Projekt realizowany we współpracy polsko-austriackiej dołączył do listy laureatów konkursu Weave-UNISONO. Na sfinansowanie badań NCN przeznaczy ponad 935 tys. złotych.

Polsko-austriacki projekt z obszaru nauk ścisłych i technicznych pt. Klasyfikowanie modeli Pochodnych Aksjomatu Determinacji otrzymał finansowanie na trzy lata. Naukowcy z Instytutu Matematycznego Polskiej Akademii Nauk pod kierunkiem dra Grigora Sargsyana wraz z badaczami z Technische Universität Wien będą badać obiekty łagodne w Modelach Wywiedzionych. Za główny cel projektu naukowcy obrali klasyfikację obiektów łagodnych przy założeniu istnienia wielkich liczb kardynalnych. Wniosek był oceniany przez austriacką agencję Fonds zur Förderung der wissenschaftlichen Forschung (FWF) jako agencję wiodącą.

Weave-UNISONO

Konkurs Weave-UNISONO to efekt wielostronnej współpracy między instytucjami finansującymi badania naukowe, skupionymi w stowarzyszeniu Science Europe. Został ogłoszony w celu uproszczenia procedur składania i selekcji projektów badawczych we wszystkich dyscyplinach nauki, angażujących badaczy z dwóch lub trzech krajów europejskich.

Wyłanianie laureatów opiera się na procedurze agencji wiodącej – Lead Agency Procedure (LAP), w myśl której tylko jedna z instytucji partnerskich odpowiedzialna jest za pełną ocenę merytoryczną wniosku, pozostali partnerzy akceptują wyniki tej oceny..

W ramach programu Weave partnerskie zespoły badawcze składają wnioski o finansowanie równolegle do lead agency oraz do właściwych dla siebie instytucji uczestniczących w programie. Wspólny projekt musi zawierać spójne plany badań, wyraźnie ukazujące wartość dodaną współpracy międzynarodowej.

Konkurs Weave-UNISONO jest otwarty w trybie ciągłym. Zachęcamy zespoły pragnące podjąć współpracę z partnerami z Austrii, Czech, Słowenii, Szwajcarii, Niemiec, Luksemburga oraz Belgii-Flandrii do zapoznania się z treścią ogłoszenia konkursowego i składania wniosków.

Ogłoszenie konkursowe

Listy rankingowe

Ogłaszamy wyniki konkursów OPUS 22 i SONATA 17. Laureatki i laureaci otrzymają niemal 740 mln zł na realizację projektów z zakresu badań podstawowych w polskich jednostkach.

W rozstrzygniętych konkursach złożono łącznie 3005 wniosków, których wartość opiewała na niemal 3,3 mld zł. Ostatecznie do finansowania zakwalifikowano 589 projektów. Wskaźnik sukcesu wyniósł średnio 19,6%.

OPUS jest konkursem skierowanym do szerokiego grona odbiorców. Nie ma w nim ograniczeń co do zaawansowania kariery naukowej kierownika projektu, posiadanego stopnia naukowego lub doświadczenia w prowadzeniu badań. Wszyscy konkurujący ze sobą naukowcy podlegają kryteriom oceny, wśród których znajdują się m.in. poziom naukowy zaplanowanych badań, nowatorski charakter problemu naukowego, którego rozwiązanie jest proponowane, wpływ realizacji projektu badawczego na rozwój dyscypliny naukowej czy osiągnięcia naukowe kierownika projektu.

W tej edycji konkursu OPUS, oprócz wniosków obejmujących krajowe projekty badawcze, projekty z udziałem partnerów zagranicznych lub z wykorzystaniem przez polskie zespoły wielkich międzynarodowych urządzeń badawczych, można było składać również wnioski o finansowanie projektów realizowanych we współpracy Lead Agency Procedure w programie Weave. Dzięki tej ścieżce możliwe było zaplanowanie projektu we współpracy z zagranicznymi zespołami z Austrii, Czech, Słowenii, Niemiec lub Szwajcarii, które występowały równolegle o środki na realizację tych projektów do właściwych dla nich instytucji finansujących badania w ramach programu Weave.

W konkursie OPUS 22 do NCN wpłynęło 1866 wniosków na łączną kwotę niemal 2,3 mld złotych. Finansowanie otrzymało 350 wniosków o wartości niemal 500 mln złotych. Wskaźnik sukcesu wyniósł 18,76%.

