| Narodowe Centrum Nauki

Geny odporności: w kierunku naturalnych metod zwalczania chorób roślin

Kierownik projektu :
prof. dr hab. Jadwiga Śliwka
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Państwowy Instytut Badawczy

Panel: NZ9

Konkurs : GRIEG
ogłoszony 17 czerwca 2019 r.

Głównym celem projektu DivGene jest rozszerzenie wiedzy na temat chorób roślin i czynników wpływających na odporność lub podatność roślin na choroby. Badania dotyczą ziemniaka, który jest czwartą najważniejszą rośliną uprawną na świecie oraz jego najważniejszej pod względem ekonomicznym choroby, zarazy ziemniaka. Jest to choroba, która atakuje ziemniaki i pomidory wszędzie tam, gdzie są uprawiane i która w sprzyjających warunkach, przy wysokiej wilgotności i umiarkowanych temperaturach może powodować straty plonu sięgające 100%. Brakuje odmian odpornych na zarazę ziemniaka, których uprawa pozwoliłaby zminimalizować ochronę chemiczną. Jedną z przyczyn tego braku, jest szybka ewolucja patogenu wywołującego zarazę ziemniaka. Jest to organizm grzybopodobny, który w ślad za ziemniakiem, z Ameryki rozprzestrzenił się na całym świecie. Jego duże zdolności adaptacyjne oznaczają, że po wprowadzeniu do uprawy nowej odpornej odmiany ziemniaka, szybko pojawiają się i zaczynają szerzyć szczepy patogenu zdolne do przełamania odporności i skutecznego infekowania nowej odmiany.

prof. dr hab. Jadwiga Śliwka, fot. Michał Łepecki W ostatnich czasach poznano sekwencje DNA ok. 20 genów głównych odporności na zarazę ziemniaka, zaś ok. 60 takich genów zidentyfikowano i zmapowano u ziemniaka i jego dzikich krewnych. Nie wiemy jednak, które ze znanych genów odporności są obecne w uprawianych odmianach, zwłaszcza, że odporność wielu z nich została przełamana. Pierwszym celem szczegółowym projektu DivGene jest zdiagnozowanie obecności kilku wybranych genów odporności na zarazę ziemniaka i analiza ich zróżnicowania w odmianach ziemniaka uprawianych w Polsce i Norwegii. Produkty genów odporności działają jak włączniki alarmowe, które rozpoznają białka patogenu i włączają reakcje obronne rośliny, prowadzące do odporności. W zaledwie 10 przypadkach wiemy, jakie białka zarazy ziemniaka są rozpoznawane przez białka odporności ziemniaka. Wszystkie one należą do rodziny efektorów o charakterystycznym motywie RxLR. Drugim celem szczegółowym projektu jest analiza zmienności genów kodujących efektory zarazy ziemniaka w populacjach patogenu z Polski i Norwegii. Te dwa cele są realizowane przy zastosowaniu wysokowydajnego sekwencjonowania nowej generacji i techniki pozwalającej na wybiórcze sekwencjonowanie interesujących genów (AmpSeq). Takie podejście pozwala nam na uzyskanie danych o zróżnicowaniu genów kluczowych dla interakcji ziemniak – zaraza ziemniaka w nieosiągalnej dotąd skali populacyjnej. Natomiast dzięki współpracy polsko-norweskiej w ramach projektu, uzyskujemy dane z dwóch różnych środowisk, które pozwolą nam lepiej zweryfikować hipotezę badawczą mówiącą, że to zróżnicowanie genów odporności rośliny i genów kodujących efektory patogenu kształtuje ko-ewolucję układu roślina-patogen.

prof. dr hab. Jadwiga Śliwka, fot. Michał Łepecki Kolejne dwa cele projektu DivGene to fenotypowa weryfikacja wyników analizy zróżnicowania genów 1) ziemniaka i 2) patogenu uzyskanych metodą AmpSeq. W testach fitopatologicznych, używając roślin różniących się posiadanymi genami odporności oraz izolatów patogenu o zdefiniowanych właściwościach chorobotwórczych, potwierdzamy zarówno wirulencję badanych izolatów patogenu posiadających różne warianty efektorów, jak i odporność odmian ziemniaka z różnymi wariantami genów odporności. Mierzymy także ekspresję badanych genów podczas rozwoju choroby, by potwierdzić ich faktyczny udział w interakcji.

