– Moje główne zadanie na najbliższe miesiące to zadbanie o znaczące, o około 300 milionów złotych, zwiększenie finansów NCN – mówi prof. Krzysztof Jóźwiak w rozmowie z „Forum Akademickim”. Wywiad z dyrektorem Centrum ukazał się 20 listopada.

O dramatycznie niskim finansowaniu NCN alarmujemy od wielu miesięcy. Wysokość dotacji, jaką otrzymuje agencja, w żaden sposób nie odpowiada na zapotrzebowanie polskiego środowiska naukowego. Coraz mniejszy procent badaczek i badaczy starających się o finansowanie otrzymuje środki na realizację swoich naukowych planów. W konkursach, które rozstrzygniemy w najbliższych dniach, współczynnik sukcesu będzie jednocyfrowy.

Prof. Krzysztof Jóźwiak jest dyrektorem Centrum od 30 października. Na powołanie na to stanowisko czekał blisko osiem miesięcy. W pierwszym, dłuższym wywiadzie po objęciu funkcji odpowiada m.in. na pytania dotyczące roli grantów w finansowaniu badań, kosztach pośrednich i skutkach niskiego finansowania NCN dla nauki i całego kraju.

– Jeśli [nasz] budżet w roku 2024 się nie zwiększy, może być konieczność zamknięcia niektórych konkursów albo np. dalszego zmniejszania alokacji środków na konkurs OPUS. Byłoby to z ogromną szkodą dla polskiej nauki. Będę się też upierał przy konieczności zapewnienia stabilnej, regularnej perspektywy wzrostu dotacji celowej NCN, aby możliwe było planowanie działalności statutowej Centrum w dłuższej perspektywie i zapewnienie środowisku naukowemu odpowiednich środków na realizację projektów badawczych w przyszłości – mówi szef Centrum.

Prof. Jóźwiak zwraca uwagę, że naukowcy pracujący w Polsce realizują coraz ambitniejsze projekty, kompetencje badaczek i badaczy są coraz wyższe, a polska nauka jest w zupełnie innym miejscu niż kilkanaście lat temu, gdy powstawało NCN.

– Kiedyś dominowało myślenie o przycinaniu pomysłów naukowych do możliwości finansowych. Przez kilkanaście lat istnienia NCN naukowcy nauczyli się robić badania coraz szersze i ambitniejsze, budować większe projekty oparte na pozyskiwaniu środków konkursowych z zewnątrz. Nie boją się stanąć do konkurencji o takie fundusze, przedstawiając naprawdę śmiałe projekty, stosują coraz więcej ciekawych technik, w szerszej współpracy międzynarodowej, która dla badań jest bardzo istotna. My w NCN odpowiadamy na to zapotrzebowanie, na ambicje polskiej nauki (…). Uważam to za wielki sukces instytucji, za którym nie poszło zwiększone finansowanie.

Wywiad z prof. Krzysztofem Jóźwiakiem przeprowadził Piotr Kieraciński. Pełna treść rozmowy jest dostępna na stronie „Forum Akademickiego.”

Trzy projekty badawcze z udziałem polskich naukowców otrzymały finansowanie w konkursie organizowanym przez sieć JPND (EU Joint Programme – Neurodegenerative Disease Research). Na realizację badań nad chorobami neurozwyrodnieniowymi, m.in. nad chorobą Alzheimera i Creutzfeldta-Jakoba, krajowe zespoły otrzymają ponad 3 mln zł.

Trzy projekty badawcze zostały zakwalifikowane do finansowania w konkursie na międzynarodowe projekty badawcze, który dotyczył lepszego zrozumienia złożonej i wieloczynnikowej patogenezy chorób neurodegeneracyjnych. Konkurs Large scale analysis of OMICS data for drug-target finding in neurodegenerative diseases został zorganizowany przez sieć JPND, której NCN jest członkiem.