Konkurs SONATA 17 skierowany jest do badaczek i badaczy ze stopniem doktora, uzyskanym od 2 do 7 lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem i ma na celu wsparcie osób rozpoczynających karierę̨ naukową w prowadzeniu innowacyjnych badań. W tej edycji konkursu złożono 1139 wniosków na łączną kwotę ponad 1 mld złotych. Ostatecznie do finansowania zakwalifikowano 239 projektów, których budżet wynosi w sumie ponad 240 mln złotych. W przypadku konkursu SONATA 17 wskaźnik sukcesu wyniósł 20,98%.

Najwięcej projektów w rozstrzygniętych konkursach zrealizują przedstawiciele nauk ścisłych i technicznych (ST) – aż 243 projekty o wartości ponad 294,3 mln zł. Finansowanie otrzymało także 196 projektów z obszaru nauk o życiu (NZ) o wartości niemal 345 mln zł oraz 150 z obszaru nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce (HS) na kwotę ponad 100,2 mln zł.

LISTY RANKINGOWE

Jedna problematyka – wiele punktów widzenia

W rozstrzygniętych konkursach naukowczynie i naukowcy zajmą się m.in. problematyką ochrony środowiska. W SONATA 17 w obszarze HS temat ten jest obecny w projekcie Obszar ochronny Natura 2000 jako wielogatunkowa sieć zależności. Nieoczywiste relacje w perspektywie antropologicznej prowadzonym przez dr Małgorzatę Kowalską z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W obszarze NZ dr inż. Jacek Olchowik ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego  w Warszawie w projekcie Czego nie wiemy o lasach prywatnych? Monitorowanie różnorodności grzybów ektomykoryzowych w różnych systemach gospodarki leśnej w ujęciu metagenomicznym będzie badał poziom różnorodności biologicznej w ekosystemach leśnych, a także zróżnicowanie i kompozycję grzybów ECM w lasach prywatnych. W obszarze ST problemem zmian klimatycznych związanych z topnieniem lodowców zajmie się dr Oskar Głowacki z Instytutu Geofizyki PAN, prowadząc badania pt. Badania ablacji lodowców przez cielenie oraz typów cieleń poprzez nowatorskie połączenie metod akustycznych i optycznych.

Temat energii  w różnorodnych ujęciach będzie przedmiotem badań kilku laureatów konkursu OPUS 22. W obszarze HS dr hab. Sławomir Śmiech z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie będzie analizować problem ubóstwa energetycznego w Europie pod kątem jego profili, głębokości i dynamiki. Prof. dr hab. Dariusz Jakubas z Uniwersytetu Gdańskiego w obszarze NZ zrealizuje projekt pt. Co naprawdę liczy się dla wysokoarktycznego zooplanktonożernego ptaka morskiego żerującego w gwałtownie zmieniającym się środowisku – rozmiar ofiary czy jego wartość energetyczna? W obszarze ST dr hab. inż. Magdalena Jaremkiewicz z Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki będzie pracować nad systemem monitorowania stanu cieplno-wytrzymałościowego elementów ciśnieniowych kotłów energetycznych.

Wszystkie tematy badań realizowanych przez laureatki i laureatów konkursów OPUS 22 i SONATA 17 dostępne są na listach rankingowych.

Ocena wniosków

Oceny wniosków w konkursach NCN dokonują eksperci wybierani spośród wybitnych naukowców, polskich i zagranicznych, którzy mają co najmniej stopień naukowy doktora. Proces oceny jest podzielony na dwa etapy. Każdy etap to co najmniej dwie oceny indywidualne dla każdego wniosku oraz posiedzenie zespołu ekspertów, podczas którego dyskutowane są te oceny i ustalane listy rankingowe wniosków rekomendowanych do finansowania. Ostateczne decyzje o finansowaniu podejmuje dyrektor NCN.

Wnioski OPUS LAP były oceniane razem z pozostałymi wnioskami OPUS, przez te same zespoły ekspertów, jednak dodatkowo oceniano dorobek kierowników zagranicznych zespołów, wykonanie przez nich innych projektów badawczych oraz sprawdzano, czy wkład wszystkich zespołów w realizację projektu jest zrównoważony i komplementarny.

Listy rankingowe konkursu OPUS nie zawierają wniosków OPUS LAP rekomendowanych do finansowania przez zespoły ekspertów Narodowego Centrum Nauki, znajdujących się w procesie zatwierdzania przez agencje partnerskie.

Pełna lista projektów OPUS i SONATA w pdf.

Informujemy, że dziś zostaną wysłane decyzje dla wniosków zakwalifikowanych i niezakwalifikowanych do finansowania w konkursie OPUS 22 i SONATA 17. Przypominamy, że decyzje dyrektora Narodowego Centrum Nauki doręczane są wnioskodawcy w formie dokumentu elektronicznego na wskazany we wniosku adres elektroniczny.

