Są z Kijowa, Charkowa, Lwowa i innych miast ukraińskich. Będą mogli pracować w polskich ośrodkach. NCN rozstrzygnęło program specjalny dla naukowców uciekających przed wojną. Skorzysta z niego 51 osób. 

Program specjalny Narodowego Centrum Nauki skierowany jest do Ukrainek i Ukraińców oraz wszystkich innych naukowczyń i naukowców, bez względu na obywatelstwo, którzy schronili się lub schronią w Polsce po agresji Rosji na Ukrainę. Narodowe Centrum Nauki sfinansuje ich roczny pobyt w polskich jednostkach akademickich i naukowych – zapewni środki na wynagrodzenia oraz badania. Do Polski przyjechało lub wkrótce przyjedzie 38 badaczek i 13 badaczy. Program obejmuje badania podstawowe i aplikacyjne.

Wymiana doświadczeń i rozwój

Olha Lukovska w Lwowskim Pałacu Sztuki – Program NCN nie ogranicza się tylko do wspierania finansowego badaczy, ale stwarza świetną okazję do współpracy i współdziałania w środowisku naukowym i twórczym. Jest to niezwykle ważne dla każdego naukowca, a zwłaszcza dla artysty – mówi dr hab. Olha Lukovska, prof. Ukraińskiej Akademii Druku we Lwowie i zastępczyni dyrektora Lwowskiego Pałacu Sztuki, która w maju przyjeżdża do Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu. Jako artystka zajmuje się tkaniną artystyczną, miała indywidualne wystawy w kilku europejskich krajach i Japonii, jest także kuratorką i jurorką w konkursach. Naukowo bada trendy w sztuce i kulturze współczesnej.

Wrocławska ASP i Ukraińska Akademia Druku od lat organizują wspólnie plenery i wystawy prac profesorów i studentów, badacze z obu uczelni biorą udział w konferencjach i seminariach o rozwoju sztuki współczesnej, uczelnie są partnerami w programie Erasmus+. – Od pierwszych dni wojny pisało do mnie i dzwoniło wielu przyjaciół z Akademii i całej Polski z propozycją wsparcia dla mnie i mojej rodziny. W takich szczególnych warunkach poznaje się ludzi – mówi artystka. Wspólnie z naukowcami z Wrocławia prof. Lukovska liczy, że jej pobyt na ASP pogłębi polsko-ukraińską współpracę w dziedzinie edukacji artystycznej i będzie sprzyjać́ integracji środowisk twórczych. – Chcę wzbogacić doświadczenia w organizacji partnerstwa międzynarodowego w szkolnictwie wyższym. Mam nadzieję, że Ukraina zostanie przyjęta do Unii Europejskiej, a nasi studenci, naukowcy, artyści będą mieli możliwość wymiany doświadczeń i rozwoju – wyjaśnia.

Po wybuchu wojny studenci i pracownicy uczelni artystycznych w Polsce, m.in. ASP we Wrocławiu i Łodzi włączyli się w praktyczną pomoc dla walczących na froncie, polegającą na wyplataniu siatek maskujących. Na pytanie o sytuację we Lwowie prof. Lukovska odpowiada, że w zasadzie nie zna „żadnej osoby ani instytucji w mieście, która by się nie zajmowała pomocą dla wojska, obrony terytorialnej lub uchodźców”. – W warunkach wojennych każdy uczy się nowego rzemiosła. My robimy tak zwane kikimory – włochate siatki i bardzo popularne na froncie – mówi. Zajęcia na Ukraińskiej Akademii Druku odbywają się online, wielu naukowców i studentów wyjechało za granicę. Nie ma możliwości prowadzenia badań. Artystka dodaje, że prace przy wyplataniu siatek często przerywają alarmy przeciwlotnicze. – Ale robimy je, bo wiemy, że takie aktywności przybliżają zwycięstwo naszego kraju.

