” w zeszłym roku i były częścią dorobku za który badacz został nagrodzony Nagrodą NCN.

Sylwetka dra hab. M. Tomzy.

Granty NCN wraz z opisami projektów.

Wypowiedź w trakcie uroczystości wręczenia Nagrody NCN 6 października 2021 roku

Grupa badawcza na UW.

Ogłaszamy konkurs SONATINA 6 na projekty realizowane przez młodych badaczy. Do zdobycia jest 25 mln zł.

Głównym celem konkursu jest wsparcie rozwoju naukowców znajdujących się na początku swojej kariery poprzez stworzenie im możliwości pełnoetatowego zatrudnienia i prowadzenia badań naukowych w Polsce. Dodatkowo SONATINA 6 umożliwia im zdobycie wiedzy i doświadczenia podczas realizacji staży w wysokiej jakości zagranicznych ośrodkach naukowych. Zaplanowane projekty mogą obejmować zarówno badania podstawowe, jak i badania aplikacyjne. Prace można rozplanować na 2 lub 3 lata, staże mogą trwać od 3 do 6 miesięcy. 

W konkursie mogą brać udział naukowcy, którzy posiadają już stopień naukowy doktora, uzyskany po 31 grudnia 2018 r. lub też ci, którzy uzyskają go do końca czerwca 2022 r. Wnioski mogą składać również osoby, którym stopień naukowy doktora nadano wcześniej, ale w międzyczasie miały przerwy w karierze naukowej związane np. z urodzeniem lub przysposobieniem dzieci.

OGŁOSZENIE SONATINA 6

Wnioski można składać od 16 grudnia 2021 r. do 15 marca 2022 r. do godziny 16:00 w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu ZSUN/OSF. Wnioski będą poddane ocenie formalnej oraz merytorycznej. Eksperci będą oceniać m.in. poziom naukowy i nowatorski charakter planowanych badań, wpływ realizacji projektu badawczego na rozwój dyscypliny naukowej oraz czy zaplanowane badania spełniają kryterium badań naukowych. Ogłoszenie wyników jest zaplanowane na lato 2022 r.

Aż piętnaście zespołów badawczych z Polski znalazło się wśród laureatów konkursu na międzynarodowe projekty badawcze z zakresu technologii kwantowych QuantERA Co-funded Call 2021.

Dziesięć projektów w zakresie badań podstawowych otrzyma finansowanie z Narodowego Centrum Nauki, natomiast pięć projektów w zakresie badań stosowanych zostanie sfinansowanych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Finansowanie z NCN wyniesie ponad 7,7 mln PLN.

Trzeci konkurs sieci QuantERA został ogłoszony w marcu 2021 r. przez 36 agencji finansujących badania naukowe i od początku cieszył się dużym zainteresowaniem środowiska naukowego. W ramach konkursu wyłoniono 39 międzynarodowych projektów o łącznej wartości 43,5 mln EUR, z czego 12,3 mln EUR stanowi dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej.

Lista zwycięskich projektów z udziałem polskich badaczy, które będą finansowane przez NCN:

1. DISCO – Badania wzmocnionego efektem Dicke’a silnego sprzężenia ekscytonu z pojedynczej kropki kwantowej z plazmonem w warunkach normalnych

• Kierownik polskiego zespołu: prof. dr hab. inż. Artur Piotr Podhorodecki, Politechnika Wrocławska
• Projekt będzie realizowany z udziałem partnerów z Irlandii i Niemiec.

2. DQUANT – Obliczenia kwantowe i chaos z dysypacją

• Kierownik polskiego zespołu: prof. dr hab. Karol Wojciech Życzkowski, Uniwersytet Jagielloński
• Projekt będzie realizowany z udziałem partnerów z Portugalii, Słowenii, Niemiec i Norwegii.

3. DYNAMITE – Kwantowe symulatory drugiej generacji: od dynamicznych pól z cechowaniem do teorii z cechowaniem na sieciach

• Kierownik polskiego zespołu: prof. dr hab. Jakub Maciej Zakrzewski, Uniwersytet Jagielloński
• Projekt będzie realizowany z udziałem partnerów z Hiszpanii, Niemiec, Włoch i Szwajcarii. 

4. ExTRaQT – Zasoby w Kwantowych Technologiach: Doświadczenie i Teoria

• Kierownik polskiego zespołu: dr Alexander Streltsov, Uniwersytet Warszawski
• Projekt będzie realizowany z udziałem partnerów z Niemiec i Hiszpanii.