W przypadku gdy wnioskodawcą jest podmiot, o którym mowa w art. 27 ust. 1-7 i 9 ustawy o NCN, decyzja dyrektora Narodowego Centrum Nauki będzie doręczana wyłącznie na wskazany we wniosku adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej (ESP ePUAP). W przypadku gdy osoba fizyczna będąca wnioskodawcą wskaże we wniosku adres skrytki ePUAP decyzja będzie wysłana na ten adres. Jeżeli wnioskodawca będący osobą fizyczną nie wskaże adresu skrytki ePUAP doręczenie decyzji będzie realizowane poprzez wysłanie na podany we wniosku adres e-mail informacji z adresem elektronicznym, z którego można pobrać decyzję dyrektora Narodowego Centrum Nauki.

Decyzje dyrektora Narodowego Centrum Nauki dotyczące przyznania środków finansowych przekazywane są dodatkowo do wiadomości kierownika projektu, a w przypadku gdy wnioskodawcą jest osoba fizyczna również do podmiotu, wskazanego we wniosku jako podmiot realizujący.

W przypadku braku decyzji należy sprawdzić poprawność podanego we wniosku adresu elektronicznego (ESP, skrytki ePUAP, e-mail). W razie podania błędnego adresu należy skontaktować się z opiekunem wniosku podanym w systemie OSF.

Już wkrótce 27 naukowczyń i naukowców z całej Polski będzie mogło rozpocząć badania wstępne i pilotażowe, kwerendy, a także staże naukowe i wyjazdy konsultacyjne, dzięki finansowaniu z NCN. Publikujemy pierwszą listę rankingową szóstej edycji konkursu MINIATURA na pojedyncze działania naukowe.

Wśród działań zakwalifikowanych do finansowania znalazły się badania dotyczące bieżących spraw społecznych i ekonomicznych. Dr Sonia Dzierzyńska-Breś z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu prześledzi ścieżki życiowe dzieci osób pozbawionych wolności, a dr Joanna Smoluk-Sikorska z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu zbada relacje cenowe na rynku żywności ekologicznej w Polsce. Nie zabrakło także tematyki przyrodniczej, dotyczącej środowiska leśnego oraz wodnego – dr inż. Wojciech Piaszczyk z Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja w Krakowie zanalizuje rolę lipy drobnolistnej w stabilizacji glebowej materii organicznej oraz w kształtowaniu aktywności mikrobiologicznej gleb leśnych a dr Magdalena Maciuszek z Uniwersytetu Jagiellońskiego przeprowadzi badania polaryzacji neutrofili ryb. Wszystkie tematy działań naukowych zakwalifikowanych do finansowania dostępne są na liście rankingowej.

Finansowanie w grupach nauk:

• nauki humanistyczne, społeczne i o sztuce – 178 724 zł
• nauki ścisłe i techniczne – 514 028 zł
• nauki o życiu – 344 804 zł

Lista rankingowa

Lista rankingowa pdf

Celem konkursu MINIATURA jest wspieranie działań naukowych prowadzących do przygotowania przyszłego projektu badawczego planowanego do złożenia konkursach NCN lub innych konkursach ogólnokrajowych i międzynarodowych. W jego szóstej edycji można uzyskać finansowanie w wysokości 5 000 do 50 000 zł, a budżet całego konkursu wynosi 20 mln złotych.

Środki te rozdzielane są proporcjonalnie przez cały okres naboru, a wniosek może zostać zakwalifikowany do finansowania tylko wtedy, gdy mieści się w puli środków przeznaczonych na dany miesiąc. W związku z dużą liczbą wniosków składanych zazwyczaj w ostatnim miesiącu naboru, zwracamy uwagę, aby nie odkładać decyzji o udziału w konkursie MINIATURA na ostatnią chwilę.

O środki na trwające do 12 miesięcy badania wstępne bądź pilotażowe, kwerendę, staż naukowy, wyjazd badawczy albo wyjazd konsultacyjny mogą starać się naukowczynie i naukowcy, którzy uzyskali stopień doktora nie wcześniej niż 1 stycznia 2010 r., nie kierowali i nie kierują realizacją projektów badawczych finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki i mają w swoim dorobku co najmniej jedną opublikowaną pracę lub co najmniej jedno dokonanie artystyczne lub artystyczno-naukowe. Badaczki i badacze wskazani do realizacji działania naukowego nie mogą być laureatami konkursów na stypendia doktorskie lub staże finansowane ze środków NCN, a także nie mogą być wnioskodawcami, kierownikami projektów lub kandydatami na staż we wnioskach złożonych lub zakwalifikowanych do finansowania w innych konkursach NCN. W dniu złożenia wniosku muszą być zatrudnieni na umowę o pracę przez jednostkę, w której będą realizować działanie.