Cel: integracja z europejską społecznością naukową 

Olena Berehova w Filharmonii Narodowej w Warszawie – Celem mojego projektu jest pogłębienie dialogu kulturowego między Ukrainą i Polską w dziedzinie muzykologii i szerzej humanistyki oraz integracja Ukrainy z europejską wspólnotą naukową – mówi prof. Olena Beregova (Berehova) z Instytutu Badań nad Kulturą Narodowej Akademii Sztuk Ukrainy w Kijowie. Badaczka jest muzykolożką, publicystką i pedagogiem, należy do Narodowego Związku Kompozytorów Ukrainy. Opublikowała kilka monografii i ponad siedemdziesiąt artykułów w recenzowanych czasopismach dotyczących m.in. ukraińskiej i europejskiej muzyki i kultury końca XX wieku i początku tego stulecia. Jej zainteresowania obejmują tematykę relacji polsko-ukraińskich w zakresie muzyki i muzykologii. Wielokrotnie uczestniczyła w konferencjach organizowanych przez środowiska muzykologów z różnych regionów Polski, organizowała też seminarium dotyczące polsko-ukraińskiego dialogu kultur, które odbyło się Kijowie cztery lata temu. Najbliższe miesiące spędzi w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk. – Planuję udział w międzynarodowych konferencjach i seminariach i przygotowanie kilku artykułów w czołowych czasopismach muzykologicznych. Drugim elementem mojego projektu jest zapoznanie się ze sposobami organizacji pracy naukowej i działalności wydawniczej w Instytucie Sztuki PAN w celu przeniesienia tych doświadczeń na grunt ukraiński – dodaje badaczka.

Na pytanie, czy aplikowała o grant w innej instytucji lub fundacji w Polsce lub zagranicą, odpowiada przecząco. – Moim zdaniem program stypendialny Narodowego Centrum Nauki daje naukowcom z Ukrainy realne możliwości kontynuowania badań do końca stanu wojennego na Ukrainie – mówi.

Część pracowników jej macierzystej jednostki w Kijowie została w mieście, część przeniosła się do innych regionów lub wyjechała z Ukrainy. Władze instytutu robią wszystko, by mógł on funkcjonować zdalnie. Nie wszyscy pracownicy mają jednak dostęp do internetu. Sama prof. Berehova – jak mówi – „od pierwszej minuty” spotkała się w Polsce z bardzo ciepłym przyjęciem. Dyrekcja i pracownicy Instytutu Sztuki PAN wprowadzili ją do zespołu i zapewnili wsparcie jej i jej rodzinie. – Czuję niesamowitą jedność i solidarność Polaków z Ukraińcami, którzy odważnie walczą nie tylko o integralność terytorialną i niepodległość swojego państwa, ale także o europejskie i uniwersalne wartości cywilizacyjne, jakimi są prawo narodu do samostanowienia, wolność, demokracja i prawa człowieka – dodaje.

Badania w bezpiecznych warunkach

Tetiana Sladkovska Dr Tetiana Sladkovska jest docentem w Poliskim Narodowym Uniwersytecie w Żytomierzu (Polissia National University). Zajmuje się analizą czynników wpływających na plony traw wieloletnich i możliwości zastosowania traw w fitoremediacji (oczyszczaniu środowiska). W najbliższych miesiącach będzie prowadziła badania na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. – Wybór uczelni, uwzględniając moje wcześniejsze doświadczenia, był dość oczywisty. Wiedziałam, że są tu doskonałe warunki do realizacji pomysłów naukowych – mówi. Od jesieni 2020 roku jako stypendystka programów stypendialnych UPWr i NAWA była na uczelni już czterokrotnie. Brała udział m.in. w badaniach na terenach pokopalnianych z wysokim zasoleniem wód i opracowaniu innowacyjnych metod nawożenia upraw. Prowadziła też badania muraw sportowych. Po raz kolejny przyjechała do Polski wraz z rodziną tuż po wybuchu wojny. – Szczęśliwie moja uczelnia w Żytomierzu nie została zniszczona w trakcie bombardowania miasta – mówi. Zajęcia dla studentów początkowo zostały zawieszone, teraz trwają prace nad uruchomieniem kształcenia online, ale nie wiadomo jeszcze, jakie będą możliwości prowadzenia badań. – Dzięki programowi NCN mogę kontynuować pracę w bezpiecznych warunkach – dodaje. Podkreśla też, na uczelni we Wrocławiu wszyscy „starają się pomóc tak bardzo, jak to tylko możliwe”. Dr Sladkovska weźmie udział w międzynarodowych projektach i zrealizuje indywidualne doświadczenia terenowe związane z wykorzystaniem roślin bobowatych i traw pastewnych w interwencyjnej produkcji pasz na trwałych użytkach zielonych.