Spodziewane efekty projektu to nowa wiedza na temat interakcji roślina-patogen i najważniejszych genów w nią zaangażowanych na przykładzie modelowego układu ziemniak-zaraza ziemniaka. Wiedza ta przyczyni się do odpowiedzi na pytania: dlaczego odporność roślin nie jest trwała, czy trwałość odporności warunkowanej przez poszczególne geny może być różna, co kształtuje populacje patogenu i dlaczego niektóre szczepy zaczynają w nich dominować w Polsce i Norwegii. Lepsze zrozumienie interakcji roślin i patogenów może w przyszłości zostać wykorzystane w praktycznej hodowli i usprawnianiu metod zwalczania chorób roślin, co przyczyni się do zmniejszenia stosowania pestycydów i negatywnego wpływu upraw na środowisko naturalne.

prof. dr hab. Jadwiga Śliwka, fot. Michał Łepecki

Pełny tytuł finansowanego projektu: Analiza zmienności genów kluczowych w interakcji ziemniaka i Phytophthora infestans

prof. dr hab. Jadwiga Śliwka

Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stopnie doktora i doktora habilitowanego uzyskała w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB, w dziedzinie nauk rolniczych. Odbyła staże naukowe w Max-Planck-Institut für Züchtungsforschung w Niemczech, na Uniwersytecie Wageningen w Holandii oraz w The Sainsbury Laboratory w Wielkiej Brytanii. Laureatka nagrody Prezesa Rady Ministrów RP za rozprawę doktorską. Stypendystka programu START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Zainteresowania badawcze: genetyka ziemniaka, poszukiwania genów i loci cech ilościowych warunkujących odporność ziemniaka na choroby. Interesuje się także patogenami ziemniaka i jego dzikimi krewnymi. W latach 2017-2022 przewodnicząca European Association for Potato Research.

200 mln zł więcej w budżecie NCN

Dariusz Wieczorek, minister nauki podjął decyzję o zwiększeniu budżetu NCN w 2024 roku o 200 mln złotych. Informacja o wzroście finansowania Centrum została ogłoszona 14 lutego w trakcie konferencji prasowej.

– Wiemy, że w ostatnich latach były spore problemy, jeśli chodzi o finansowanie NCN. Chcę poinformować, że podjąłem decyzję o zwiększeniu środków na badania o kwotę 200 mln zł – mówił Dariusz Wieczorek. Szef resortu przypomniał także, że „decyzja ta była już sygnalizowana i uzgodniona z ministrem finansów w trakcie expose budżetowego”.

Konferencja prasowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego z udziałem ministra Dariusza Wieczorka, wiceministra Macieja Gduli i dyrektora NCN Krzysztofa Jóźwiaka. Fot. Anna Korzekwa-Józefowicz Minister zapewnił, że zależy mu na wzroście dotacji dla agencji także w kolejnych latach. – Będziemy chcieli namówić polski rząd i ministra finansów, żeby te dotacje dla NCN co roku zwiększać – dodawał.

Obecny na konferencji prasowej dr hab. Maciej Gdula, wiceminister nauki określił wzrost budżetu NCN i zapowiedź podwyżek dla pracowników nauki „historycznymi zmianami” – To otwiera nowy etap w traktowaniu nauki – mówił.

Dodatkowe 200 mln zł na działalność NCN ma pochodzić z budżetu resortu nauki.

– To bardzo dobra decyzja. Wykorzystamy te środki na finansowanie wielu wartościowych projektów – komentuje zapowiedzi MNiSW prof. Krzysztof Jóźwiak, dyrektor NCN.

Na pytanie o to, jak dodatkowa kwota zostanie rozdzielona na poszczególne konkursy ogłaszane przez NCN dyrektor odpowiada, że „potrzebujemy jeszcze trochę czasu na analizę”. – Mogę też obiecać, że na pewno w dużym stopniu będziemy mogli uruchomić te projekty, które w poprzednich konkursach trafiły na listy rezerwowe.

W trakcie konferencji prasowej prof. Krzysztof Jóźwiak podziękował również wszystkim badaczkom i badaczom, którzy od wielu miesięcy wspierali NCN i apelowali o wzrost budżetu Centrum. Nawiązał też do trwającej w mediach społecznościowych oddolnej inicjatywy, jaką jest akcja #NCNtoTlen, polegająca na opisywaniu przez naukowców badań prowadzonych dzięki finansowaniu z NCN. "Odbieramy to jako bardzo duże wsparcie" – powiedział.

Lista członków Zespołów Ekspertów oceniających wnioski w konkursach NCN w 2023 r.