Nabór wniosków w konkursie jest prowadzony w trybie ciągłym i potrwa do 31 lipca 2022 r. do godz. 16:00.

Wysyłka decyzji

18 maja 2022 r. zostaną wysłane decyzje pozytywne oraz negatywne dla wniosków złożonych w konkursie MINIATURA 6 w lutym 2022 roku.

Uzasadnienia dostępne są w systemie OSF. Prosimy o sprawdzenie statusu wniosku w systemie OSF.

Przypominamy, że decyzje wysyłane są wnioskodawcy w formie elektronicznej na wskazany we wniosku adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej (ESP ePUAP). W przypadku braku decyzji należy sprawdzić poprawność adresu ESP podanego we wniosku. W przypadku podania błędnego adresu należy skontaktować się z opiekunem wniosku podanym w systemie OSF.

Zapraszamy na dzień informacyjny dotyczący ERC Mentoring Initiative – inicjatywy skierowanej do naukowczyń i naukowców, którzy planują wziąć udział w konkursach European Research Council.

W programie mogą brać udział badaczki i badacze z państw osiągających dotychczas mniejsze sukcesy w konkursach ERC, w tym z Polski. Powstała baza mentorów składająca się z naukowców, którzy wcześniej zasiadali w panelach oceniających ERC oraz laureatów konkursów ERC, a których zadaniem jest wsparcie badaczy biorących udział w konkursach ERC w procesie przygotowania wniosków. NCN umożliwia grantobiorcom sfinansowanie kosztów udziału w inicjatywie ze środków już realizowanych projektów krajowych.

Podczas dnia informacyjnego zostaną przedstawione główne założenia i zasady działania ERC Mentoring Initiative.

Data i czas: 19 maja 2022, godz. 10:00 – 12:00

Spotkanie odbędzie się w formule online. Organizatorem spotkania jest Krajowy Punkt Kontaktowy działający przy Narodowym Centrum Badań i Rozwoju. Rejestracja jest możliwa na stronie KPK.

– Odwiedzamy wszystkie ważne ośrodki w kraju – mówił na Uniwersytecie w Białymstoku prof. Zbigniew Błocki, dyrektor NCN. Od 11 do 12 maja na Podlasiu odbyły się Dni NCN.

Fot. Tomasz Hodun dla NCN Celem Dni NCN jest zaprezentowanie NCN oraz zachęcenie badaczek i badaczy na różnych etapach kariery, pracujących w różnych ośrodkach, do udziału w konkursach organizowanych przez Centrum i wsparcie ich w przygotowywaniu wniosków o granty. To wydarzenie cykliczne, odbywające się za każdym razem w innym mieście. Współorganizatorami tegorocznego przedsięwzięcia były instytucje akademickie i naukowe z Podlasia – Uniwersytet w Białymstoku, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Politechnika Białostocka oraz Instytut Biologii Ssaków PAN z Białowieży.

Dyrektor NCN przypomniał, że elementem wyróżniającym państwa demokratyczne jest apolityczne finansowanie badań oraz istnienie niezależnej agencji grantowej, wspierającej najlepsze projekty. – Od ponad 10 lat NCN z powodzeniem tę rolę spełnia. Wprowadziliśmy uznane standardy, widzimy polską naukę jako część nauki globalnej, a nie izolowaną wyspę, jesteśmy bardzo aktywni na arenie międzynarodowej – mówił prof. Błocki w trakcie spotkania otwierającego Dni NCN. I dodawał, że utrzymanie niezależnej agencji jest kluczowe „dla przyszłości nauki w Polsce”.

Ośrodek z aspiracjami

W latach 2011-2021 jednostki z województwa podlaskiego otrzymały łącznie 435 grantów NCN (ponad 100 z nich otrzymały osoby jeszcze przed doktoratem), a wskaźnik sukcesu wyniósł 18 procent.

– Mam nadzieję, że nasze spotkanie zaowocuje tym, że pracownicy uczelni białostockich, będą mogli w jeszcze większym stopniu korzystać z różnego typu grantów, projektów, które prowadzi Narodowe Centrum Nauki – podkreślał prof. Robert Ciborowski, rektor Uniwersytetu w Białymstoku.