5. Mf-QDS – Mikrofluidyczny kwantowy sensor diamentowy

• Kierownik polskiego zespołu: dr Adam Marek Wojciechowski, Uniwersytet Jagielloński
• Projekt będzie realizowany z udziałem partnerów z Hiszpanii, Niemiec i Izraela,

6. PhoMemtor – Kwantowe fotoniczne sieci memrystorowe

• Kierownik polskiego zespołu: dr hab. Magdalena Stobińska, Uniwersytet Warszawski
• Projekt będzie realizowany z udziałem partnerów z Austrii i Włoch.

7. SQUEIS – Precyzyjny pomiar oddziaływań przy pomocy wieloatomowych stanów ściśniętych

• Kierownik polskiego zespołu: dr hab. Jan Aleksander Chwedeńczuk, Uniwersytet Warszawski
• Projekt będzie realizowany z udziałem partnerów z Włoch, Niemiec i Francji.

8. STAQS – Adiabatyczność na skróty w kwantowych komputerach i symulatorach

• Kierownik polskiego zespołu: prof. dr hab. Jacek Piotr Dziarmaga, Uniwersytet Jagielloński
• Projekt będzie realizowany z udziałem partnerów z Austrii, Luksemburga, Niemiec i Włoch.

9. TOBITS – Nieabelowe anyony dla topologicznych kubitów

• Kierownik polskiego zespołu: prof. dr hab. Jakub Tworzydło, Uniwersytet Warszawski
• Projekt będzie realizowany z udziałem partnerów z Finlandii, Szwajcarii i Francji.

10. VERIqTAS – Weryfikacja technologii, zastosowań i układów kwantowych

• Kierownik polskiego zespołu: dr hab. inż. Remigiusz Michał Augusiak, Centrum Fizyki Teoretycznej PAN
• Projekt będzie realizowany z udziałem partnerów z Hiszpanii, Francji, Danii, Austrii i Belgii.

Więcej informacji oraz pełna lista projektów finansowanych w konkursie QuantERA Call 2021 dostępne są na stronie quantera.eu.

Koordynatorem programu jest Narodowe Centrum Nauki.

Kontakt: quantera@ncn.gov.pl

Narodowe Centrum Nauki wspiera międzynarodową współpracę badawczą, a potwierdzeniem tej aktywności jest zaangażowanie w programie Weave-UNISONO, którego celem jest finansowanie dwu- i trójstronnych projektów realizowanych wspólnie przez zespoły badawcze z Polski oraz Austrii, Czech, Słowenii, Szwajcarii, Niemiec, a od 2022 r. także z Luksemburga i Belgii-Flandrii.

Publikujemy wyniki konkursu Weave-UNISONO dla wniosków, które zostały złożone do agencji Grantová Agentura České Republiky (GAČR) jako lead agency. Aż 10 zespołów z całej Polski już wkrótce będzie mogło rozpocząć prace badawcze. Na realizację projektów z udziałem czeskich partnerów otrzymają finansowanie z Narodowego Centrum Nauki w wysokości niemal 10 mln zł. Na listach rankingowych znajduje się pięć projektów zakwalifikowanych do finansowania z grupy nauk ścisłych i technicznych, cztery projekty z grupy nauk o życiu oraz jeden z grupy nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce. Wśród tematów badań znalazły się m.in. mikrobiologiczne sieci pokarmowe, algorytmy do identyfikacji elektrofizjologicznych cech kodowania i przywoływania pamięci u ludzi w śródczaszkowym EEG oraz zagadnienie zmęczenia mieszanek mineralno-asfaltowych.

Pełne listy rankingowe.

Prostsze procedury

Konkurs Weave-UNISONO ma na celu uproszczenie procedur składania i wyboru projektów badawczych we wszystkich dyscyplinach nauki, angażujących badaczy z dwóch lub trzech krajów europejskich. Wyłanianie laureatów opiera się na procedurze agencji wiodącej – Lead Agency Procedure (LAP). Procedura LAP opiera się na zasadzie, że tylko jedna z instytucji partnerskich odpowiedzialna jest za pełną ocenę merytoryczną wniosku.

Partnerskie zespoły badawcze występują równolegle w ramach programu Weave o środki finansowe na realizację wspólnego projektu badawczego do właściwych dla siebie instytucji uczestniczących w programie Weave. Wspólny projekt musi zawierać spójne programy badań, wyraźnie ukazujące wartość dodaną współpracy międzynarodowej.