Narodowe Centrum Nauki przedstawia listę ekspertów biorących udział w pracach Zespołów Ekspertów w 2023 r. oceniających wnioski złożone w następujących konkursach NCN:

MAESTRO 14, SONATA BIS 12 ogłoszonych 15 czerwca 2022 roku;
OPUS 24 + LAP / WEAVE, PRELUDIUM BIS 4, SONATA 18, POLONEZ BIS 3 ogłoszonych 15 września 2022 roku;
SONATINA 7, SHENG 3 ogłoszonych 15 grudnia 2022 roku;
MINIATURA 7 ogłoszonym 1 lutego 2023 roku;
OPUS 25, PRELUDIUM 22 ogłoszonych 15 marca 2023 roku.

Alfabetyczna lista ekspertów

Alfabetyczna lista ekspertów – MINIATURA 7

Dziękujemy wszystkim ekspertom za zaangażowanie oraz cenny wkład wniesiony w proces oceny wniosków złożonych w ramach ww. konkursów.

Love Data Week 2024: Polskie infrastruktury i usługi w obszarze zarządzania danymi badawczymi

Zapraszamy do udziału w webinarium zorganizowanym przez Narodowe Centrum Nauki w ramach Love Data Week 2024. Spotkanie odbędzie się 14 lutego, pod hasłem „My Kind of Data”. Tematem będą polskie infrastruktury i usługi związane z zarządzaniem danymi badawczymi.

W trakcie spotkania, reprezentanci różnych infrastruktur opowiedzą o swoich ofertach, prezentując możliwości, jakie oferują polskie instytucje w zakresie zarządzania danymi badawczymi. Uczestnicy będą mieli okazję dowiedzieć się, dla kogo konkretne infrastruktury i usługi są przeznaczone oraz jak mogą pomóc w realizacji różnorodnych projektów badawczych. Zachęcamy do skorzystania z możliwości zadawania pytań naszym ekspertom w trakcie sesji Q&A.

Poniżej przedstawiamy szczegóły wydarzenia:

Prelegenci:

Rozwiń biogramy prelegentów»

Zwiń biogramy prelegentów«

Aneta Pazik-Aybar, Narodowe Centrum Nauki, EOSC;

dr Aneta Pazik-Aybar jest odpowiedzialna w Narodowym Centrum Nauki za kwestie związane z otwartą nauką. Koordynuje działania związane z otwartym dostępem do publikacji, jak również otwieraniem danych badawczych. Jest krajowym przedstawicielem EOSC Steering Board, a także reprezentuje NCN w EOSC Association. W Steering Board jest członkiem Grupy Roboczej, która realizuje działania związane z monitoringiem polityk i inicjatyw krajowych w zakresie otwartej nauki. Ponadto, uczestniczy w pracach dwóch grup roboczych w cOAlition S (grupa ds. Diamond Open Access i Journal Checker Tool), a także w Science Europe w grupie roboczej Open Science. Przed podjęciem pracy w NCN, pracowała w wydawnictwie De Gruyter, gdzie zarządzała portoflio czasopism naukowych, w tym czasopism publikowanych jako Open Access.

Maciej Piasecki, Politechnika Wrocławska, CLARIN-PL;

dr hab. inż. Maciej Piasecki, prof. PWr w ramach Katedry Sztucznej Inteligencji Politechniki Wrocławskiej. Jest autorem licznych prac naukowych w dziedzinach: inżynierii języka naturalnego, językoznawstwa komputerowego, leksykografii, humanistyki cyfrowej a także sztucznej inteligencji w szerszym zakresie. Jest jednym z twórców CLARIN-PL (http://clarin-pl.eu) – polskiej części europejskiej infrastruktury badawczej technologii językowych CLARIN ERIC (http://clarin.eu). Od 2012 r. jest polskim koordynatorem narodowym CLARIN oraz koordynatorem konsorcjum naukowego CLARIN-PL. W latach 2018-2022 pełnił przez dwie kadencje rolę przewodniczącego rady National Coordinators Forum of CLARIN ERIC. Od 2005 roku kieruje nieprzerwanie pracami zespołu budującego i rozwijającego Słowosieć (ang. plWordNet, http://plwordnet.pwr.edu.pl), czyli wielki relacyjny słownik semantyczny języka polskiego wraz z jego kompletnym rzutowaniem na Princeton WordNet dla języka angielskiego. Jest członkiem rady międzynarodowego towarzystw naukowego Global WordNet Association. Koordynował i kierował pracami wielu dużych projektów badawczych, badawczo-rozwojowych oraz infrastrukturalnych, w tym CLARIN-PL- Biz (http://clarin.biz) – jednego z największych polskich projektów w dziedzinie rozwoju sztucznej inteligencji. Jest współautorem wielu zasobów i narzędzi językowych, szczególnie dla języka polskiego. Pracuje jako członek komitetów programowych wielu międzynarodowych konferencji naukowych z dziedziny inżynierii języka naturalnego, językoznawstwa komputerowego i sztucznej inteligencji.