Fot. Tomasz Hodun dla NCN – Jesteśmy do państwa dyspozycji – mówił prof. Jacek Kuźnicki, przewodniczący Rady NCN. Badacz przypomniał, że celem agencji jest „wspieranie jak najlepszej nauki i naukowców, którzy mogą tę naukę realizować”. – Staramy się, by środki na naukę były rozdysponowywane w miarę równomiernie. Nie mamy wpływu na jakość wniosków, które do nas wpływają, ale możemy wspierać te ośrodki, które mają nie w pełni wykorzystany potencjał naukowy i mają aspiracje – podkreślał. Przewodniczący Rady NCN mówił m.in. o warsztatach dla wnioskodawców organizowanych przez NCN i o roli pracowników administracji w jednostkach naukowych i uczelniach, którzy pomagają przygotowywać wnioski („to jedna z kluczowych kwestii; nie można na niej oszczędzać”). Wskazywał także na konieczność przyciągania przez uczelnie badaczy z innych ośrodków, w tym takich, którzy już kierują grantami NCN oraz stwarzania warunków do tworzenia nowych zespołów. Zniechęcał jednostki naukowe do premiowania pracowników za sam fakt złożenia wniosku grantowego. – Z naszych obserwacji wynika, że nie jest to dobre rozwiązanie. Jeśli promować pracowników, to za osiągnięcie sukcesu w uzyskaniu grantu, a jeszcze lepiej za osiągnięcia naukowe, za publikacje w czasopismach, które mają prestiż w danym środowisku – dodawał.

Fot. Tomasz Hodun dla NCN W trakcie dwudniowego wydarzenia odbyło się także spotkanie dyrekcji i Rady NCN ze środowiskiem naukowym regionu i dyskusja na temat oferty grantowej NCN. Większość zajęć miała charakter bardzo praktyczny. Były wykłady i prezentacje laureatów grantów pracujących w Białymstoku i Białowieży, spotkania informacyjne o konkursach krajowych i międzynarodowych NCN oraz warsztaty dla naukowców i pracowników administracji uczelni. – Publikacja w open access zwiększa zaufanie do uzyskanych wyników, wzmacnia widoczność badań i naukowców na świecie. Te kwestie są bardzo ważne dla NCN. Open access to trend przyjęty na świecie i w Polsce chcemy podążać za tymi trendami – mówili na warsztatach o otwartej nauce i polityce NCN w tym zakresie koordynatorzy. Jedno ze spotkań dotyczyło programu POLONEZ BIS, który umożliwia przyjazd do Polski naukowców pracujących w zagranicznych ośrodkach.

Dni NCN odbywają się od 2013 roku. Poprzednie edycje odbyły się m.in. w Lublinie, Olsztynie i Gdańsku, a ostatnia – w 2019 roku w Łodzi. Spotkanie w Białymstoku początkowo miało się odbyć w 2020 roku, zostało jednak odwołane z powodu pandemii. W 2023 Dni NCN będą we Wrocławiu.

Relacja z Dni NCN 2022

Galeria zdjęć

Dziś w Białymstoku rozpoczynają się Dni Narodowego Centrum Nauki. Celem Dni NCN jest zachęcenie badaczek i badaczy na różnych etapach kariery, pracujących w różnych ośrodkach, do udziału w konkursach organizowanych przez Centrum i wsparcie ich w przygotowywaniu wniosków o granty NCN. Dniom Narodowego Centrum Nauki towarzyszy wiele spotkań tematycznych, wykładów i dyskusji, a także warsztatów dla wnioskodawców i pracowników administracyjnych jednostek naukowych.

Dni NCN będą trwać 2 dni i rozpoczną się 11 maja uroczystym spotkaniem otwierającym, na którym swój wykład wygłosi prof. Barbara Malinowska z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. O swoich badaniach opowie również czwórka laureatów konkursów NCN. Szczegółowy program dostępny jest na stronie: Dni NCN 2022

Transmisja online

Spotkanie otwierające Dni NCN oraz otwarte spotkanie informacyjne „Mój pierwszy grant, mój kolejny grant...” odbywające się 11 maja w godz. 10.00 – 16.30 będą transmitowane na żywo na kanale YouTube Uniwersytetu w Białymstoku:

Spotkanie otwierające wraz z prezentacjami laureatów

Spotkanie informacyjne "Mój pierwszy grant, mój kolejny grant."

O szczegółach wydarzenia będziemy informować w naszych mediach społecznościowych na Twitterze, Facebooku, Linkedinie, Instagramie.

Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej otworzyła kolejną edycję programu Polskie Powroty. Wyróżniający się polscy naukowcy pracujący za granicą mogą pozyskać w nim środki na powrót do kraju oraz prowadzenie badań w polskich jednostkach.

Finansowanie w programie obejmuje wynagrodzenie dla powracającego naukowca, członków grupy projektowej oraz osoby zapraszającej, a także koszty przesiedlenia. Tak, jak w poprzednich edycjach programu, we wniosku można również zaplanować komponent badawczy obejmujący badania podstawowe, który będzie finansowany przez Narodowe Centrum Nauki. Maksymalna wysokość finansowania dla pojedynczego komponentu to 200 tys. zł.

W tej edycji programu Polskie Powroty NAWA naukowcy, którzy planują badania aplikacyjne lub prace rozwojowe mogą zaplanować również komponent aplikacyjny w postaci grantu startowego finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Maksymalna wysokość finansowania pojedynczego komponentu przez NCBR to 400 tys. zł.

Nabór wniosków w NAWA trwa do 25 lipca 2022 r. do godziny 15.00 (czasu lokalnego dla Warszawy).

Całkowity budżet konkursu to 18 mln zł.

Szczegółowe informacje dostępne są na stronie NAWA.

Są z Kijowa, Charkowa, Lwowa i innych miast ukraińskich. Będą mogli pracować w polskich ośrodkach. NCN rozstrzygnęło program specjalny dla naukowców uciekających przed wojną. Skorzysta z niego 51 osób. 

Program specjalny Narodowego Centrum Nauki skierowany jest do Ukrainek i Ukraińców oraz wszystkich innych naukowczyń i naukowców, bez względu na obywatelstwo, którzy schronili się lub schronią w Polsce po agresji Rosji na Ukrainę. Narodowe Centrum Nauki sfinansuje ich roczny pobyt w polskich jednostkach akademickich i naukowych – zapewni środki na wynagrodzenia oraz badania. Do Polski przyjechało lub wkrótce przyjedzie 38 badaczek i 13 badaczy. Program obejmuje badania podstawowe i aplikacyjne.

Wymiana doświadczeń i rozwój

Olha Lukovska w Lwowskim Pałacu Sztuki – Program NCN nie ogranicza się tylko do wspierania finansowego badaczy, ale stwarza świetną okazję do współpracy i współdziałania w środowisku naukowym i twórczym. Jest to niezwykle ważne dla każdego naukowca, a zwłaszcza dla artysty – mówi dr hab. Olha Lukovska, prof. Ukraińskiej Akademii Druku we Lwowie i zastępczyni dyrektora Lwowskiego Pałacu Sztuki, która w maju przyjeżdża do Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu. Jako artystka zajmuje się tkaniną artystyczną, miała indywidualne wystawy w kilku europejskich krajach i Japonii, jest także kuratorką i jurorką w konkursach. Naukowo bada trendy w sztuce i kulturze współczesnej.

Wrocławska ASP i Ukraińska Akademia Druku od lat organizują wspólnie plenery i wystawy prac profesorów i studentów, badacze z obu uczelni biorą udział w konferencjach i seminariach o rozwoju sztuki współczesnej, uczelnie są partnerami w programie Erasmus+. – Od pierwszych dni wojny pisało do mnie i dzwoniło wielu przyjaciół z Akademii i całej Polski z propozycją wsparcia dla mnie i mojej rodziny. W takich szczególnych warunkach poznaje się ludzi – mówi artystka. Wspólnie z naukowcami z Wrocławia prof. Lukovska liczy, że jej pobyt na ASP pogłębi polsko-ukraińską współpracę w dziedzinie edukacji artystycznej i będzie sprzyjać́ integracji środowisk twórczych. – Chcę wzbogacić doświadczenia w organizacji partnerstwa międzynarodowego w szkolnictwie wyższym. Mam nadzieję, że Ukraina zostanie przyjęta do Unii Europejskiej, a nasi studenci, naukowcy, artyści będą mieli możliwość wymiany doświadczeń i rozwoju – wyjaśnia.