Kolejny naukowiec wróci do Polski prowadzić badania podstawowe dzięki finansowaniu z NCN w ramach programu Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Ogłaszamy trzecią listę rankingową komponentów badawczych w programie Polskie Powroty 2021.

Dr hab. Krzysztof Piotrzkowski zbada ekstremalne oddziaływania fotonów w zderzaczach wysokich energii na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Projekt uzyskał finansowanie w wysokości 200 000 zł.

Lista rankingowa

Program „Polskie Powroty 2021” został ogłoszony przez NAWA 14 maja 2021 r. Daje on wyróżniającym się polskim naukowcom, którzy pracują za granicą, możliwość powrotu do kraju i prowadzenia badań w polskich jednostkach naukowych.

We wnioskach składanych do NAWA badacze mogli zaplanować komponent badawczy obejmujący badania podstawowe, który jest finansowany przez Narodowe Centrum Nauki. Zespół oceniający NAWA wyłonił w tej edycji konkursu łącznie 11 projektów, spośród których 9 spełnia ten warunek.

Przed rozpoczęciem realizacji projektów naukowcy, którzy zaplanowali w ramach swoich projektów komponent badawczy, są zobligowani do złożenia wniosków o finansowanie tych badań w ramach naboru NCN. Wnioski podlegają w NCN wyłącznie ocenie formalnej.

Nabór wniosków na komponenty badawcze w NCN jest prowadzony w sposób ciągły w okresie od wydania przez NAWA decyzji o przyznaniu finansowania w programie „Polskie Powroty 2021” do złożenia ostatniego wniosku zawierającego komponent badawczy zakwalifikowany przez NAWA do finansowania.

Rada NCN przeznaczyła na realizację komponentów badawczych w ramach programu „Polskie Powroty 2021” 3 mln zł.

Naukowcy realizujący granty NCN mogą wziąć udział w programie ERC Mentoring Initiative uruchomionym przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (European Research Council).

Narodowe Centrum Nauki przystąpiło do inicjatywy koordynowanej w Polsce przez Krajowy Punkt Kontaktowy wspólnie z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, Narodową Agencją Wymiany Akademickiej oraz Fundacją na Rzecz Nauki Polskiej. Agencje umożliwiły swoim laureatom skorzystanie z ERC Mentoring Initiative i sfinansowanie kosztów udziału w niej ze środków już realizowanych projektów krajowych.

Program skierowany jest do naukowców z państw osiągających dotychczas mniejsze sukcesy w konkursach ERC, w tym z Polski. Powstała baza mentorów składająca się z badaczy, którzy wcześniej zasiadali w panelach oceniających ERC oraz laureatów konkursów ERC, a których zadaniem jest wsparcie naukowców biorących udział w konkursach ERC w procesie przygotowania wniosków.

Zasady działania

Agencje umożliwiają skorzystanie z inicjatywy ERC Mentoring Initiative swoim laureatom spełniającym kryteria ubiegania się o grant ERC: Starting (2 do 7 lat po doktoracie), Consolidator (7 do 9 lat po doktoracie) oraz Advanced (dla naukowców z imponującym dorobkiem ostatnich 10 lat).

Zainteresowani naukowcy mogą zgłaszać się do Działu Krajowego Punktu Kontaktowego w NCBR wskazując, jaki krajowy grant realizują. DKPK po zweryfikowaniu tej informacji będzie wskazywać mentorów z bazy udostępnionej przez ERC i inicjować kontakt pomiędzy wnioskującym a mentorem. Badacze ustalą wraz z mentorem zakres mentoringu w ramach obowiązujących zasad realizacji podanych w szczegółowym opisie programu.