Roksana Wilk, Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH, PLGrid;

Roksana Wilk jest liderką Laboratorium Przetwarzania Danych specjalizującego się w dedykowanych rozwiązaniach IT dla całości procesu zarządzania danymi badawczymi, które znajduje się w centrum obliczeniowym Cyfronet AGH w Krakowie. W Cyfronecie zaczynała pracę w zespole definiującym model i operacyjność infrastruktury obliczeniowej dedykowanej nauce, a następnie definiowała i tworzyła narzędzia użytkownika polskiej krajowej e-infrastruktury - PLGrid. Podczas pracy przy infrastrukturach obliczeniowych zaangażowała się w projekty związane z inicjatywą EOSC, co stanowiło początek jej przygody z otwartą nauką, która trwa do dziś. Oprócz uczestnictwa w projektach i aktywnościach nastawionych na rozwój otwartej nauki w obrębie governance, policy i, przede wszystkim, technicznej implementacji platform dla zarządzania danymi badawczymi. Obecnie pełni funkcję koordynatora ds. Otwartej Nauki i EOSC w Cyfronecie. Aktywna działaczka w wielu podmiotach zajmujących się zagadnieniami otwartej nauki i infrastruktur dla nauki. Prywatnie absolwentka inżynierii biomedycznej, amatorka neurobiologii i miłośniczka tańca.

Magdalena Szuflita-Żurawska, Politechnika Gdańska, Most Danych;

Magdalena Szuflita-Żurawska jest kierownikiem Sekcji Informacji Naukowo-Technicznej na Politechnice Gdańskiej oraz Liderem Centrum Kompetencji Otwartej Nauki przy Bibliotece Politechniki Gdańskiej. Członkini międzynarodowych stowarzyszeń i grup eksperckich dotyczących otwartości (np. EOSC, RDA, OpenAIRE), w tym co-chair RDA IG Education and Training on Handling of Research Data IG. Recenzentką aplikacji dla zaufanych repozytoriów Core Trust Seal. Pełnomocniczka Rektora Politechniki Gdańskiej ds. Otwartej Nauki.

Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego oraz Boras University w Szwecji na kierunku Digital Library Management. Doświadczenie zawodowe zdobywała między innymi pracując przez kilka lat w Health Science Library na University College Dublin w Irlandii. Uczestniczka i prelegentka licznych konferencji o zasięgu narodowym i międzynarodowym. Wykonawca w projektach naukowych i infrastrukturalnych (np. Pozytywne zarządzanie uczelniami technicznymi: nowy model motywacji OPUS NCN; MOST DANYCH Multidyscyplinarny Otwarty System Transferu Wiedzy – etap II: Open Research Data).

Koordynatorka w zadaniach RDA/EOSC Data practices in an interdisciplinary perspective - building good standards and universal solutions oraz Działania na rzecz promowania i zwiększenia świadomości w zakresie otwartych danych badawczych w ramach Inicjatywy Doskonałości – Uczelnia Badawcza (IDUB) 1.4.b na Politechnice Gdańskiej.

Wojciech Fenrich, Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW, RepOD;

Wojciech Fenrich - magister socjologii (UW, 2006) oraz filozofii (UW, 2009). Ukończył studia doktoranckie w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego (2011). W ICM UW pracuje od 2011 roku. Product owner i analityk w projekcie „Dziedzinowe Repozytoria Otwartych Danych Badawczych” (2018-2021). Sprawuje merytoryczną opiekę nad repozytorium danych badawczych RepOD i bierze udział w rozwoju jego oprogramowania. Prowadzi szkolenia z zakresu zarządzania danymi badawczymi. Badacz społeczny.

Tłumacz książek popularnonaukowych oraz pozycji z dziedziny informatyki.