O finansowanie mogły starać się konsorcja międzynarodowe złożone z co najmniej trzech zespołów badawczych pochodzących z różnych krajów biorących udział w konkursie (Austria, Belgia, Czechy, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Izrael, Kanada, Luksemburg, Niemcy, Polska, Słowacja, Szwecja, Turcja, Węgry, Włochy).

Polskie zespoły na realizację projektów otrzymają łącznie ponad 3 mln zł.

Zwycięskie projekty:

• CCAD – Zastosowanie chemoproteomiki i chemotranskryptomiki w identyfikacji docelowych makrocząsteczek oraz biomarkerów dla leków przeciw chorobie Alzheimera

  Kierownikiem polskiego zespołu jest prof. dr hab. Krzysztof Sobczak z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

  Naukowcy biorący udział w projekcie chcą zbadać molekularne cele oraz mechanizm działania związków niskocząsteczkowych będących kandydatami na leki do terapii choroby Alzheimera. Członkowie konsorcjum badawczego wcześniej zidentyfikowali pięć takich związków. W projekcie CCAD naukowcy chcą także zidentyfikować użyteczne klinicznie biomarkery (diagnostyczne lub terapeutyczne) choroby Alzheimera, dzięki analizie dużych zbiorów danych, w tym także tych, które pozyskane zostaną w trakcie realizacji projektu.

• PRIONOMICS: Priorytetyzacja diagnostyki i terapii chorób prionowych człowieka przez wykorzystanie zintegrowanych technik "omics"

  Kierownikiem projektu po polskiej stronie jest prof. dr hab. Beata Katarzyna Sikorska z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

  Celem projektu jest opisanie mechanizmów rozwoju i progresji rzadkiej choroby Creutzfeldta-Jakoba (CJD). W tym celu użyte zostaną nowe i istniejące już dane zebrane od pacjentów z chorobami prionowymi. Naukowcy położą nacisk na badanie deregulacji szlaków, które wiążą się z wiekiem zachorowania oraz szybkością progresji choroby. Zamierzają także poszukiwać nowych markerów we krwi osób z grupy podwyższonego ryzyka oraz celów terapeutycznych w CJD.

• MyRIAD: Wykorzystanie mikroRNA i informatycznych narzędzi dla diagnozy i leczenia choroby Alzheimera i demencji.

  Kierownikiem polskiego zespołu jest dr hab. Agnieszka Fiszer z Instytutu Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk.

  Naukowcy w projekcie zajmą się poszukiwaniem możliwości wcześniejszego wykrywania chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera. W tym celu zbadają potencjał wykorzystania mikroRNA (małych niekodujących RNA) jako nieinwazyjnych biomarkerów tych chorób, a także podejmą próby zidentyfikowania nowych celów terapeutycznych – genów biorących udział w procesie neurodegeneracji. Projekt przyczyni się do pogłębienia wiedzy na temat chorób neurodegeneracyjnych.

Na liście laureatów konkursu JPND 2023 Call znalazło się łącznie 11 projektów badawczych, które zostały ocenione i zakwalifikowane do finansowania przez międzynarodowy panel ekspertów w trybie peer-review. Projekty z udziałem polskich zespołów będą koordynowane przez zespoły z Francji, Niemiec i Irlandii.

W styczniu 2024 r. międzynarodowa sieć JPIAMR (Joint Programming Initiative on Antimicrobial Resistance) otworzy nabór wniosków w kolejnym konkursie na projekty realizowane we współpracy wielostronnej w ramach programu ERA-NET JPIAMR-ACTION.

W konkursie pt.: Interventions Moving forward to Promote ACTion to counteract the emergence and spread of bacterial and fungal resistance and to improve treatments (IMPACT) udział wezmą agencje finansujące badania z 19 krajów.

Całkowity szacowany budżet konkursu wynosi około 19 mln euro. Na sfinansowanie udziału polskich zespołów badawczych Rada Narodowego Centrum Nauki przeznaczyła równowartość 0,5 miliona euro (ponad 2,2 mln PLN).