Nabór ma charakter ciągły, a wnioski przyjmowane są poprzez interaktywny formularz.

Szczegółowy opis zasad działania programu

Spotkanie odbędzie się 18 maja 2022 r. o godz. 10:00 za pośrednictwem platformy Clickmeeting. Podczas webinarium, zostaną przybliżone zagadnienia związane z realizacją projektu badawczego od podpisania umowy do zakończenia, w tym procedur aneksowania umów i raportowania.

Szkolenie poprowadzą pracownicy NCN bezpośrednio zaangażowani w proces obsługi i rozliczenia projektów  badawczych.

W celu zapewnienia wysokiej jakości spotkania oraz komfortu kontaktu z Państwem planowana liczba uczestników została ograniczona do 40 osób. Przy rekrutacji decydować będzie kolejność zgłoszeń, niemniej jednak zastrzegamy pierwszeństwo kwalifikacji na warsztaty dla pracowników jednostek, które do tej pory nie brały udziału w warsztatach.

Zgłoszenia przyjmowane będą do dnia 10 maja 2022 r. za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego. Potwierdzenie udziału zostanie przesłane do Państwa drogą e-mailową po zakończeniu naboru zgłoszeń. Zwracamy uwagę, że samo wysłanie zgłoszenia na warsztaty nie stanowi potwierdzenia udziału.

Zachęcamy do rejestracji na webinarium.

Narodowe Centrum Nauki przyjęło Plan Równości Płci na lata 2022-2025. Dokument zawiera diagnozę obecnego stanu oraz planowane działania NCN w zakresie wspierania równości płci.

Plan Równości Płci (Gender Equality Plan) to zestaw działań, których celem jest promowanie równości płci w organizacjach zajmujących się badaniami i innowacjami. Zgodnie z wymogami Komisji Europejskiej do przyjęcia planu zobowiązane są ministerstwa, agendy finansujące badania, instytucje naukowe i uczelnie biorące udział w programie Horyzont Europa.

Plan Równości Płci Narodowego Centrum Nauki zawiera diagnozę obecnego stanu oraz planowane działania NCN w zakresie wspierania równości płci. Obejmuje dwa aspekty funkcjonowania Centrum – jako pracodawcy oraz instytucji finansującej badania.

Tworzenie równych szans w ubieganiu się o środki NCN, przy równoczesnym priorytetowym traktowaniu kryterium doskonałości naukowej w procesie oceny wniosków o finansowanie, jest nadrzędną zasadą w działalności NCN od początku jego istnienia. W ofercie Centrum są konkursy skierowane do badaczek i badaczy na każdym etapie kariery, niezależnie od wieku, stażu oraz ośrodka, w którym pracują. NCN przyciąga naukowców reprezentujących różne grupy społeczne oraz aktywnie wspiera równouprawnienie płci w polskich ośrodkach akademickich, a także bierze udział w międzynarodowych inicjatywach w tym zakresie.

Planowane w GEP działania w zakresie finansowania badań obejmą m.in. uwzględnienie aspektów równości płci w formularzu wniosków o finansowanie składanych do NCN, zwiększenie świadomości wagi zagadnień równościowych w powoływaniu zespołu ekspertów NCN, procesie przyznawania Nagrody NCN oraz w działaniach informacyjnych i promocyjnych NCN.

Wśród celów NCN jako pracodawcy zapisano m.in. uwzględnienie informacji na temat płci osób zatrudnionych w raportach z działalności NCN oraz zwiększenie równowagi płci w procesie rekrutacji nowych pracowniczek i pracowników do NCN.

Plan Równości Płci NCN obejmuje lata 2022-2025. Dokument został opracowany przez dziesięcioosobowy zespół pracowników i członków Rady NCN oraz zaakceptowany przez Radę NCN i dyrektora Centrum. Postęp w realizacji celów opisanych w planie będzie monitorowany przez Komisję ds. równego traktowania, przeciwdziałania dyskryminacji i mobbingowi NCN.

Trzech wyróżniających się naukowców, którzy powracają do Polski w ramach programu Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej będzie mogło zrealizować badania podstawowe dzięki finansowaniu NCN. Ogłaszamy drugą listę rankingową komponentów badawczych w programie Polskie Powroty 2021.