Magdalena Wnuk, Centrum Humanistyki Cyfrowej Instytutu Badań Literackich PAN, OPERAS PL;

dr Magdalena Wnuk jest kierowniczką Sekcji Otwartej Humanistyki w Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN. W CHC koordynuje działania związane z rozwojem OPERAS-PL i pracuje w innych projektach europejskiej infrastruktury OPERAS (OPERAS-P, TRIPLE, PALOMERA, OPERAS-PLUS). Prowadzi badania interdyscyplinarne, łączące perspektywę antropologiczną, socjologiczną i historyczną. Autorka książki „Kierunek Zachód, przystanek emigracja” wydanej w serii „Monografie FNP”. Wcześniej przez siedem lat (2013-2019) pracowała jako analityczka i koordynatorka projektów w Stowarzyszeniu 61, rozwijając serwisy internetowe MamPrawoWiedziec.pl i Jawny Lobbing.

Raimundas Tuminauskas, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe.

Raimundas Tuminauskas dołączył do Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego w 2019 roku. Mając duże doświadczenie w gronie Europejskich sieci naukowo-badawczych, zajmuje się obszarami infrastruktury sieciowej i usługowej, zwłaszcza w kontekście sieci PIONIERJest również odpowiedzialny za współpracę międzynarodową z asocjacjami GEANT i EOSC. Przewodniczy grupie roboczej asocjacji EOSC, jest kierownikiem studium przyszłości GÉANT, bierze udział w projektach EOSC Future, Skills4EOSC oraz OSTrails. Od 2021 roku Raimundas zajmuje się koordynowaniem postępowań w obszarze otwartej nauki EOSC w PCSS, kierując na strategiczny rozwój usług sieci PIONIER dostępnych dla instytucji środowiska naukowo-badawczego.

Agenda:

12:00-12:05 Wprowadzenie
12:05-12:20 EOSC: Zarządzanie danymi badawczymi w Europie
12:20-12:35 Centrum Technologii Językowych CLARIN-PL - otwarta infrastruktura naukowa dla europejskich badaczy
12:35-12:50 Infrastruktura obliczeniowa PLGrid dla wsparcia polskich badań naukowych
12:50-13:05 MOST DANYCH jako przykład zaufanego repozytorium danych badawczych
13:05-13:20 Repozytorium Otwartych Danych Badawczych RepOD
13:20-13:35 Infrastruktura OPERAS dla otwartej komunikacji naukowej
13:35-13:50 Infrastruktury Cyfrowe
13:50-14:30 Sesja Q&A (wyłącznie dla osób uczestniczących za pomocą platformy Clickmeeting)

Rezerwacja nie jest wymagana. Dołącz do webinarium.

Wydarzenie będzie również transmitowane na kanale YouTube NCN.

Love Data Week to coroczne wydarzenie, które zostało ustanowione w 2016 roku w USA i szybko stało się międzynarodowym świętem zrzeszającym instytucje, organizacje, naukowców i studentów w celu promowania świadomości na temat danych badawczych. W tym roku Narodowe Centrum Nauki dołączyło do inicjatywy. Tegoroczne hasło przewodnie „My Kind of Data" podkreśla indywidualny charakter danych oraz ich znaczenie dla nauki i społeczeństwa.

Debata „Nauka do naprawy”

15 lutego o godz. 17:00 odbędzie się debata online z udziałem ministra nauki, rektorki UAM, dyrektora NCN i prezesa PAN. Spotkanie organizują „Forum Akademickie” i PAN.

Dariusz Wieczorek, minister nauki, prof. Bogumiła Kaniewska, rektorka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, prof. Krzysztof Jóźwiak, dyrektor Narodowego Centrum Nauki i prof. Marek Konarzewski, prezes Polskiej Akademii Nauk będą dyskutować o tym, co należy zmienić w polskiej nauce.

Debata będzie podsumowaniem inicjatywy „Forum Akademickiego” i Polskiej Akademii Nauk pod nazwą „Nauka do naprawy”, w ramach której organizatorzy zachęcali środowisko naukowe do nadsyłania propozycji zmian w nauce i szkolnictwie wyższym.

Przez miesiąc trwania akcji do redakcji „FA” i kancelarii PAN nadeszło blisko 750 propozycji, w przeważającej większości dotyczących finansowania nauki oraz ewaluacji. Zgłoszono także pomysły związane ze szkolnictwem wyższym, modelem kariery naukowej, kształceniem doktorantów, etyką i dobrymi praktykami oraz administracją.

W trakcie debaty, którą poprowadzą Piotr Kieraciński i prof. Dariusz Jemielniak, goście zostaną poproszeni o wskazanie najpilniejszej i najbardziej potrzebnej – z ich punktu widzenia – zmiany w systemie nauki i szkolnictwa wyższego. W drugiej część uczestnicy odniosą się do pomysłów zgłoszonych przez środowisko naukowe.

Spotkanie będzie transmitowane online.