Głównym celem konkursu jest podjęcie działań przeciwko narastającemu globalnemu zagrożeniu związanemu z rozprzestrzenianiem się oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe (przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze) poprzez finansowanie międzynarodowych projektów badawczych mających na celu poprawę, porównanie i ocenę skuteczności, opłacalności i wykorzystania istniejących interwencji przeciwko zakażeniom bakteryjnym lub grzybiczym i/lub zaprojektowaniu nowych interwencji przeciwko zakażeniom grzybiczym.

Konkurs będzie realizowany w trybie dwuetapowym wg poniższego harmonogramu:

• 10 stycznia 2024 r. – ogłoszenie konkursu i otwarcie narzędzia Partner Search Tool
• 24 stycznia 2024 r. – webinarium dla wnioskodawców
• 14 marca 2024 r. – termin składania wniosków wstępnych (pre-proposals)
• 9 lipca 2024 r. – termin naboru wniosków pełnych (full proposals)
• 16 lipca 2024 r. – termin naboru wniosków krajowych NCN (w systemie OSF)

Dodatkowe informacje na temat konkursu dostępne są na stronie https://www.jpiamr.eu/calls/amr-interventions-call-2024

Zwracamy uwagę, że informacje podane w zapowiedzi konkursu nie są wiążące, a ostateczna dokumentacja konkursowa zostanie opublikowana w dniu otwarcia naboru 10 stycznia 2024 r.

30 października odbyło się webinarium informacyjne na temat złagodzenia polityki dotyczącej otwartego dostępu w NCN. Publikujemy nagranie oraz prezentację ze spotkania.

Podczas webinarium dr Aneta Pazik-Aybar i Gabriela Czarny z Zespołu ds. Otwartej Nauki omówiły, na czym polega i jaki jest cel tymczasowego złagodzenia „Polityki Narodowego Centrum Nauki dotyczącej otwartego dostępu do publikacji” oraz odpowiedziały na pytania i wątpliwości zgłaszane przez naukowców i pracowników administracyjnych. Na kanale YouTube opublikowaliśmy nagranie ze spotkania, które jest również dostępne na naszej stronie w zakładce Otwarta nauka. Na tej samej podstronie można pobrać prezentację omawiającą zagadnienia, o których była mowa podczas webinarium.

W trakcie spotkania był również czas na pytania i odpowiedzi. Ich treść zostanie opublikowana w późniejszym terminie w postaci FAQ. Wyjaśnione zostaną również kwestie poruszane przez uczestników, na które zabrakło czasu w czasie webinarium.

Polscy naukowcy zrealizują 21 dwu- i trójstronnych międzynarodowych projektów badawczych we współpracy z partnerami z Niemiec, Słowenii, Austrii i Czech. Na swoje badania otrzymali ponad 33,7 mln zł. Przedstawiamy ostatnich laureatów konkursu OPUS 24+LAP/Weave.

OPUS ma najszerszą formułę ze wszystkich konkursów NCN, jest przeznaczony dla naukowców na różnych etapach kariery. W jego dwudziestej czwartej edycji naukowcy i naukowczynie pracujący w polskich jednostkach mogli ubiegać się o finansowanie nie tylko krajowych projektów badawczych, ale również projektów międzynarodowych w oparciu o ścieżkę Lead Agency Procedure (LAP). Dzięki LAP możliwe było zaplanowanie projektu we współpracy z zespołami z Austrii, Czech, Słowenii, Niemiec, Szwajcarii, Luksemburga lub Belgii ‒ Flandrii.

Narodowe Centrum Nauki w przypadku 21 wyłonionych projektów OPUS LAP pełniło rolę agencji wiodącej, czyli przeprowadzało pełną procedurę oceny merytorycznej, a agencje partnerskie akceptowały jej wyniki. Zadania realizowane przez polskie zespoły będą finansowane ze środków NCN, zaś koszt pracy zespołów zagranicznych pokryją właściwe agencje z Niemiec, Słowenii, Czech i Austrii.