Po wybuchu wojny studenci i pracownicy uczelni artystycznych w Polsce, m.in. ASP we Wrocławiu i Łodzi włączyli się w praktyczną pomoc dla walczących na froncie, polegającą na wyplataniu siatek maskujących. Na pytanie o sytuację we Lwowie prof. Lukovska odpowiada, że w zasadzie nie zna „żadnej osoby ani instytucji w mieście, która by się nie zajmowała pomocą dla wojska, obrony terytorialnej lub uchodźców”. – W warunkach wojennych każdy uczy się nowego rzemiosła. My robimy tak zwane kikimory – włochate siatki i bardzo popularne na froncie – mówi. Zajęcia na Ukraińskiej Akademii Druku odbywają się online, wielu naukowców i studentów wyjechało za granicę. Nie ma możliwości prowadzenia badań. Artystka dodaje, że prace przy wyplataniu siatek często przerywają alarmy przeciwlotnicze. – Ale robimy je, bo wiemy, że takie aktywności przybliżają zwycięstwo naszego kraju.

Cel: integracja z europejską społecznością naukową 

Olena Berehova w Filharmonii Narodowej w Warszawie – Celem mojego projektu jest pogłębienie dialogu kulturowego między Ukrainą i Polską w dziedzinie muzykologii i szerzej humanistyki oraz integracja Ukrainy z europejską wspólnotą naukową – mówi prof. Olena Beregova (Berehova) z Instytutu Badań nad Kulturą Narodowej Akademii Sztuk Ukrainy w Kijowie. Badaczka jest muzykolożką, publicystką i pedagogiem, należy do Narodowego Związku Kompozytorów Ukrainy. Opublikowała kilka monografii i ponad siedemdziesiąt artykułów w recenzowanych czasopismach dotyczących m.in. ukraińskiej i europejskiej muzyki i kultury końca XX wieku i początku tego stulecia. Jej zainteresowania obejmują tematykę relacji polsko-ukraińskich w zakresie muzyki i muzykologii. Wielokrotnie uczestniczyła w konferencjach organizowanych przez środowiska muzykologów z różnych regionów Polski, organizowała też seminarium dotyczące polsko-ukraińskiego dialogu kultur, które odbyło się Kijowie cztery lata temu. Najbliższe miesiące spędzi w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk. – Planuję udział w międzynarodowych konferencjach i seminariach i przygotowanie kilku artykułów w czołowych czasopismach muzykologicznych. Drugim elementem mojego projektu jest zapoznanie się ze sposobami organizacji pracy naukowej i działalności wydawniczej w Instytucie Sztuki PAN w celu przeniesienia tych doświadczeń na grunt ukraiński – dodaje badaczka.

Na pytanie, czy aplikowała o grant w innej instytucji lub fundacji w Polsce lub zagranicą, odpowiada przecząco. – Moim zdaniem program stypendialny Narodowego Centrum Nauki daje naukowcom z Ukrainy realne możliwości kontynuowania badań do końca stanu wojennego na Ukrainie – mówi.

Część pracowników jej macierzystej jednostki w Kijowie została w mieście, część przeniosła się do innych regionów lub wyjechała z Ukrainy. Władze instytutu robią wszystko, by mógł on funkcjonować zdalnie. Nie wszyscy pracownicy mają jednak dostęp do internetu. Sama prof. Berehova – jak mówi – „od pierwszej minuty” spotkała się w Polsce z bardzo ciepłym przyjęciem. Dyrekcja i pracownicy Instytutu Sztuki PAN wprowadzili ją do zespołu i zapewnili wsparcie jej i jej rodzinie. – Czuję niesamowitą jedność i solidarność Polaków z Ukraińcami, którzy odważnie walczą nie tylko o integralność terytorialną i niepodległość swojego państwa, ale także o europejskie i uniwersalne wartości cywilizacyjne, jakimi są prawo narodu do samostanowienia, wolność, demokracja i prawa człowieka – dodaje.

Badania w bezpiecznych warunkach

Tetiana Sladkovska Dr Tetiana Sladkovska jest docentem w Poliskim Narodowym Uniwersytecie w Żytomierzu (Polissia National University). Zajmuje się analizą czynników wpływających na plony traw wieloletnich i możliwości zastosowania traw w fitoremediacji (oczyszczaniu środowiska). W najbliższych miesiącach będzie prowadziła badania na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. – Wybór uczelni, uwzględniając moje wcześniejsze doświadczenia, był dość oczywisty. Wiedziałam, że są tu doskonałe warunki do realizacji pomysłów naukowych – mówi. Od jesieni 2020 roku jako stypendystka programów stypendialnych UPWr i NAWA była na uczelni już czterokrotnie. Brała udział m.in. w badaniach na terenach pokopalnianych z wysokim zasoleniem wód i opracowaniu innowacyjnych metod nawożenia upraw. Prowadziła też badania muraw sportowych. Po raz kolejny przyjechała do Polski wraz z rodziną tuż po wybuchu wojny. – Szczęśliwie moja uczelnia w Żytomierzu nie została zniszczona w trakcie bombardowania miasta – mówi. Zajęcia dla studentów początkowo zostały zawieszone, teraz trwają prace nad uruchomieniem kształcenia online, ale nie wiadomo jeszcze, jakie będą możliwości prowadzenia badań. – Dzięki programowi NCN mogę kontynuować pracę w bezpiecznych warunkach – dodaje. Podkreśla też, na uczelni we Wrocławiu wszyscy „starają się pomóc tak bardzo, jak to tylko możliwe”. Dr Sladkovska weźmie udział w międzynarodowych projektach i zrealizuje indywidualne doświadczenia terenowe związane z wykorzystaniem roślin bobowatych i traw pastewnych w interwencyjnej produkcji pasz na trwałych użytkach zielonych.