Dodatkowe informacje o debacie

Konkurs Weave-UNISONO: ogłoszenie naboru wniosków w czeskiej agencji GAČR jako agencji wiodącej

Informujemy, że w czeskiej agencji GAČR od 9 lutego do 3 kwietnia 2024 r. prowadzony będzie nabór wniosków w ramach programu Weave, w którym agencja czeska będzie pełniła rolę agencji wiodącej.

Przypominamy, że w konkursie Weave-UNISONO, w przypadku projektów badawczych, dla których wnioski wspólne zostaną złożone do GAČR jako agencji wiodącej do 3 kwietnia 2024 r., wnioski krajowe w systemie OSF należy złożyć w najbliższym możliwym terminie po złożeniu wniosku wspólnego do GAČR i nie później niż do 10 kwietnia 2024 r. do godz. 23:59.

Od momentu rozpoczęcia prac nad wnioskiem krajowym w systemie OSF polski zespół badawczy ma 45 dni kalendarzowych na wypełnienie i wysłanie wniosku do NCN. Po upływie tego terminu wniosek zostanie zablokowany do edycji. W takim przypadku, jeżeli polski zespół badawczy nie wysłał wniosku do NCN, należy założyć i wypełnić nowy wniosek w systemie OSF.

Ogłoszenie konkursu Weave-UNISONO

Love Data Week 2024 – zapowiedź

Zapraszamy do udziału w webinarium pt. Polskie infrastruktury i usługi w obszarze zarządzania danymi badawczymi.

W tym roku Narodowe Centrum Nauki dołączyło do wydarzenia. Tematem spotkania będą polskie infrastruktury i usługi w obszarze zarządzania danymi badawczymi. Przedstawiamy listę przedstawicieli infrastruktur, którzy wezmą udział w wydarzeniu organizowanym przez Narodowe Centrum Nauki:

Politechnika Gdańska (Most Danych),
Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW (RePOD),
Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH (PLGrid),
Centrum Humanistyki Cyfrowej Instytutu Badań Literackich PAN (OPERAS-PL),
Centrum Technologii Językowych CLARIN-PL przy Politechnice Wrocławskiej (CLARIN-PL).

Spotkanie jest organizowane w ramach Love Data Week – corocznej inicjatywy mającej na celu podkreślenie znaczenia danych badawczych oraz promowanie świadomości na temat praktyk zarządzania danymi, ich udostępniania, przechowywania i ponownego wykorzystywania. Wydarzenie jest organizowane w tygodniu, w którym przypadają Walentynki.

Love Data Week został ustanowiony w 2016 roku. Zainicjowany w USA, szybko rozrósł się do międzynarodowego wydarzenia, w którym szerokie grono instytucji, organizacji, naukowców, studentów i innych miłośników danych wspólnie działa na rzecz promowania dbałości o dane wykorzystywane w nauce.

Tematem przewodnim tegorocznego tygodnia jest hasło „My Kind of Data”.

Zapisz datę: 14 luty 2024 r., godz. 12:00-14:30

Miejsce: online

Program: (szczegóły wkrótce)

Wydarzenie nie wymaga rejestracji, wstęp wolny (ograniczona liczba miejsc), bezpośredni link do webinarium: link.

Decyzje dla wniosków niespełniających wymogów formalnych w konkursach OPUS 26+LAP/Weave i SONATA 19

Informujemy, że dziś zostały wysłane decyzje dla wniosków, które nie spełniały wymagań formalnych w konkursach OPUS 26+LAP/Weave oraz SONATA 19.

Przypominamy, że decyzje dyrektora Narodowego Centrum Nauki doręczane są wnioskodawcy w formie dokumentu elektronicznego na wskazany we wniosku adres elektroniczny.

W przypadku gdy wnioskodawcą jest podmiot, o którym mowa w art. 27 ust. 1-7 i 9 ustawy o NCN, decyzja dyrektora Narodowego Centrum Nauki będzie doręczana wyłącznie na wskazany we wniosku adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej (ESP ePUAP). W przypadku gdy osoba fizyczna będąca wnioskodawcą wskaże we wniosku adres skrytki ePUAP, decyzja będzie wysłana na ten adres. Jeżeli wnioskodawca będący osobą fizyczną nie wskaże adresu skrytki ePUAP doręczenie decyzji będzie realizowane poprzez wysłanie na podany we wniosku adres e-mail informacji z adresem elektronicznym, z którego można pobrać decyzję dyrektora Narodowego Centrum Nauki.