Listy rankingowe

Listy rankingowe w PDF

Projekty dwustronne i trójstronne

Na listach rankingowych znalazło się 13 projektów realizowanych we współpracy dwustronnej z zespołami z Niemiec, 5 projektów zakładających współpracę dwustronną z naukowcami ze Słowenii oraz po jednym projekcie trójstronnym: polsko-niemiecko-austriackim, polsko-słoweńsko-austriackim oraz polsko-słoweńsko-czeskim.

Laureaci zrealizują badania z różnych obszarów nauki: 3 projekty dotyczą badań w obszarze nauk humanistycznych, społecznych o sztuce, 5 w obszarze nauk o życiu oraz 13 w obszarze nauk ścisłych i technicznych.

W grupie nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce dr hab. Anna Horolets z Uniwersytetu Warszawskiego przeprowadzi badania we współpracy z prof. Alexandrą Nadine Schwell z Uniwersytetu w Klagenfurcie oraz prof. Sašą Poljak Istenič z Research Centre of the Slovenian Academy of Sciences and Arts. Naukowczynie wraz z zespołami zajmą się europejską polityką neutralności klimatycznej miast i jej lokalnymi interpretacjami. Sprawdzą, jakie sprawy są uznawane za pilne w kontekście zmian klimatycznych w miastach, które zostały ujęte w misji Unii Europejskiej: 100 miast neutralnych dla klimatu do 2030 r. Będą śledzić proces przejścia do neutralności klimatycznej Warszawy, Klagenfurtu i Lublany. Na polską część prac NCN przeznaczy ponad 1,2 mln zł.

W grupie nauk o życiu naukowcy z Polski i Słowenii wspólnie zrealizują badania koncentrujące się na opracowaniu nowych terapii chorób o podłożu zapalnym. Przewlekłe stany zapalne mają swój udział w patomechanizmie wielu chorób wliczając w to m.in. choroby zapalne stawów, miażdżycę, zespół jelita drażliwego, nowotwory, a nawet depresję. Dr hab. Anna Więckowska z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego i prof. Izidor Sosič z Uniwersytetu w Ljubljanie planują w swoim projekcie otrzymać pierwsze związki typu PROTAC degradujące kinazy TAK1 i IKKβ o działaniu przeciwzapalnym. Na realizację badań polski zespół otrzyma od NCN finansowanie w wysokości ponad 2 mln zł.

W grupie nauk ścisłych i technicznych wśród zwycięskich projektów znalazły się polsko-niemieckie badania, które będą realizowane w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN pod kierunkiem dr. hab. Rodolfo Henrique Smiljanica, we współpracy z zespołem prof. Norberta Christlieba z Uniwersytetu w Heidelbergu. Naukowcy w projekcie „Stara Droga Mleczna: dokładna całościowa analiza gwiazd ubogich w metale” przeprowadzą nowatorskie badania, których celem jest uzyskanie dokładnej charakterystyki parametrów atmosferycznych gwiazd ubogich w metale oraz ich składu chemicznego. Te wyniki umożliwią im zrekonstruowanie własności pierwszych źródeł pierwiastków chemicznych pochodzenia gwiezdnego we Wszechświecie. Wartość prac polskiej części projektu to ponad 2 mln zł.

Procedura agencji wiodącej – LAP

W ramach konkursu OPUS 24+LAP/Weave badacze mogli starać się o finansowanie projektów realizowanych bez udziału partnerów zagranicznych, jak również dwu- lub trójstronnych projektów we współpracy LAP, projektów z udziałem innych partnerów zagranicznych, a także projektów wymagających wykorzystania wielkich, międzynarodowych urządzeń badawczych. Konkurs przeznaczony był dla naukowców na wszystkich etapach kariery. Procedura LAP to standard oceny wniosków stosowany w europejskich instytucjach finansujących naukę. Ma ona ułatwić międzynarodowym zespołom badawczym ubieganie się o środki na realizację wspólnych projektów oraz usprawnić proces oceny wniosków przez instytucje finansujące badania.