Naukowcy wyłonieni w konkursie będą pracować nad nową strategią dla enantioselektywnych reakcji fluorowania, anodowymi membranami TiO2 typu rdzeń-powłoka do zastosowań w fotokatalitycznym i fotoelektrochemicznym wydzielaniu wodoru oraz problemami  regularności i istnienia dla topologicznych solitonów. Na realizację komponentów badawczych otrzymają do Narodowego Centrum Nauki ponad 555 tys. zł.

Lista rankingowa

Program „Polskie Powroty 2021” został ogłoszony przez NAWA 14 maja 2021 r. Daje on wyróżniającym się polskim naukowcom, którzy pracują za granicą, możliwość powrotu do kraju i prowadzenia badań w polskich jednostkach naukowych.

We wnioskach składanych do NAWA badacze mogli zaplanować komponent badawczy obejmujący badania podstawowe, który jest finansowany przez Narodowe Centrum Nauki. Zespół oceniający NAWA wyłonił w tej edycji konkursu łącznie 11 projektów, spośród których 9 spełnia ten warunek.

Przed rozpoczęciem realizacji projektów naukowcy, którzy zaplanowali w ramach swoich projektów komponent badawczy, są zobligowani do złożenia wniosków o finansowanie tych badań w ramach naboru NCN. Wnioski podlegają w NCN wyłącznie ocenie formalnej.

Nabór wniosków na komponenty badawcze w NCN jest prowadzony w sposób ciągły w okresie od wydania przez NAWA decyzji o przyznaniu finansowania w programie „Polskie Powroty 2021” do złożenia ostatniego wniosku zawierającego komponent badawczy zakwalifikowany przez NAWA do finansowania.

Rada NCN przeznaczyła na realizację komponentów badawczych w ramach programu „Polskie Powroty 2021” 3 mln zł.

Przyjmowanie wniosków w programie specjalnym NCN dla badaczek i badaczy uciekających przed wojną potrwa do 26 kwietnia.

Program specjalny NCN dla badaczek i badaczy z Ukrainy został ogłoszony pod koniec marca. Może z niego skorzystać około pięćdziesięciu osób. Narodowe Centrum Nauki sfinansuje ich roczny pobyt w polskich jednostkach akademickich i naukowych – zapewni środki na wynagrodzenia oraz na badania. Budżet programu wynosi 6 mln złotych.

Wnioski rozpatrywane są w odstępach tygodniowych. Do tej pory do NCN wpłynęło ich ponad 140. Finansowanie otrzymało już ponad dwadzieścia osób, a kolejne decyzje pozytywne zostaną wydane w najbliższych dniach.

Wnioski można składać jeszcze do 26 kwietnia (do końca dnia). Te, które wpłyną po tej dacie, nie będą rozpatrywane.

Program DNI NCN

Jak poprawnie przygotować wniosek o grant? Jak wygląda ocena wniosków w NCN? Jak przygotować plan zarządzania danymi badawczymi? Odpowiedzi na pytania będzie można poznać w trakcie Dni NCN odbywających się w dniach 11 i 12 maja w Białymstoku.

Celem Dni NCN jest zachęcenie badaczek i badaczy na różnych etapach kariery, pracujących w różnych ośrodkach, do udziału w konkursach organizowanych przez Centrum i wsparcie ich w przygotowywaniu wniosków o granty NCN. To wydarzenie cykliczne, odbywające się za każdym razem w innym mieście. Współorganizatorami tegorocznego przedsięwzięcia są instytucje akademickie i naukowe z Podlasia – Uniwersytet w Białymstoku, Politechnika Białostocka, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku oraz Instytut Biologii Ssaków PAN z Białowieży. W programie wydarzenia przewidziano spotkanie dyrekcji i Rady NCN ze środowiskiem naukowym regionu i dyskusję na temat oferty grantowej NCN.

Wykład otwierający Dni NCN pt. „Recepta na satysfakcję i sukces w nauce” wygłosi prof. Barbara Malinowska z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, fizjolog i farmakolog, laureatka trzech grantów NCN.