W przypadku braku decyzji należy sprawdzić poprawność podanego we wniosku adresu elektronicznego (ESP, skrytki ePUAP, e-mail). W przypadku podania błędnego adresu, należy skontaktować się z opiekunem wniosku podanym w systemie OSF.

Odkrywanie tajników śmierci komórki w poszukiwaniu leku na mukowiscydozę

Kierownik projektu :
dr hab. Karolina Mikulska-Rumińska, prof. UMK
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Panel: ST4

Konkurs : SONATA BIS 12
ogłoszony 15 czerwca 2022 r.

Ciało ludzkie to skomplikowany system, zbudowany z bilionów komórek. Zdrowe komórki są zdolne do dzielenia się i umierania, a czas ich życia jest precyzyjnie zdefiniowany i kontrolowany przez organizm za pomocą tzw. regulowanej śmierci komórki. Te wysoko wyspecjalizowane procesy pełnią kluczową rolę w utrzymaniu stabilnych warunków w organizmie, umożliwiając eliminację komórek, które przestały być potrzebne lub mogą stwarzać zagrożenie dla organizmu. Bywa jednak, że procesy te ulegają zakłóceniom i wtedy komórki zaczynają się dzielić w sposób niekontrolowany wywołując nowotwory.

Tworzenie modelu przestrzennego potencjalnego leku, który jest modelowany w komputerze w symulacjach, fot. Studio AiR Bros, Toruń W 2012 roku środowisko naukowe zostało poruszone przez zaproponowaną koncepcję nowej formy regulowanej śmierci komórki, która charakteryzuje się powstawaniem i gromadzeniem tzw. nadtlenków lipidów, powodujących rozległe uszkodzenia błon czy dysfunkcje innych białek. Proces ten nazwano ferroptozą. Jest on wykorzystywany do usuwania zbędnych lub potencjalnie niebezpiecznych komórek. Jednakże został on również zidentyfikowany jako mechanizm śmierci komórek w chorobach Parkinsona, Alzheimera oraz w sepsie i może przyczyniać się do degradacji tkanki w urazach mózgu, chorobach nerek i astmie. Dodatkowo, zainicjowanie ferroptozy stanowi obiecującą metodę w strategii leczenia nowotworów opornych na obecne metody leczenia.

Co ciekawe badania naukowe wskazują również na fakt, że mechanizm ferroptozy może zostać przejęty i użyty w sposób destrukcyjny przez bakterie P. aeruginosa w patologii zapalenia płuc i mukowiscydozy. Ta konkretna bakteria jest uważana przez Światową Organizację Zdrowia za patogen o dużym znaczeniu medycznym przez wzgląd na jej zdolność do infekowania i oporność na leki, która doprowadza do długotrwałych i przewlekłych infekcji dróg oddechowych, zwłaszcza u pacjentów z mukowiscydozą. Osoby te cierpią, ponieważ obecnie istnieje tylko możliwość zminimalizowania objawów infekcji, ale nie ma skutecznej długoterminowej profilaktyki tego stanu. Celem projektu jest odpowiedzenie na pytanie jak złagodzić ten problem i rozwiązać zagadki związane z mechanizmem ferroptozy inicjowanym przez P. aeruginosa u ludzi w celu poprawy jakości życia osób z mukowiscydozą i innymi chorobami związanymi z P. aeruginosa.

dr hab. Karolina Mikulska-Rumińska, prof. UMK, fot. Studio AiR Bros, Toruń W projekcie wykorzystujemy metody obliczeniowe, takie jak dynamika molekularna i symulacje dokowania molekularnego, wraz z elementami bioinformatyki i programowania, aby odkryć mechanizmy, które są wykorzystywane do inicjowania ferroptozy przez bakterie P. aeruginosa w komórkach ludzkich, aby ostatecznie dostarczyć nowe związki chemiczne, które posłużą jako środek do stworzenia potencjalnych leków w patologii zapalenia płuc i mukowiscydozy. W trakcie realizacji projektu planujemy stworzyć nowe narzędzie komputerowe, które będzie dostępne dla innych naukowców w programie ProDy (pakiet Pythona), z którego naukowcy korzystają już od 2011 roku. Wyniki modelowania, w tym potencjalne inhibitory, będą testowane w eksperymentach biochemicznych przeprowadzanych przez współpracowników projektu.

Realizacja projektu, opartego głównie o najnowocześniejsze metody modelowania biocząsteczek, przybliży nas do głębszego zrozumienia podstawowego procesu jakim jest ferroptoza. To może pomóc w opracowaniu nowych metod interwencji w przypadku długotrwałych infekcji pacjentów z mukowiscydozą i innymi chorobami związanymi z P. aeruginosa.