Od stycznia 2022 r. do programu Weave-UNISONO dołączą także agencje finansujące badania naukowe z Luksemburga (Fonds National de la Recherche – FNR) oraz Belgii-Flandrii (Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek – Vlaanderen – FWO).

Lista rankingowa projektów zakwalifikowanych do finansowania przez GAČR to  kolejna lista projektów wyłonionych w ramach konkursu Weave-UNISONO. Pierwsza lista rankingowa została opublikowana we wrześniu i zawierała projekty zakwalifikowane do finansowania przez szwajcarską agencję Swiss National Science Foundation (SNSF).

15 grudnia o godz. 18.00 dr Sebastian Glatt wygłosi wykład „Jak nasz organizm przekształca mRNA w białka?” („How our body translates mRNA into proteins?”).

Dr Glatt w swoich badaniach łączy metody biologii strukturalnej, biologii molekularnej, biochemii, biofizyki i biologii komórki, w badaniach mechanizmów regulujących syntezę białek w komórkach.

Badacz jest wicedyrektorem ds. naukowych Małopolskiego Centrum Biotechnologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Otrzymał liczne granty, w tym ERC Consolidator Grant, EMBO Installation Grant i dwa granty NCN. W październiku 2021 został wyróżniony Nagrodą NCN w dziedzinie nauk o życiu.

Sylwetka laureata

Wykład będzie prowadzony w języku angielskim, z dostępnymi napisami w języku polskim.

Cykl „Nauka w Centrum” realizowany jest wspólnie przez Narodowe Centrum Nauki i Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych UJ. Prelekcja będzie transmitowana na kanale YouTube Centrum Kopernika.

Online dostępne są także poprzednie wykłady:

• Dr hab. Michał Tomza, Jak wystresować kota Schrödingera?
• Prof. Wojciech Fendler, MikroRNA w radioterapii – nadzieje, rozczarowania, zastosowania
• Prof. Jakub Growiec, 300 tysięcy lat wzrostu gospodarczego
• Dr Paweł Polkowski, Wyspa petroglifów: 10 lat badań w egipskiej oazie

Playlista z prelekcjami dostępna jest TUTAJ.

W agencjach partnerskich trwają nabory wniosków w konkursie Weave-UNISONO. Prosimy polskie zespoły badawcze o zwrócenie uwagi na terminy oraz zasady przygotowywania wniosków wspólnych i krajowych.

1. Kurs euro, z użyciem którego należy wyliczyć budżet polskiej części projektu we wniosku wspólnym:
   • dla wniosków wspólnych, dla których wnioski krajowe zostaną założone i wysłane w ZSUN/OSF do 31.12.2021 r.: 1 EUR= 4,4385 PLN;
   • dla wniosków wspólnych, dla których wnioski krajowe zostaną założone i wysłane w ZSUN/OSF po 1.01.2022 r.: 1 EUR= 4,5315 PLN.
2. Wszystkie wnioski krajowe, nad którymi prace w systemie ZSUN/OSF zostaną rozpoczęte w 2021 roku, z  kursem euro 1 EUR = 4,4385 PLN, muszą zostać wysłane w systemie ZSUN/OSF do dnia 31 grudnia 2021 r. do godz. 23:59:59. W przeciwnym razie konieczne będzie rozpoczęcie prac nad nowym wnioskiem, z kursem euro 1 EUR= 4,5315 PLN. Jeśli wcześniej do agencji wiodącej zostanie złożony wniosek wspólny z budżetem polskiej części projektu wyliczonym po innym kursie euro, spowoduje to niespójność między informacjami ujętymi we wniosku krajowym oraz danymi zawartymi we wniosku wspólnym, której skutkiem może być odrzucenie wniosku z powodu niespełnienia wymogów formalnych.
3. Z dniem 1 stycznia 2022 r. w konkursie Weave-UNISONO obowiązywać będzie zmieniony Regulamin przyznawania środków na realizację zadań finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki w konkursach międzynarodowych organizowanych we współpracy wielostronnej w oparciu o procedurę agencji wiodącej (Lead Agency Procedure).
4. Prosimy o zapoznanie się ze zaktualizowaną dokumentacją konkursową, w tym z wytycznymi dla polskich zespołów badawczych.