Konkurs OPUS 24+LAP/Weave w części krajowej został rozstrzygnięty w maju. Rozstrzygnięcia dla krajów partnerskich w ścieżce LAP publikujemy w miarę akceptacji wyników oceny przez agencje finansujące z tych krajów.

Wysyłka decyzji

Informujemy, że dziś zostały wysłane decyzje dla wniosków OPUS LAP zakwalifikowanych i niezakwalifikowanych do finansowania w ramach współpracy dwustronnej z German Research Foundation (DFG), dwustronnej ze Slovenian Research Agency (ARIS), trójstronnej z DFG i Austrian Science Fund (FWF), trójstronnej z ARIS i Czech Science Foundation (GACR) oraz trójstronnej z ARIS i FWF. Decyzje dyrektora Narodowego Centrum Nauki doręczane są wnioskodawcy w formie dokumentu elektronicznego na wskazany we wniosku adres elektroniczny.

W przypadku gdy wnioskodawcą jest podmiot, o którym mowa w art. 27 ust. 1-7 i 9 ustawy o NCN, decyzja dyrektora Narodowego Centrum Nauki będzie doręczana wyłącznie na wskazany we wniosku adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej (ESP ePUAP). W przypadku gdy osoba fizyczna będąca wnioskodawcą wskaże we wniosku adres skrytki ePUAP decyzja będzie wysłana na ten adres. Jeżeli wnioskodawca będący osobą fizyczną nie wskaże adresu skrytki ePUAP doręczenie decyzji będzie realizowane poprzez wysłanie na podany we wniosku adres e-mail informacji z adresem elektronicznym, z którego można pobrać decyzję dyrektora Narodowego Centrum Nauki.

Decyzje dyrektora Narodowego Centrum Nauki dotyczące przyznania środków finansowych przekazywane są dodatkowo do wiadomości kierownika projektu, a w przypadku gdy wnioskodawcą jest osoba fizyczna również do podmiotu, wskazanego we wniosku jako podmiot realizujący.

W przypadku braku decyzji należy sprawdzić poprawność podanego we wniosku adresu elektronicznego (ESP, skrytki ePUAP, e-mail). W razie podania błędnego adresu należy skontaktować się z opiekunem wniosku podanym w systemie OSF.

Informujemy, że w słoweńskiej agencji ARIS (Slovenian Research and Innovation Agency) od 14 listopada 2023 do 12 stycznia 2024 r. jest prowadzony nabór wniosków w ramach programu Weave, w którym ARIS pełni rolę agencji wiodącej.

Przypominamy, że w konkursie Weave-UNISONO, w przypadku projektów badawczych, dla których wnioski wspólne zostaną złożone do ARIS jako agencji wiodącej do 12 stycznia 2024 r., wnioski krajowe w systemie OSF należy złożyć w najbliższym możliwym terminie po złożeniu wniosku wspólnego do ARIS i nie później niż do 19 stycznia 2024 r. do godz. 23:59.

Od momentu rozpoczęcia prac nad wnioskiem krajowym w systemie OSF polski zespół badawczy ma 45 dni kalendarzowych na wypełnienie i wysłanie wniosku do NCN. Po upływie tego terminu wniosek zostanie zablokowany do edycji. W takim przypadku, jeżeli polski zespół badawczy nie wysłał wniosku do NCN, należy założyć i wypełnić nowy wniosek w systemie OSF.