Pełny tytuł finansowanego projektu: Komputerowe odszyfrowanie maszynerii białek pro-ferroptotycznej śmierci komórki jako fundamentalny krok w poszukiwaniu celów terapeutycznych przy zapaleniu płuc i mukowiscydozie

dr hab. Karolina Mikulska-Rumińska, prof. UMK

Jest absolwentką fizyki medycznej na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, z tytułem doktora biofizyki i habilitacją z nauk fizycznych. Wykorzystuje narzędzia biofizyki obliczeniowej do badania podstaw molekularnych układów biologicznych ważnych w medycynie i przemyśle. Odbyła staże naukowe na EPFL (Szwajcaria), Uniwersytecie w Pittsburghu (USA), Uniwersytecie Stony Brook (USA) oraz w firmie farmaceutycznej ADAMED. Brała udział w ponad 15 grantach, w tym w 9 jako kierownik. Jest beneficjentką m.in. międzynarodowej nagrody L'Oréal-UNESCO International Rising Talents Awards, Nagrody Naukowej im. Stefana Pieńkowskiego Wydziału III PAN, stypendium L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki, międzynarodowego stypendium Sciex-NMSch, stypendium MNiSW czy stypendium Marszałka. Została ujęta na liście stu najbardziej inspirujących Polek roku 2021 wg „Forbes Women”.

Fot. Studio AiR Bros, Toruń

Zapowiedź programu MAPS – wielostronne projekty badawcze

Szwajcarska Narodowa Fundacja Nauki (SNSF) w pierwszym kwartale 2024 ogłosi konkurs MAPS. Polscy naukowcy będą mogli ubiegać się o finansowanie projektów badawczych realizowanych we współpracy z partnerami ze Szwajcarii, a także z Bułgarii, Chorwacji, Węgier i Rumunii.

Program MAPS promuje obieg wiedzy naukowej, stanowi element drugiego szwajcarskiego wsparcia finansowego dla wybranych państw członkowskich Unii Europejskiej. Operatorem programu jest Szwajcarska Narodowa Fundacja Nauki (SNSF), działająca we współpracy z organizacjami finansującymi badania w krajach partnerskich.

Wspólne projekty badawcze

W ramach programu MAPS będą realizowane wspólne projekty badawcze obejmujące co najmniej jeden zespół ze Szwajcarii oraz 2-5 zespołów z 2-5 państw UE-13 uczestniczących w programie. Każdy projekt prowadzony będzie w instytucjach składających się na dane konsorcjum międzynarodowe, z wykorzystaniem ich zaplecza naukowo-badawczego. Możliwe jest także uzyskanie dofinansowania wzajemnych wizyt i krótkich pobytów naukowych w gronie partnerów konsorcjum. Dostępna jest już wyszukiwarka potencjalnych partnerów.

Maksymalna wysokość finansowania, jaką może uzyskać pojedynczy zespół z każdego kraju wynosi 350,000 franków na okres czterech lat. Wszystkie koszty polskiej części projektu pokrywa SNSF. Konkurs nie jest współfinansowany ani przez NCN, ani żadną inną polską instytucję.

Projekty badawcze w konkursie można zaplanować na okres od 36 do 48 miesięcy.

Konkurs obejmuje wszystkie dziedziny nauki.

Warunki udziału w konkursie

Wniosek składa w SNSF partner szwajcarski za pośrednictwem elektronicznego systemu mySNF. Od polskich wnioskodawców nie wymaga się złożenia odrębnego wniosku w systemie OSF. Szczegóły dotyczące strony merytorycznej i finansowej polskiej części projektu wypełnia kierownik zespołu szwajcarskiego w systemie mySNF.

Kierownik projektu po stronie polskiej musi spełnić następujące kryteria:

od uzyskania przez kierownika tytułu doktora do ostatecznego terminu składania wniosków upłynęły co najmniej 4 lata;
kierownik projektu jest samodzielnym pracownikiem naukowym i może kierować zespołem badawczym;
kierownik projektu musi być zatrudniony na podstawie umowy o pracę w spełniającej warunki konkursu instytucji przez cały okres realizacji projektu i mieć w jej ramach dostęp do odpowiedniej infrastruktury badawczej.

Wnioskodawcą w konkursie nie może być przedsiębiorstwo.

Konkurs rozpocznie się w pierwszym kwartale 2024 roku. Więcej informacji już wkrótce.

O programie MAPS na stronie SNSF

Wyszukiwarka partnerów

Subskrybuj