Odbędą się prezentacje laureatów grantów i spotkania informacyjne o konkursach krajowych i międzynarodowych NCN. Jedno z nich będzie poświęcone programowi POLONEZ BIS dla zagranicznych naukowców, którzy chcą prowadzić badania w Polsce. Wyjaśnimy, jakie są korzyści dla instytucji przyjmujących laureatów konkursu.

Część zajęć ma charakter bardzo praktyczny. Zaplanowaliśmy sześć warsztatów – dla wnioskodawców (w tym prowadzony po angielsku) i pracowników administracji oraz o otwartej nauce i polityce NCN w tym zakresie. Na zajęcia praktyczne obowiązuje wcześniejsza rejestracja, na inne wstęp jest wolny.

Rada Narodowego Centrum Nauki ogłasza konkurs na stanowisko Koordynatora Dyscyplin w grupie nauk ścisłych i technicznych. Zgłoszenia są przyjmowane do 16 maja 2022 r.

Szczegółowe informacje dostępne są w Biuletynie Informacji Publicznej w zakładce "Oferty pracy".

Rada Narodowego Centrum Nauki postuluje zaniechanie prac legislacyjnych związanych z projektem ustawy o Akademii Kopernikańskiej. W liście otwartym członkowie Rady podkreślają celowość godnego upamiętnienia 550-lecia urodzin Mikołaja Kopernika, wskazują jednak na realne zagrożenia, jakie dla nauki w Polsce może mieć powołanie Akademii Kopernikańskiej.

Uczeni zwracają uwagę, że utworzenie Akademii oznaczałoby powołanie do życia „upolitycznionej instytucji, która przyczyni się do powstawania konfliktów i podziałów w środowisku naukowym”. – Społeczność naukowa i akademicka powinna funkcjonować w wymiarze badawczym i dydaktycznym pozbawionym bezpośrednich powiązań (wynikających np. z nominacji) z kręgami politycznymi; polaryzacja polityczna może bowiem przesunąć punkt ważkości sporu czy dyskursu naukowego, niezbędnego dla rozwoju nauki, na płaszczyznę polityczną – piszą w liście otwartym.

Członkowie Rady NCN piszą także, że Akademia Kopernikańska powielałaby kompetencje już istniejących instytucji – uczelni, instytutów badawczych, instytutów Polskiej Akademii Nauk, Polskiej Akademii Umiejętności i agend rządowych – Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz NCN. Podkreślają, że dla osiągnięcia celów wskazanych w uzasadnieniu do projektu ustawy – zwiększenia umiędzynarodowienia polskiej nauki, rozwoju działalności badawczej i ściślejszego powiązania nauki z dydaktyką – nie jest potrzebne tworzenie kolejnej instytucji, ale dbałość o już istniejące. Podkreślają, że instytucje te powinny mieć zapewnione stabilne finansowanie, pozwalające na „sprawne działanie i rozwój, a nie, jak w wielu przypadkach ma to miejsce obecnie, jedynie stagnację lub regres – co znajduje również odbicie we frustracji i demotywacji środowiska naukowego.”

Autorzy listu zwracają także uwagę na niesprzyjający czas i „wyjątkowo niekorzystne realia geopolityczne i ekonomiczne” do podejmowania działań proponowanych w projekcie ustawy. Piszą o konieczności wsparcia dla instytucji z obszaru nauki i szkolnictwa wyższego w trudnym czasie niestabilności ekonomicznej, społecznej i politycznej, wywołanym pandemią COVID-19 i agresją militarną Rosji na Ukrainę. – Apelujemy o systemowe i konsekwentne wsparcie dla rozwoju doskonałości naukowej i akademickiej w naszym kraju i zwiększenie finasowania istniejących uczelni i jednostek naukowych. W czasach globalnej konkurencji, a ostatnio nierzadko także brutalnych konfliktów militarnych, jedynie państwa silne i konkurencyjne w tych obszarach mają realną szansę na rozwój i bezpieczeństwo – konkludują.

List otwarty Rady Narodowego Centrum Nauki w sprawie Akademii Kopernikańskiej