Kolejny naukowiec wróci do Polski prowadzić badania podstawowe dzięki finansowaniu z NCN w ramach programu Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Ogłaszamy trzecią listę rankingową komponentów badawczych w programie Polskie Powroty 2021.

Dr hab. Krzysztof Piotrzkowski zbada ekstremalne oddziaływania fotonów w zderzaczach wysokich energii na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Projekt uzyskał finansowanie w wysokości 200 000 zł.

Lista rankingowa

Program „Polskie Powroty 2021” został ogłoszony przez NAWA 14 maja 2021 r. Daje on wyróżniającym się polskim naukowcom, którzy pracują za granicą, możliwość powrotu do kraju i prowadzenia badań w polskich jednostkach naukowych.

We wnioskach składanych do NAWA badacze mogli zaplanować komponent badawczy obejmujący badania podstawowe, który jest finansowany przez Narodowe Centrum Nauki. Zespół oceniający NAWA wyłonił w tej edycji konkursu łącznie 11 projektów, spośród których 9 spełnia ten warunek.

Przed rozpoczęciem realizacji projektów naukowcy, którzy zaplanowali w ramach swoich projektów komponent badawczy, są zobligowani do złożenia wniosków o finansowanie tych badań w ramach naboru NCN. Wnioski podlegają w NCN wyłącznie ocenie formalnej.

Nabór wniosków na komponenty badawcze w NCN jest prowadzony w sposób ciągły w okresie od wydania przez NAWA decyzji o przyznaniu finansowania w programie „Polskie Powroty 2021” do złożenia ostatniego wniosku zawierającego komponent badawczy zakwalifikowany przez NAWA do finansowania.

Rada NCN przeznaczyła na realizację komponentów badawczych w ramach programu „Polskie Powroty 2021” 3 mln zł.

Naukowcy realizujący granty NCN mogą wziąć udział w programie ERC Mentoring Initiative uruchomionym przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (European Research Council).

Narodowe Centrum Nauki przystąpiło do inicjatywy koordynowanej w Polsce przez Krajowy Punkt Kontaktowy wspólnie z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, Narodową Agencją Wymiany Akademickiej oraz Fundacją na Rzecz Nauki Polskiej. Agencje umożliwiły swoim laureatom skorzystanie z ERC Mentoring Initiative i sfinansowanie kosztów udziału w niej ze środków już realizowanych projektów krajowych.

Program skierowany jest do naukowców z państw osiągających dotychczas mniejsze sukcesy w konkursach ERC, w tym z Polski. Powstała baza mentorów składająca się z badaczy, którzy wcześniej zasiadali w panelach oceniających ERC oraz laureatów konkursów ERC, a których zadaniem jest wsparcie naukowców biorących udział w konkursach ERC w procesie przygotowania wniosków.

Zasady działania

Agencje umożliwiają skorzystanie z inicjatywy ERC Mentoring Initiative swoim laureatom spełniającym kryteria ubiegania się o grant ERC: Starting (2 do 7 lat po doktoracie), Consolidator (7 do 9 lat po doktoracie) oraz Advanced (dla naukowców z imponującym dorobkiem ostatnich 10 lat).

Zainteresowani naukowcy mogą zgłaszać się do Działu Krajowego Punktu Kontaktowego w NCBR wskazując, jaki krajowy grant realizują. DKPK po zweryfikowaniu tej informacji będzie wskazywać mentorów z bazy udostępnionej przez ERC i inicjować kontakt pomiędzy wnioskującym a mentorem. Badacze ustalą wraz z mentorem zakres mentoringu w ramach obowiązujących zasad realizacji podanych w szczegółowym opisie programu.

Nabór ma charakter ciągły, a wnioski przyjmowane są poprzez interaktywny formularz.

Szczegółowy opis zasad działania programu