Wszystkie wnioski krajowe, nad którymi prace w systemie OSF zostaną rozpoczęte w 2023 r., z kursem euro 1 EUR = 4,7244 PLN, muszą zostać wysłane w systemie OSF do dnia 31 grudnia 2023 r. do godz. 23:59:59. W przeciwnym razie konieczne będzie rozpoczęcie prac nad nowym wnioskiem, z kursem euro 1 EUR = 4,5940 PLN. Jeśli wcześniej do agencji wiodącej złożony zostanie wniosek wspólny, z budżetem polskiej części projektu wyliczonym po innym kursie euro, spowoduje to niespójność między informacjami ujętymi we wniosku krajowym z danymi zawartymi we wniosku wspólnym, której skutkiem może być odrzucenie wniosku z powodu niespełnienia wymogów formalnych.

Narodowe Centrum Nauki zaprasza na kolejny webinar szkoleniowy dla pracowników jednostek naukowych zaangażowanych w obsługę administracyjną projektów badawczych, staży i stypendiów finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki.

Spotkanie odbędzie się 5 grudnia 2023 r. o godz. 10:00 za pośrednictwem platformy Clickmeeting. Podczas webinaru zostaną przybliżone zagadnienia związane z realizacją projektu badawczego: począwszy od wnioskowania w konkursach NCN, poprzez podpisanie umowy o realizację projektu, aż do zakończenia jego realizacji, w tym procedur aneksowania umów i raportowania.

Szkolenie poprowadzą pracownicy NCN bezpośrednio zaangażowani w proces obsługi i rozliczenia projektów.

W celu zapewnienia wysokiej jakości spotkania oraz komfortu kontaktu z Państwem planowana liczba uczestników została ograniczona do 40 osób. Przy rekrutacji decydować będzie kolejność zgłoszeń, niemniej jednak zastrzegamy pierwszeństwo kwalifikacji dla pracowników jednostek, które do tej pory nie brały udziału w warsztatach.

Zgłoszenia przyjmowane będą do dnia 24 listopada 2023 r. do godz. 14.00 za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego. Potwierdzenie udziału zostanie przesłane do Państwa drogą e-mailową po zakończeniu naboru zgłoszeń. Zwracamy uwagę, że samo wysłanie zgłoszenia na webinar nie stanowi potwierdzenia udziału.

Europa nieustannie wzmacnia potencjał naukowy w dziedzinie technologii kwantowych, tworząc podstawę rozwoju konkurencyjnego przemysłu kwantowego, gdzie innowacja stymuluje lukratywne inwestycje. Programy narodowe stanowią fundament, na którym budowana jest przyszłość tej dziedziny w Europie. Zapewniają one poszczególnym krajom niezbędne warunki do realizowania strategicznych inwestycji i owocnej współpracy międzynarodowej.  QuantERA – międzynarodowa sieć, która łączy środowisko naukowe, agencje finansujące badania oraz przedstawicieli sektora przemysłu, stale monitoruje ewoluujący obszar programów i koncepcji narodowych w Europie w zakresie technologii kwantowych.

Jesienią 2023 r. sieć QuantERA opublikowała drugą edycję raportu „Quantum Technologies Public Policies in Europe”, który przedstawia stan rozwoju polityk narodowych w dziedzinie technologii kwantowych w Europie. Publikacja zawiera przegląd europejskich strategii oraz instrumentów finansowania badań naukowych w opisywanej dziedzinie. Zestawienie skrupulatnie zebranych danych może posłużyć jako użyteczne narzędzie do planowania dalszego rozwoju domeny, zarówno na poziomie krajowych programów, jak i wspólnej areny europejskiej.

Prezentowany raport jest efektem wspólnych wysiłków sieci QuantERA, która przy wsparciu inicjatywy Quantum Flagship i Komisji Europejskiej pozyskała i zestawiła informacje od 31 państw członkowskich Unii Europejskiej oraz krajów stowarzyszonych. Oprócz przeglądu narodowych i regionalnych programów kwantowych, raport ilustruje również dynamikę rozwoju dziedziny w odniesieniu do stanu rzeczy opisanego w pierwszej edycji publikacji wydanej w 2020 roku.

Serdecznie zapraszamy do lektury raportu, który przybliży środowisko fascynującej dziedziny technologii kwantowych w Europie.